تحولاتي كه فناوري اطلاعات و ارتباطات، درنهادها، سازمان ها و موسسات مختلف ايجاد كرده است، مستقيما بر كار و زندگي شخصي و اجتماعي كاركنان و مردم(جامعه) تاثير گذاشته است. يكي از اين تاثيرات، پيدايش يك الگوهاي روش انجام كار مبتني بر رايانه، به نام دوركاري است. دوركاري ازجمله پيامدهاي تحولات وتغييرات عصر اطلاعات بر سازمان ها است. اين مهم است كه زمان آن فرارسيده است تا همه خود را آماده براي سازگاري با تغيير و تحولات عصر اطلاعات و از جمله دوركاري كه از الگوهاي جديد و قابل قبول انجام كار است، نماييم. فلسفه دوركاري اين است: « به جاي آوردن كاركنان به محل كار؛ محل كار را نزد كاركنان بيريد».
الگوهاي سنتي روش كار، محل كار، زمان كار و سازمان ها درحال گسست و پوست اندازي است. دريكي دو سال اخير در سراسر جهان كاربران اينترنت افزايش خيره كننده اي داشته است. در اواسط دهه آينده به احتمال زياد اين كاربران رشد ميلياردي خواهند نمود.
دوركاري يكي از شيوه هاي انجام كار است كه محصول آهنگ شتابان گسترش فناوري اطلاعات و ارتباطات است. دوركاري روش انجام كار درخارج از محل سازمان، اداره و يا شركت در هرزمان و درهر مكان با استفاده از فناوري‌هاي اطلاعات و ارتباطات است. هم اكنون بسياري از شركت‌ها و سازمان هاي بزرگ دنيا از اين رويكرد بهره مي‌گيرند و يافته‌ها نشان مي دهد كه چه براي حال حاضر و چه براي آينده، موردتوجه جدي سازمان ها قرار گرفته است.
2- دوركاري چيست؟دوركاري يك روش و سبك انجام كار است كه سازمان ها مي توانند با استفاده از فناوري اطلاعات و ارتباطات مانند خدمات ارتباطي رايانه اي(اكسترانت، اينترانت، اينترنت يا…) مودم، پست الكترونيكي، پيام هاي فوري (مسنجر)، موبايل، تلفن ثابت، فاكس و… ؛ به كاركنان اجازه مي دهد تمام يا قسمتي از كارشان را خارج از محل سازمان يا شركت خود انجام دهند.
در ايام دوركاري سازمان ها مي توانند به كاركنان خود چه در خانه يا هر كجاي ديگر دسترسي داشته باشند. متقابلا كاركنان نيز قادرند با سازمان خود، ارتباط برقرار كنند. آنان مي توانند از منزلشان يا يك مركزارتباطي از راه دور در نزديكي منزلشان و يا هرمحل ديگري، وظايف و ماموريت هاي خود را انجام دهند.
در دوركاري، كاركنان براي انجام وظايف محوله، خانه خود را تبديل به دفتركار(بخشي از سازمان متبوع) مي كنند. آنان با استفاده از داده ها و فناوري هاي از راه دور، خدمات مورد انتظار را به سازمان خود ارائه مي كنند. اين دفتركار، كارمند و سازمان را قادر مي سازد تا با وجود فاصله فيزيكي، به محصول و نتايج مورد نياز ناشي از انجام كار دست يابند.
در دوركاري، دوركاران وظايف خود را به طور مستقل و بدون دخالت ديگران انجام مي دهند. دوركاري يا كار از راه دور يا كار الكترونيكي عمدتا شامل انجام كار و وظايف سازماني توسط فرد دوركار در منزل يا محلي نزديك منزل و به صورت پاره وقت يا تمام وقت است. با اين وصف، دوركاري يك شيوه و سبك انجام كار است كه در آن محل كار و ساعت كار كاركنان از انعطاف پذيري بالايي برخوردار است.
3- دوركاركيست؟دوركار كسي است كه:
كار و ماموريت خود را دور از دفتركار خود در سازمان انجام مي دهد، حضور وي در محل سازمان معمولا يك يا دو روز در هفته بيشتر نمي شود.
داراي ماموريت شخصي، شفاف و ساخت يافته است.
نيازمند ارتباط چهره به چهره با هيچ كدام از همكاران و ذينفعان سازمان نيست.
لزومي به حضور وي در جلسات كاري در سازمان نيست.
دسترسي او به سازمان، همكاران و ذينفعان از طريق فناوري ارتباطات و اطلاعات و ارتباطات راديويي(مخابراتي) صورت مي گيرد.
ملزومات انجام كار مانند اسناد، نقشه ها، طرح ها، تجهيزات فني و تخصصي و… توسط سازمان ذيربط براي وي پيش بيني و تامين مي شود و در محل انجام دوركاري(منزل وي يا هر كجاي ديگر) در اختيار او قرارداده مي شود.
4- نگاهي به وضعيت نظام دوركاري درجهاندر دوركاري، فناوري اطلاعات و ارتباطات جايگزين رفت و آمد هر روزه كاركنان به محل اصلي كار مي شود. براي مثال استفاده از پزشكان ساير كشورها براي معالجه بيماران دريك كشور نمونه اي از دوركاري است. هنگامي كه يك فرد بيمار نياز فوري به سي تي اسكن يا ام،آر،آي داشته باشد؛ ديگر نيازي نيست تا كاركنان بخش اورژانس، دكتر راديولوژيست را از رختخواب بيرون بكشند تا او تصاوير را بخواند. اين كار توسط يك پزشك شاغل در ماوراي درياها انجام خواهد شد. يا اين كه فرد مسئول بازديد و تهيه گزارش از واحدها يا پروژه هاي مختلف يك سازمان در شهرهاي مختلف(مانند شعب مختلف يك فروشگاه زنجيره اي) ديگر مجبور نيست بعد از تهيه گزارش، به سازمان مراجعه كند تا گزارش خود را تحويل دهد. مي تواند درحين مسافرت از شهري به شهر ديگر به وسيله رايانه قابل حمل(لپ تاپ)، گزارش بازديد يا نتايج ارزيابي پروژه موردنظر و… را تدوين كند و از طريق پست الكترونيك (ايميل) به سازمان متبوع ارسال كند.
مطالعات و بررسي ها نشان مي دهد در بيشتر كشورهاي جهان، مديران سازمان ها، شركت ها، كاركنان و كارفرمايان علاقه زيادي به نظام دوركاري دارند. با اين وجود، دوركاري هنوز درآغاز راه است. برخي از يافته ها به اين شرح است:
?? درصد از كاركنان ايرلند درسال ???? معتقد بودند كه اگر تمام يا بخشي از كار خود را از طريق رايانه در خانه هايشان انجام مي دادند؛ بسيار مطلوب بود. درتحقيقي ديگر ?? درصد از افراد شاغل ترجيح مي دادند كه از راه دور كار كنند.
