تأثير تورم بر حسابدارى واحدهاى توليدى

مقدمه :
تورم يكى از واقعيت‏هاى زندگى امروز در اغلب كشورهاى جهان به شمار مى‏آيد.(بنيامين فرانكلين) معتقد است كه دو واقعيت گريزناپذير در زندگى وجود دارد: مرگ و ماليات، اما به اعتقاد (كى سو) بايد مورد سومى را نيز به آنها افزود و آن چيزى جز تورم نيست . بدان معنى كه ارزش هر پولى در جهان دچار روند نزولى هميشگى است، )ريگان( رئيس جمهور سابق آمريكا در يك سخنرانى تلويزيونى درباره‏ى سياست‏هاى اقتصادى آمريكا، اسكناس یک دلاری را به مردم نشان داد و گفت : این اسکناس كه در سال 1960 يك دلار مى‏ارزيد، امروز فقط 36 سنت ارزش دارد، يعنى قدرت خريد خود را از دست داده است.

سؤالات علمی :
1. آيا تورم بر نحوه‏ى ارائه‏ى صورت‏هاى مالى تأثير گذار است؟
2. آيا تورم بر ميزان سود حسابدارى شركت‏هاى توليدى تأثيرگذار است؟
3. آيا ارائه‏ى صورت‏هاى مالى با در نظر گرفتن تورم نياز به دانش بيشترى دارد؟
4. آيا اثرات تورم در حسابدارى شركت هاى توليدى ايران مد نظر قرار مى‏گيرد؟

فرضيات :
1.                 ارائه‏ى صورتهاى مالى با در نظر گرفتن تورم نياز به دانش بيشترى دارد.
2.                 اثرات تورم در حسابدارى شركتهاى توليدى ايران مدنظر قرار مى‏گيرد.
3.                 اجراى حسابدارى تورمى در موقعيت كنونى جامعه ايران ضرورى به نظر نمى‏رسد.
4.                 در ايران شاخص هاى معتبری كه به استناد آنها بتوان از حسابدارى تورمى استفاده كرده وجود دارد.
5.                 روش CC/CD اطلاعات مفيدترى نسبت به ساير روشها در اختيار ما قرار مى‏دهد.
6.                 صورتهاى مالى تعديل شده براساس حسابدارى تورمى در نحوه‏ى تصميم‏گيرى مديران ، سرمايه گذاران و… تأثير گذار است.
7.                 روش CC/CD نسبت به سایر روشها در ایران از کارایی بیشتری برخوردار است .

تورم و رکود :
تورم، تغييرات پايدار در قيمتهاى نسبى است كه موجب ايجاد تغيير در سطح عمومى قيمت‏هاى يك اقتصاد مى‏گردد و در نتيجه‏ى آن برخى افراد فعال در آن اقتصاد متضرر خواهند شد، بنابراين مى‏توان افزايش سطح عمومىقيمت‏ها ( كاهش قدرت خريد عمومى پول) را در اصطلاح تورم ناميد.
در مقابل مى‏توان  كاهش سطح عمومى قيمت‏ها (افزايش قدرت خريد عمومى پول) را نيز ركود تلقى كرد . نرخ تورم هماهنگ با افزايش قيمت‏هاست . در هر دوره‏ى زمانى قيمت همه‏ى كالاها و خدمات به ميزان يكسانى افزايش نمى‏يابد.
قيمت بعضى از كالاها و خدمت به سرعت بالا مى‏رود ( مانند قیمت انرژی یا اجاره خانه ) و بهاى برخى ديگر به كندى و حتى ممكن است كاهش نيز داشته باشد ( مانند کامپیوترهای شخصی و ماشین حسابهای الکترونیکی ) .
اهميت كالا عامل ديگرى است كه در محاسبه‏ى نرخ تورم دخالت دارد.(افزايش 10 درصدى اجاره خانه در برابر افزايش 10 درصدى نمك)،در محاسبه‏ى ميانگين بايد وزن بيشترى به افزايش 10 درصدى خانه داد تا نمك ، چون تأثير بيشترى در زندگى ما دارد.

