چند سالی است در تقویم کشور روز نهم دی ماه روز “بصیرت و میثاق امت با ولایت” نامگذاری شده است. مقام معظم رهبری چندی پیش در ديدار اعضاي مجمع عمومي اتحاديه انجمن هاي اسلامي دانشجويان دانشگاههاي كشور به موضوع بصيرت اشاره و تأكيد نمودند كه بصيرت، ابزار شناخت هدف ومنحرف نشدن از راه است. ايشان تاكيد كردند: “براي شناخت هدف و منحرف نشدن از راه، به بصيرت و هوشياري و براي حركت خستگي ناپذير و مداوم در راه تحقق هدف، به احساس مسئوليت نياز داريد و بايد با درك جايگاه ايران به عنوان پيشاهنگ مبارزه و پايداري درمقابل استكبار شيطاني، همواره برنامه ها و حركات دشمنان را تحت مراقبت داشته باشيد.” از این رو با نزدیک شدن نهم دی ماه در این مجال با توجه به فرمایشات رهبرمعظم و جریان های سیاسی پیش روی کشور از مناسبات فی مابین “فتنه و بصیرت” در سه بخش سخن خواهیم گفت.
یکم: بصیرت؛ مفاهیم،ابزارها، کارکردها
1- مفهوم شناسی بصیرت: بصيرت در لغت به معناي عقيده قلبي، شناخت، يقين، زيركي و عبرت آمده است. در اصطلاح نیز بصيرت عبارت است از قوه اي در قلب شخص كه به نور قدسي منور بوده و به وسيله آن حقايق امور و اشيا را درك مي كند. همان گونه كه شخص به وسيله چشم، صورت ها و ظواهر چيزها را مي بيند.
2- تحقق بصیرت با تزکیه نفس و عمل به آموزه های وحیانی: بصيرت در نگرش قرآني جز با عمل به آموزه هاي وحياني و تزكيه نفس پديد نمي آيد. با اين همه اهل بصيرت در مسير رشد و كمال است نه آنكه به كمال رسيده و از دام خطر رسته باشد بلكه هر آن ممكن است كه سقوط كرده و در دام شيطان افتد. بصيرت در آموزه ها و فرهنگ قرآني حالتي است كه به انسان توانايي و درك درست حقايق و تحليل واقعيت ها را مي دهد.
3- شناخت حق و باطل از طریق بصیرت نه با چهره ها و اشخاص: بصيرت در شرايط حاضر يكي از مهم ترين و راهبردي ترين كليد واژه هاست. كه در اوضاع كنوني جامعه بر امت مسلمان لازم است تا در پرتو آن بتوانند راه حق از باطل را تشخيص داده و در مسير صراط مستقيم الهي گام بردارند. رهبر معظم انقلاب مي فرمايد: «بايد حق و باطل را با بصيرت تشخيص داد نه با چهره ها و اشخاص».
4- بصیرت، زمان شناسی و آینده نگری: هرچند بصيرت، در اصل به معناي علم است، لكن بايد توجه داشت كه هر علمي بصيرت نيست و هر عالمي، بصير ناميده نمي شود، بلكه اين واژه، حاكي از نوعي احاطه علمي و آينده نگري است. به بيان ديگر بر پايه برخي از پژوهش ها، واژه بصيرت در فرهنگ هاي مختلف بيش از سي معنا را به خود اختصاص داده كه موضوع آينده و آينده نگري در ميان بيشتر آنها مشترك است. مقام معظم رهبري مي فرمايند: «اگر اعلم علما هم باشيد و زمانتان را نشناسيد و ندانيد ترفندهاي استكبار و نيز مشكلات جامعه چيست، نمي توانيد براي جامعه اسلامي تان مفيد واقع شويد».
5- بصیرت و عبرت آموزی: نقش ديگر بصيرت «عبرت آموزي» انسان است كه به سخن ديگر اهل بصيرت به سبب عبرت گيري و پندآموزي از هر رخداد و حادثه اي هر تهديدي را به فرصتي تبديل مي كند. اين گونه است كه فتنه ها به آزمون هاي رشد و بالندگي تبديل مي شود و فرصت هاي بي مانندي را به شخص بصير مي بخشند.
6- انذارپذیری یکی از کارکردهای بصیرت: «انذارپذيري» از ديگر كاركردهايي است كه قرآن كريم براي بصيرت بيان مي كند، به اين معنا كه انسان داراي بصيرت به هر رخداد و آيه اي به عنوان يك انذار و هشدار الهي مي نگرد و از آن درس عبرت مي گيرد.
7- تقویت عوامل بصيرت زا: افزون بر ابزارهاي شناختي عوامل چندي نيز وجود دارد كه مي تواند به تحقق بصيرت و شناخت حقايق از دل رخدادها و فتنه هاو امور عادي كمك كند.از جمله اين عوامل مي توان به آيات خداوندي در درون و برون آدمي، حفظ و مديريت نفس، امدادهاي غيبي الهي در مواقع حساس اشاره کرد. همچنین رخدادهاي حساس تاريخي و فتنه ها (مثل آنچه بعداز انتخابات دهم ریاست جمهوری در کشور اتفاق افتاد) از مهمترين عوامل بصيرت زا مي باشد زيرا در اين حالت است كه اشخاص تيز هوش و زيرك در مي يابند كه حقيقت ممكن است غير از آن چيزي باشد كه به چشم مي آيداز اين رو به تحليل رخدادها و فتنه ها براي دستيابي به حقايق نهان آن مي پردازند.
