گوگل نماد شركتهايي است كه بر موج شتابناك تغييرات و تحولات دنياي ارتباطات و اطلاعات و به ويژه اينترنت سوار شد و طي يك دهه، جلوتر از تمامي قايقهاي تندرويي مانند: ياهو و آمازون به ساحل موفقيت رسيد. هوشمندي دو جوان جستجوگر، از يك پروژه تحقيقاتي دانشگاهي در زمينه موتور جستجوي اينترنتي، شركتي را پديد آورد كه در اندك زماني همه جستجوگران را در دنياي اينترنت به سوي خود جلب و جذب كرد. اين شهرت چنان گسترده بود كه نام گوگل به عنوان يك فعل به معناي جستجو كردن در دايره واژهنامه راه يافت، فرهنگ كاري شركت نمونه شد و چيزي پديد آمد كه شايد اكنون هيچ كاربر اينترنتي نتواند تصور كند كه اگر گوگل نبود چگونه مي توانست به درياي بي پايان و كرانه ناپيداي اطلاعات اينترنتي وارد شود و گوهري را كه موردنظرش بود بيابد. گوگل اين خلأ را به خوبي تشخيص داد و به درستي جاي خالي آن را پر كرد. اكنون روزانه بيش از 100 ميليون تقاضاي جستجو را گوگل پاسخ مي دهد و از ميان بيش از 3/1 ميليارد صفحه، در كمتر از يك ثانيه، نتايج دلخواه كاربر را بر صفحه نمايش حاضر مي كند. گوگل به خوب بسنده نمي كند و به دنبال بهترينهاست، از اينرو به سرعت دايره خدمات اينترنتي خود را از مدارك و مستندات به عكس و ويدئو و تصوير و وبلاگ و اخبار و نقشه و موبايل و هواوفضا گسترده است و حتي كاربر را از زمين به نظاره ماه و مريخ دعوت مي كند.
تاريخچه
داستان گوگل با يك پروژه تحقيقاتي آغاز شد؛ پروژه تحقيقاتي لاري پيج دانشجوي دكتراي كامپيوتر در دانشگاه استنفورد. اما ديدار و آشنايي او با سرگي برين دانشجوي هم رشتهاي در آن دانشگاه باعث شد كه لاري و سرگي با سرعت مقدمات تأسيس شركت گوگل را فراهم سازند. فرض آنها بر اين بود كه موتور جستجويي كه قادر باشد روابط بين وب سايتها را تجزيه وتحليل كند و فهرست نتايج به دست آمده را براساس ميزان اهميت رتبهبندي كند بسيار بهتر از روش جاري جستجو در آن زمان بود. اين رويداد در سال 1995 رخ داد و آنها تا سال بعد در اين زمينه كار كردند و نام موتور جستجو را Rub Back انتخاب كردند، زيرا سيستم طراحي شده به گونهاي بود كه پيوندهاي پس پرده را براي تشخيص اهميت و منزلت سايت موردبررسي قرار مي داد.
آن دو، ابتدا موتور جستجو را در وبسايت دانشگاه استنفورد به كار گرفتند و آن را با دامنه (Domain).edu. googlestanford به ثبت رساندند. امـا دامنه
com.google در سپتامبر 1997 به ثبت رسيد و در همان ماه شركت گوگل به طور رسمي تأسيس شد. لاري و سرگي، ديسكهاي پرظرفيت خريدند و با نصب آنها در رايانه خود، كه جايي جز اتاق خواب لاري نبود، به طور عملي نخستين مركز داده گوگل را راهاندازي كردند. هدف آنها جلب حمايت مالي بود كه طرح تجاري آنها را كه در قالب پاياننامه دكتراي خويش نوشته بودند، پشتيباني كند.
