پرداختن به برخي موضوعات و معضلات اجتماعي در رسانه هم براي نويسنده سخت است هم براي خواننده. از اين جهت که در برخي از نابهنجاري هاي اجتماعي آنقدر قباحت رفتاري بالاست که خاطر انسان را مکدر و مشوش مي نمايد. اما چه مي توان کرد. وقتي يک رفتار قبيح اجتماعي آن قدر در منظر عمومي تجلي پيدا مي کند که رفته رفته تبديل به امري مرسوم مي گردد ديگر نمي توان از کنار آن به سادگي گذشت. مزاحمت‌هاي خياباني و به ويژه مزاحمت‌هايي که به اشکال گوناگون براي زنان و دختران جوان در جامعه ايجاد مي‌شود موضوع جديدي نيست؛ اما در دهه جاري با تحصيل بيشتر دختران در دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالي، افزايش آمار اشتغال زنان نسبت به گذشته و به طور کلي حضور گسترده‌تر آنها در سطح جامعه، اين مزاحمت‌ها بيشتر به چشم مي‌خورد. اجتماع امروز شاهد حضور زنان در همه عرصه‌هاي اجتماعي است. به‌ويژه آنها كه براي انجام فعاليت روزانه و پيشبرد امور، بيشتر وقت خود را در خارج از منزل و در كنار ساير اعضاي جامعه به سر مي‌‌برند. اما اين حضور براي زنان هميشه خالي از دغدغه و دردسر نيست. از چشم‌چراني تا انواع آزار و اذيت‌هاي گوناگون ديگر که تجاوز کلامي و غيرکلامي يکي ديگر از آن موارد است.
آزارهاي خياباني تقريبا در همه جاي دنيا وجود دارد و ايران هم از آن مستثني نيست. امري که به عنوان يک رفتار نابهنجار و پديده نامطلوب اجتماعي رايج گشته و امنيت اجتماعي را حداقل براي نيمي از اعضاي جامعه به شدت تحت تأثيرات منفي خويش قرار داده به حدي که امروز يکي از دغدغه هاي اساسي پژوهشگران و کارشناسان مسائل اجتماعي ارائه راهکارهايي براي حل اين موضوع گرديده است. مزاحمت خياباني يک نوع ورود غير قانوني و غير شرعي به حريم خصوصي افراد مي باشد که مي تواند در يک نگاه آلوده، حرف نابجا، اشاره و يا هر گونه حرکت کلامي و غيرکلامي آلوده تعريف گردد.
اينکه چه عواملي زمينه ساز بروز چنين فرهنگ غلطي گرديده است به صورت قطعي قابل طرح نيست ولي برخي از عوامل فردي، اجتماعي و يا خلأهاي قانوني را مي توان بر اساس برخي از مشاهدات در اين راستا مطرح کرد. به عنوان مثال عدم پايبندي برخي خانواده ها به معارف ديني، اشتغالات فراوان والدين و
سهل انگاري هاي تربيتي در برخي خانواده ها، تبرج و استفاده زنان و دختران جوان از لباس هاي نامناسب، آرايش هاي غليظ و غيرمتعارف و حضور بي باکانه و ماجراجويانه در جامعه، شکسته شدن مرزهاي اجتماعي و ترويج شبکه هاي ماهواره اي، اينترنت، تصاوير غيراخلاقي در موبايل ها و سي دي ها و…، کمبودهاي عاطفي و اختلالات رفتاري، افزايش سن ازدواج و توسعه فقر و بيکاري جوانان نيازمندِ ازدواج برخي از مهمترين عوامل
زمينه ساز اين امر در جامعه مي باشد.
مزاحمت هاي خياباني آسايش و امنيت خانواده ها خصوصاً زنان و دختران را سلب مي نمايد و سبب محدود شدن آزادي هاي مشروع و قانوني مي گردد. اگر نگاه کنترلي موثري بر اين پديده مذموم اجتماعي صورت نپذيرد رفتارهاي پرخاشگرانه، نزاع و درگيري و افسردگي هاي روحي و رواني افزايش يافته و ضريب احساس نا امني در جامعه بالا مي رود.
