چند سال قبل فيس بوک و بعد از آن وي چت، وايبر، يوتيوب و حالا تلگرام. شبکه اجتماعي فراگيري که حالا علاوه بر مقولات فرهنگي بحث تهديد امنيت ملي هم از سوي آن مطرح مي شود. کسب و کارهاي فراواني که در بستر آن شکل گرفته، کانال ها، گروه ها و شبکه هاي اجتماعي گسترده اي که در سرزمين تلگرام فعاليت مي کند همه و همه در معرض خطر فيلتر و حذف قرار دارند. و ممکن است چندين سال تلاش گروهي از مردم که فعاليت هاي قانوني در اين حوزه داشته اند به يکباره از بين برود. البته آن چه ذکر شد معنايش عدم موافقت با فيلتر تلگرام نيست. به بيان ديگر نمي خواهم در اين مجال از فيلتر يا عدم فيلتر تلگرام صحبت کنم يا تحليلي در ارتباط با اين که آيا اين اقدام در جميع ابعاد آن به نفع کشور هست يا خير ارائه دهم بيشتر روي سخنم با مسئولين مربوطه است که چرا ما بايد اجازه دهيم کار به اين جا برسد و بعد مجبور شويم با چنين هزينه اي راجع به آن تصميم بگيريم. به راستي آيا آينده پژوهي در عرصه مسائل فرهنگي و اجتماعي خصوصاً جايي که بحث امنيت ملي نيز در کنار آن قرار مي گيرد معنا دارد يا خير؟ به ياد آوريد با يک پيش بيني مناسب در عرصه نظامي توانستيم قبل آن که کشور درگير و گرفتار جنگ داخل مرزهاي جغرافيايي خودمان با شجره خبيثه داعش گردد و ناموس و امنيت داخلي مورد تهديد قرار بگيرد خارج از حوزه استحفاظي خودمان آنها را زمين گير کنيم آيا نمي توانستيم براي چنين موضوعي که بسيار راحت تر از حذف داعش است خيلي پيش از اين فکر و تحليل کنيم و بتوانيم هزينه هاي آينده را کاهش دهيم؟ خصوصاً در اين زمينه که در گذشته تجارب بسياري مثل مقوله فيس بوک را داشتيم. نمي دانم به راستي آيا مي شود تلگرام و شبکه هاي مشابه را حذف کرد يا خير؟ و يا اين که تلگرام را اگر حذف کرديم فردا روزي جانشين ديگري برايش پيدا نمي شود که همانند مهاجرت مردم از وايبر به تلگرام آن زمان از تلگرام به آن جا مهاجرت گسترده ي آي دي هاي ايراني بدان جا صورت پذيرد. قطعاً به راحتي مي توان پاسخ به اين سوال را پيش بيني کرد. ما هميشه براي فيلتر و حذف برنامه داريم. به بيان ديگر پاک کردن صورت مسئله با هزينه هاي فراوان را به تحليل اتفاقات آتي و پيشگيري ترجيح مي دهيم. چه خوب بود هر کاري که الان مي خواهند براي حذف تلگرام انجام دهند چندين سال قبل صورت مي پذيرفت تا امروز اين امر با هزينه هاي فراوان و احتمالاً برخي مقاومت هاي مردمي صورت نپذيرد. اگر اين شبکه اجتماعي که در خارج کشور مديريت مي شود، امنيت ملي را تهديد مي کند، اطلاعات کاربران را مي فروشد و هزار عيب ديگر دارد که البته قطعاً دارد، چرا آقاياني که امروز جلوي دوربين هاي ژست روشنفکري گرفته و در اين زمينه اظهار نظر مي کنند قبل از وقوع چنين اتفاقاتي به دنبال پيشگيري نبودند. به راستي قابل پيش بيني نبود؟ اگر شوراي عالي فضاي مجازي که چند سال قبل رهبر انقلاب با درک هوشمندانه از نظام ارتباطي امروز جهان نسبت به تشکيل آن و تعريف وظايفي در همين راستا دستور دادند جدي گرفته شده بود و جلساتش منظم برگزار مي گرديد و مطالعات و سياست گذاري هاي صحيحي در همين راستا انجام مي داد شايد گرفتار چنين چالشي نمي شديم. شوراي عالي فضاي مجازي به سرعت همان سمتي مي رود که سال هاست شوراي عالي انقلاب فرهنگي در آن مسير قرار دارد. و به راستي نمي تواند نقش قابل توجهي در فضاي فرهنگي، اجتماعي و رسانه اي قدرتمند جهان امروزي داشته باشد. در ارتباط با چنين مسائلي بي شک گرفتار تأخر فرهنگي و تزلزل فکري هستيم. اول فناوري وارد مي شود، گسترده و همه گير مي شود و کلي اثرات فرهنگي به جاي مي گذارد سپس ما به فکر راه حل و چاره براي آن مي گرديم. وقتي پاي امنيت ملي به ميان مي آيد و سخن از تهديد آن در کلام مسئولان شنيده مي شود مردم به خوبي با دولت و حکومت همراهي مي کنند چون همگان نسبت به امنيت ملي حساسيت و تعصب دارند اما چه خوب بود اگر هر مجموعه اي که از بيت المال ارتزاق مي کند و در قانون جايگاه و وظايفش مشخص شده است نسبت به انجام وظايفش در حد کمال تعصب و تعهد نشان مي داد تا اين گونه مجبور به صرف انرژي، هزينه و تلاش براي اقناع افکار عمومي در فيلتر تلگرام نشويم. ضرورت دارد همه مسئولان مربوط به ابلاغيه و فرمايشات رهبر انقلاب در ارتباط با اهميت، جايگاه و وظايف شوراي عالي فضاي مجازي مجدداً رجوع کرده و نسبت به رفع دغدغه هاي فرهنگي ايشان در اين راستا اقدام نمايند. خصوصاً آنجايي که مي فرمايد: «وظيفه اصلي اين تشکيلات سياست گذاري، مديريت کلان و برنامه‌ريزي و تصميم‌گيري هاي لازم و بهنگام و همچنين نظارت و رصد کارآمد و روزآمد در اين عرصه مي باشد.» اگر قرار است اين شورا و ساز و کارهايي که در خدمت آن است به ترويج هنجارها، ارزش‌ها و سبک زندگي اسلامي ايراني و ممانعت از رخنه‌ها و آسيب‌هاي فرهنگي و اجتماعي در اين عرصه و مقابله مؤثر با تهاجم همه‌جانبه فرهنگي و نيز ارتقاي فرهنگ کاربري و سواد فضاي مجازي جامعه بپردازد قطعاً اين امر در بستر توانايي تکنولوژيکي داخلي بهتر، راحت تر و با هزينه اي به مراتب کمتر صورت مي پذيرد.
منبع: روزنامه خبرورزشی مورخ دوشنبه 27 فروردین 1396 شماره 9193
