سیر تکوین تاریخی مدیریت از ۵۰۰۰ سال قبل از میلاد مسیح تا عصر جدید و نظریه های نوین مدیریت در جدول زیر قابل مشاهده است:
5000 سال قبل از میلاد
سومریها
تأکید بر ضرورت حفظ سوابق به مثابه یک فن کنترل
*****
4000 سال قبل از میلاد
مصریها
اهتمام به امور طراحی، برنامه ریزی، سازماندهی، و کنترل در ساخت اهرام ثلاثه.
*****
4000 سال قبل از میلاد
چینیها
اقدام به ساخت دیوار بزرگ 1500 مایلی در چین
*****
2700 سال قبل از میلاد
مصریها
تشخیص ضرورت و اهمیت برخورد منصفانه و صادقانه در مدیریت و استفاده از مصاحبه برای روان درمانی.
*****
2600 سال قبل از میلاد
مصریها
استفاده از عدم تمرکز در سازماندهی
*****
2000 سال قبل از میلاد
مصریها
تشخیص ضرورت استفاده از تقاضای مکتوب برای درخواست کارکنان و به کارگیری نیروها و مشاوران ستادی
*****
1800 سال قبل از میلاد
حمورایی
استفاده از مستند سازی و آوردن شاهد برای کنترل؛ تعیین حداقل دستمزد؛ و تشخیص قابل تفویض نبودن مسئولیت.
*****
1491 سال قبل از میلاد
یهودیان
به کارگیری مفاهیم سازمان، خط فرماندهی، و اصل استثناء در مدیریت.
*****
از 1100 تا 600 سال قبل از میلاد
چینیها
تشخیص ضرورت سازماندهی، برنامه ریزی، هدایت و کنترل در مدیریت.
*****
500 سال قبل از میلاد
چینیها
تشخیص اصل تخصص گرایی
*****
500 سال قبل از میلاد
سان تزو
تشخیص ضرورت برنامه ریزی، هدایت و سازماندهی
*****
400 سال قبل از میلاد
کوروش
تشخیص ضرورت توجه به روابط انسانی و مطالعه حرکت سنجی، طراحی جا و مکان، و مدیریت مواد.
*****
400 سال قبل از میلاد
سقراط
توجه به جهان شمول بودن مدیریت.
*****
400 سال قبل از میلاد
گزنفون
تشخیص اینکه مدیریت یک هنر مستقل است.
*****
350 سال قبل از میلاد
یونانیها
ابداع روش علمی برای انجام امور و استفاده از موسیقی برای تنظیم فواصل زمانی انجام کارهای سخت و تکراری.
*****
350 سال قبل از میلاد
افلاطون
تشریح تخصص گرایی در جامعه.
*****
از 336 تا 333 سال قبل از میلاد
اسکندر
استفاده از یک روش سازماندهی با استفاده از نیروهای ستادی، در طول لشکر کشیها.
*****
325 سال قبل از میلاد
کوتی لیا (هند)
تشخیص نیاز به علم و هنر کشورداری.
*****
175 سال قبل از میلاد
کاتو
استفاده از شرح شغل
*****
50 سال قبل از میلاد
وارو
استفاده از مختصات و شرایط احراز شغل
*****
سال 900 میلادی
فارابی
تدوین مجموعه ای از صفات مشخصه برای رهبر اثر بخش
*****
دهه 1750 میلادی
انگلیسیها
انقلاب صنعتی
*****
سال 1776 میلادی
آدام اسمیت
انتشار کتاب ثروت ملل و تأکید بر اهمیت تقسیم کار و تخصص گرایی.
*****
سال 1822 میلادی
چارلز ببیج
اختراع نخستین ماشین حساب، به مثابه طلایه داری برای رایانه های امروزی
*****
سال 1834 میلادی
رابرت اون
پیشگامی در مدیریت منابع انسانی و هدایت و رهبری جنبش اتحادیه تجارت بریتانیا.
*****
سال 1898 میلادی
مری پارکر فالت
پیشگامی در تأکید بر مزایای مشارکت گروهی و ضرورت تفکر گرایی.
