خلاصه کتاب: ضرورت استفاده از تجهیزات ایمنی: گروهای اجرایی نیاز دارند تا در مورد چگونگی استفاده از وسایل حفاظت فردی و گروهی و الزام و بکارگیری آنها اطلاع حاصل نمایند بسیاری از شرکت ها ، نوعی برنامه ی انظباطی و تشویقی در مورد عدم استفاده و یا استفاده ی مستمر از این لوازم را دارند مانندعدم پرداخت ساعات اضافه کاری و یا عدم تشویق افرادی که از این لوازم به طور مستمر و به موقع استفاده نمی نمایند . این الزام برای استفاده از تجهیزات مذکور موفقیت آمیز بوده است.
انواع تجهزات ایمنی
1.تجهیزات حفاظت فردی : لوازمی است که به فرد انجام دهنده ی کار تحویل گردیده و خود او مسئول نگهداری مطلوب از آنها می باشد.
2. تجهیزات حفاطت گروهی : لوازمی است که به سرپرست گروه تحویل گردیده و کلیه افراد گروه موظف به نگهداری مطلوب از آنها می باشد.
ویژگی های عمومی تجهزات فردی و گروهی
1.استاندارد بودن
2. متناسب با نوع کار بودن
3 .تامین کامل حفاظت مجری
4 . قابلیت استفاده آسان و راحت
5 . تناسب اندازه ی تجهیز فردی برای شخص استفاده کننده
6. خود وسیله حفاطتی عامل ایجاد خطر نباشد
7. قابلیت استفاده با حداقل آموزش
8. مطابقت با طرح ها و برنامه های ایمنی و بهداشت شغلی
9. بکارگیری ان طبق راهنمایی های تولید کننده
10 . وجود علائم آگاهی دهنده و راهنمای استفاده از آنها در محیط کار (به مقدار کافی )
11 . مشخص بودن نحوه ی حفظ و نکهداری آنها
12 . مشخص بودن مدت زمان استفاده و تاریخ انقضای استفاده از تجهیزات حفاظت فردی
13 . استفاده از نظر مجریان ( افراد استفاده کننده )
آموزش نحوه ی استفاده از تجهیزات ایمنی
کلیه کارکنان باید در ارتباط با تجهیزات حفاظت فردی و گروهی پیش بینی شده ، آموزش لازم را دیده باشند .
ضرورت استفاده از تجهیزات ایمنی
گروهای اجرایی نیاز دارند تا در مورد چگونگی استفاده از وسایل حفاظت فردی و گروهی و الزام و بکارگیری آنها اطلاع حاصل نمایند بسیاری از شرکت ها ، نوعی برنامه ی انظباطی و تشویقی در مورد عدم استفاده و یا استفاده ی مستمر از این لوازم را دارند مانند عدم پرداخت ساعات اضافه کاری و یا عدم تشویق افرادی که از این لوازم به طور مستمر و به موقع استفاده نمی نمایند . این الزام برای استفاده از تجهیزات مذکور موفقیت آمیز بوده است.
تجهزات حفاظتی فردی
این نوع تجهیزات به گستره ی وسیعی از لوازم ، وسایل و تجهیزات گفته می شود که به منظور حفاظت اندام های مختلف بدن افراد (از موهای سر گرفته تا کف پاها ) در برابر انواع خطرات احتمالی در محیط های کار طراحی ، ساخته و عرضه شده است. استفاده از این تجهیزات معمولا آخرین خط از خطوط دفاعی در مقابل شرایط بالقوه ی خطرناک محیط های کاری محسوب می شود.
لباس کار ( پوشش ها ی حفاظتی )
لباس کار به عنوان یکی از لوازم حفاظتی فردی مطرح است و کلیه کارکنان باید با لباس متناسب با نوع کار در محل فعالیت شغلی خود خاضر شوند . معمولا لباس کار به عنوان یک پوشش سراسری ، تنه ، دست و پاها را در مقابل عوارض محیطی حفاظت می کند. لباس کار باید علاوه بر دوام و استحکام در برابر مواد و اشیائ موجود در محیطهای کار ، قابل شستشو بوده و حتی الامکان از ظاهر خوبی نیز بر خوردار باشد فرم انواع لباس کار داری خصوصیاتی به شرح زیر است .
