وقتی صدا به صدا نمی رسد

رشد بی رویه جمعیت در کنار توسعه صنعتی، مشکلات عدیده ای برای شهرنشینان خصوصاً در کلان شهرها به وجود آورده که آلودگی صوتی یکی از مهم ترین معضلات در این راستا به شمارمی رود. آلودگی صوتی یکی از انواع آلودگی‌های زیست‌محیطی است که سلامت و امنیت روانی موجودات زنده را تهدید می‌کند. بر این اساس صداهای غیر قابل کنترل و فراوانی در شهرها وجود دارد که روزانه روح و روان مردم را آزار می دهد. ولی بسیاری از ما بخاطر عادت کردن از اثرات مخرب آن غافل شده ایم. امروز آنقدر صداهای فراوان و نا بهنجار وجود دارد که بعضاً صدا به صدا نمی رسد و انسان حتی صدای خودش را هم نمی شنود! صدای موتور خودروها و موتوسیکلت ها، اصطکاک جاده و لاستیک، ترمز ماشین ها، اگزوز و آژیر و هشداردهنده وسایط نقلیه از جمله بوق، دزدگیر و ماشین های اورژانس و امداد از عوامل مهم مولد آلودگی صوتی ناشی از ترافیک هستند که جمعیت های انسانی را در شهرها در معرض صداهای نابهنجار و غیرمجاز قرار می دهند. علاوه بر این مواردی مثل همهمه ی جمعیت، صدای نابهنجار برخی از پیشه ها و مشاغل، ساخت و سازهای شهری، صدای ناشی از پرواز هواپیماها، تلفن های همراه و … همه و همه همچون سوهانی آرامش روحی شهروندان را آزرده می کند. 
اصولاً سر و صدای فراوانی که در شهرهای امروزی وجود دارد در طولانی مدت منجر به ایجاد ضایعات جسمی در انسان شده و گاه آثارشان به صورت خستگی، خواب آلودگی، توهم و حتی حملات و تنش های عصبی ظاهر می گردد. آلودگی صوتی در عصر تکنولوژی به عنوان شایع ترین علل کاهش شنوایی عصبی اکتسابی نیز مطرح است. البته هنگامی که این بیماری به گوش آسیب برساند، دیگر قابل درمان نبوده و متاسفانه افراد زمانی متوجه گرفتاری جسمی خود می شوند که بیماریشان به مراحلی رسیده که اکثراً بازگشتی ندارد. به بیان دیگر سروصدای زیاد و در واقع همان آلودگی صوتی در دراز مدت، قدرت شنوایی را چنان تدریجی و بدون درد و رنج از بین می برد که معمولاً انسان متوجه این زوال تدریجی نخواهد شد.
اما در این میان شیوه ی مواجهه مدیران شهری با این معضل عامل تعیین کننده ای خواهد بود. هر چند در سال های اخیر با هشدار کارشناسان و با به صدا در آمدن زنگ خطر، مسئولان دولتی و مدیریت شهری نسبت به موضوع ناهنجاری های صوتی حساس تر شده و اقداماتی نیز انجام داده اند اما کماکان در بین موارد مختلفی که در حوزه ی آسیب های زیست محیطی شهری مطرح می شود متأسفانه مسائل مربوط به آلودگی های صوتی از اهیمت کمتری برخوردار می باشد. به هر حال این معضل اساسی اگر به صورت قطعی و با چاره اندیشی مناسب حل و فصل نشود در آینده ای نه چندان دور در کنار مسائل دیگر کلان شهرها مثل؛ ترافیک و یا آلودگی هوا معضل پیچیده و لاینحلی خواهد شد. 
هر چند مقوله ی آلودگی صوتی و مقابله با آن در حوزه مدیریت شهری مقوله ای است که نیاز به همکاری دولت و ارائه طرح جامع و انجام مطالعات دقیق دارد اما تا آن زمان برای حذف بسیاری از صداهای زاید می توان اقدامات موثری در جریان همکاری دولت با شهرداری ها به انجام رساند. به عنوان مثال بهره گیری از دیوارهای صوتی شهری، برخورد جدی با وسایط نقلیه مولد اصوات غیر استاندارد، انتقال مشاغل پر سر و صدا به خارج شهرها، تعیین استانداردهای صوتی برای شرکت های تولید کننده وسایط نقلیه موتوری، استفاده از سازه های «صداگیر یا حال صوتی»، عایق بندی صوتی ساختمان ها، توجه به میزان صدای بوق و موتور در معاینه فنی خودروها، حذف اصوات زائد، فرهنگ سازی اجتماعی برای سکوت و آرامش در اماکن عمومی، حذف صداهای زاید بلندگوهای مکان های پر رفت و آمد از قبیل پارک ها، مجتمع های تجاری، خیابان ها و …  از مهمترین اقداماتی است که با هزینه های محدود و در زمان مناسب قابل تحقق است.
به هر حال هرچند آلودگی صوتی اتفاق جدیدی نیست و شهروندان از روی ناچاری و ناخواسته بدان عادت کرده اند اما آرامش صوتی یکی از نیازهای روانی شهروندان است که برخوردار نبودن از آن کیفیت زندگی و سکونت در کلان شهرها را به شدت کاهش می دهد و منجر به بروز عارضه های رفتاری و اجتماعی غیر مستقیم می شود. کارشناسان زیست محیطی اعتقاد دارند آلودگی صوتی همچنین اثرات مخربی نیز روی رشد گیاهان دارد، و حتی صداهایی با شدت بسیار بالا برای بعضی حیوانات کشنده و مرگبار است. پس باید تا از این دیرتر نشده شهرداری ها با کمک و همراهی سایر نهادهای دولتی و ذیربط از قبیل؛ سازمان حفاظت محیط زیست، سازمان استاندارد و تحقیقات صنعتی، وزارت بهداشت، وزارت صنعت، معدن، تجارت، وزارت کشور، پلیس راهور و دیگر سازمان های مسئول در این راستا چاره ی مناسبی اندیشند.
منبع: روزنامه شهرآرا – مورخ 19 تیرماه 1393 – شماره 1457

http://shahrara.com/js,text.ajax?y=1393&m=4&d=19&p=14&n=03