*****
سال 1903 میلادی
فردریک تیلور
انتشار کتاب مدیریت کارگاه
*****
سال 1911 میلادی
فردریک تیلور
انتشار کتاب اصول مدیریت علمی
*****
سال 1913 میلادی
هوگو مانستربرگ (پدر روانشناسی صنعتی)
انتشار کتاب روانشناسی و کارآیی صنعتی
*****
سال 1914 میلادی
فردریک دبلیو. لنچستر
تلاش برای کمی کردن برآوردها در مورد عملیات نظامی و پیش بینی نتایج نبرد بر مبنای توان نیروهای انسانی و تسلیحات جنگی.
*****
سال 1916 میلادی
هنری فایول
انتشار آثار متعددی در مورد اصول مدیریت (به زبان فرانسه)
*****
سال 1864 تا 1920 میلادی
ماکس وبر
ارائه نظریه نقش فرد در سازمان و مدیریت اداری و مدل ایدئال بوروکراسی.
*****
سال 1917 میلادی
هنری ال. گانت
استفاده از نمودار میله ای به مثابه یک روش برنامه ریزی
*****
سال 1923 میلادی
آلفرد پی. اسلون
به کارگیری فنون جدید در مدیریت کارخانه های اتومبیل سازی جنرال موتور و تبدیل آن به یک غول صنعتی
*****
سال 1927 میلادی
التون مایو و همکارانش
پی ریزی جنبش روابط انسانی در مدیریت؛ از طریق مطالعه در مورد رفتار کارکنان کارخانه های وسترن الکتریک در شهر هاتورن
*****
سال 1928 میلادی
لودویک ون برتالانفی
ارائه نظریه سیستمی
*****
سال 1929 میلادی
هنری فایول
ترجمه آثار وی در مورد اصول مدیریت (به زبان انگلیسی)
*****
سال 1936 میلادی
ایلات متحده
پایه گذاری آکادمی مدیریت برای توسعه مطالعات مدیریتی
*****
سال 1938 میلادی
چستر بارنارد
انتشار کتاب کارکردهای مدیر اجرایی و تحلیل نحوه هدایت یک سازمان با تأکید بر عدم ضرورت فرمانروایی از بالا به پایین و مزایای دعوت کارکنان به همکاری
*****
سالهای 1938 الی 1945میلادی
متفقین
استفاده از فنون تحثیث در عملیات در جنگ
*****
سال 1943 میلادی
آبراهام مزلو
ارائه نظریه سلسله مراتب نیازهای انسانی
*****
سال 1943 میلادی
برل و مینز
انتشار کتاب شرکت سهامی جدید و دارایی خصوصی با تأکید بر اینکه نفوذ صاحبان سهام بر مدیران کاهش یافته است.
*****
سال 1947 میلادی
کرت لوین
ارائه مدل تغییر رفتار فرد
*****
سال 1947 میلادی
هربرت سایمون
انتشار کتاب رفتار اداری با نگاهی علمی به “تصمیم گیری” و “معقولیت نسبی تصمیم”.
*****
سال 1948 میلادی
لستر کوچ و جان فرنچ
مطالعه در مورد مسأله مقاومت در برابر تغییر
*****
دهه 1950 میلادی
طرفداران مکتب روابط انسانی
ظهور مکتب روابط انسانی
*****
سال 1951 میلادی
کرت لوین
تأکید بر عوامل محیطی به منزله یکی از عوامل تأیین کننده رفتار.