لباس کار یک تیکه
این نوع لباس کار از دوخت یکسره بر خوردار است . بدین صورت که بالاتنه و پایین تنه آن ( شلوار و بلوز ) به یکدیگر متصل بوده و به تنهایی قابل پوشیدن نمیباشد
لباس کار دو تیکه
این نوع لباس کار از دوخت جداگانه بر خوردار است . بدین صورت که بالاتنه و پایین تنه آن ( شلوار و بلوز ) از یکدیگر جدا بوده و به تنهایی قابل پوشیدن می باشد
زمان نفوذ پذیری
عبارت است از مدت زمان لازم برای شناسایی یک میکرو گرم از ماده ی شیمیایی یا مایع که در عرض یک دقیقه در یک سانتیمتر مربع به داخل نمونه ی لباس کار نفوذ کرده باشد .
شکل ظاهری
تا آنجا که ممکن است لباس کار بایستی دارای ظاهری زیبا ، طرح ساده و حداقل در چهار اندازه کوچک ، متوسط ، بزرگ و خیلی بزرگ باشد
رنگ
لباس کار بایستی رنگ بین زرد ونارنجی داشته باشد (یا قسمتی از این لباس از این رنگ استفاده گردد ) و حداقل از رنگ های انتخاب شود که قابلیت دید آن بیش از 50% بوده و از حداقل تغییر رنگ در برابر عوامل مختلف طبیعی ، مکانیکی و شیمیایی بر خوردار باشد
الیاف حریق
افزایش تولید و فروش لباس های ضد حریق در طول دهه گذشته ، باعث پیشرفت های در زمینه ی ساخت الیاف ضد حریق شده است . امروزه روشهای مختلفی ابداع شده از جمله الیاف مهندسی شده ی طبیعی ، حاوی مواد ضد حریق مثل :
1. کتان صد در صد طبیعی ( ساخت شرکت wasteX )
2. الیاف مصنوعی ضد حریق مانند nomexlll ( ساخت شرکت du Pont)
3. الیاف مصنوعی ضد حریق مانند pbi ( ساخت شرکت Celanese) و الیاف دیگری مرکب از الیاف طبیعی و مصنوعی
حفاظت سر
سقوط اشیا از ارتفاع و یا وجود بر امدگی هایی که ممکن است در حین کار با سر افراد برخورد نماید ، در هر قسمتی از کارگاه محتمل می باشد یک ابزار کار کوچک و یا حتی یک پیچ و مهره ی متوسط ، چنانچه از ارتفاع حدود 15 متری بر روی سر یک فرد فاقد کلاه ایمنی سقوط نماید می تواند موجب صدمه ی شدید مغزی گردد . یکی از حالاتی که معمولا فرد در کارگاه دچار صدمه ی سر می شود حالت کار به صورت خمیده و در محلی است که دارای ارتفاع کم می باشد . این فرد هنگام بر خاستن و راست نمودن کمر ، ممکن است موقعیت محل کار را فراموش کرده و به تصور ان که فضای کافی در بالا ی سر خود دارد ، به طور ناگهانی بلند شود که این گونه موارد نیز می تواند منجر به صدمات شدید مغزی و حتی فوت گردد.
بنابراین برای حفاظت از سر در برابر انواع خطرات محیط کار باید از کلاه ایمنی استفاده شود
به طور کلی کلاه ایمنی از قسمت های زیر تشکیل شده است:
1.پوسته ی خارجی ( SHELL) : قسمت اصلی و بالایی کلاه که از ماده ی سخت و صیقلی ساخته شده و حفاظت اصلی را در مقابل ضربه به عهده دارد
2. کلاه یا سر پوش : یک جسم محکم و سخت ، به شکل تقریبا نیمه کره که به همراه قسمت های داخلی خود سر را در برابر ضربات مکانیکی ، الکتریکی و همچنین بعضی از شرایط نامساعد محیطی محافطت می کند
3. لبه جلو : بر امدگی جلوی کلاه های ایمنی که وظیفه آن تامین حفاظت اضافی برای ناحیه صورت و پیشانی می باشد
4. عامل تعلیق ساز : به نوارها ، بند ها و تسمه های داخلی کلاه گفته می شود که فاصله ی حدود 2 سانتیمتر ، بین کاسه سر و پوسته کلاه به وجود آورده و علاوه بر آن ، هم نقش ضربه گیر دارند و هم از تماس سر با پوسته کلاه و عرق نمودن سر جلوگیری می نمایند( در واقع هم نقش ایمنی دارند و هم نقش بهداشتی و ارگونومیکی )
5. پیشانی بند : قسمتی از ضربه گیره گلاه ایمنی است که بر روی قسمت جلویی سر قرار گرفته و علاوه بر هماهنگی با سایر نوارها و بندهای داخلی ، پوسته را جدا از سر نگه می دارد.