آنها در جستجوي يك فرشته بودند_ اين فرشته، مديرعامل شركت سان ميكروسيستم بود كه از راه رسيد و 100 هزار دلار پرداخت كرد. آن دو بلافاصله حمايت تعداد ديگري از دوستان و آشنايان خود را جلب كردند و شركت را با سرمايه 1/1 ميليون دلار به ثبت رساندند. اين كار در سپتامبر 1998 صورت گرفت. نسخه آزمايشي اوليه موتور جستجوي گوگل با حدود 10 هزار جستجو در روز، كار خود را شروع كرد. يك سال بعد محل دفتر مركزي شركت به Alto Palo در دره سيليكون كاليفرنيا منتقل شد. در آنجا تعداد كاركنان به هشت نفر و جستجوي روزانه به 500 هزار رسيد. درهمين سال، اميد كردستاني، شركت نت اسكيپ را ترك گفت و به عنوان نايب رئيس فروش و توسعه كسب و كار در گوگل مشغول به كار شد. كمبود جا در دفتر مركزي در ابتداي كار بقدري به چشم مي خورد كه اگر همكاري مي خواست برخيزد، بايد سايرين صندليهاي خود را جابه جا مي كردند_
هنگامي كه AOL موتور جستجوي خود را گوگل قرار داد، تعداد جستجوي روزانه به سه ميليون افزايش يافت. در سال 2000 گوگل به طور رسمي به عنوان بزرگترين موتور جستجوي جهان معرفي شد. فهرست يك ميليارد صفحهاي با جستجوي روزانه 100 ميليون، گواه اين انتخاب بود.
در ابتداي سده جديد، لاري و سرگي، دكتر اريك اشميت را به عنوان مديرعامل گوگل به شركت فراخواندند. در اين سال، خدمات جستجو در تصاوير به كار گرفته شد و امكان جستجو در 250 ميليون تصوير فراهم شد. تعداد مستندات براي جستجو به سه ميليارد صفحه در وب افزايش يافت.
در سال 2002، گوگل – نيوز راهاندازي شد كه امكان دسترسي به 4500 منبع خبري را در جهان فراهم مي ساخت. خبرها و عكسها به صورت اتوماتيك انتخاب و مرتب مي شوند. يك برنامه رايانهاي اين كار را انجام مي دهد و به گونه مداوم، فايلها را به روز مي كند. در سال 2004 تعداد صفحههاي وب به 2/4 ميليارد صفحه، تعداد عكسها به 880 ميليون عكس و تعداد پيامها به 845 ميليون رسيد. درهمين سال پست الكترونيكي Gmail از سوي گوگل راهاندازي شد كه نخستين خدمات پست الكترونيكي برپايه وب محسوب مي شد و ركورد فروش 805 ميليون دلاري را به دست آورد.
در سال 2005، گوگل وبلاگ عرضه شد كه امكان جستجوي مطالب خيلي ويژهاي را فراهم مي كرد. گوگل زمين (Earth) و سپس گوگل ماه و مريخ نيز درجهت امكان پرواز مجازي در فضا و تمركز به مناطق موردنظر و ديدن دقيق منظره دنياي واقعي راهاندازي شد. در اين هنگام كاركنان گوگل به حدود 5 هزار نفر رسيده بودند.
در اين سالها با استفاده از برنامه Adwords، گوگل با ارائه تبليغات محصولات و خدمات، به كسب درآمد مي پرداخت و بخش عمده درآمد خود را از اين راه تأمين مي كرد.
حوزه فعاليت
گوگل پيشتاز يك فناوري جهاني است كه به بهبود راههاي دستيابي مردم به اطلاعات منجر مي شود. گوگل بزرگترين فهرست وب سايتهاي جهان و محتواي آنها را با سرعت و دقت دراختيار كاربران در هر جا قرار ميدهد. گوگل به توسعه موتور جستجوي ايدهآل و كامل تاكيد و تمركز دارد. در تلقي بنيانگذاران شركت، موتور جستجوي كامل عبارت است از موتوري كه: آنچه موردنظر شماست را درك مي كند و آنچه را خواستهايد بدرستي دراختيار شما قرار مي دهد.
