قبل از هر چیز لازم است تفاوت بین «تفکیک» و «افراز» را بدانیم. تفکیک ارضی به معنای جداسازی و تبدیل یک ساختمان، ملک و زمین به قطعات کوچک تر است. در حالی که افراز اراضی به معنی جدا کردن سهم مشاع شرکای ملک یا زمین از یک هم است که در این هنگام هرگاه شرکا بخواهند سهم خود را از زمین یا ملک مشخص نمایند باید به جدا سازی آن مبادرت نمایند. مبحث «تفکیک و افراز اراضی» از مهم ترین چالش های پیش روی مدیریت شهری و پایه و اساس رشد موزون شهرها و پیش نیاز اجرای طرح های جامع و تفصیلی و ضوابط مقرر در طرح های مذکور می باشد که به دنبال محترم شمردن مالکیت های فردی نیز هست. علاوه بر این ادارات ثبت و دادگاه ها سازمان هایی هستند که در این مهم دخالت دارند. تفکیک اراضی شهری در واقع زمینه شکل گیری «توده و فضای ساختمانی» و «فرم شهری تا مقیاس محله و ناحیه» را فراهم می آورد؛ زیرا فضاها و ساختمان ها بر اساس نوع تفکیک اراضی پدید می آیند. در صورتی که تفکیک اراضی بر اساس اصول و ضوابط شهرسازی صورت گیرد، کیفیت محیط کالبدی شهر از نظر شکل، ساختار و هارمونی ارتقاء می یابد. در حال حاضربخش قابل توجهی از رفت و آمدهای شهروندان به شهرداری‌ها مربوط به این موضوع می باشد که در بسیاری موارد حتی منجر به طرح دعاوی علیه شهرداری‌ها در محاکم حقوقی نیز می گردد. نکته حائز اهمیت این که متأسفانه در حال حاضر قوانین فعلی کشور به تنهایی نمی توانند مانع از ایجاد پدیده نامناسب «تفکیک های غیرقانونی» گردند. در این حالت تنها با آگاهی سازی عمومی و فرهنگ‌سازی صحیح و مدیریت و نظارت دقیق بر اجرای وظایف دستگاه های دولتی و ملزم ساختن آحاد جامعه به رعایت قوانین و مقررات طرح های جامع و تفصیلی و هادی، می توان به بهبود وضعیت امیدوار بود. در چشم انداز جهان شهر برکت و کرامت «کالبد شهری» با واژگانی از قبیل؛ «متوازن، یکپارچه، روان، متصل و دسترس پذیر» توصیف می گردد. امری که بخش مهم مسیر تحقق آن از بستر تفکیک و افراز مناسب شهری بر اساس قوانین و اصول جامع و علمی می گذرد.
منبع: روزنامه شهرآرا، سه شنبه 23 آذر 1400، شماره 3554