6. بند چانه : بندی قابل تنظیم به منظور مهار کلاه بر روی سر است و به طور محکم به پوسته ی کلاه متصل بوده و در مواقع وزش باد شدید و یا خم شدن بدن ، از افتادن آن جلوکیری می نماید
7 . نوار پوشت گردن : یک تسمه ی قابل تنظیم در قسمت پشتی کلاه است که از آن برای تغییر محیط ضربه گیر کلاه و متناسب نمودن آن با اندازه ی سر فرد استفاده کننده می شود.تسمه یاد شده بایستی طوری بر روی کلاه نصب شود که تنظیم آ ن بدون برداشتن کلاه از روی سر عملی باشد
8. نوار عرق گیر : یک قسمت از نوار های داخلی کلاه است که در ناحیه ی پیشانی کلاه ایمنی قرار گرفته و امکان جذب عرق های ایجاد شده را فراهم می آورد . نوارهای عرق گیر بایستی قابل شستشو و قابل تعویض باشد
استاندارد ANSIZ89.1 کلاه های ایمنی را به کلاس های G . E .C تقسیم نموده است
کلاس C : این کلاه ها برای محافظت سر در برابر ضربات سبک و به ویژه بر خورد سر با اشیا ثابت طراحی و ساخته شده اند
کلاس E : حفاظت در برابر ولتاژ های بالا : در این کلاس ، میزان نشت جریان در طول یک دقیقه تماس با ولتاژ 200000 ولت متناوب و فرکانس 60 هرتز ، بیش از 9میلی آمپر نمی باشد
کلاس G : حفاظت در برابر ولتاژ پایین : در این کلاس ، میزان نشت جریان در طول یک دقیقه تماس کلاه با ولتاژ 2200 ولت متناوب و فرکانس 60 هرتز ، بیش از 3میلی آمپر نیست
رنگ کلاه ایمنی برای کارکنان بر حسب نوع کار و مسئولیت شغلی آنان به شرح زیر تعریف شده است
الف –رنگیشمی : واحدایمنی
ب –رنگقرمز : واحدآتشنشانی
ج –رنکزرد : برقکاران
د –رنگسفیدیاطلایی : مهمانان
حفاظت از صورت و چشم
یکی از مسائل مهم ازلحاظ پیشگیری در صنعت حفاظت از صورت و چشم در مقابل خطرات ناشی از کار می باشد . به همین دلیل انواع محافظهای صورت و عینک های ایمنی متناسب با نوع خطراتی که سیستم بینایی را تهدید می کند طراحی و ساخته شده است خطرات محیط های کار که استفاده از وسایل حفاظت چشمی را الزامی می کنند عبارتند از :
مکانیکی و شیمیایی
تشعشعی و حرارتی
عملیات جوش کاری و برش کاری
اشعه های لیزری
خطرات مکانیکی
خطرات مکانیکی آشکار ترین نوع تهدیدات چشم می باشند در این مورد آسیب چشم می تواند به خاطر تکه های در حال حرکت ، بر خورد با اجسام ساکن ، ورود ذرات ریز و برنده ، سوختگی های ناشی از مایعات داغ و جامدات مذاب و موارد مشابع بوجود آید که از جمله ی آنها می تواند به موارد زیر اشاره نمود :
در به کارگیری ماشین آلات مانند فرزکاری ، تراشکاری و انواع مشابه
در مواقع اتصالی های تجهیزات برق و ایجاد قوس الکتریکی
خطرات ناشی از ذرات در حال سقوط و برخورد انها با چشم
در عملیات شاخ زنی و هرس درختان
در صنعت ساختمان و همچنین شرایط کار با کمپرسور برای نظافت
خطرات شیمیایی
منابع خطرات شیمیایی نیز متعددهستند و شامل پودر های خیلی ریز ، ذرات معلق ، مایعات ، گازهای مضرر ، فیوم ها ، بخارها ، پاشیده شدن اسید ها یا باز های قوی ( که باعث ایجاد سوختگی شدید در چشم میشود
برای محافظت از چشم و صورت در برابر خطرات مواد شیمیایی نیز می تواند از گاگل های با لنز پلاستیکی یا شیشه ای ، هود ها
و شیلد های پلاستیکی چشم و صورت استفاده کرد
مهم ترین اصل در انتخاب تجهیزات حفاظتی چشم در برابر خطر بر خورد اجسام و هم چنین مواجه با مواد شیمیایی ، انتخاب جنس لنز عینک یا گاگل ، هود و شیلد متناسب با نوع خطرات موجود می باشد
خطرات تشعشعی
اصلی ترین نوع این خطرناک نور خیره کننده ی مرئی است که از منبع نور خورشید و یا نور مصنوعی به وجود می آید خارج از طیف تابش ، خطرات دیگر شامل تابش مادون قرمز ، ماورای بنفش ، اشعه ی لیزز هم نیز هستند . قرار گرفتن در معرض تابش های شدید باعث سوختگی در قرینه ir-c . Ir-b در شبکیه و عدسی می شود قرار گرفتن در معرض سطوح معینی از اشعه uv باعث برانگیختکی قرینه و التهاب آن به نام ارک چشم نامیده می شود
خطرات تششع حرارتی
از شیلدهای صورت و حفاظ های چشم به طور گسترده ای برای حفاظت در برابر پرتوهای حرارتی مادون قرمز استفاده می گردد. پرتوهای مادون قرمز در عملیاتی که با استفاده و تولید درجه حرارت های بسیاربالا نظیر ذوب فلزات ، قوس الکتریکی ناشی از اتصالی تجهیزات الکتریکی و غعالیت های مشابه همراه هستند دیده می شوند.