دوم: توجه به نشانه ها در زمان بروز فتنه
رخدادهايي چون فتنه ها مي تواند از عوامل بصيرت زا باشند به شرط اينكه آدمي به ظاهر آن بسنده نكند. مهم ترين رفتاري كه از افراد انتظار مي رود آن است كه در فتنه ها به نشانه ها توجه كنند، و با بهره گيري از اصول اساسي اسلام حق را از باطل باز شناسند و راه خويش را از گمراهان و منافقان جدا سازند.در زمان اميرمومنان(ع) در جنگ صفين و فتنه بزرگ آن، برخي از اهل ترديد نمي دانستند كه حق با علي(ع) يا معاويه است؛ كه در اين بين يك نشانه همچون شهادت عمار به دست گروه ياغي و طغيانگر، براي توده هاي مردم آشكار كرد كه معاويه بر باطل است.هر چند كه در آن زمان بسياري از لشكريان معاويه با توجيه عمروعاص فريب خوردند، ولي زنگارها و پرده هاي استواري از تزوير و دروغ با شهادت عمار به عنوان يك نشانه فرو ريخت و اهل حق توانستند راه خويش را دريابند.در حقيِقت هر نشانه اي در هر فتنه اي براي توده هاي مردم مي تواند به عنوان نشانه اي از درستي و نادرستي شخص يا گروه و يا حكومتي باشد. داشتن بصيرت نيازمند اسباب و ابزارهاي مناسبي است كه قدرت تشخيص آدمي را نسبت به حق و باطل برانگيزد و به وي توانايي دهد تا پس از شناخت، نسبت به آن واكنش درست و مناسبي انجام دهد و همانند بلعم باعورها و يا سامري ها عمل نكند و همراه فرعون و طاغوت در صف استكبار و كفر و باطل نايستد.
سوم: یک اتفاق سیاسی آموزنده در کشور و عبرتی برای امروز
چهارسال پیش یعنی در آذر سال 88 وقایعی در کشور رخ داد که در عین تلخی و مذموم بودن، آثاری مثبت نیز برجای گذاشت. در جریان فتنه انتخاباتی سال88 اصل ولایت فقیه توسط عده ای افراد فریب خورده زیر سوال رفت و در عاشورای همان سال به حرمت این روز عظیم توهین شد اما کمی بعد، درست سه روز پس از این حادثه در نهم دی ماه مردم با حضوری گسترده در خیابان ها و اعلام برائت از فتنه انگیزان از تبهکاری های سیاسی آنان اعلام بیزاری جسته و عدم حمایت و عدم مشروعیت فتنه آفرینان را رسماً اعلام کردند. اما گویا با نزدیک شدن سالروز همان وقایع و راهپیمایی نهم دی و در پیش بودن دو انتخابات مهم ریاست جمهوری یازدهم و شوراهای اسلامی تحرکاتی در داخل و خارج کشور آغاز گردیده است که به دنبال ایجاد فتنه انگیزی های جدید در کشورند. مصاحبه های برخی افراد مشخص، محتوا سازی های جهت دار در وب سایت ها، وبلاگ ها، شبکه های اجتماعی و مجازی، اظهار نظرها و گمانه زنی های معنادار وبعضاً فعالیت های غیررسمی تبلیغاتی با سبک های جدید همه و همه تنها بخشی از تلاش های مشهود این افراد است. به بیان دیگر به نظر می رسدفتنه 88که آن روزها خاموش شد دوباره به تکاپو افتاده است و این بار در قالبی دیگر می خواهد تئوری های شکست خورده فتنه انگیزان را به خورد مردم دهد و خود را از باتلاقی که در آن فرو رفته بیرون بکشد. به همین دلیل هم مدتی است که فعالیت آنها شدت گرفته و با کمک ابزار قدرتمند رسانه و تبلیغات و جنگ های رسانه ای سعی در کشاندن افکار عمومی به سمت خود دارند تا از این طریق بار دیگر زمینه حضور خود را در انتخابات دولت یازدهم فراهم کنند غافل از اینکه این بار مردم ایران با بصیرت بیشتری در صحنه حاضر خواهند شد و نظام جمهوری اسلامی نیز از آنها استقبالی نخواهد کرد و به قول معروف حنایشان نزد هیچکس رنگی ندارد. اگر در آن سال عده ای با وعده های پوچ و بی اساس فریب خوردند امسال دیگر کسی فریب نخواهد خورد چرا که همکاری آشکار برخی عناصر رادیکال و فتنه انگیزان با دشمنان جمهوری اسلامی ایران بر همگان روشن شده است.
* سرمقاله روزنامه خراسان مورخ 10 دیماه 91
http://www.khorasannews.com/News.aspx?type=1&year=1391&month=10&day=10&id=4627383