تعريف شاخص :
به منظور اندازه‏گيرى تغيير سطوح قيمت‏ها در يك دوره‏ى زمانى معين لازم است شاخص قيمت محاسبه شود. شاخص قيمت عبارت است از ميانگين موزون قيمت‏هاى جارى كالاها و خدمات كه با قيمت‏هاى مربوط به دوره‏ى مبنا مقايسه و به كمك آن تغييرات حاصل در سطح قيمت‏ها تعيين مى‏شود و یا به عبارتى:
شاخص، سطح عمومى قيمت‏ها، ميانگين موزون تغييرات در قيمت‏هاى منفرد گروهى از كالاها و خدمات مى‏باشد. اين شاخص نرخ تورم عمومى را نشان مى‏دهد.

محاسبه‏ى شاخص‏ها :

كالا          قيمت 1 واحد در          ميانگين واحدهاى            قيمت كل

پايان 1X13                   مصرفى                   1X13

شير           000/5 ريال                    30                    000/150

گوشت        000/65 ريال                   10                    000/650

000/800

کالا          قیمت 1 واحد در          ميانگين واحدهاى            قیمت کل

پایان 2X13                  مصرفی                       2X13

شیر               7000                        30                       000/210

گوشت          000/65                       10                       000/650

000/860

7000 ÷ 5000 = 1.4 – 1 = 40 %                تغییر قیمت شیر

65000 ÷ 65000 = 1 – 1 = 0 %               تغییر قیمت گوشت

قیمت تک تک کالا ها از 0 تا 40% افزایش داشته است .

860/000 ÷ 800/000 = 1.075

1.075 – 1 = 0.075             7.5 %

تغییرات عمومی قیمت ها برای 2 نوع کالا

اثرات تغيير قيمت‏ها بر اثر گزارشگرى مالى و آشنايى با برخی مفاهيم تغيير قيمت ها:
حسابداران بطور سنتى اصل بهاى تمام شده را به عنوان مبنايى جهت تهيه‏ى صورتهاى مالى برگزيده‏اند.اين اصل كه بر مفروضاتى از قبيل ثبات واحد پولى متكى است، مبنايى براى شناسايى اوليه‏ى عناصر صورت‏هاى مالى است كه بر طبق آن تمامى عناصر وصورت‏هاى مالى به بهاى تمام شده‏ى تاريخى گزارش مى‏شوند. در زمانى كه تورم وجود نداشته باشد و یا اينكه ميزان آن قابل ملاحظه نباشد، اطلاعات حاصل از اين مدل از ديد استفاده كنندگان صورت‏هاى مالى قابل اطمينان و مناسب به نظر مى‏رسد، اما واقعيت چيز ديگرى است. قيمت‏ها به طور مستمر در حال افزايش هستند و اين يعنى ايجاد عدم اطمينان در استفاده كنندگان از صورتهاى مالى سنتى.

اهميت موضوع در ايران :
با آن كه بيش از 70 سال از طرح مسأله آثار تورم بر حسابدارى به طور كلى و بر صورت‏هاى مالى به طور اخص در جهان مى‏گذرد، اين مفهوم در ايران از نظر اجرايى و از ديد مباحث نظرى، همچنان ناشناخته است. با توجه به نرخ بالاى تورم در ايران و اعتقادى كه بيشتر استفاده‏كنندگان صورت‏هاى مالى، تصميم گيران اقتصادى و به ويژه مديران به بى فايدگى نسبى اقلام حسابدارى در مقايسه با قيمت‏هاى روز دارند، و على رغم وجود تشكيلات حرفه‏اى حسابدارى كه بيش از سى سال از منزلت يافتن آن به عنوان يك رشته‏ى دانشگاهى مى‏گذرد، اما در ارتباط با تورم و آثار آن در حسابدارى‏توجه كافى – چه از لحاظ بررسى و چه از لحاظ اجرايى شدن – نشده و اقدامات راضى كننده‏اى صورت نگرفته است .

از سوى ديگر دستگاه‏ها و ارگان‏هاى ذيربط دولتى و سازمان بورس اوراق بهادار تا سال 1371 لزوم وارد شدن در اين حيطه از حسابدارى را احساس نكردند و نتايج حاصل از آن را در سطح كلان به بررسى نگذاشتند. ترازنامه هايى كه در حال حاضر از جانب شركت‏هاى صنعتى ارائه مى‏شود  فاقد رابطه‏اى منطقى بين ارقام مختلف آن و در عين حال حاكى از اندازه‏گيرى غير قابل اتكا است، به طورى كه دارايى‏هاى گزارش شده به قيمت‏هاى ساليان پيش در مقابل ارقام بدهى هايى قرار مى‏گيرند كه مربوط به دوره‏ى جارى است و موجب خدشه دار شدن پيوند ساختارى و معنى دار صورت‏هاى مالى شده و امكان تجزيه و تحليل منطقى و قابل استنتاج را از آنها سلب كرده و ممكن است موجبات ارائه‏ى اطلاعاتى گمراه كننده را فراهم سازد.