جوش کاری
جوش کاری یکی از متداول ترین عملیاتی است که امروزه در هر کارگاه و صنعتی ، تعداد قابل توجهی از افراد بخش تعمیر و نگهداری را به خود مشغول کرده است
خطرات تشعشعات (مرئی و غیر مرئی ) و اشعه ی مادون قرمز
خطرات اشعه لیزر
تجهزات حفاظت صورت و چشم
انواع تجهیزات فوق از لحاظ نوع کاربرد عبارتند از : عینک ایمنی ، گاگل که خود نیز انواع مختلفی دارد مثال گاگل مقاوم در برابر ضربات ، مقاوم در برابر ذرات و گرد و غبار ، در برابر مواد شیمیایی ، مقاوم در برابر اشعه های شدید و مقاومت در برابر جوش کاری ، همچنین از وسایل محافظت صورت می توان به نقاب محافظ صورت ، ماسک محاقظ جوش کاری (welding shields ) اشاره کرد
حفاظت از گوش
سر و صدا از عواملی است که سیستم شنوایی را تحت تاثیر قرار می دهد در مقابل این عامل فیزیکی ، زمانی باید از وسایل حفاظتی گوش استفاده شود که :
فرد در معرض صداهایی با شدت 85 دسی بل و یا بیشتر برای یک دوره ی زمانی 8 ساعته از کار قرار بگیرد
صدا های آزار دهنده وجود داشته باشد
صدا هایی مانند انفجارهای کوتاه به گوش برسد
فرد در محل هایی که علائم استفاده از گوشی نصب گردیده است قرار گرفته باشد
بیرون گوش یا ایرماف
این نوع گوش روی لاله ی گوش قرار گرفته و مجموعه ی ساختمان گوش را بدون تماس مستقیم ، با آن محافظت می کند
داخل گوشی یا ایرپلاگ
این نوع گوشی در داخل گوش قرار گرفته وبا مسدود نمودن آن ، به طور نسبی از انتقال هوا جلوگیری می کند در صورتی که صدا بیش از 110 دسی بل باشد باید تواما از گوشی ایر ماف و گوشی داخل گوش استفاده گردد.
توصیه می شود افرادی که در معرض سرو صدا هستند از گوشی هایی استفاده کنند که میزان جذب صدا توسط آنها در فرکانس های 500 الی 4000 هرتز کمتر بوده و در فرکانس های دیگر جذب بیشتری داشته باشند تا مکالمات همکاران و مسئولین خود را راحت تر بشنوند
حفاظت از سیستم تنفسی
تجهیزات از سیستم تنفسی
تجهیزات حفاظتی سیستم تنفسی یا ماسک های تنفسی ، وسایلی هستند که به منظور حفاظت سیستم تنفسی طراحی شده اند تا از استنشاق هوای آلوده جلوگیری نمایند .
به گونه ای که هم به وسیله جذب آلایندها از هوای استنشاقی و هم به وسیله ی هوا رسانی از طریق یک منبع هوای قابل استنشاق این حفاظت را تامین می کنند.
ماسک های حفاظت تنفسی به طور کلی یه دو دسته ی اصلی تقسیم می شوند :
1.ماسک های تصفیه کننده هوا
الف ماسک های حذف کننده ی ذرات
ب- ماسک های حذف کننده ی گازها و بخارها
ج- ماسک های الکتریکی تصفیه کننده ی هوا
د- ماسک نجات
2. ماسک های هوا رسان
الف – ماسک های کپسول سر خود
ب- ماسک های هوا رسان شیلنگی
حفاطت از پا ( کفش های ایمنی )
عمده ترین خطر تهدید کننده ی پا در محیط های صنعتی ، سقوط ناگهانی اجسام سنگین بر روی پنجه ها و له شدن انگشتان پا یا برخورد جلوی کفش با قطعات تیز و برنده و آسیب دیدن پنجه ی پا می باشد بنابراین برای حفاظت پا در برابر این صدمات ، کفش های ایمنی در نظر گرفته شده است که در قسمت جلویی آنها از پنجه های محافظ فولادی استفاده شده و کفی کفش را از یک ماده ی قابل انعطاف مثل پلی اورتان می سازند.