گوگل در عمر 10ساله خود بيش از 50 شركت را خريد. به عنوان نمونه Youtube را به مبلغ 65/1 ميليارد دلار و نيز Viewer Earth را كه بعدها با نام Earth Google به فعاليت خود ادامه داد. گوگل با شركتهاي بسياري نيز شراكت جست، ازجمله: با ناسا، سان ميكروسيستم و AOL در زمينههاي خدمات جستجوي ويدئويي، پروژههاي تحقيقاتي در زمينه فناوري نانو، مديريت اطلاعات و… يا در زمينه تلفن همراه كه با مايكروسافت و نوكيا و اريكسون فعاليتهاي مشترك دارد. گوگل درصدد است ارائه خدمات اينترنتي را براي كاربران تلفن همراه بهتر از كاربران رايانه ارائه دهد. بخشي از حوزه فعاليت گوگل كه بخش عمده را تشكيل مي دهد درجهت توسعه جستجو متمركز است و بخش ديگر در زمينه تبليغات كار ميكند. در اين سالها محصولات و خدمات بيشماري از سوي گوگل ارائه شده است. به عنوان نمونه:
– نوار ابزار گوگل (Toolbar)
– گوگل تاك (Talk)
– گوگل وبلاگ (Weblog)
– گروههاي تخصصي گوگل (Group)
– پست الكترونيكي گوگل (Gmail)
– گوگل آب و هوا
– نقشههاي گوگل (Map)
– گوگل نيوز (News)
-گوگل زمين (Google Earth )
-گوگل مالي
-گوگل شركتها
-گوگل عكس
-گوگل تصوير
-گوگل موبايل
– مستندات گوگل (Document) كه يك دفتر كار مجازي را فراهم مي كند.
مأموريت
مأموريت گوگل ساماندهي به اطلاعات جهان و قابل دسترس و مفيد ساختن آن، براي جهانيان است.
فلسفه گوگل
فلسفه گوگل اين است كه: هرگز براي دستيابي به بهترينها از پا ننشين. لاري پيج ميگويد: يك موتور جستجوي ايدهآل كاملاً ميفهمد منظور تو چيست و آنچه را خواستهاي به درستي در اختيار تو قرار ميدهد. هدف گوگل به عنوان يك شركت پيشتاز در عرصه فناوري جستجو در جهان عبارت است از فراهم آوردن سطح وسيعتري از خدمات به همه جستجوگران جهان.
عوامل موفقيت گوگل
گوگل، عوامل موفقيت خيرهكننده شركت خود را چنين برميشمارد:
1. تمركز بر كاربر
همه چيز پس از اين عامل ميآيد. گوگل اين امكان را فراهم ميآورد كه كاربر بهترين تجربه را در جستجوي سريع و مانند آن انجام دهد. همين توجه و تمركز به كاربر بوده كه گوگل پربينندهترين و وفادارترين كاربرها را در وب دارد. اين گسترش نفوذ از طريق راه انداختن تبليغات تلويزيوني نبوده، بلكه از راه واژههاي كلماتي صورت پذيرفته كه از دهان يك كاربر راضي خارج شده و او گوگل را به ديگري توصيه كرده است.
2. انجام خوب كار
در حقيقت بهتر است يك كار را خيلي خوب انجام دهيم. ما به درستي در گوگل ميدانيم چه كاري را خوب انجام ميدهيم و چگونه ميتوانيم آن را بهتر انجام دهيم.
3. اولويت بندي درست
سرعت، بهتر از كندي است. بايد بتوان به موقع و به سرعت به خواستههاي كاربران پاسخ داد.