پول و قدرت خريد آن، ريال اسمى و ريال ثابت :
مى‏دانيم كه پول واحد عمومى مورد استفاده در تهيه‏ى صورت‏هاى مالى مى‏باشد. ريال یا هر واحد پولى ديگر نماينده‏ى يك واحد ارزش است و مبلغ قدرت خريد در دسترس براى تهيه كالاها و خدمات را اندازه‏گيرى مى‏كند. به عبارتى مى‏توان گفت كه قدرت خريد ريال ميزان توانايى ريال براى خريد كالاها و خدمات است. مفهوم استفاده از پول به عنوان واحد اندازه‏گيرى ممكن است اين نگرش را به ذهن متبادر سازد كه ريال يك واحد ثابت ارزش است همانطور كه كيلومتر واحد ثابت مسافت و ليتر واحد ثابت اندازه‏گيرى مايعات مى‏باشد.
اما واقعيت خلاف اين باور است و ريال به مانند كيلومترى یا ليتر واحد ثابت اندازه‏گيرى نيست. وقتى كه سطح عمومى قيمت‏ها افزايش يابد، ارزش پول كاهش مى‏يابد. بنابراين نقطه‏ى مقابل شاخص سطح عمومى قيمت‏ها، قدرت خريد واحد پول است.
شاخص قیمت سال اول    100
شاخص قیمت سال پنجم   125
قدرت خرید در سال پنجم برابر 80% قدرت خرید در سال اول می باشد .
قیمت ها 25% افزایش داشته و قدرت خرید 20% کاهش .
ریال اسمی ، ریالی است که به منظور انعکاس تغییر قیمتها تعدیل نشده باشد .
ریال ثابت ، ریالی است که به خاطر تغییر قیمتها ( تغییر در قدرت خرید ) تعدیل شده باشد .

سود و زيان قدرت خريد :
تغییرات در سطح عمومی قیمتها باعث تحصیل یا تحمیل سود و زیان حاصل از نگهداری اقلام پولی توسط شرکت می گردد (سود یا زیان قدرت خرید) نگهداری وجوه نقد یا حسابها و اسناد دریافتنی هنگامی که سطح عمومی قیمتها در حال افزایش است ، باعث تحمیل زیان قدرت خرید می گردد و بر عکس سیاست استقراض در زمان تورم باعث کسب سود قدرت خرید می شود . چرا که بدهی های پولی را می توان با ریال هایی که ارزش کمتری دارند پرداخت کرد . این نکته را می توان بصورت زیر خلاصه :
به هنگام افزايش سطح عمومى قيمت‏ها، قرارگرفتن در موقعيت منفى پولى سودمند خواهد بود. يعنى نگهدارى بدهى‏هاى پولى افزون بر دارايى‏هاى پولى و قرار گرفتن در موقعيت مثبت پولى ( دارايى‏هاى پولى بيشتر از بدهى‏هاى پولى) ريال قدرت خريد را در پى خواهد داشت.

گزينه‏هاى مختلف صورت‏هاى مالى :
مسأله‏ى اصلى در مبحث تغيير قيمت‏ها اين است كه به منظور تعديل صورت‏هاى مالى سنتى از چه مبنايى بايد استفاده نمود؟ از صورت‏هاى مالى تهيه شده بر مبناى اصول متداول حسابدارى به روش‏هاى تاريخى استفاده نمود، يا اين كه از مدل ارزش جارى استفاده كرد؟ به عبارتى ريال مورد استفاده براساس  چه معيارى بايد اندازه‏گيرى شود؟ در اين رابطه سه گزينه وجود دارد: براساس بهاى تاريخى، بر اساس ريال سطح عمومى قيمت‏ها و ريال قيمت‏هاى خاص. خلاصه اين سه گزينه بشرح زير است:

الف – مدل بهاى تاريخى (HC)، مبلغ بهاى تاريخى بر مبناى اصول متداول حسابدارى گزارش مى‏شوند .
1. اندازه گیری بر اساس ريال بهای تاریخی بدون هیچ گونه تعدیل بابت تغییر قیمت ها
2. اندازه گیری بر اساس ريال ثابت ( HC/CD)

ب – مدل ارزش جارى (CC)، ارزش جايگزينى در تايخ تهيه‏ى صورتهاى مالى
1. اندازه گیری بر مبنای ريال سطح قیمت های خاص
2. اندازه گیری بر مبنای ريال ثابت و با استفاده از شاخص سطح عمومی قیمت ها (CC/CD)

مدل گزارشگری بر مبنای بهای تاريخی / ريال ثابت ( HC/CD )
از مشكلات عمده‏اى كه در نتيجه تورم به وجود مى‏آيد، اين است كه با روند پيوسته‏ى افزايش قيمت‏ها، ديگر قادر به مقايسه‏ى ارقام گزارش شده در سالهاى مختلف نخواهيم بود و ارزش واحد پولى رفته رفته تحليل مى‏رود. چنانچه به اين مسأله توجه كافى نشود. قابليت مقايسه‏ى اطلاعات ارائه شده توسط حرفه‏ى حسابدارى خدشه دار شده و امكان اتخاذ تصميمات بهينه از طريق مقايسه‏ى صورت‏هاى مالى سال‏هاى مختلف ديگر وجود نخواهد داشت. حسابدارى بهاى تاريخى / ريال ثابت ضمن برطرف نمودن مشكل اشاره شده در بالا و همگن نمودن ريال سالهاى مختلف از اطلاعات بهاى تاريخى به واسطه‏ى قابليت اتكاى بالاى آن استفاده مى‏نمايد. بنابراين، هدف اين مدل تعديل كليه‏ى اقلام صورت‏هاى مالى تهيه شده بر مبناى بهاى تاريخى به ريالى همگن شده و با قدرت خريد يكسان است .
تعديل هر يك از مبالغ بهاى تاريخى به بهاى تاريخى / ريال ثابت نيازمند دو شاخص است. يكى مربوط به تاريخ معامله، زمانى كه براى اولين بار مبلغ مورد نظر ثبت شده است و ديگرى بنا به سليقه‏ى تهيه كنندگان اطلاعات، شاخص پايان سال یا ميانگين شاخص سال . (اين روش نه اثرات تورم را گزارش مى‏كند و نه ارزش‏هاى جارى را)

مراحل تهیه صورتهای مالی با روش بهای تاریخی / ريال ثابت :
1. جمع آورى اطلاعات اساسى صورت‏هاى مالى با بهاى تاريخى و شاخص‏هاى قيمت‏هاى مربوطه
2. طبقه بندى هر يك از اقلام ترازنامه و صورت سود و زيان به اقلام پولى و غير پولى
3. تهيه ترازنامه‏ى تعديل شده HC/CD
4. تهيه‏ى صورت سود و زيان انباشته HC/CD
5. محاسبه‏ى سود و زيان قدرت خريد اقلام پولى و تكميل صورت سود و زيان فوق به وسيله آن

مدل گزارشگری بر مبنای ارزش جاری / ريال ثابت ( CC/ CD )
تورم بر تمام اقلام مندرج در صورتهاى مالى به گونه‏اى مشابه تأثير نمى‏گذارد. قيمت برخى از دارايى‏ها ممكن است از قيمت برخى دارايى‏هاى ديگر سريع‏تر افزايش يابد يا حتى در دوره‏ى تورم، ممكن است قيمت برخى از اقلام كاهش يابد. بنابراين، تعديلاتى كه بر مبناى شاخص قيمت مصرف كننده بر روى ارقام گزارش شده به روش بهاى تاريخى صورت مى‏گيرد نمى‏تواند تمامى جنبه‏هاى افزايش قيمت‏ها را در برگيرد. حسابدارى بر مبناى ارزش‏هاى جارى كوششى است كه مى‏تواند با استفاده از ارزش‏هاى جايگزينى دارايى‏هاى موجود و هزينه‏هاى استفاده از دارايى‏هاى مذكور طى دوره‏هاى مالى، تصوير واقع گرايانه‏ترى از تورم و آثار آن بر عناصر صورت‏هاى مالى واحد تجارى ارائه نمايد. در اين روش بجاى استفاده از مبناى بهاى تمام شده‏ى تاريخى و تعديل آن، تمامى ارقام دارايى‏ها و هزينه‏ها با استفاده از معادل وجه نقد لازم براى جايگزينى آنها مجدداً بيان و ارائه مى‏شوند.