قسمت پنجه ی کفش به تناسب شغل افراد می تواند از جنس چرم یا pvc (عایق شیمیایی ) نیز باشد.
کفش های ایمنی افرادی که با برق سر و کار دارند یا در محل کارشان احتمال ایحاد جرقه وجود دارد ، باید فاقد هر نوع قطعات فلزی باشد. یک نمونه ی کفش ایمنی در شکل زیر نشان داده شده است.
طبقه بندی انواع کفش های ایمنی
طبقه A
کفش هایی که برای حفاظت پا در مقابل ریسک های خفیف مکانیکی ( فشار ، ضربه ،….) در محیط کار استفاده می شود و مقاومت سر پنجه ی ان بین 40 تا 80 ژول می باشد.
طبقه B
کفش هایی که برای حفاظت پا در مقابل ریسک های شدید مکانیکی و الکتریکی ( فشار ، ضربه ،مقاومت الکتریکی و ….) در محیط کار استفاده می شود و مقاومت سر پنجه ی ان بین 200 تا 300 ژول می باشد.
1.شکل ظاهری
2. رویه
2-1- جنس رویه
رویه باید از جنس چرم طبیعی یا مصنوعی باشد در صورت استفاده از چرم مصنوعی ، بایستی از چرم گاوی درجه یک ساده یا چاپی مورد استفاده شده
الف – ضخامت چرم طبیعی رویه باید حداقل 2 میلی متر و در قسمت دستک ها حداقل 8/1 میلی متر باشد .
ب- در کفش هایی که با ولکانیزه ساخته می شود چرم مورد مصرف باید در شرایط ولکانیزه باشد
2-2- بخیه
تعداد بخیه ی اصلی در هر سانتی متر رویه باید حداقل 4 عدد باشد
2-3- منگنه
منگنه باید از جنسی باشد که حداقل تا شروع جدا شدن ازرویه 24 کیلوگرم نیرو را تحمل کند پرچ منگنه باید کامل و عاری از لبه های تیز باشد
نخ دوخت
ویژگی های نخ دوخت رویه باید مطابق استاندارد ملی ایران باشد
بند کفش
جنس بند کفش باید از نایلون ، پنبه یا مخلوط نایلون و پنبه باشد
زبانه
زبانه باید از جنس چرم رویه با ضخامت 1 تا 4/1 میلی متر باشد
نوار دور یقه
برای راحتی پا ، از یک لایه ی چرم همراه ابر در ناحیه دور یقه ی کفش پیشنهاد می گردد
قدرت چسبندگی
قدرت چسبندگی رویه به زیره ی کفش باید حداقل 45 کیلوگرم باشد
آستری
آستری رویه و داخلی کفش بایستی از پارچه پنبه ای کج راه دوبله شده و یا از جنس آستری باشد در صورت استفاده از چرم آستری ، ضخامت آن باید 1/1 میلی متر و سایر ویژگی های آن مطابق با استاندارد ملی ایران به شماره 79 باشد.
زیره کفش
زیره ی کفش شامل کفی و تخت ان است که کفی شامل کفی داخلی و خارجی می باشد
تخت
قسمتی از زیره ی کفش است که سر پنجه تا انتهای ان را می پوشاند و در تماس مستقیم با زمین است
1 . پاشنه
مواد به کار رفته در بافت داخلی پاشنه باید از نوعی باشد که ضمن مقاوم بودن ، تاب بر نداشته و خرد نشود
2. پل (شانک)
پل باید از نوع فولادی یا انحنا قوس کف قالب باشد
تجهزات لاستیکی عایق
تجهزات لاستیکی شامل دستکش ، فرش ،پتو ، روکش سیم و کاور عایق است.
که برق کاران و سیمبان ها در هر محلی که احتمال برق گرفتگی و شوک الکتریکی وجود دارد از این وسایل استفاده می کنند.
دستکش حفاظتی
بیش از 40 % حوادث ناشی از کار مربوط به اسیب های وارده به دست و انگشتان می باشد .