بيش از?? درصد از كاركنان فنلاند در سال 1995 علاقمند به نظام دوركاري بودند. بيش از نيمي از كارفرمايان فنلاندي علاقمند بودند تا كار از راه دور را به صورت قرارداد ثانوي و يا كارسيار طرح كنند.
تعداد كل كاركنان از راه دور بريتانيا بين سال هاي ???? و ???? حدود ?? درصد افزايش يافته است.
درسال ???? نزديك به?? درصد از كاركنان كانادا معتقد بودند كه كار از راه دور بسيار جذاب است.
39 درصد از كاركنان آمريكا به كار از راه دور علاقه مندند. در سال2001 تعداد 8/25 ميليون آمريكايي به دور كاري مشغول بوده اند.
5- مزاياي نظام دوركاريدوركاري منافع قابل توجهي را براي سازمان ها(كارفرمايان)، كاركنان، جامعه وبخصوص جوامع محلي به ارمغان مي آورد. برخي از مهمترين مزاياي نظام دوركاري را مي توان در ابعاد سازمان، فرد، جامعه به شرح زيرخلاصه نمود:
5-1- صرفه جويي درهزينه ها
انجام كار توسط كاركنان در محل سازمان، متضمن هزينه هاي مختلف اداري مانند امكانات، تجهيزات، فضا و خدمات رفاهي، ارتباطات و… است. سازمان هايي كه روش دوركاري را انتخاب مي كنند، صرفه جويي هاي زيادي در مصرف هزينه هاي مزبور خواهند داشت. بنابراين، سازمان ها قادر مي شوند تا در هزينه هاي خود صرفه جويي شاياني نمايند.سازمان ها با به كارگيري روش دوركاري با تركيب بهينه عوامل كار به كاهش قابل توجهي در هزينه هاي توليد احصول يا ارائه خدمات دست مي يابند. زيرا، كار با وجود دانش و مهارت كافي، مي تواند در هركجا كه هزينه كمتري را طلب كند، انجام شود.
دوركاري در بيشتر موارد، استخدام نيروي انساني و درنتيجه هزينه هاي پرسنلي را كاهش مي دهد. همچنين ميزان بالاي هزينه هاي مربوط امورجاري كاركنان(بودجه و هزينه هاي پرسنلي) را به نحو چشمگيري كاهش مي دهد.در هرسازمان با تدوين و اجراي يك برنامه استراتژيك”كار انعطاف پذير” (كه دوركاري ازجمله كارهاي انعطاف پذير است)، هزينه هاي مربوط به جابجايي پرسنل كاهش خواهديافت.
5-2- افزايش بهره وري
تجارب كشورهايي كه نظام دوركاري را اجرا كرده اند، نشان مي دهد كه دوركاري، بهره وري درسازمان ها را تا40 درصد افزايش داده است. درنظرسنجي ها، هم دوركاران و هم مديران اين موضوع را تاييد كرده اند.
– يكي از دلايل افزايش بهره وري در اجراي نظام دوركاري اين است كه هم براي دوركاران و هم سازمان ها در مصرف هزينه ها و زمان رفت وآمد صرفه جويي زيادي صورت مي گيرد. به علاوه، رنج تردد به سازمان و هزينه هاي ناشي از آن كاهش مي يابد.
5-3- تقويت انگيزه
برنامه هاي موفق دوركاري در سازمان ها، نشان داده است كه فرايند انجام كار و ماموريت ها ازطريق دوركاري، موجب تقويت روحيه اعتماد به نفس و خود- اطميناني در كاركنان شده است. زيرا، دوركاران در ايام دوركاري به طور نسبتا مستقل كار مي كنند. به علاوه، دوركاران تمايل دارند به اعتماد مدير يا كارفرماي خود در محول نمودن كار مستقل(دوركاري) به آنان، پاسخ مثبت دهند.
5-4- توسعه مهارت به صورت خودآموزي
كاركنان زبده و متخصصي كه علاقمند به ترك شغل خود مي باشند، با اجراي دوركاري در سازمان خود باقي مي مانند و سازمان را از وجود خود بهره مند خواهند ساخت. با روش دوركاري، كارها و وظايف سازمان و درنتيجه كاركنان به دو بخش تقسيم مي شوند: كاركنان تمام وقت و كاركنان پاره وقت. كاركنان پاره وقت كه دايره تصميم گيري، استقلال عمل و گستره فراغت براي انجام كارشان، افزايش مي يابد، براثر تجربه، تكرار و تمرين و خودآموزي، دانش و مهارت هايشان ارتقاء خواهد يافت. بنابراين، نياز به آموزش ضمن خدمت كمتر خواهد شد.
5-5- انعطاف پذيري
درصورت سازماندهي مناسب نظام دوركاري، كاركنان مي توانند به زندگي كاري خود به نحوي موثر ادامه دهند. ضمن اين كه در زندگي شخصي آنان اختلالي ايجاد نشود. درواقع، نظام دوركاري، سبكي از انجام كار با انعطاف پذيري بالا مي باشد.سازمان ها با برنامه هاي موثر دوركاري قادر خواهند شد، اثرات منفي و مختل كننده محيطي بر كار و وظايف سازمان را زايل نمايند. اختلال هايي مانند اعتصاب حمل و نقل، اختلالات آب و هوايي شديد، قطعي برق و مخابرات، بلاياي طبيعي و…
برخي كاركنان درگروه هاي كار(كارتيمي) مانند مونتاژكاري مشغول به كار هستند. اين كاركنان مي توانند با برخورداري از مهارت ها و تجربه كافي، انجام وظايف خود را در چنين پروژه هايي بدون در نظرگرفتن زمان و مكان به صورت دوركاري انجام دهند. سازمان ها درهنگام اجراي برنامه هاي دوركاري، شرايط خود را با آن برنامه سازگار مي كنند؛ بنابراين سازمان، تبديل به يك سازمان انعطاف پذير خواهد شد. در فعاليت هايي است كه حجم كار، در برهه هاي زماني تراكم زياد يا كم دارند، مي توان در هنگام تراكم و حجم وسيع كار، نظام دوركاري را احصاء و شدت بخشيد. دراين صورت، ساعات انجام كار منحصر و محدود به اوقات اداري نخواهد شد و در ساعات اوج كار، بدون نياز به پرسنل جديد، كارها را به نحوي مناسب سامان داد.در بعضي اوقات كاركنان دوركار در خانه خود “آماده به كار” خواهند بود تا برايشان كارهاي تدارك ديده شده، ازسوي سازمان ارسال شود. درواقع، براساس تفاهم به عمل آمده با سازمان، ممكن است گاهي در خانه خود بيكار باشند، اما درعين حال منتظر دريافت كار مي باشند.
