علي بن طعان محاربي گويد: من آخرين فرد لشكر بودم كه رسيدم. امام‌حسين(ع) چون تشنگي من و اسب مرا ديد، فرمود: آب بياشام. من هر چه‌مي‌خواستم بنوشم، آب از دهانة مشك مي‌ريخت. خود آن حضرت برخاست سر مشك‌را پيچاند. پس آشاميدم و اسبم را سيراب كردم. امام (ع) با اين كار به جامعه بشريت درس جود و سخاوت داد. و اين تنها قطره اي از درياي هميشه خروشان دانشگاه كربلاست. واقعة حماسي و تاريخي قيام كربلا براي بشريت حاوي پيام‌ها و آموزه‌هاي سازنده و زندگي‌ساز بسيار است. از اين رو مبارزان، جوانمردان، انديشمندان، سياست مداران، همه و همه از گفتار و رفتار امام اباعبدالله الحسين(ع) الگو مي گيرند. اما در اين بين تعاليم اخلاقي و اجتماعي‌ِ قيام امام بزرگوار ويژگي‌هاي خاصي دارد كه براي هر انساني عبرت آموز است.
محرم که فرا می رسد حال و هوای شهر عوض می شود. خیمه ها و پرچم های مشکی در سطح شهر و در و دیوار خانه ها به اهتزار درمی آید. لباس های مشکی برتن عزاداران حسینی می نشیند. دیگ های نذری پزی از انبارها بیرون می آید و بچه هیأتی ها، زنجیرها، سنج ها و طبل ها را برای عزاداری آماده می کنند.تا چندروز دیگر هم کار دسته های عزاداری و هیئت ها در مساجد و تکیه ها و خیابان ها شروع می شود و صدای نوحه خوانی مداحان اهل بیت از هر مسجدی به گوش می رسد. به راستی هیچ ماهی به اندازه محرم پرشور نیست و هیچ عشقی نمی تواند جایگزین عشق سیدالشهدا(ع) باشد. اما در میان این شور حسینی داشتن شعور حسینی هم واجب است. در کنار اشک ریختن برای سیدالشهدا(ع) دانستن دلیل قیام ایشان لازم است،در کنار سینه زدن باید بدانیم امامی که جان و مال خود و خانواده اش را فدا کرد از مسلمانان چه می خواست و چه می خواهد؟ وقتی سوز زنجیر را بر پشت خود حس می کنیم یادمان نرود که چرا اسرای کربلا شکنجه شدند؟ عزاداری بدون درک مفاهیم قیام حسینی(ع) کم اثر است، نوحه خوانی بدون شناختن راه حسین(ع) سودی ندارد، شور حسینی باید با شعورحسینی همراه باشد. عزاداری برای امام حسین(ع) سنت حسنه ای است که توسط ائمه بزرگوار نیز سفارش گردیده است اما باید یک نکته را مد نظر قرار داد که دلیل این همه تاکید چه بوده است؟ آیا عزاداری برای حسین(ع) تاکید شد تا هرسال صف های سینه زنی و دیگ های نذری به راه بیفتد زمان عزاداری ها بگذرد و دوباره همه چیز تمام شود یا مقصود چیز دیگری بوده است؟ آیا گریه بر حسین می تواند جایگزین تمام اشتباهاتی باشد که خواسته و ناخواسته در طول سال مرتکب می شویم؟ به راستی منظور این فرمایش امام حسين(ع) که در مسير كربلا فرمودند: “به راستي كه بيشتر مردم بندگان دنيا هستند و دين و ديانت بر سرزبان و لقلقه لسان آنها است” چه بوده است؟ امام سوم شيعيان در زماني قيام خدايي اش را آغاز مي كند كه دروغ، ريا، بدعت گذاري در دين، شيوع افسارگسيخته مال اندوزي و دنياپرستي، بي ادبي و بي نزاكتي، سوء استفاده از دين و بي عدالتي و ظلم جامعه اسلامي را فرا گرفته است. يك طرف امام است با درياي زهد و تقوا كه آبروي جوانان اهل بهشت مي باشد و در طرف ديگر فردي بدنام، بدكار، خمار، بي دين و ميمون باز قرار دارد. امام در قامت يك مصلح اجتماعي ظاهر مي شود تا با مبارزه عليه اين پديده هاي خطرناك، دين و سنت الهي پيامبراعظم(ص) را احيا كند و جلوه و آموزه هاي تربيتي و اجتماعي را با امر به معروف و نهي از منكر به نمايش بگذارد. در سرزمين نينوا مفاهيمي از قبيل؛ امر به معروف و نهي از منكر در متن قيام، توجه به نماز حتي در بحبوحه جنگ، بخشش و عفو گنهكار در مواجهه با حر، ادب، وفاداري و ولايت پذيري در رفتار قمر بني هاشم(ع)، حيا، استقامت و صبر بر مصائب در منش زينب كبري(س) به عنوان تنها بخشي از آموزه هاي اجتماعي تفسير و تعبير مي گردد. به طور حتم مقصود ائمه معصومین(ع) ازعزاداری اباعبدالله فراتر از تصورات سطحی است. شاید می خواستند به این وسیله اهمیت قیام امام(ع) و واقعه کربلا را یادآور شوند تا هرسال که عزاداری آغاز می شود کمی با خود فکر کنیم که حسین واقعاً که بود و چه کرد؟ در اینصورت معنای این جمله متجلی می شود؛ ” این محرم و صفراست که اسلام را زنده نگه داشته است”. امام اباعبدالله در سخنی هدف قیام خود را آشکار ساخت و فرمود که این قیام به منظور احیای سنت رسول خدا(ص) است. پس حسین(ع) تنها یک شهید نبود، احیاگر سنت بود،زنده کننده امر به معروفی بود که در آن زمان توسط خاندان شوم بنی امیه به فراموشی سپرده شده بود.
سيد الشهدا(ع) نظام اخلاقي جامعه را در حال سقوط مي بيند. جابجايي ارزش ها و ضد ارزش ها را درك مي كند و انحراف جامعه از اسلام ناب جد بزرگوارش را برنمي تابد لذا تلاش مي كند در ميدان جنگ و مبارزه منش هاي اخلاقي و رفتار اجتماعي اسلامي را به ظهور برساند. امام در جنگ بانامردان نامردي نمي كند، در مسير هدف مقدسش دروغ نمي گويد، فريب كاري نمي كند نه آنگاه كه پيروان اهل بيت را به قيام فرا مي خواند و نه آن هنگام كه وارد جنگي نابرابر مي گردد. براي نجات جان خود و خانواده اش سياسي كاري و دغل بازي نمي كند. عاشوراي حسيني همه اش درس است. درس انسان سازي، آزادگي، تقوا و ايمان. لذا ضرورت دارد پژوهشگران، اساتيد دانشگاه و محققان اجتماعي به اين عرصه ورود نمايند. اگر در سیره اهل بیت(ع) تأمل شود، آموزه ها و مؤلفه های تربیتی در سیره ايشان با ظرافت و دقت خاصی منعکس شده موشکافی و استخراج شود می تواند برای بهبود زندگی اجتماعی و سیاسی مسلمانان و ترقی آن ها مفید و مؤثر باشد.
نکند حسین برای عده ای نام شود و برای عده ای دیگر نان! نکند یادمان برود که وظیفه ای که امام حسین(ع) در آن زمان بر دوش ما گذاشت چقدر سنگین است؟ مبادا شرمنده خون حسین شویم و در محشر کبری نتوانیم سر بلند کنیم. یادمان باشد اگر حسین را واقعا درک کردیم هرروز و هرلحظه عزادار و درمسیر حسینیم. قیام امام حسین(ع) از کربلا آغاز شد و این مبارزه با کفر و پلیدی کماکان ادامه دارد تا فرزند بزرگوارش مهدی موعود(عج) پرچم عدالت و آزادگی را در سراسر جهان به احتزاز درآورد و برماست که خون حسین(ع) و یاران باوفایش را با اعمال خودبه گونه ای ارج نهیم که زمینه ساز ظهور منتقم او باشیم.
منبع: روزنامه رسالت مورخ دوشنبه 19 مهر 1395 شماره 8777