*****
سال 1952 میلادی
آی بی ام
تولید و توزیع نخستین سیستم پردازش الکترونیکی داده ها
*****
سال 1953 میلادی
کیت دیویس
تشریح اهمیت سازماندهی اطلاعات و ابداع واژه “ارتباطات خوشه ای”
*****
سال 1954 میلادی
پیتر دراکر
انتشار کتاب عمل مدیریت و ترویج نظریه “مدیریت بر مینای هدف”
*****
سالهای 1956 الی 1958 میلادی
شرکت مشاوره مدیریت بوز، آلن و هامیلتون (پرت) جی.ئی.کلی و ام.آر. واکر (سی.پی.ام)
ارائه فنون پرت و سی.پی.ام برای برنامه ریزی
*****
سال 1957 میلادی
کریس آرجریس
انتشار کتاب شخصیت و سازمان و بحث در مورد تضاد میان سیستم و فرد
*****
سال 1959 میلادی
فردریک هرزبرگ
ارائه نظریه دو ساحتی انگیزش
*****
سال 1960 میلادی
داگلاس مک گریگور
ارائه نظریه X و نظریه Y در مورد مفروضات مدیران
*****
دهه 1960 میلادی
ادوارد لورنز
(ریاضی دان)
مطالعاتی که زمینه ارائه نظریه آشوب را فراهم ساخت
*****
سال 1961 میلادی
رنسیس لیکرت
ارائه مدل سیستمهای رهبری با رهیافتی اقتضایی
*****
سال 1962 میلادی
آلفرد چندلر
انتشار کتاب استراتژی و ساختار و مطالبی در مورد نحوه تبعیت طراحی سازمان از استراتژی آن
*****
سال 1963 میلادی
سی. ارت و مارچ
انتشار کتاب نظریه رفتاری شرکت بزرگ و مطالبی در مورد ممانعت “رفتارهای سیاسی درون سازمان” از “دستیابی سازمان به حداکثر سود”.
*****
سال 1964 میلادی
رابرت بلیک و جین موتون
ارائه مدل سبک سنج مدیریت
*****
سال 1965 میلادی
جون وودوارد
انتشار یافته هایی در باره تأثیر فن آوری بر ساختار و روشهای سازماندهی.
*****
سال 1969 میلادی
لارنس و لورش
انتشار کتاب سازمان و محیط و توسعه “نظریه اقتضا”
*****
سال 1970 میلادی
جیمز یورک
(ریاضی دان)
مطالعاتی که مبنای نظریه آشوب قرار گرفت
*****
سال 1970 میلادی
نظریه پردازان اقتضایی
ارائه نظریه اقتضایی و تأکید بر “مدیریت و رهبری بر مبنای مقتضیات”.
*****
سال 1971 میلادی
شرکت اینتل
تولید و توزیع ریزپردازنده (تراشه کامپیوتر) و توسعه کامپیوترهای شخصی و تسری فن آوری اطلاعات برای استفاده مدیران سطوح مختلف.
*****
سال 1974 میلادی
رابرت جی.هونس و ترنس آرمیشل
ارائه نظریه رهبری مسیر- هدف
*****
سال 1977 میلادی
رزابت ماس کانتر
انتشار کتاب مردان و زنان سازمان و مطالبی در مورد ممانعت سلسله مراتب اداری از پیشرفت خانمها در سازمان
*****
سال 1980 میلادی
صاحب نظران مدیریت
توسعه رشته مدیریت در دو بخش عمده علوم رفتاری و مدیریت راهبردی و استراتژیک
*****
سالهای 1979 و 1980 میلادی
هنری مینتزبرگ
ارائه نظریه نقشها و الگوهای ساختار سازمانی
*****
سال 1981 میلادی
ویلیام توشی و ژوزف ام. جوران
ارائه نظریه z در مورد چگونگی استفاده از سبک مدیریت ژاپنی به وسیله مدیران آمریکایی
*****
سال 1982 میلادی
توماس پیترز
رابرت واترمن
ارائه نظریه کمال مدیریت
*****
سال 1985 میلادی
مایکل پورتر
انتشار کتاب مزیت رقابتی و تشریح اصول اساسی رقابت و تعیین استراتژی
*****
سال 1986 میلادی
ادوارد دمینگ
انتشار کتاب خروج از بحران
*****
سال 1987 میلادی
جانسون و کاپلان
انتشار کتاب روائی از دست رفته و مطالبی در مورد اینکه سودمندی حسابداری برای مدیران کاهش یافته است.
*****
سال 1990 میلادی
پیتر سنج
انتشار کتاب معروف اصل پنجم که موجب شهرت “نظریه یادگیری سازمانی” شد.
*****
سال 1994 میلادی
کلین و پوراس
انتشار کتاب بنا برای بقا و تشریح ارتباط طول عمر یک شرکت با هدفها و میزان بصیرت آن
*****
سال 1998 میلادی
مجموعه ای از مدیران قرن حاضر
اقدام به انتخاب اهبردها و استراتژیهایی برای برخورد با چالشهای قرن آینده.
منبع : مبانی سازمان و مدیریت- دکتر علی رضائیان- انتشارات سمت