دوركاري اجازه مي دهد تا كاركنان براي انجام حجم معيني از كار، بدون نياز به اوقات كاري محدود و تردد فراوان به سازمان از عهده انجام آن برآيند. دوركاري، به كاركنان فرصت مي دهد كه براي انجام كاردر خانه يا هرمحل ديگر، با برنامه ريزي شخصي، آزادي عمل داشته باشند. همچنين دوركاري به كاركناني كه در اوقات كار و حرفه تمايل به استراحت دارند، فرصت مي دهد براي نيل به اين خواسته به كار توام با استراحت (دوركاري) اشتغال ورزند. همانند مورد بالا، براي كاركنان زن كه نياز به استراحت بيشتري دارند و تمايل به گرفتن مرخصي زايمان دارند، دوركاري فرصت مناسبي مي باشد.
5-6- بهبود ارائه خدمات به مشتريان
دوركاري سازمان را قادر مي سازد، بدون تحمل هزينه هاي پرداخت اضافه كاري براي انجام امور توسط كاركنان، در ساعات غيراداري به مشتريان خدمات لازم را در هر زمان(فراتر از ساعات كاري حتي 24 ساعته) ارائه كند.
5-7- كاهش زمان تردد و هزينه هاي آن براي سازمان
نظرسنجي هاي انجام شده نشان مي دهد، براي بسياري از دوركارها(كاركنان دوركار)، كاهش زمان تردد به سازمان و صرفه جويي ناشي از هزينه هاي آن، مهمترين انگيزه آنان است.
5-8- ايجاد فرصت هايي براي بهبود كار
در نظام دوركاري، در بيشتر مشاغل بخشي از زمان انجام كار، صرف رفت و آمدهاي سازماني و… نمي شود.
5-9- كاهش اختلال در زندگي
نظام دوركاري، يك نظام موثر براي ايجاد انعطاف در زندگي كاركنان است. در اين نظام، كاركردن در قالب معين براي امور زندگي، شغل سازماني و مشاغل ديگر را مهيا مي كند.
5-10- ايجاد تعادل دركار و زندگي خانوادگي
اگرچه قرار است در نظام دوركاري، كاركنان دوركار ساعات بيشتري را صرف كار موثر نمايند، اما، درصورت انجام اين هدف، بازهم فرد دوركار مي تواند بين كار و زندگي خود تعادل مناسبي برقرار كند. مثلا براي ديدن اقوام و نزديكان خود برود، خريدهاي روزمره خانه را انجام دهد، مسئوليت هاي بيشتري در خانه برعهده بگيرد، درانجام امور خانوادگي مشاركت بيشتري داشته باشد و…
5-11- مشاركت در جامعه محلي
يكي از مزاياي مهم نظام دوركاري براي بسياري از كاركنان دوركار، ايجاد فرصت هايي براي شركت درفعاليت هاي جامعه محلي است. مثلا شركت در جلسات و يا قبول مسئوليت در انجمن اولياء و مدرسه، مشاركت و يا قبول مسئوليت در شوراها و فعاليت هاي اجتماعي و خيريه محل زندگي و …
5-12- ساعات كاراداري انعطاف پذير
ساعات كاراداري براي كاركنان دوركار، بسيار انعطاف پذير است. ممكن است وي در هرساعت شبانه روز كار خود را به صورتي موفقيت آميز انجام دهد. فرد دوركار، زمان كارخود را در برنامه روزانه شخصي، به نحوي تنظيم مي كند كه اثر بخشي بيشتري داشته باشد. مثلا شب، صبح زود، آخر شب و…
برخلاف ساعات كار اداري كه يك جدول زماني غيرقابل انعطاف است، در نظام دوركاري انعطاف پذيري زيادي وجود دارد. كاركنان دوركار مي توانند آزادانه كار خود را متوقف كنند و هر موقع تشخيص دادند، مجددا شروع كنند. البته بايد توجه داشت كه فرد دوركار بايد ساعاتي را در دسترس مديران، همكاران و ذينفعان باشد.
5-13- كاهش حجم ترافيك
معمولا صبح ها و عصرها يعني زمان اوج رفت وآمد كاركنان و كارگران به محل كار، در مركز و حومه شهرها، ترافيك وسائل نقليه سنگين است. اين درحالي است كه مطالعات انجام شده در زمينه حمل و نقل در انگلستان تاييد كرده است كه ارتباطات از راه دور عامل موثري براي كاهش ترافيك و استفاده كمتر از وسايل حمل ونقل است. ترويج دوركاري موجب تسهيل و راحتي جريان ترافيك مي شود و كاهش رفت و آمد دوركارها، اين موضوع را روشن تر ساخته است.
5-14- دوستي با محيط زيست
يكي از مهم ترين مزاياي دوركاري، تامين و ايجاد محيط سالم است. برخي كشورها، با وضع ماليات تحت عنوان “ماليات سبز”، مردم را تشويق به دوركاري و پشتيباني از دوركاران مي كنند. ماليات سبز، در تشويق كاركنان به كار در خانه كمك فراوان كرده است.
مطالعات انجام شده در ايالات متحده و برخي از كشورهاي ديگر درزمينه حمل ونقل، نشان داده است كه ارتباطات از راه دور و از جمله دوركاري، جايگزين مناسبي براي سفرهاي درون شهري و با خودروهاي شخصي و حتي عمومي است. در برخي كشورها، قانون و مقرراتي براي پشتيباني و تشويق دوركاري وضع شده است. دراين كشورها، از دوركاري به عنوان عامل موثر براي مبارزه با آلودگي هاي زيست محيطي ياد شده است. از اين رو، دوركاران مورد حمايت مالي قرارداده مي شوند.
5-15- افزايش گستره اشتغال و فرصت هاي كار
دوركاران مي توانند محل فعاليت هاي شغلي خود را در محل زندگيشان (خانه، محله، منطقه محل سكونت) انتخاب كنند و زمان بيشتري را صرف كارهاي درآمدزاي ديگر( مشهور به شغل دوم) كنند. بنابراين دوركاري مي تواند زمينه اشتغال و پشتيباني درآمد بيشتر براي كاركنان را تدارك ببيند.دوركاري مي تواند كاركنان فعال را از بيكاري هاي پنهاني كه در هنگام كار در محل سازمان گريبان آنان را گرفته است، رهايي بخشد و به جاي آن، از فرصت هاي اشتغالي كه درهر نقطه از كشور خود يا حتي جهان خواهند يافت، بهره مند شوند. براي بهره گيري از فرصت هاي شغلي، افراد بايد از دانش، مهارت ها و اطلاعات توسعه يافته اي برخوردار باشند. خصوصا، برخورداري از مهارت هاي فني بهره برداري از شبكه هاي الكترونيكي كه مورد توجه كارفرمايان براي تبليغ و معرفي فرصت هاي شغلي كار از راه دور قراردارند، بسيار ضروري است.