دست ها از ارزشمندترین اعضای کمکی بدن انسان میباشد که برای حفاظت آنها درهنگام مواجهه با خطرات برق گرفتگی ، تماس با مواد شیمیایی ، پارگی و بریدگی ،خراش و ساییدگی ، سوحتگی ، سوراخ شدن ،تماس با مواد بیولوژیکی و همچنین در برابر دماهای مضر بسیار بالا ، باید از دستکش های مناسب استقاده شود
دستکش مرکب
دستکش عایق
دستکش هایی یک سره یا بی انگشت
دستکشی است که چند انگشت را در یک پوشش قرار می دهد
دستکش پهن
دستکشی است که از مچ به طرف ساق به گونه ای طراحی شده که پوشیدن ان بر روی لباس ضخیم آسان می شود
طبقه بندی و اندازه
دستکش های لاستیکی عایق دارای شش طبقه ی اصلی ولتاژی می باشد که عبارتند از :
کلاس 0 ، کلاس 00 ، کلاس 1 ، کلاس 2 ، کلاس 3 ، کلاس 4 و دو تیپ مختلف I و II
برای دستکش های مرکب در حال حاضر فقط کلاس 0 ، 00و 1 موجود است
برای دستکش های مرکب بلند در حال حاضر فقط کلاس 1 ، 2و 3 موجود می باشد.
ضخامت
ضخامت دستکش ایمنی در سطح کف ،مچ ، و دیگر قسمت ها بایستی طوری باشد که از قابلیت ارتجاعی و نیز استفاده ی مناسب ان نکاهد
دستکش ایمنی بر اساس استاندارد با توجه نوع کار در رنگ های مختلف برای کار با برق تولید می شود
بژ : 00 قرمز : 0 سفید : 1 زرد : 2 سبز : 3 نارنجی : 4
جنس دستکش
جنس دستکش ایمنی باید از جنس پلاستیک یا الاستومر مصنوعی یا پلی وینیل کلراید باشد استفاده شود
دستکش عایق فشار ضعیف
دستکش عایق با ساق بلند ، دست های برق کار را تا نیمه ی ساعد پوشش عایقی می دهد
دستکش عایق فشار متوسط
دستکش های عایق فشار متوسط با توجه به خطر حوزه ی الکتریکی موجود در مدارهای 20 کیلو ولت ، از ویژگی خاصی بر خوردارمی باشند.
طول دستکش
طول دستکش باید از نوک انگشت دوم تا لبه ی بیرونی محل ورود دست به دستکش اندازه گیری شود
ضخامت
اندازه گیری های ضخامت باید به روی دستکش کامل و به صورت زیر انجام شود
در چهار نقطه یا نقاط بیشتری از کف دستکش
در چهار نقطه یا نقاط بیشتری از پشت دستکش
میزان مهارت
دستکش ایمنی هنگامی که مورد استفاده قرار می گیرد نبایستی باعث کاهش کارایی و مهارت زیاد از حد کاربر شود میزان مهارت دست در دستکش بر حسب حداقل قطر یک سنجاق که بتوان 30 بار در دقیقه توسط دست در دستکش گرفته می شود.
آستین لاستیکی عایق
در شرایطی که علاوه بر دست ها ، ساعد و بازوها نیز در معرض خطر قرار داشته باشند ، از آستین های لاستیکی عایق استفاده می شود جنس انها معمولا از جنس دستکش می باشد
فرش لاستیکی عایق
این وسیله برای حفاظت کارگران معمولی به عنوان کف پوش و عایق نمودن اتاق تابلوهای برق استفاده می شود .
باید توجه نمود که نباید فرش های لاستیکی که برای محافظت از لغزش و افتادن در کف سالن و راهروها استفاده می گردد را با فرش های عایق اشتباه گرفت .
