به عبارتی ارزش آنها به سرمایه فکری و نیروی دانشی آنهاست. شاید زمانی که در میان اشعار ادبیات کهن فارسی شاه بیت «درخت تو گر بار دانش بگیرد / به زیر آوری چرخ نیلوفری را» می خواندیم حقیقت معنایی آن در اندازه ای که امروز و در عصر حاضر رنگ و بوی واقعیت به خود گرفته است احساس نمی شد. دانش کاربردی که نظام حرکت و تصمیم جامعه باشد می تواند سبب ساز پیشرفت چشمگیر و افزایش قدرت ملی گردد. در کشور ما نیز سال هاست که مقوله ی دانش مورد توجه و تأکید قرار دارد. اما در زمینه های بسیاری این توجه بیشتر حالت تبلیغاتی و شعاری داشته و باور جدی نسبت به آن وجود ندارد. یا لااقل در اندازه ای که نشان داده می شود در عمل مورد توجه نیست. اگر می خواهیم تولید پر بازده و اشتغال آفرین باشد ضرورت دارد بر مبنای نظام دانشی شکل بگیرد. نظام دانشی مجموعه ای به هم پیوسته شامل عناصری همچون مدیران دانشی، سرمایه انسانی دانشی، کار دانشی و تفکر دانشی است. که هر یک دارای ابعاد و اجزایی است که زمینه تحقق نظام دانشی را فراهم می سازد. کار دانشی، کار ذهنی آدمی است که جهت تولید اطلاعات و دانش مفید اجرا می شود. به بیان ساده تر کار دانشی انسان ها را به عنوان پایشگران اطلاعات و تصمیم گیرندگان بکار می گیرد و نیازمند تمرکز و توجه چشمگیر می باشد. کار دانشی شامل کسب دانش، مدل سازی ذهنی، تصمیم گیری و ارتباط می شود و ساختار تولید کشور باید با رویکرد دانشی این مهم را تحقق بخشد. بخش تولید کشور برای تحقق عنوان سال باید به مهارت هایی از قبیل: مربی گری، خلاقیت و نوآوری، مستندسازی فرآیندها و رویه ها، ارتباطات بین فردی، مهارت رهبری، مدیریت عملکرد، مهارت های حل مسئله، مهارت توانمندسازی، مهارت تیم سازی و کارگروهی مجهز شود و خود را در این مسیر توسعه بخشد و توانمندی حاصل نماید. برای تبلور دانش در جامعه، نیازمند باور و فرهنگ دانشی هستیم. در واقع فرهنگ، بستر تفکردانشی و عامل بنیادین رشد، توسعه و ارتقای آن از سطوح عالی تا سطوح پایین اجتماع است. برای توسعه تولید مبتنی بر دانش، لازم است باورها و نگرش ها و رفتارها به سمت تولید دانش متمایل گردد. سخن پایانی این که نه تنها تولید بلکه تمامی فعالیت های انسان در عصر حاضر باید دانش بنیان و مبتنی بر علم و آگاهی باشد. این یک اصل است که عوامل محیطی از قبیل سرعت فزاینده فناوری های نوین آن را به توفیق اجباری برای توسعه کشورها مبدل ساخته است. به بیان دیگر هر کشوری که می خواهد در عرصه رقابت جهانی حرفی برای گفتن داشته باشد چاره ای جز این ندارد که در عرصه های مختلف طراحی، تصمیم گیری و اجرا خود را به دانش روز مجهز و مسلح سازد.
منبع: هفته نامه نخست، پنجشنبه 25 فروردین 1401، شماره 917
