بچه های مدرسه یا مدرسه بچه ها ؟!

اگر شما در خانواده خود دانش آموز دارید او جزو کدام یک از دنش آموزان است؟ همان هایی که با شوروشوق دوهفته قبل از مهر ماه، کیف و وسایل خود را حاضر می کنند و هرروز به تقویم نگاه می کنند تا بالاخره انتظار تمام شود و به مدرسه بروند یا آنهایی که با بی حوصلگی چندروز از مهر که می گذرد کوله را روی دوش خود می اندازند و به مدرسه می روند و اگر اجباری در کار نباشد حاضرند تمام ایام سال را با خاطری آسوده در خانه بمانند و وقت خود را در مدرسه نگذارنند؟ فکر می کنید علت این این تفاوت در چیست؟ همه ما جمله« مدرسه خانه دوم است» را بارها شنیده ایم. اما آیا واقعا در زمان تحصیل  احساس می کردیم مدرسه خانه دوم ماست یا این تنها یک شعار بود؟ فرزندان ما که اکنون در حال تحصیل در مدارس هستند چقدر مدرسه شان را دوست دارند و آن را خانه دومشان می دانند؟ مدارس در این میان چه وظیفه ای دارند و چگونه باید تبدیل به خانه دوم دانش آموزان شوند؟ مسلماً ایجاد محیطی لذت بخش در کنار آموزش یکی از وظایف مهم مدارس است. محیطی که دانش آموزان  آن را دوست داشته باشند و هنگامی که در آن به سر می برند از تمام شدن مدرسه و خروج از آن احساس ناراحتی کنند. اما اینکه چنین محیطی چگونه حاصل می شود موضوعی است که در این محجال به ان خواهیم پرداخت.