این فرش ها معمولا با مارک های متعدد تجاری در بازار ارائه می گردد که از نظر عایقی به هیچ عنوان نمی توان از آنها استفاده نمود
پتوی لاستیکی عایق
با پر رنگ تر شدن اهمیت عملیات خط گرم و لزوم توجه ویژه به مسایل ایمنی مرتبط با آن ، امروزه پتوها ی عایق بیش از پیش کاربرد دارند
پوشش های لاستیکی عایق
از این وسایل برای پوشش خاص یا دیگر تجهزات برق دار در حین عملیات خط گرم به منظور حفاظت از کارکنان از تماس اتفاقی استفاده می گردد
پوشش عایقی خط
وسایلی هستند قابل حمل که برای پوشش هادی برق دار به منظور جلوگیری از تماس ناخواسته ی کارکنان در هنگام انجام کار به صورت گرم استفاده می شوند
چار پایه ی عایق
این وسیله برای حفاظت کارگران ار برق گرفتگی بوده و جنس آن از اپوکسی گلاس یا فایبر گلاس می باشد
جو یا کلمپ پین
این وسیله ساخته شده از چوب مقاوم راش و فنر فلزی و واشر گه قابل بازوبست با دست و با اهرم گریپ ال کلمپ با فرمان از دور به وسیله استیک با دو لوپ کار گذاشته است
در داخل فک جو سوراخی تعبیه شده که قادر است روی سیم های 35 و 70 و 120 آلومینیوم کار گذاشته و محکم شود
کمربند ایمنی
کمربند ایمنی از جمله تجهیزات بسیار متداول و ساده برای پیش گیری از سقوط بشمار می روند این لوازم بدلیل محدود بودن محل اتصال به ناحیه کمر و احتمال وارده آمدن فشا رهای شدید به ان در انتهای مسیر سقوط از ارتفاع و در نتیجه ی احتمال ایجاد آسیب در ستون فقرات ، از جمله تجهیزات پیشگیری از سقوط در ارتفاع کم محسوب می شود
کمر بند ایمنی برق کاران
برای حفاظت فرد در ارتفاع و جلوگیری از سقوط
کمر بند ایمنی در انواع برزنتی و چرمی وجود دارد و باید جنس آن از نوع مرغوب و محکم باشد
کمر بند ایمنی و کلیه قطعات آن باید دارای خصوصیات لازم مطابق با استاندارد باشند.
کمر بند ایمنی از دو قسمت طناب با تسمه ی نگهدارنده و نیز تسمه کمری تشکیل می گردد
حداقل پهنای تسمه کمری باید 12 سانتی متر و حداقل ضخامت آن 6 میلی متر باشد .
کمر بند ایمنی باید حداقل مقاومت کششی برابر 1150 کیلو گرم داشته باشد.
یراق ایمنی
یراق ایمنی نوعی دیگری از تجهیزات حفاظتی در برابر سقوط می باشد که نحوی طراحی آنها به گونه ی است که نیروهای ناشی از سقوط افراد ، علاوه بر ناحیه کمر ، بر روی قسمت های دیگر بدن نیز توزیع شده و در نتیجه از شدت جراحات احتمالی کاسته می شود به عبارت دیگر ایمنی ترین طرح کمر بند ایمنی است
نشیمن گاه کار در ارتفاع
این تجهیزات تقریبا مشابه یراق های ایمنی با تسمه های زیر رانی می باشند ، با این تفاوت که طناب نجات این تجهیزات بر خلاف یراق ها و کمربند های ایمنی به تسمه های قسمت سینه ای متصل می گردد.
سیستم ایمنی در هنگام صعود
تجهیزات حفاظت فردی به طور موقت یا دائم در هنگام صعود به نقاطی نظیر نردبان ، برج ها ، پله ها ، آنتن ها و موارد مشابه وصل شده و از طرف دیگر با اتصال به کمر بند یا یراق ایمنی کاربر ، در هنگام بالا رفتن و صعود از ارتفاعات از سقوط فرد پیشگیری می کند
تور های ایمنی
شبکه های توری قابل ارتجاعی می باشند که در زیر پای افراد ، در هنگام کار در ارتفاعات نظیر ساختمان های بلند گسترده می شود و در صورت سقوط احتمالی افراد از بر خورد با زمین و وارد شدن جراحات شدید به آنها جلوگیری می کند بنابراین مشخص است که این گونه تجهیزات از احتمال سقوط افراد نکاسته و تنها از شدت جراحات احتمالی ناشی از سقوط می کاهند
طناب نجات
طنابی است که از طریق آن کمر بند و یا یراق ایمنی به یک نقطه ی مطمئن متصل است
طناب نجات افقی
این وسیله بیشتر برای کار در روی سقف ، تراس ها ، خرپای سوله ها و ساختمان ها بکار می رود.
حداقل قطر کابل فلزی آن 8 میلی متر می باشد در بعضی از انواع آن از ریل فلزی استفاده می شود که توسط حلقه ی گوی فلزی به کارابین و یراق ایمنی وصل می شود
طناب نجات عمودی
این وسیله بیشتر برای بالا رفتن ایمن از نردبان ، برج های مخابراتی ، فرستنده های تلویزیون ، پل های فلزی و … بکار می رود . در نوع rail block مانند نوع طناب نجات افقی با حرکت گوی لغزان در ریل فلزی به کارابین و یراق ایمنی وصل می شود ضمنا گیره های یک یا دو طرفه ی خود کار نیز ضریب ایمنی کار را بالا می برد
لنیارد
لنیارد یک طناب یا تسمه کوتاه و قابل ارتجاع است که برای ایجاد خاصیت ارتجاعی و کاهش اثر شوک ناشی از سقوط به بدن و به عنوان رابط میان طناب نجات و یراق ایمنی و یا کمر بند ایمنی استفاده می شود
قسمت های فلزی
انواع گیره ها grabbing device
بخشی از تجهیزات حفاظت فردی در برابر سقوط محسوب می شود که وظیفه آنها اتصال کمر بند ایمنی یا لنیارد به طناب نجات می باشد .
