رسانه ها و به تبع آن خبرنگاران به عنوان عناصر اطلاعرسانی و آگاهي بخشي در مقاطع مختلف زماني همواره توانسته اند ایفاگر نقش واقعی خود باشند، به گونهای که با تورق کتابهای تاریخی و مطالعه رویدادهای مهم سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و … که منجر به شکلگیری یک نهضت، انقلاب یا حرکت ملی گردیده، میتوان ردپای رسانهها را در این عرصه به خوبی مشاهده نمود. یک رسانه موفق در عرصههای مختلف همواره خود را مدیون زحمات و تلاشهای خستگي ناپذير خبرنگارانی میداند که در گرما و سرما و مواجهه با انواع ناملایمات و بدون هیچ چشمداشتی در مسیر رسالتی که بر عهده دارد گام برمیدارد، به این امید که افکار عمومی را متوجه واقعیات و رخدادهای اجتماعی نماید. در عصر رسانه و اطلاعات خبرنگاران به عنوان نمايندگان خرد جمعي نقشي اساسي در پويايي نظام اجتماعي دارند. حضور رسانه و خبرنگار در هر جامعه برای انعکاس مسائل و مشکلات جامعه ضروری است. چه بسا واقعه ای در کشور در حال وقوع باشد که به نفع مردم نباشد اما حضور فعال خبرنگاران مانع وقوع این اتفاق شود. یک خبرنگار با ايفاي نقشهاي زير به پويايي نظام اجتماعي كمك مي كند:
1- شناسایی مشکلات مردم و پيگيري رفع آن: اگر خبرنگاران فعالیت نداشته باشند بسیاری از مشکلات مردم حل نشده باقی می مانند و مسئولین نیز ممکن است متوجه این مشکلات نباشند و یک نیاز یا مشکل کوچک به یک معضل بزرگ و همه گیر تبدیل شود که حل آن نیازمند هزینه های گزاف است یا حتی خسارات جبران نشدنی به بار می آورد. مسئولان نمی توانند به تک تک محلات یک شهر سرکشی کنند و از نیازهای آنان با خبر شوند و اینجاست که حضور خبرنگاران پررنگ تر می شود و آنها هستند که با شناسایی و رساندن این مشکلات به گوش مسئولان از بروز معضلات بزرگ اجتماعي جلوگیری می کنند. تنها شناسایی و اطلاع رسانی درخصوص وجود یک نیاز یا مشکل کافی نیست. خبرنگاران به عنوان افراد دلسوزی که در راستای بهبود امور اجتماع فعالند پی گیر رفع نیازها از سوی مسئولین هستند.
2- اطلاع رسانی و آگاهي بخشي به مردم: مردم بايد از آنچه اطرافشان رخ می دهد اطلاع داشته باشند. بخصوص در کشوری مانند ایران که بسیاری از مسئولان از جمله رییس جمهور و نمایندگان از طریق مردم انتخاب شده و در این راستا اطلاع مردم درخصوص میزان کارآمدی و کفایت این افراد در تعیین روسای جمهور و نمایندگان بعدی بسیار مهم است. هم چنین آگاهی بخشی در خصوص مشکلات کشور، پیشرفت های آن، نیازها و راههای کمک به رفع آنها اطلاعاتی است که باید در اختیار مردم قرار گیرد.
3- نمايندگي افكار عمومي و خرد جمعي: اولین و مهمترین ویژگی یک خبرنگار دلسوزی دغدغه مندی او درباره مردم و مسائل آنهاست. یک خبرنگار دلسوز هیچ گاه بخاطر منافع خود سکوت نمیکند و آنچه در حال وقوع است را شفاف و صادقانه گزارش میکند. خبرنگاران نمايندگان افكار عمومي و خردجمعي هستند كه مشكلات اجتماعي را شناسايي،پيگيري و رديابي مي كنند. خبرنگاری که دلسوز جامعه خویش است درد مردم را درد خود میداند و در مشکلات آنها خود را شریک دانسته و در جهت رفع آنها تلاش میکند.