اين ارائه‏ى مجدد را مى‏توان با مراجعه به فهرست جارى قيمت‏هاى فروشندگان ، استعلام بها يا شاخص قيمت‏هاى خاص انجام داد. اين مدل ضمن استفاده از بهاى تاريخى به كمك شاخص قيمت‏ها، واحد اندازه‏گيرى را تغيير داده و تمامى اقلام را براساس ريال ثابت پايان سال و يا ميانگين ريال ثابت سال تعديل مى‏كند.
اين روش داراى دو ويژگى بارز است، ارزش‏هاى جارى را جايگزين بهاى تاريخى نموده و در عين حال، از مفهوم ريال ثابت نيز بهره مى‏برد. به اين ترتيب ترازنامه‏ى تهيه شده بر مبناى اين مدل، كليه‏ى اقلام را براساس ارزش جارى گزارش مى‏نمايد و همچنين در صورت سود و زيان هزينه‏ها با ارزش جارى خود گزارش مى‏شوند.
هدف اين مدل در ترازنامه گزارش اقل ارزش جارى جايگزينى هر يك از دارايى‏ها )گروهى از دارايى‏ها( يا خالص مبلغ بازيافتنى آنهاست.
هدف اين مدل در صورت سود و زيان گزارش سود قابل تقسيم به گونه‏اى كارا است يعنى مبلغى كه شركت مى‏تواند به عنوان سود سهام تقسيم كند بدون اينكه خدشه‏اى به ظرفيت عملياتى شركت در آينده وارد شود.

موارد برترى مدل CC/CD :
1. سود حاصل از عمليات مستمر در اين مدل، علاوه بر قابليت آن در ارزيابى خالص جريان وجوه نقد شركت، قابليت استفاده به عنوان يك عامل پيش بينى را نيز دارد به طورى كه مى‏توان با كمك سود حاصل از عمليات مستمر CC/CD عملكرد آتى شركت را برآورد نمود.
2. افزايش يا كاهش در ارزش جارى دارايى‏هاى غير پولى مى‏تواند براى ارزيابى جريان وجوه نقد آتى شركت كاربرد داشته باشد. چرا كه هر تغييرى در ارزش جارى اين دارايى‏ها بيانگر تغيير در سرمايه گذارى مالى خواهد بود.
3. تفكيك سود جامع CC/CD به اجزاى آن يعنى سود حاصل از عمليات و سود حاصل از نگهدارى دارايى‏هاى پولى و غير پولى )افزايش یا كاهش در ارزش جارى دارايى‏هاى غير پولى( مى‏تواند اطلاعات سودمندى براى پيش بينى خالص جريان وجوه نقد آتى شركت را در اختيار استفاده كنندگان از صورت‏هاى مالى بگذارد.
4. ترازنامه‏ى CC/CD دارايى‏ها، بدهى‏ها، و حقوق صاحبان سهام را به ارزش جارى ارائه مى‏نمايد.

بررسى موانع استفاده از حسابدارى تورمى در ايران
طبق تحقيق و بررسى انجام شده توسط آقايان محسن دستگير و محسن اميد على که در یک سايت معتبر حسابدارى منتشر شده است. موانع استفاده از حسابدارى تورمى در ايران به شرح زير مى‏باشد:
1. عدم آشنايى جدى مديران مالى با حسابدارى تورمى
2. ناكافى بودن شاخص‏هاى ترقى قيمت‏ها
3. افزايش بدهى مالياتى ناشى از تجديد
4. فزونى هزينه حسابدارى تورمى بر درآمد آن
5. عدم حمايت دولتى از اجراى حسابدارى تورمى