کدام یک شرایط دیگری را می پذیرد؟
سوالی که هم اکنون مطرح است این است که آیا باید بچه ها را برای مدرسه ساخت یا مدرسه را برای بچه ها؟ یعنی این بچه ها هستند که باید خود را با شرایط مدرسه وفق دهند یا مدرسه باید به گونه ای باشد که بچه ها آن را بپسندند؟ به طور حتم دانش آموزان باید در مدرسه ای تحصیل کنند که آن را دوست دارند و از بودن در آن احساس لذت مي برند نه اینکه حس کنند مجبورند نصف روز خود را در یک محیط که علاقه ای به آن ندارند سپری کنند. آموزش دادن به وسیله زور و اجبار هیچ سود و بازخور مثتبي ندارد پس ابتدا باید دانش آموزان محیطی را که در آن تحصیل می کنند بپذیرند تا بتوانند نتیجه مطلوبی را از حضور در مدرسه بدست آورند. متأسفانه در بیشتر مدارس این خط مشی وجود دارد که دانش آموز وقتي وارد یک محیط جدید می شود ناچار است با شرایط آن کنار بیاید! درکمتر موردي این تفکر وجود دارد که مدارس باید زمينه اي فراهم سازند تا دانش آموزان نیازی به کنار آمدن با شرایط نداشته باشند و خودشان به مدرسه وشرایط آنقدر علاقه مند گردندکه با ورود به مدرسه احساس دور شدن از خانه خود را نداشته و همان حس راحتی که در منزل دارند در مدرسه داشته باشند. با یک تفاوت جدی و آن هم حضور در کنار دوستان قدیمی و جدید و کسب مهارت و افزایش اطلاعات در این محیط است.
ویژگی های یک مدرسه  مطلوب برای دانش آموزان
شاید برخی در پاسخ به این مطالب بگویند مدرسه قانون دارد و اگر بخواهیم چنین حسی را در دانش آموزان ایجاد کنیم تنها با شکستن قوانین و اجازه به آنان مبنی بر اینکه می توانند هر کاری را که به ان تمایل دارند انجام دهند چنین اتفاقی می افتد اما باید دانست که اگر شرایط مدرسه برای دانش اموزان قابل قبول باشد نیازی به شکستن قوانین نیست و اتفاقا دانش اموزان بیشتر به رعایت قانون پایند خواهند بود. جذب دانش اموزان به مدرسه راهکارهایی دارد که بسیار ساده اند و فقط به کمی حوصله،ابتکار و مهارت نیاز دارد.
زیبایی ظاهری مدرسه: اولین مساله ای که برای هر دانش اموز در نگاه اول اهمیت دارد جذابیت های ظاهری مدرسه است.اینکه مدرسه فضای سبز داشته باشد،کلاسهای مرتب با درودیوار تمیز داشته باشد،وسایل و تجهیزاتش کهنه و قدیمی نباشد و به طور کلی یک فضای تمیز و زیبا هرچند کوچک  اولین نکته ای است که دانش اموز در لحظه اول به ان توجه می کند زیرا قرار است طی 9 ماه تحصیلی هرروز در چنین مکانی به سر ببرد.
تجهیزات مدرسه:در عصر جدید که انواع وسایل اموزشی جدید ابداع شده اند توجه مدارس به تجهیز به این وسایل اهمیت زیادی دارد .باید توجه داشت که مدارس کنونی مانند مکتب و نهضت های سواد دانش اموزی 50سال قبل نیست که دانش اموز فقط از روی یک کتاب خط ببرد و بنویسد و کتابش را ببندد تا روز بعد دوباره به مدرسه برود. دوران کتاب محوری به سر رسیده است و دانش اموزان باید از دستان،گوشها و چشمهای خود برای اموزش استفاده کنند یعنی باید آنچه را که در کتاب می خوانند خودشان لمس و تجربه کنند و از نزدیک ببینند.
اردوهای آموزشی: شاید درگذشته این تصور بود که اردوهای آموزشی فقط یک هزینه گزاف روی دست مدرسه می گذارد در حالی که یک اردو لازم نیست در یک محیط دور از مدرسه و با هزینه ای سنگین برای تمام مدرسه برگزار شود.بلکه دانش آموزان هر کلاس می تواند به همراه معلم کلاس با هزینه ای اندک به مکانی که قرار است در مورد آن یا موضوع خاص دیگری آموزش ببینند رفته و یک یا دوساعتی را به مشاهده وقایع از نزدیک بپردازند.
برخورد و رفتار معلمان در کلاس: یکی از مهمترین عوامل جذب دانش آموزان به مدرسه نحوه برخورد معلم و دبیر با آنهاست. اگر مدرسه را خانه دوم دانش آموز می دانیم معلم را هم باید والدین دوم آنها بدانیم. آنچه باعث ایجاد کشش در دانش آموز و لذت بردن از حضور در فضای مدرسه می شود رفتار معلم با ایجاد ارتباط با اوست و این موضوع آن چنان اهمیت دارد که از قدیم گفته اند؛«درس معلم ار بود زمزمه ی محبتی/جمعه به مکتب آورد طفل گریز پای را». متأسفانه برخی از دبیران چنین می پندارند که خشونت در کلاس و ایجاد یک فضای خشک موجب می شود دانش آموزان تمام حواسشان را به درس جمع کنند و حتی از رفتارهای ناپسند در کلاس خودداری کنند در حالی که این طرز تفکر کاملاً اشتباه است. معلمی که با بداخلاقی سر کلاس حاضر می شود وفقط درس می دهد هیچ وقت نمی تواند تأثیرگذاری معلمی را داشته باشد که با روی بشاش و اخلاقی مناسب در کلاس حاضر می شود. این معلم نه تنها در آموزش نکات درسی به دانش آموزان موفق تراست بلکه به علت ارتباطی که با دانش آموزان دارد می تواند در سایر زمینه های اخلاقی هم در آنها تأثیر بگذارد. این نکته را باید به یاد داشته باشیم که دانش آموزان هم مانند سایر اعضای اجتماع از قدرت درک و فهم و غرور بسیار زیادی برخوردارند و نباید با نادیده گرفتن غرورشان به شخصیتشان توهین کرد.معلمی که با سختگیری قصد ایجاد یک محیط منضبط را دارد تنها در ظاهر می تواند این کار را انجام دهد اما باعث می شود دانش آموز به خود اجازه بي علاقگي و بي احترامي به معلمش را بدهد خصوصاً در خفا!
مشارکت دانش آموزان در مدیریت مدرسه: اگر دانش آموزان در مدیریت مدرسه مشارکت کنند نسبت به آن همان  احساس تعلق و تعهدی را که در خانه دارند پیدا می کنند و حضور در مدرسه برایشان جذاب مي شود. این موضوع در همه ابعاد مدیریتی مدرسه است؛ چه مدیریت فضای فیزیکی مدرسه و چه مدیریت کلاس با حضور و مشارکت در مباحث درسی.
سخن آخر:
دانش آموزان امروز آینده سازان فردای این سرزمین هستند. شرایط محیطی و نوع برخورد با دانش آموزان است که آنها را به مدرسه جذب می کند یا برعکس فراری می دهد! اگر می گوییم مدرسه خانه دوم است باید شرایط آرامش خانه را در مدرسه ایجاد کنیم. رفتارها و برخوردهای محبت آمیز و دوستانه، محیط شاداب و بانشاط و تجهیزات آموزشی مناسب همه دست در دست هم می دهند تا دانش آموزان واقعاً احساس کنند در خانه دوم خود حضوریافته اند. یادمان باشد با زورواجبار هیچ وقت نمی توان از دانش آموزان افرادی ساخت که در آبادانی این کشور نقش داشته باشند.

 

http://www.khorasannews.com/Page.aspx?pageid=16&type=1&year=1391&month=7&day=13#