4- چشم بينا و گوش شنواي جامعه: خبرنگار دقیق و تیزین است. به راحتی از کنار پدیده های اطرافش نمی گذرد و حتی کوچکترین اتفاقات برای وی مهم و خبرساز است. خبرنگار با چشمان بسته از کنار مردم عبور نمیکند. صحبتهای مردم را می شنود و نیازهایشان را میبیند.حتی نیازهایی را که ممکن است از نظر بسیاری از مسئولان پنهان بماند.
5- پل ارتباطی میان مردم و مسئولان: خبرنگاران مزیت بزرگی دارند که کار آنها را از دیگران متمایز می کند. آن ها علاوه بر اینکه بین مردم هستند و از نزدیک مشکلات و نیازهاي آنان را می بینند با مسئولان هم به صورت مستقیم در ارتباطند. یک خبرنگار خوب میتواند از این ویژگی و موهبت به بهترین شکل بهره ببرد و به جامعه اش خدمت کند. خبرنگاران پل ارتباطی میان مردم و مسئولان هستند. درخواست ها و نیازهای مردم از طریق خبرنگاران به اطلاع مسئولین می رسد و مردم از اقدامات مسئولان و حتی نواقص این اقدامات به کمک خبرنگاران آگاه می شوند.
حرکتهای شکل گرفته در برهههای مختلف با پیشتوانه ابزار اطلاعرسانی آغاز گریده و در ادامه مسیر نیزتداوم یافته است. یعنی میتوان نقش برجسته ابزارهای اطلاعرسانی را در این حرکتها و رویدادها لمس کرد و متوجه اهمیت این نقش گردید. برهمین اساس امروزه از مطبوعات به عنوان “رکن چهارم دموکراسی” یاد میشود و اندیشمندان و فرهیختگان علوم سیاسی نیز بر این امر صحه گذارده و معتقدند جوامعی که میخواهند در مسیر نقش آفريني مردم در مديريت امور اجتماعي گام بردارند بایستی این رکن را قبول داشته و موانع بر سر راه مطبوعات مستقل و آزاد را برچینند. متاسفانه برخی مردم و حتی مسئولان فعالیت خبرنگاران را یک کار ساده و گاه کم اهمیت می شمارند. در حالی که اگر خبرنگاران و رسانه ها در جوامع حضور نداشته باشند هیچ نیازی مطرح نمی شود و هیچ اقدامی صورت نمی گیرد و حتی هیچ مدیری نمی تواند برتری و کارامدی خود را در معرض دید سایرین قرار دهد. در پایان باید از وظایفی گفت که مسئولان در مقابل خبرنگاران دارند. مسئولان باید به نقش مهم خبرنگاران واقف باشند و خبرنگاران را در راستای انجام وظایفشان همراهی کنند.متاسفانه برخی مسئولان نسبت به خبرنگاران دید مناسبي ندارند و با بی توجهی و عدم همکاری با آنها سعی می کنند از پاسخ گویی به افكارعمومي سرباز زنند در حالی که باید به این نکته توجه داشته باشند که تا زمانی که خبرنگاران نباشند نمی توانند اقدامات و کارآمدی خود را به گوش مردم و مسئولان بالاتر برسانند. مفهوم «خبرنگاری اجتماعی» اکنون در کانون پیشرفتهای جدید در عرصه خبرنگاری قرار دارد. بر اساس این الگوی جدید، خبرنگاران میتوانند شهروندان، متخصصان و نخبگان را در امر طرح موضوع و ایجاد محتویات خبر دخیل سازند. بدين ترتيب بايد نقش قابل توجهي در جريان سازي امور اجتماعي براي خبرنگاران قائل شد. و جمله آخر؛ با عنايت به اين كه رسالت خبرنگاران از اهمیت فراواني برخوردار است لذا برای برقراري ارتباط قوي و به دور از هر گونه مسأله اي نسبت به انجام رسالت خبرنگاران، میبایست که این افراد در تأمین حداقل نیازهای اولیهی خود با مشکل و محدوديت مواجه نشوند تا بتوانند برای ایفای نقش واقعی خود با تمام توان وارد میدان شوند.
http://www.khorasannews.com/Page.aspx?pageid=16&type=1&year=1391&month=5&day=17#