4. دمكراسي در وب
گوگل از فناوري Rank Page براي ارزشگذاري تمامي سايتهايي كه به يك صفحه وب پيوند دارد، بهره ميگيرد و براساس مشاركتي كه به آن شده است يك ارزش نسبت ميدهد. بدينترتيب گوگل ميتواند بهترين منبع اطلاعاتي را كه بيشترين علاقه به آن وجود دارد، تعيين كند.
5. دريافت سريع پاسخ
لازم نيست پشت ميزتان باشيد تا پاسخ خود را بگيريد. جهان روزبه روز از ايستايي به سمت حركت و پويايي ميرود. افراد ترجيح ميدهند اطلاعات به سوي آنها بيايند. تلفنهاي همراه امكان اين كار را فراهم ساختهاند. گوگل تدبيري انديشيده كه با كمترين تعداد دكمه مورد نياز، براي فراخواني اطلاعات عمل شود.
6. پولدارشدن بيارتكاب گناه
شما ميتوانيد بدون ارتكاب گناه، پولدار شويد. اين كار از راه تبليغات صورت ميگيرد. گوگل موافق آن نوع تبليغاتي كه يكباره بر صفحه نمايش ظاهر شده و مزاحم كاربر ميشود، نيست.
7. عمق جستجو
همواره ميتوان اطلاعات بيشتري در يك موضوع يافت. موتور جستجوي گوگل بيشترين تعداد صفحهها را در جستجوي خود ميآورد، زيرا اطلاعاتي را نيز كه به راحتي و به سرعت در دسترس نيستند، جستجو ميكند.
8. مرزناشناسي اطلاعات
نياز به اطلاعات مرز نميشناسد. نتايج جستجوي گوگل در صفحاتي ميآيد كه بسته به ترجيح كاربر در بيش از 35 زبان مختلف نوشته ميشود.
9. جدي بودن
شما ميتوانيد بدون هيچ دعوايي، جدي باشيد. بنيانگذار گوگل همواره ميگويد كه شركت دربارة همه چيز، جز جستجو، جدي نيست.
10. بيانتهايي حركت، از خوب به عالي
حركت از خوب به عالي، پاياني ندارد. بايد دستاوردها همواره بيش از حد توقع باشد. گوگل قبول ندارد كه نقطه پاياني براي بهترين وجود دارد. بهترين، همواره شروع كار و آغاز راه است.
ارزشها و فرهنگ سازماني
گوگل را از لحاظ سازماني، با راحت بودن فرهنگ ميشناسند. اصول بسيار سادهاي فلسفه شركت و فرهنگ كاري آن را بنيان مينهد. گوگل بر اين باور است كه كار بايد چالشآميز بوده، چالش بايد داراي آرامش و تفريح باشد. در سالهاي 2007 و 2008 گوگل در فهرست مجله فورچون، درصدر شركتهاي برتر جهان به عنوان بهترين مكان براي كار كردن برگزيده شده است. با وجود رشد بسيار سريع، گوگل هنوز احساس يك شركت كوچك و چابك را دارد. در دفتر مركزي گوگل، تقريبا همه ناهار خود را در رستوران گوگل (چارلي) صرف ميكنند. دور ميزي مينشينند كه كاركنان از بخشهاي مختلف حضور دارند و از سخن گفتن با يكديگر لذت ميبرند و در محل كار دمپايي به پا ميكنند.
شعار غيررسمي گوگل اين است كه: شرارت ممنوع؛ هرگز بد و شرور نباشيد. منظور آن است كه علاوه بر آنكه براي كاربر فضاي كار را چنان فراهم ميكني كه مزاحم او در دسترسي به اطلاعات نشوي و در تمركز به خواستهاش خلل ايجاد ننمايي و بهترين محصولات و خدمات را به او ميدهي. همواره قانونمدار و صادق باش و با احترام رفتار كن. براي اين كار كدهاي اخلاقي در شركت تعريف شده است كه مديران و كاركنان، همه ملزم به داشتن و رعايت آنها هستند.