5-16- دسترسي به كار براي افراد با مشكلات خاص
دوركاري مي تواند امكان دسترسي به كار، آموزش و ارتباطات اجتماعي را براي افرادي كه داراي مشكلات(معلوليت هاي) جسمي و حتي روحي هستند، فراهم كند. براي اين گونه افراد سفر به محل كار يا انجام عادي كار در محل كار(سازمان ها و موسسات) آن هم به صورت پنج روز كاري در هفته يا 8 ساعت كار در روز، بسيار مشكل و طاقت فرسا است. اين درحالي است كه در منزل با سرپرستي پدر، مادر، سرپرست، پرستار و… از عهده انجام كار و وظايف بر مي آيند.
6- انواع دوركاريبراساس محل انجام كار و مدت زماني كه دوركاران صرف انجام كار مي كنند؛ دوركاري به گروه هاي زيرتقسيم مي شوند:
6-1- از بعد محل دوركاري
دوركاري درخانه: دوركاراني كه در زمره اين گروه قرار دارند، محل سكونت خود را تبديل يه دفتركار و محل انجام وظايف شغلي خود مي كنند. اين گروه از رايانه و وسايل ارتباطي راه دور براي انجام كار بهره مي گيرند.
دوركاري سيار: دوركاران اين گروه، در خارج از محل كار و نيز سكونت خود به انجام وظايف شغلي مي پردازند. آنان درحين انجام وظيفه، بصورت برخط با شبكه در ارتباط هستند و معمولا كمتر از ده ساعت در هفته و خارج از محل كار و سكونت(حين مسافرت، مأموريت و …) فعاليت مي كنند.
دوركاري متمركز: دوركاران اين گروه در دفتركار از راه دور اعم از مراكز ارتباط از راه دور و… به فعاليت مي پردازند.
6-2- از بعد مدت دوركاري
دوركاري تمام وقت: دوركاران اين گروه، مدت معيني(عموما بيش از يك هفته) را كه مديران سازمان مشخص مي كنند بدون حضور مقطعي درسازمان، به انجام وظايف شغلي خود مي پردازد. وي در پايان مدت دوركاري به سازمان مراجعت مي كند.
دوركاري پاره وقت: دوركاران اين گروه، مجري برنامه متناوب زماني خاصي هستند كه مديران سازمان مشخص مي كنند. مثلا ممكن است بخشي از هفته ويا بخشي از روز را ازطريق دوركاري و بخش ديگر را درمحل سازمان به انجام كار مشغول باشد.
7- مشاغل مناسب براي دوركاريانجام هركار يا وظيفه اي در نظام دوركاري ميسر نيست. درواقع، مي توان شاخص هايي براي كارهاي مناسب انجام در نظام دوركاري متصور شد كه در صورت نياز مديران سازمان ها(عمدتأ مديران توسعه منابع انساني) مي توانند آن ها را انتخاب و در دستوركار قراردهند. به طوركلي، كارها و مشاغل مناسب براي دوركاري بايد از ويژگي هاي زير برخوردار باشند:
كارهايي كه براي دوركاري انتخاب مي شوند، مي بايست نتيجه محور باشند. يعني؛ پس از پايان ايام دوركاري، محصول كار، قابل مشاهده و ارزيابي باشد.
كارهايي مناسب دوركاري هستند كه كمتر”زمان محور” باشند.
فرآيند پردازش اطلاعات در اين گروه از كارها از اهميت خاصي برخوردار باشد.
انجام اين كارها، نيازي به ارتباط رو در روي كارمند با مخاطبان و ذينفعان نداشته باشد.
كارمند بايد بتواند به تنهايي كار و وظيفه محوله براي دوركاري را راهبري و اجرا نمايد.
8- نمونه هايي از كارها و مشاغل مناسب دوركاريسازمان ها، قبل از هراقدام، بايد كارها، وظايف و مشاغلي كه ماهيتا مناسب براي دوركاري هستند(مشخصه هاي بيان شده در بالا را دارند)، شناسايي كنند. برخي از كارها و مشاغل كه براي دوركاري مناسب مي باشند؛ به اين شرح است:
كارهاي فكري- ذهني: مانند مشاوره، حسابداري، نويسندگي، مترجمي، همچنين مطالعات، پژوهش ها و تحقيقات نظري
كارهايي كه درحوزه طراحي رايانه اي و خدمات اطلاع رساني قرار دارند: مانند برنامه نويسي، طراحي گرافيك مطبوعات، طراحي وب، انيميشن، حروفچيني
كارهايي كه در حوزه خدمات تجارتي قرار دارند: مانند خريد و فروش محصولات( كالاها و خدمات)، بازاريابي
كارهايي كه در حوزه طراحي و محاسبات قرار دارند: مانند محاسبه و طراحي سازه، طراحي ماشين آلات
آموزش و تدريس ازراه دور (از طريق ويدئو كنفرانس، اينترنت)
كارهايي كه در حوزه هايي مانند امور دفتري، بانكداري، مديريت، نظارت، پشتيباني و… قراردارند.
گفتني است كه اجراي نظام دوركاري براي كارهاي عملي و صرفا اجرايي مانند آتش نشاني، پليس، كار آزمايشگاهي، دندانپزشكي و… مناسب نيست.
9- نگاه هاي منفي به دوركاري9-1- نگاه منفي مديران به دوركاري
از نگاه بيشتر مديران، دوركاري موجب كاهش بهره وري كاركنان و سازمان مي شود. اين گروه از مديران معتقدند كه در دوركاري، بيشتر وقت كاركنان صرف پيدا كردن يا خواندن و يا كپي فاكس ها يا فايل ها (چه در خانه و چه در محل ديگر) خواهد شد. به طوركلي به دلايل زير، اين گروه از مديران به دوركاري نگاه مثبتي ندارند:
عدم دسترسي به كاركنان دوركار: آنان با خود فكر مي كنند:” هروقت كه كارمند دوركار را لازم دارم، چگونه مي توانم وي را ببينم؟ الان كجاست و چكار مي كند؟”
عدم امكان نظارت جدي وكنترل برعملكردكاركنان دوركار: تصورآنان اين است:”وقتي نمي توانم آن ها را ببينم، چگونه مي توانم عملكرد و رفتار آنان را كنترل كنم.”