قانون مجازات اسلامي، در اين باره کيفرهايي را معين کرده است به عنوان مثال در ماده 619 آمده است: «هر کس در اماکن عمومي يا معابر متعرض زنان شود يا با الفاظ و حرکات مخالف شئون حيثيت به آنان توهين نمايد به حبس از 2 تا 6 ماه و تا 74 ضربه شلاق محکوم خواهد شد». اما بايد قبل از رسيدن به اين مرحله نسبت به برخي از اقدامات پيشگيرانه در خانواده ها اقدام نمود. به عنوان مثال مراعات اصول شرعي و رعايت حريم پاکدامني و حجاب، توجه والدين به رعايت اصول اخلاقي و پوشش اسلامي، عدم همراهي با دوستاني که از لباس و آرايش هاي نامناسب و جلب کننده مزاحمين استفاده مي نمايند، نرفتن به مکان هايي که محل حضور و تردد اشخاص مزاحم است، استفاده از وسايل نقليه عمومي و تاکسي تلفني بانوان و عدم استفاده از ماشين هاي
مسافر کش شخصي، تنها نبودن هنگام تردد در مناطق خلوت در روز يا عدم عبور از مکان هاي تاريک و کم رفت و آمد در شب و محبت صادقانه به فرزندان تا در دام محبت هاي دروغين افراد ناباب گرفتار نشوند از مهمترين اقدامات قابل ذکر در اين راستاست.
به هر حال مزاحمت هاي خياباني در جامعه وجود دارد و افراد بايد تا رفع کامل آن و ايجاد امنيت اجتماعي (از اين منظر) خود را جهت مقابله با چنين رفتارهايي مجهز نمايند. برخورد قاطعانه همراه با متانت و وقار با مزاحمين، مشاوره با والدين، درخواست کمک از پليس و پرهيز از هرگونه اقدام تنبيه خودسرانه از مهمترين بايسته هاي رفتاري در مواجهه با مزاحمين خياباني است.
سخن پاياني
اينکه مزاحمت هاي خياباني بخشي از خشونت عليه زنان است که دلايل فرهنگي، اجتماعي، اقتصادي و اخلاقي دارد. نمي توان اين واقعيت را انکار کرد که به لحاظ اخلاقي جامعه ايران دچار بداخلاقي و کم اخلاقي شده است و تجاوز به حريم ديگران در جامعه ما صورت مي گيرد. البته اين تجاوز به حريم منحصر به زنان نيست اما خشونت عليه زنان در جامعه بيشتر است. بي شک محروميت هاي جنسي،نوع پوشش زنان، نبود فرهنگ مناسب براي آشنايي دختران و پسران به منظور ازدواج کردن، طبقه اجتماعي، نوع تربيت خانوادگي و … سبب مي شود پديده هاي نامطلوبي همچون چشم چراني، متلک پراني و ساير مزاحمت هاي خياباني ترويج يابد.
بايد در جامعه اسلامي با مزاحمين نواميس مردم در خيابان ها و ملاءعام برخورد جدي صورت پذيرد به صورتي که به جاي آنکه زنان و دختران در جامعه احساس ناامني نمايند، امنيت افرادي که به هر شکلي قصد اخلال در آسايش اجتماعي ديگران را دارند سلب گردد. البته مسلماً فرهنگ سازي و توسعه آموزش هاي عمومي نيز در اين راستا بي اثر نخواهد بود. ترويج امر به معروف و نهي از منکر و پررنگ شدن اعتقادات مذهبي در جامعه، بازتعريف حقوق شهروندي زنان و توسعه امنيت اجتماعي آنان و وضع قوانين جدي براي حمايت از افراد جامعه مي تواند مهمترين راه حل هاي عملي براي کاهش اين پديده مذموم باشد.
منبع: روزنامه رسالت مورخ نهم آذر 94 شماره 8540
http://www.resalat-news.com/Fa/?code=217644