منابع انساني
بيش از 19 هزار نفر كاركنان گوگل، در بيش از 20 كشور جهان مشغول به كار هستند. گرچه گوگل به دليل پرداخت حقوق كمتر از استانداردهاي صنعت خود، مورد انتقاد واقع شده است اما توجه همه جانبه به منابع انساني، محيط كاري با نشاطي براي كاركنان فراهم آورده است.
در گوگل از يك روش جالب خلاقيت استفاده ميشود كه مجـال نوآوري (Innovation Time Off ) خوانده ميشود. تمامي مهندسان گوگل تشويق ميشوند كه 20 درصد وقت كاري خود (يك روز در هفته) را بر روي پروژههاي مورد علاقه خود – كه به تصويب رسيده است- كار كنند. منشأ برخي خدمات جديدتر گوگل مانند Gmail، اخبار گوگل و مانند آن از پروژههايي بوده كه در اين زمانها به آنها فكر شده است. بررسيها نشان داده است كه نيمي از محصولات جديد شركت از همان زمان 20 درصدي درآمده است.
اريك اشميت مديرعامل گوگل 10 اصل كليدي را در زمينه استفاده بهتر از كاركنان فرهيخته، چنين برميشمرد:
1. همه در استخدام فرد جديد مشاركت دارند
همه مديران و همكاران بالقوه فرد جديدي كه استخدام ميشود در بكارگيري و تاييد او دخالت و مشاركت دارند. اين كار گرچه از لحاظ زماني كمي به درازا ميكشد اما ارزش آن را دارد. اگر شما افراد بزرگ و برجسته را استخدام كنيد و نظر آنها را در استخدام بقيه افراد جويا شويد افراد بزرگ بيشتري نصيب شما ميشود.
2. به فكر همه نيازهاي آنها باشيد
همه چيز را، اعم از وسايل كار، غذاخوري، سالن ورزش، شستشوي ماشين، خشك شويي و… را براي كاركنان فراهم سازيد تا آنها فقط به كار خود بپردازند.
3. كار را با هم انجام دهيد
همه پروژههاي گوگل كار تيمي است. در گوگل كسي دفتر كار اختصاصي ندارد و دسترسيها فوري است. من هم تا چند ماه پيش دفتر اشتراكي داشتم. نشستن كنار يكي از كاركنان فرهيخته يك تجربه آموزشي خوب است.
4. آسان كردن هماهنگي
با كنار هم قرار گرفتن و در هفته، تماس پست الكترونيكي داشتن براي با خبر كردن روند كار با بقيه اعضاي تيم، كارها را هماهنگتر ميسازد.
5. استفاده از محصول خودتان
از محصولات خود براي فهم نقاط بهبود استفاده كنيد. نسخه آزمايشي پست الكترونيكي Gmail چند ماه در خود شركت، آزمايشي به كار گرفته شد و تغيير و ارتقاء يافت.
6. تشوق خلاقيت
20 درصد وقت مهندسان گوگل به پروژههاي شخصي و دلخواه آنها اختصاص دارد. يك صندوق پيشنهادهاي مجازي نيز وجود دارد كه فهرست ايدهها را در برميگيرد. اين فهرست به طور مرتب با پست الكترونيكي بين كاركنان رد و بدل ميشود و آنها درباره اين ايدهها به آنها امتياز ميدهند و بدينترتيب بهترين ايدهها به صدر ميآيند.
7. رسيدن به اتفاق نظر
چند نفر بيشتر و بهتر از يك نفر ميفهمند. در گوگل، مدير گردآورنده ديدگاههاست، نه ديكتاتوري تصميمگير. گرچه اين موضوع زمانبر است اما همواره تيمي متعهدتر و تصميمهايي بهتر را به وجود ميآورد.
8. شرور نبودن
در گوگل همة آدمها ديدگاههاي شخصي خود را دوست دارند اما كسي صندلي پرت نميكند_ هدف رسيدن به فضاي احترام و صبوري است، نه بله قربانگويي.