كاهش يافتن بهره وري كاركنان دوركار: دغدغه آنان اين است:” “آيا كاركنان دوركار، واقعا وقت خودرا صرف كار محوله مي كنند يا دل مشغولي آنان انجام امورخانوادگي است؟”
از دست رفتن امنيت اطلاعات سازمان: دغدغه گروهي از مديران از دست رفتن امنيت شبكه اطلاعات سازمان است. آنان مي گويند”از كجا بدانم كه اطلاعات سازمان و ديتا بيس هاي سازمان در اختيار بيگانه قرار نمي گيرد؟ “
جريان اطلاعات كار: ازنظر اين مديران، ارتباط كاري و ارتباط مدير و مرئوس دچار ضايعه مي شود. مثلا با خود فكر مي كنند:”حال كه كاركنان، دور از سازمان و دفتركار من فعاليت مي كنند، چگونه مي توانم به آنان بگويم كه بايد با تلاش بيشتري كار كنند؟ چه مشكلاتي براي پيشبرد امور دارند، تا درصدد رفع آن ها برآيم؟”
از دست دادن ارتباط با ذينفعان: اين گروه از مديران نبود كاركنان را در محل سازمان، مترادف با ايجاد اخلال در ارتباط سازمان با ذينفعان مي دانند. مثلا مي گويند:”ما نمي توانيم بيش از دستگاه نمابر با ذينفعان و مشتريان ارتباط داشته باشيم! فقدان ارتباط چهره به چهره با ذينفعان و مشتريان را چگونه برطرف كنم؟”
9-2- نگاه منفي كاركنان به دوركاري
همانند مديران، گروهي از كاركنان نيز به دوركاري نگاه مثبتي ندارند. برخي از دلايل آن را مي توان چنين شرح داد:
درايام دوركاري، كاركنان مجبور به تايپ كارها و گزارش هاي خود، تشكيل پرونده و انجام ساير وظايف اداري(دبيرخانه) مي شوند. براي انجام اين امور متحمل زحمت زيادي مي شوند.دوركاري درمنزل، موجب افزايش مصرف مواد غذايي، نوشيدني، تنقلات و… خواهد شد. كارمند ناچارخواهد بود كه براي آن ها، هزينه پرداخت كند كه اين امر موجب افزايش هزينه هاي سبدخانوار مي شود.
عموما، بتدريج با پيشرفت نظام دوركاري، سازمان ها يارانه حمل و نقل عمومي(حق سرويس اياب و ذهاب) را به تناسب روزهايي كه در اداره حضور ندارند، از دستمزد ماهيانه كاركنان دوركار كسر نموده اند. اين موضوع باعث شده كاركنان از رفتن به دوركاري طفره روند.
كاركنان دوركار احتمالا براي دوركاري در منزل، متحمل برخي هزينه هاي اختصاصي خواهند شد. ازجمله:
پرداخت هزينه هايي براي آماده سازي و تزئين اتاقي به عنوان دفتركار.
افزايش بهاي برق؛ كه ناشي از انجام امور دوركاري است.
افزايش بهاي مكالمه تلفن؛ كه ناشي از صحبت هاي تلفني درباره امور شغلي (با همكاران و ذينفعان سازمان) است.
خريد برخي تجهيزات كامپيوتري براي انجام وظايف دوركاري و تحمل هزينه هاي آن. برخي سازمان در ارائه تجهيزات مزبور به كاركنان سهل انگاري مي كنند.
خريد وسايل منزل مانند مبلمان، نقاشي، پرده و… و تحمل هزينه هاي آن.
10- توصيه هايي براي توسعه دوركاري در ايرانبا هدف تبيين، روشنگري ويافتن مولفه هايي براي ترويج و توسعه دوركاري در كشور كه مبتني بر بررسي هاي نگارنده مي باشد، مطالب زير ارائه مي شود:
10-1- توجه اكيد به آموزش دوركاران
آموزش بهترين روش براي بهره برداري اثربخش و كارآ از نظام دوركاري است. داشتن استراتژي، هدف و برنامه آموزشي براي توسعه مهارت ها و آگاهي هاي موردنياز كاركنان براي دوركاري يك الزام است. درحال حاضر، متاسفانه دولت توجهي به آموزش كاركنان با هدف آماده سازي آنان براي دوركاري ديده نمي شود. اكنون، كمبود دانش و مهارت در نزد بيشتر كاركنان دولت درامر كاربري فناوري اطلاعات كاملا مشهود است. مساله اساسي براي موفقيت نظام دوركاري، اين است كه دوركاران به مهارت هاي اساسي بهره برداري از امكانات فناوري اطلاعات و ارتباطات تسلط داشته باشند. درغيراين صورت، چگونه مي توان انتظار داشت كه كاركنان دوركار با ابزاروتجهيزاتي كه با آن آشنايي كافي ندارند، كارها و ماموريت هاي محوله را به درستي انجام دهند.
افرادي كه فاقد مهارت هاي اوليه فناوري اطلاعات هستند، هيچ گاه تبديل به يك دوركار ماهر و موثر براي خود، سازمان و جامعه نخواهند شد. آنان تنها به كمك آموزش، تبديل به دوركارخواهند شد. درغيراين صورت، اين افراد خود به خود از گردونه دوركاري حذف مي شوند. مگر اين كه بتوانند به سرعت از فرصت هاي آموزشي استفاده نمايند و خود را پيدا كنند.
با اين وصف، لازم است دولت به سرمايه گذاري آموزشي براي توسعه دانش و مهارت هاي دوركاري به دوركاران بالقوه دستگاه ها و سازمان هاي مختلف اقدام عاجل به عمل آورد.
برخي گزينه هايي كه در برنامه هاي آموزشي در سطح ملي بايد مورد توجه قرارگيرد، عبارتند از:برنامه هاي آموزش زبان انگليسي كاربردي و تخصصي باهدف افزايش توانمندي كاركنان براي كار و بهره برداري از امكانات سخت افزاري و نرم افزاري در حوزه فناوري اطلاعات و ارتباطات.
برنامه هاي آموزشي ارتقاي دانش و مهارت هاي دوركاران و دوركاران بالقوه در موضوعات فناوري اطلاعات و ارتباطات.
الويت دادن به آموزش كاركنان سطوح پايين بدنه سازمان ها كه تحصيلات كافي ندارند (مانند كاركنان اداري، مالي، پشتيباني و..).
تاكيد و اولويت دادن به برنامه ريزي و اجراي دوره هاي آموزشي حضوري درمقايسه با آموزش هاي از راه دور.
تدوين و اجراي استانداردهاي آموزش دوركاري را از سطوح مبتدي تا پيشرفته در سطح ملي.
