اهمیت آینده نگری نه پناه بردن به فردا، بلکه بکارگیری آن برای سیاستگذاری امروز است خصوصاً این که اگر بخواهیم بدون تعارف حرف بزنیم مردم ما جداً نگران فردای خود و عزیزانشان از حیث «رویدادها، روندها، تصویرها و اقدامات» هستند. این امر امروز هم در گسترۀ ملی اهمیت دارد و هم در محدودۀ زندگی شهری موضوعی قابل تأمل است. مسائلی از قبیل «امور زیر ساختی و زیربنایی، آب، انرژی و خشکسالی، روند تغییرات اجتماعی و فرهنگی حاکم بر اندیشه و رفتار شهروندان، حاشیه نشینی و گسترش بی رویه شهر، آلودگی هوا و مسائل زیست محیطی، ثروت عمومی و توان اقتصادی مردم و …» همه بخش مهمی از مسائل ذهنی مردم را به خود اختصاص می دهد که اولا آینده آن ها چگونه خواهد بود؟ ثانیاً چه میراثی برای فرزندان خود و نسل آینده به جای خواهند گذاشت. هر چند برنامه های پنج ساله توسعه، سند چشم انداز و سایر اسناد بالادستی مشابه سعی در ارائه تصویری از فردای پیش روی ملت داشته است اما با توجه به عدم باور عملی بسیاری از مدیران به آن، رویایی بودن برخی بندها و عدم تحقق درصد قابل توجهی از موارد برنامه های مذکور در مرور زمان اعتماد مردم در این امر کاهش یافته است. در سند «چشم انداز جهان شهر برکت و کرامت» ابعاد مختلف شاخص های توسعه شهر با رویکرد آینده به تصویر درآمده است. بهره مندی از نگاه راهبردی، علمی و اقتضایی از ویژگی های مهم این سند است اما قطعاً این پایان کار نخواهد بود. بلکه نقطعه آغازین حرکت تحولی در جهت ساختن آینده ای مطلوب و در خور نام شهر و شهروندان آن است. مراکز مطالعاتی شهرداری، نهادها و سازمان های مؤثر در تصمیمات امروز و شکل گیری فردای شهر به علاوه ی حوزه هایی همچون مرکز پژوهش های شورای اسلامی باید به صورت هماهنگ روندهای عملیاتی شدن رویکرد آینده شهر را فراهم آورند. «آینده پژوهی شهری» به دنبال چیزی فراتر از نگارش سندهای تحولی و چشم انداز است. رویکردی جدی و عملیاتی که در مسیر ساختن آینده ای باشکوه و درخور برای شهر گام بر می دارد. آینده شهر و شهروندان به یکدیگر گره خورده است. پس باید فرصت را غنیمت شمرد و از تمامی ابزارها برای رونق فردای شهر بهره گرفت. هرچند دامنه تغییرات مدیریت شهری به دلیل پیوندی که با انتخابات شوراها و امور سیاسی دارد بسیار بالاست اما نباید به این بهانه از مسئولیت های خطیر «آینده نگاری» و «آینده پژوهی» غفلت کرد. باید جریان برنامه ریزی و اداره شهر به گونه ای رقم بخورد که ضمن بهره وری حداکثری از امکانات، منافع و مصالح امروز و فردای شهر و ساکنین آن فراهم آید.
منبع: روزنامه شهرآرا، یکشنبه 28 آذر 1400، شماره 3558
https://shahraranews.ir/fa/publication/content/12418/339703
