بر همین اساس سرمایه اجتماعی یکی از عوامل بسیار مهم و اثرگذار برای پایداری سکونتگاه ها در ابعاد کلان (جامعه)، میانه (بنگاه ها و مؤسسات) و خرد (خانوارها و افراد) محسوب می شود که شهرها نیز به عنوان یکی از سکونتگاه های بسیار مهم بشری از این قاعده مستثنا نیستند. سرمایه اجتماعی از پیش شرط ها و پیش نیازهای اساسی توسعه شهری است که عناصرتشکیل دهنده ای همچون «اعتماد اجتماعی، مشارکت اجتماعی، انسجام اجتماعی، آگاهی اجتماعی، درجه معنویت» دارد. سرمایه اجتماعی از آن جهت اهمیت دارد که علاوه بر اثرگذاری بر مقولات توسعه و پیشرفت «پایداری شهری» را نیز سبب می شود. به بیان دیگر پایداری شهری به دنبال تأمین رفاه نسبی، مشارکت شهروندان و افزایش آگاهی اجتماعی برای همه اعضای جامعه محقق می شود. که این ها همه از اثرات سرمایه اجتماعی است. پایداری مستلزم رعایت عدالت اجتماعی و توجه متوازن به ابعاد فرهنگی، سیاسی و اقتصادی است؛ به‌گونه‌ای که نیروی انسانی را به مسیر توسعه خوشبین و امیدوار سازد. سرمایه اجتماعی چهار هدف عمده زیر را دنبال می کند:
1: حفظ سرمایه اقتصادی:
در این هدف واحد تحلیل «افراد در رقابت طبقاتی» هستند و سرمایه اجتماعی منابعی تعریف می شود که امکان دسترسی به منافع گروهی را فراهم می کند.
2: حفظ سرمایه انسانی:
در این هدف واحد تحلیل «افراد در خانواده، شبکه ها و زمینه اجتماعی» هستند. سرمایه اجتماعی در این بند جنبه هایی از ساخت اجتماعی است که حفظ و توسعه ارزش وجودی انسان را دنبال می کند.
3: حفظ اقتصاد و دموکراسی مؤثر و کارا:
واحد تحلیل این هدف «مناطق کشور هستند» و سرمایه اجتماعی شامل اعتماد، هنجارها وشبکه های مشارکتی است که باعث تسهیل تعاون برای کسب منافع متقابل می گردد.
4: کارایی اقتصاد:
واحد تحلیل این هدف «افراد» هستند و سرمایه اجتماعی شامل آگاهی و توجه به امورسیاسی و اجتماعی، اعتماد ومشارکت می باشد.
مدیریت شهری وظیفه دارد برای توسعه و پایداری شهر سرمایه اجتماعی را در ابعاد مختلف توسعه بخشد. در یک نگاه متعالی شهر، شهروندان و شهرداری سرمایه اجتماعی یکدیگر محسوب می شوند به صورتی که شهرداری در خدمت شهروندان است و با مشارکت آن ها زمینه پیشرفت شهر را فراهم می آورد.
منبع: روزنامه شهرآرا، سه شنبه 14 دی 1400، شماره 3572