10-2- تلاش براي ترويج دوركاري
براي متمايل ساختن گرايشات و توسعه تمايلات وعلاقه مردم بخصوص كاركنان سازمان ها و موسسات دولتي و عمومي به دوركاري، تدوين و اجراي برنامه هاي ترويجي يكي از بنياني ترين اقدام هاي مسئولان و متوليان نظام دوركاري درهرسازمان و عمدتا دولت است. رئوس برنامه هاي مناسب براي ترويج و توسعه دوركاري و برخي اقدام ها را كه بايد توسط دولت تدوين و به اجرا گذاشته شود، مي توان به شرح زير مورد توجه قرارداد:
تدوين چشم انداز دوركاري: هم اكنون به منظور بهره گيري از ارمغان هاي عصر اطلاعات در توسعه فعاليت هاي سازمان ها، بايد چشم انداز روشني داشت. اين چشم انداز بايد شامل راهكارهاي بالقوه به منظور بهبود كيفيت زندگي مردم باشد. درتدوين چشم انداز نظام دوركاري، لازم است كليدواژه هاي زيرمحور تدوين چشم انداز باشد:
توانمندسازي كاركنان: براي اين كه انتخاب كنند چگونه، كجا و چه زماني كار كنند.
سازمان مجازي: دوركاري يكي از جنبه هاي سازمان مجازي است.
الگوهاي جديدكار: دوركاري الگوي جديدي براي انجام كار است. لازمه موفقيت تغييرفرهنگ و عادات سنتي كار و ارائه خدمت به مخاطبان و ذينفعان سازمان ها مي باشد.توسعه استعداد و امكانات كاركنان: تامين وتوسعه امكانات كاركنان دوركار يخصوص امكانات فناوري اطلاعات و ارتباطات يك الزام براي اجراي دوركاري است..
ارائه خدمت از راه دور: ترويج فرهنگ ارائه خدمت از راه دور به مخاطبان و ذينفعان توسط سازمان ها و كاركنان يكي از اصول دوركاري است.
دوركاري به عنوان يك استراتژي: نقش دوركاري به عنوان يك استراتژي مناسب اقتصادي و اجتماعي براي كشور كه ارمغان آن نصيب عموم مردم مي شود؛ تبيين گردد.آموزش مداري دوركاري: تدوين و اجراي برنامه هاي آموزشي و انگيزشي براي كاركنان، بخصوص كاركنان فاقد مهارت دوركاري يا مقاوم دربرابرآن. موضوعاتي مانند اشتغال، حمايت هاي مالي، افزايش درآمد ازطريق اشتغال در فرصت هاي شغلي جديد(شغل دوم)، فعاليت هاي تجاري و… مي تواند از موضوعات اين برنامه ها باشد.
توسعه فرصت هاي شغلي: وجود ظرفيت هاي دوركاري در ايجاد و توسعه فرصت هاي شغلي مناسب دركشور بيان شود.
توسعه خدمت رساني: نقش دوركاري را به عنوان گزينه مطلوب براي توسعه خدمت رساني سازمان ها وكاركنان به جامعه تبيين شود.
خدمت رساني به مردم مناطق روستايي و محروم: مزاياي دوركاري براي سازمان ها و كاركنان و نيز تسهيل خدمت رساني به مردم ساكن مناطق روستايي و محروم، ترويج و اطلاع رساني شود.
تشويق و متقاعدساختن سازمان ها، مديران و كاركنان: اين قابل ارزش است كه دولت نشان مي دهد كه براي اجراي دوركاري عزم جدي دارد. اما، بايد همه سازمان ها و نهادهاي وابسته را متقاعد سازد كه بايد دوركاري را گزينه اي ارزنده براي خدمت به خود، كاركنان و جامعه بپذيرند و به عنوان يكي از وظايف اصلي و تعهدات خود به مردم اجرا نمايند.
اجراي آزمايشي: برنامه عملي اجراي آزمايشي و تمريني براي شروع دوركاري دركشور به عنوان يك برنامه ضربتي در اسرع وقت تصويب و ابلاغ شود. سپس برپايه ارزيابي ها طرح اصلي و درازمدت را سامان دهد.
برنامه مداربودن دوركاري: بايد برنامه توسعه دوركاري (كوتاه مدت، ميان مدت، درازمدت) همراه با تامين بودجه انگيزشي براي مديران و كاركنان تدوين و اجرا شود.
انجمن هاي دوركاري: تشكيل و فعال شدن انجمن هاي دوركاري منظور همكاري، مشاركت در برنامه ريزي، نظارت، ارزيابي و حمايت از طرح هاي ابتكاري دوركاري در دستگاه هاي دولتي و سايربخش ها براي توسعه دوركاري بسيار سودمند است.
10-3- عزم راسخ براي حذف موانع دوركاري
دركشورمان، موانع قابل توجهي برسرراه نظام دوركاري به عنوان يك روش جديد كار وجود دارد كه استقرار دوركاري دركشورمان را به تاخير خواهند انداخت. برخي از اين موانع كه دولت براي خذف و ازبين بردن آن ها بايد تمهيدات لازم را بينديشد، عبارتند از:
بسياري از مسئولان سازمان ها، شركت ها، نهادها، گروه هاي اجتماعي و سرانجام بيشتر كاركنان و كارگزاران از راهبردها، اهداف، فناوري، دانش و مهارت ها، اصول برنامه ريزي و… دوركاري، آگاهي كافي ندارند.مهمترين ركن براي اجراي دوركاري، آموزش كاركنان و دوركاران بالقوه است. عدم تدوين راهبردها و برنامه هاي آموزشي مورد نياز براي اين موضوع از جمله موانع اجراي دوركاري دركشورمان است.
هنوز مسائل حقوقي و قانوني دوركاري بخصوص براي دستگاه هاي دولتي تدوين نشده است. ازاين رو، ابعاد حقوقي دوركاري هنوز به حد كافي براي كاركنان روشن نيست. به همين دليل، عموما به دوركاري رغبتي نشان نمي دهند.ازنظر برخي جامعه شناسان و دست اندركاران، دوركاري باعث بروز انزواي اجتماعي براي دوركاران مي شود. براي اين نقيصه بعضي سازمان ها درديگر كشورها، تدابيري انديشيده اند. دولت نيز بايد دراين باره تدبيرانديشي نمايد.
بيشتر مديران و كاركنان كم يا زياد از نتايج، سودمندي ها و پيامدهاي واقعي دوركاري بي اطلاع هستند. آگاه نمودن آنان دراين باره، از وظايف دولت و سازمان هاي دوركار است.
مديران سازمان ها، راه و روش شروع دوركاري و طي نمودن گام هاي اوليه براي دوركاري را نمي دانند.
فقدان آگاهي كافي از فناوري اطلاعات درنزد بسياري از كاركنان مهمترين مانع دوركاري به حساب مي آيد.