9. استفاده از اطلاعات
تصميمگيريها همه براساس تحليلهاي كمي و استفاده از سيستمهاي مديريت اطلاعات است.
10. ارتباطات موثر داشتن
آخر هفته كاري، گردهمايي همگاني در گوگل برقرار است كه مسائل اعلام اطلاعيهها، معرفي اعضاي جديد، پرسش و پاسخ و نيز خوردن و نوشيدن است و تمامي مديران و كاركنان در آن شركت ميكنند. ما نميگوييم به كارمند وفادار بايد اعتماد كرد بلكه بر اين باوريم كه كارمندي كه مورد اعتماد قرار گيرد وفادار هم خواهد بود.
فروش
گوگل با درآمد 6/16 ميليارد دلاري و سود 2/4 ميليارد دلاري در سال 2008 رتبه 150 را در بين شركتهاي برتر جهان كسب كرده است. در اين سال، گوگل برترين شركت جهان در خدمات اينترنتي بوده است و رقباي خود ياهو و آمازون را پشت سر گذاشته است. سهم بازار گوگل در استفاده از موتور جستجوي وب 6/53 درصد، ياهو 9/19 درصد و لايو سرچ 9/12 درصد بوده است.
بنيانگذاران
لاري پيج 35 ساله و سرگي برين 34 ساله، زماني كه 25 و 24 ساله بودند و در دانشگاه استنفورد مشغول گذراندن پروژه پاياننامه دكتراي كامپيوتر، شركت گوگل را براساس ايده توسعه جستجو در صفحات وب اينترنت تاسيس كردند. گوگل يك واژه رياضي است براي عدد يك كه جلو آن 100 صفر وجود دارد. اين واژه توسط ميلتون سيروتا به كار برده شد و در كتابها رواج يافت. به كارگيري اين واژه توسط بنيانگذاران گوگل منعكس كننده ماموريت شركت است كه قصد ساماندهي حجم انبوه اطلاعات در دسترس در شبكه جهاني را دارد. آنها جستجو را يك موضوع دشوار ميبينند و بر اين باورند كه براي انجام اين كار بايد تمامي اطلاعات جهان درك شود. معناي دقيق هر درخواست، دانسته شود و سپس به سرعت پاسخ كامل آن فراهم آيد. آنها ميگويند: ما در آينده ايدههايي بس فراوان براي پيشرفت جستجو داريم. هر چه عمليات ما در كشورها گسترش مييابد، ما نخستين كارمند خود را در كشور ديگري استخدام ميكنيم و احساس ما آن است كه گويي كار از ابتدا آغاز شده است.
علاقهمندي لاري پيج به رايانه، از شش سالگي شروع شد. ليسانس مهندسي كامپيوتر را از دانشگاه گرفت و دكتراي علم رايانه را در استنفورد گذراند. او همواره از سر هم كردن ماشينآلات لذت ميبرد. يك چاپگر ويژه رايانههاي شخصي ساخته بود. او رئيس بخش محصولات در گوگل است. دوست و همكار او، سرگي برين روسي است و با ليسانس رياضي در دانشگاه استنفورد، دكتراي علم رايانه گرفته است. او رئيس بخش فناوري در گوگل است.
مديرعامل
لاري پيج و سرگي برين در سال 2001 دكتر اريك اشميت 52 ساله را به عنوان مديرعامل به گوگل آوردهاند. او مهندس برق و دكتراي كامپيوتر از دانشگاه بركلي است و يكي از مديران شركت اپل و سان مايكروسيستم و زيراكس بوده است. او يك طراح و سازنده رايانه و محصولات مرتبط است. با ورود اشميت به گوگل، او زيرساختهاي موردنياز براي رشد سريع گوگل را فراهم ساخت.
منابع:
www.google.com
www.fortune.com
*تدبير