پيشنهاد راهكارى براى استفاده از حسابدارى تورمى در ايران
با توجه به وجود يك دوره‏ى تورمى در سطح اقتصاد جامعه و قديمى بودن اكثر دارايى‏ها، تجديدنظر در مبالغ آنها در گزارشگرى مالى را ضرورى به نظر مى‏رساند. با اين وضعيت وجود يك راه حل سوم، ضرورى است. اين راه حل مى‏بايد ضمن برآوردن رابطه‏ى معقولى از منافع – مخارج قابليت اعتماد استفاده كنندگان را نيز برانگيزد. نحوه‏ى تهيه‏ى سوابق حسابها، اجراى روش‏هاى HC/CD و CC/CD را در خصوص عمليات گذشته‏ى واحدهاى تجارى پر خرج نشان مى‏دهد.
لذا پيشنهاد در اين رابطه اين است كه در مقطع‏زمانى خاصى يا در خلال يك دوره‏ى زمانى كوتاه مدت تمامى شركت‏ها (به طور اخص شركت‏هاى پذيرفته شده در بورس) به تجديد ارزيابى دارايى‏هاى موجود خود اقدام كنند.

سخن پايانى :
در بدو امر به علت بديع و نو بودن موضوع انتظار مى‏رفت منابع فراوانى چه از لحاظ مطالعاتى و چه از لحاظ ميدانى در اختيار داشته باشيم كه بتوانيم با مطالعه و استناد به آنها تحقيقى پر محتوى ارائه دهيم. اما متأسفانه به دلايلى كه ذكر شد اين رشته از حسابدارى در ايران تاكنون مورد توجه كافى و لازم قرار نگرفته است و با توجه به كمبود منابع مطالعاتى و نبود منابع ميدانى نتايجى را كه در ذيل بيان مى‏كنيم خالى از اشكال نبوده است .

نتايج بدست آمده از مطالعات و بررسى‏هاى ميدانى
1. در دوره‏هاى تورمى كه قدرت خريد پول كاهش مى‏يابد حسابداران بايد بررسى ايجاد شرايط مناسبى جهت تصميم‏گيرى مديران، سرمايه گذاران و ديگر ذينفعان صورت‏هاى مالى تعديل شده ارائه نمايند.
2. با توجه به اين كه تورم بر قدرت خريد پول تأثير مستقيم دارد، سود ارائه شده توسط حسابداران سنتى با سود واقعى كه با تعديل صورتهاى مالى براساس روش‏ها و شاخص‏هاى تورمى صورت مى‏گيرد تفاوت دارد.
3. در ارائه‏ى صورتهاى مالى تعديل شده براساس تورم حسابداران بايد از روش‏هاى تعديل و شاخص‏هاى تورم و نحوه‏ى استفاده از شاخص‏ها و روش‏هاى مختلف تعديل اطلاعات كافى داشته باشند (92 % موافق )
4. بكارگيرى هر يك از روش‏هاى حسابدارى تورمى در سطح حسابدارى ايران با مشكلات عمده‏اى مواجه است. مشكلات مزبور در بعضى از زمينه‏ها تا حدى مطرح مى‏باشند كه به كارگيرى روش‏هاى مزبور را محدود و يا حتى در آن زمينه‏ى خاص غير مقدور مى‏سازد ولى با توجه به تحقيقات بعمل آمده 45 % افراد روشCC/CD و55% افراد روش ارزش جايگزينى را مفيد دانسته‏اند.
5. صورت‏هاى مالى تعديل شده بر تصميم‏گيرى ذینفعان تأثير گذار مى‏باشد. البته به شرطى كه استفاده كنندگان اطلاعات كافى از حسابدارى تورمى داشته باشند و در استفاده از آنها دچار اشتباه نشوند.
6. با توجه به اطلاعات به دست آمده تا زمانى كه در ايران بسترهاى استفاده از حسابدارى تورمى نظير: ارائه شاخصهاى معتبر از سوى ارگانهاى معتبر، ايجاد استاندار حسابدارى كه حسابداران را ملزم به استفاده از حسابدارى تورمى نمايد. ايجاد قانونى جهت حمايت از اين استانداردها و آموزش وسيع‏تر و اطلاع رسانى بيشتر هم به حسابداران و هم به ذینفعان صورت‏هاى مالى، ايجاد نگردد. اين رشته از حسابدارى در ايران رشد چندانى نخواهد كرد و مديران و ذينفعان صورتهاى مالى مجبورند به صورتهاى مالى تاريخى و در بهترين حالت صورتهاى مالى با ارزش جايگزينى بسنده نمايند.

منابع و مأخذ :
•         حسابداری تورمی
ترجمه و تألیف : دکتر شکراله خواجوی
•         حسابداری تورمی
ترجمه و تألیف : محسن دستگیر
•         سایت های اینترنتی