روشن نبودن مسائل مالي و حقوق و دستمزد كاركنان دوركاراز جمله مواردي است كه نياز به وضع قوانين و مقررات خاص خود را دارد. قانون و مقررات دوركاري كنوني براي بسياري از مديران و كاركنان پيچيده و مبهم و غيرشفاف است. تمهيد منبعي براي اطلاع رساني مقررات دوركاري به كساني كه علاقه مند به دوركاري هستند و يا سازمانشان آنان را به دوركاري معرفي مي كنند، اجتناب ناپذير است.
10- 4- توسعه مراكز فني پشتيباني دوركاري
باتوجه به ناكافي بودن امكانات و تجهيزات اطلاعات و ارتباطات در موسسات دولتي و غيردولتي و نيز در منازل كاركنان درسطح كشور، مي توان به منظور ترويج و گسترش دوركاري در كشور تجهيزات ارتباطي را كه عمدتا مشتمل بر سه مورد زير است، توسط بخش خصوصي ايجاد و گسترش داد تا دراختيار دوركاران( فردي و گروهي) قرار گيرد.
ارتباطات ازدور : ازطريق تامين امكانات فناوري اطلاعات و ارتباطات، كاركنان به جاي تردد به سازمان يا محل استقرار مشتري، از خانه خود وظايف و كار مشخص شده را انجام و ارائه مي دهد.
ارتباطات راديويي: ازطريق تامين و تقبل هزينه هاي خطوط مختلف راديويي يا مخابراتي(مانند موبايل، تلفن و…) مديران و كاركنان به صورت فعال اقدام هاي لازم را براي خدمت رساني، پاسخگويي و… به مشتريان به عمل مي آورند.
مراكز از راه دور : اين مراكز مجهز به امكانات ، مناسب كساني است كه ترجيح مي دهند در خانه كار نكنند؛ اما مايل به دوركاري(صرفه جويي هزينه، زمان و زحمت رفت و آمد به سازمان) مي باشند. ازطريق تقبل هزينه ها توسط سازمان ها، اين مراكز جايگزين مناسبي براي خريد تجهيزات لازم مي باشند.
10-5- نكات لازم الرعايه دراعزام دوركاران
انتخاب كاركنان و چگونگي اعزام آنان به دوركاري، در كيفيت و كسب موفقيت بسيار تاثير گذار است. ازاين رو، توجه مديران و كاركنان سازمان ها به نكات زير توصيه مي شود:قبل از آغاز زمان دوركاري، مديران و كاركنان ذينفع بايد طي نشستي درباره كارووظايف موردنظر دوركاري بحث كافي انجام شود و وظايف دوركار براي انجام درخانه، شناسايي و تعيين شود.
روش و معيارهاي ارزيابي نتايج كار انجام شده در ايام دوركاري مشخص و تعيين شود.
باتوجه به نوع كار و ماموريت، مناسب ترين زمان، پريود زماني و… دوركاري مشخص و ابلاغ گردد.
مواد، وسايل و فايل هاي داده ها و اطلاعات مورد نياز براي انجام وظايف، مشخص و در دسترس دوركار قرار داده شود.
براي تداوم و استمرار ماموريت هاي سازمان، خطوط تلفني و ساير راه هاي ارتباطي براي تماس هاي متقابل دوركار و همكاران و ذينفعان سازمان مشخص و اطلاع رساني شود.امور اداري و پرسنلي دوركار، مورد نظر قرارگيرد. دراين باره روشن شود كه چه كساني و كدام واحدسازماني نياز است بداند كه فرد به دوركاري اعزام شده است؟ به اين افراد و واحدهاي سازماني چه اطلاعاتي بايد ارائه شود؟
زماني كه فرد در دوركاري به سر مي برد، مسئول ارزيابي از طريق ايميل يا تلفن يا… شروع، پايان و جريان دوركاري درخانه يا مراكز ازراه دور و… را بررسي و كنترل كند.مسئول ارزيابي درموارد پيش بيني نشده، دستورالعمل ها، ضرب الاجل ها، گزارش هاي پيشرفت، اطلاعات جديد، اخبار و… را از طريق ارتباطات از راه دور دراختيار دوركار قراردهد.براساس برنامه، پس از دوركاري، طينشستي چهره به چهره، دوركار گزارش كار و محصول و نتايج كار را ارائه دهد و مسئول ارزيابي نيز بازخورد لازم را ارائه كند.
10-6- مباني برنامه ريزي براي دوركاران
كاركناني كه به دوركاري اعزام مي شوند، براي بهره گيري مناسب از مزاياي دوركاري بايد نكات زير را رعايت كنند:
تهيه و اجراي طرحي براي ايجاد يك دفتركار جمع و جور در خانه
مهيا نمودن شرايط مناسب يك محيط كار امن و راحت
تهيه تجهيزات و ملزومات موردنياز
تهيه طرح و تقويم زماني كار(روزانه، هفتگي و…)
داشتن تغذيه مناسب
پوشيدن لباس راحتي در تمام طول روز
عدم تمركز بيش ازحد(طولاني)برانجام كار
درصورت نداشتن كار به اندازه كافي، موضوع به مسئولان اطلاع داده شود تا كارهاي جديدي ابلاغ شود.
براي پيشگيري از مزاحمت ها و آمد و شد اقوام، دوستان و همسايگان برنامه ريزي شود.
براي انجام كار هاي منزل و خريدها و… برنامه ريزي مناسب انجام شود.
روشن شود در ايام دوركاري (براي هر روز) بايد چه كاري انجام شود و چه كاري انجام نشود.
براي استفاده از مواد، تجهيزات و لوازم كار، تدابير لازم انديشيده شود.
10- 7- تامين شرايط اجراي دوركاري
طبيعتا كاربرد هرگونه فناوري يا روش جديد(خصوصا درآغاز كار)، داراي مشكلاتي است كه بتدريج حل خواهد شد. دوركاري نيز از اين قاعده مستثني نيست. اجراي موفق برنامه دوركاري، چه براي فرد، چه براي سازمان و چه براي جامعه محلي، داراي الزام هايي است كه برخي ازآن ها به اين شرح است:
شرايط فردي كاركنان: گاهي بعضي از كاركنان ويژگي هاي موردنياز براي اجراي برنامه دوركاري را ندارند. ازاين رو، بايد قبل از هراقدام، ويژگي هاي كاركنان براي دوركاري بررسي شود وتنها درصورت داشتن شرايط به دوركاري اعزام شوند. براي مثال:
برخي كاركنان انگيزه كافي براي انجام كار حتي در محل سازمان را ندارند(كاركنان بي انگيزه). اين كاركنان، نظم و انضباط اداري مورد نظر مدير خود را براي كيفيت انجام كار و نيز انجام كار در ساعت مقرر رعايت نمي-كنند. دراين صورت، بهتر است به اين كاركنان اجازه دوركاري داده نشود.
اركنان تازه استخدام كه درواقع، جوانان راه يافته به بازاركار هستند، درصورت انجام دوركاري، ممكن است از آشنايي با سازمان، كاركردن در يك تيم كاري، كسب تجارب عملي، يادگيري سازماني و… محروم شوند. اين موضوع به ضرر فرد و سازمان خواهد بود.
براي برخي كاركنان رفتن هر روزه به محل كار، نوعي عادت و اساسا بخش مهمي از زندگي روزانه آنان است. اين گروه از كاركنان، تمايل دارند ازاين راه، با دوستان و همكاران خود ارتباط داشته باشند و مهارت هاي اجتماعي خود را توسعه دهند. بنابراين، دوركاري بركيفيت و انگيزه كاري آنان تاثير منفي خواهد داشت.
شرايط محل مناسب براي دوركاري: دربرخي موارد، خانه(منزل) كاركنان براي اجراي برنامه دوركاري نامناسب است. اين موضوع بايد قبل از محول نمودن انجام وظايف به صورت دوركاري، مورد توجه و بررسي قرارگيرد. براي مثال:
خانه گروهي از كاركنان به امكانات و شرايط فني لازم (اعم از رايانه، اينترنت، تلفن، فاكس، ايميل و…) براي انجام وظايف به صورت دوركاري تجهيز نيست.
امروزه به دليل كوچك بودن و محدوديت هاي آپارتمان هاي مسكوني، حتي با انگيزه ترين افراد نمي توانند درانجام وظايف دوركاري، بازده مناسبي داشته باشند.
برخي كارمندان داراي نوزاد، تعداد فرزندان زياد و شايد پدر و مادري هستند كه دريك آپارتمان كوچك زندگي مي كنند. بعضي نيز داراي همسايگان پر سروصدا و… مي باشند. درچنين وضعيت هايي، دوركاري يك روش ناموفق براي انجام كار اداري است.
شرايط مناسب سازماني: در بيشترسازمان ها و شركت ها، روش ها و سيستم هاي مديريت و نيز فرهنگ سازماني، هنوز با دوركاري بيگانه است. براي بهره گيري از دوركاري، سيستم مديريتي و فرهنگ سازمان بايد به خوبي با آن سازگار و انعطاف پذيري لازم را داشته باشد. نتايج بررسي ها در بريتانيا نشان داده است كه مديراني كه اعتماد به نفس كافي در توانايي خود براي مديريت از راه دور ندارند و نيز مديراني كه اعتقاد كافي به تعهد كاركنان خود ندارند، تمايلي به اجراي دوركاري ندارند. دراين وضعيت ها، كاركنان بسيار معدودي آمادگي خود را براي انجام كار در منزل، نشان داده اند.
شرايط انجام كار: بسياري از كارها به همكاري و تعامل بسيار نزديك كاركنان(همكاري تيمي) در يك اتاق و يا همكاري نزديك با تيم هاي كاري ديگر دارند. همچنين، بايد تحت نظارت و كنترل مديريا تيم هاي مديريتي قرار داشته باشند. درچنين وضعيت هايي اجراي دوركاري عملا ميسر نخواهد بود. برخي از اين وظايف عبارتند از:
بيشتر انواع طراحي ها و كارهاي خلاق.كارهايي كه معمولا بخش مهمي از فرايند خلاق است. مانند كارهايي كه در استوديوها انجام مي شود.
كارها و وظايف مربوط به ارائه خدمات به ذينفعان و مشتريان سازمان ها كه نياز به ارتباط چهره به چهره دارند.
فعاليت هاي خريد و فروش كه به مشورت گروهي، چانه زني و صلاحديد رهبران و مديران نياز دارد. در اين گونه موارد، همه افراد بايد دريك جلسه حضور داشته باشند.
زيرساخت هاي موردنياز: اجراي نظام دوركاري در سازمان ها، جداي از قوانين و مقررات مربوط، نياز به برخي ابزارها و تجهيزات دارد كه در صورت فقدان يا حتي كمبود، انجام امور دوركاري با شكست مواجه خواهد شد. برخي از مهمترين آن ها به اين شرح است:
مهيا بودن زمينه هاي استفاده از شبكه ارتباطي از راه دور براي ارائه خدمت و انجام كسب و كار براي پير و جوان.
هزينه هاي ارتباطات راه دور براي دوركاران بايد با نرخ ارزان(با ارائه يارانه) پشتيباني شود.
دسترسي دوركاران به شبكه اينترنت پهن باند بسيار مهم است.
وجود شبكه هاي رايانه اي(ارتباطي) گسترده
وجود سيستم گسترده اتوماسيون اداري
آگاهي و اعتقاد داشتن مديران و تصميم گيران به مزايا و كاربردهاي نظام دوركاري
تسلط كاركنان به رايانه، شبكه و نحوه بهره برداري از آن ها
تدوين قوانين و مقررات لازم؛ اعم از حمايتي و بازدارنده
به طور روزافزوني محصولات و خدمات تغيير مي كند، فناوري دوركاري بايد قيمت تمام شده و زمان توليد محصولات را كاهش داده و نحوه ارائه آن ها را تسهيل نمايد.
گروهي معتقدند هيچ يك از ملاحظات بالا، الزامأ مانعي براي دوركاري نيستند. آن ها فقط نشان مي دهند كه در برنامه دوركاري، چه مواردي مورد توجه قرارنگيرند، دوركاري با شكست مواجه خواهد شد. اگر در تنظيم يك برنامه دوركاري دچار اشتباهاتي شويم، بايد انتظار مشكلات و حتي شكست را داشته باشيم.
برخي مديران يا كاركنان مي گويند:”دوركاري روش مناسبي براي انجام كار نيست!” يا اين كه: “دوركاري، متناسب نوع وظايف سازمان ما نيست! “. واقعيت اين است كه”آنان هنوز دوركاري و راه بهره برداري از آن را نياموخته اند”! به اين گروه از افراد بايد گفت: “دوركاري پايان كار نيست؛ آغاز راه است. دوركاري، انقلابي است كه دير يا زود همه جوامع و سازمان ها بايد به آن گردن نهند.”
مراجع
– باتمان قليچ، ايثار . دوركاري (كار از راه دور): مزايا و راهكارها. سايت راهكار مديريت(1388)
– تارجا فيلاتف. از دوركاري تا كار الكترونيكي ـ سازماندهي انساني كار. مترجم: علي‌حسين قاسمي. مجله الكترونيكي پژوهشگاه اطلاعات و مدارك علمي ايران(1385)