این وسایل کاربرد زیادی هنگام کار در ارتفاع دارند به طور مثال زمانی که فرد از برج مخابراتی یا تلویزیون بالا می رود
قلاب فنری قفل شونده
این قلاب دارای فنر بارگذاری شده ای در دهانه ی باز قلاب است که امکان باز شدن ان وجود ندارد ، مگر آنکه مکانیزم قفل شونده فشار داده شود
اتصالات گیره ای
قطعات فلزی از جنس فولاد ، آلیاژ آلومینیوم ، نیکل و… هستند که برای اتصال قسمت های مختلف تجهیزات به یکدیگر بکار می رود مثلا برای اتصال یراق ایمنی به طناب نجات ، لنیارد یا اتصال بلا کردها به یراق ایمنی و … این وسایل باید حداقل تحمل 4000 پوند را داشته و بایستی عاری از هر گونه لبه تیز و برنده باشند
رکاب های سیمبانی
یکی از تجهیزات که سیمبانها برای صعود و فرود از پایه ها استفاده نموده و به عنوان ابزاری انفرادی نیز محسوب می شود رکاب نام دارد
رکاب های سیمبانی که در شرکت های برق مورد استفاده قرار می گیرند ، سه نوع بوده که عبارتند از :
رکاب های داسی ، رکاب های نیزه ای (امریکایی ) ، رکاب های پایه های سیمانی
رکاب داسی
این وسیله که متشکل از بدنه ، داس و بند های چرمی است ، برای صعود و فرود از پایه های چوبی برق ( اشباع شده ) به کار میرود که تحت عنوان فرانسوی نیز معروف هستند و نسبت به دو نوع دیگر کاربرد بیشتری دارند.
در سایز های متعددی چون 23 و 26 تولید گردیده و با توجه به قطر پایه ها چوبی موجود استفاده می شود
رکاب نیزه ای
این رکاب ها دارای نوک تیزی بوده که به تسمه فولادی متصل و تسمه فوق به وسیله بند های چرمی به ساق پا متصل می شوند البته این نوع از رکاب ها نسبت به رکاب های داسی کمتر مورد استفاده قرار می گیرد
رکاب های پایه های سیمانی
امروزه استفاده از این نوع رکاب ها به علت وجود جا پایی ها متعدد درفواصل معین برروی پایه های سیمانی کاهش پیدا کرد
هر چند سنگینی و مشکلات حمل و نقل این رکاب ها نیز در کاهش استفاده از آنها مزید بر علت شده است
نردبان
نردبان وسیله است بسیار ساده و در دسترس که در ظاهر نیز خطرناک بنظر نمی رسد اما واقیعت این است که عدم توجه به نکات ایمنی نردبا ن ، به ویژه در عملیات ساختمانی می تواند حوادث بسیار خطرناک و تاسف باری را موجب گردد و آمار واطلاعات مربوط به حوادث ناشی از کار نیز موید این واقعیت می باشد سازمان جهانی استاندارد در ارتباط با (نردبان های دسترسی روی ماشین آلات خاک برداری ) استاندارد iso -2860 را منتشر ساخته است
خودروهای بالا بر و متعلقات آنها
در صنعت برق از خودروهای بالا بر متفاوتی برای کار در ارتفاع استفاده می گردد که بر اساس استاندارد 1910-67(osha) متعلقات نصب شده بر روی این خودروها دارای تعریف زیر هستند :
تجهیزات هوایی
هر گونه وسیله ی نقلیه نصب شده روی دستگاه ، تلسکوبی یا مفصلی یا هر دو است که برای کارکنان و موقعیت استفاده می شود
نردبان هوایی
دستگاهی متشکل از یک یا چند بخش نردبان تلسکوپی قابل توسعه .
سکو با بوم مفصلی
دستگاه هوایی دارای بوم یا چند بخشی لولایی
سکو با بوم کشویی
دستگاه هوایی (به جز مدل دارای نردبان ) با بوم تلسکوپی و یا نوع کشویی که بوم می تواند مجهز به مته ی حفاری و سکوی استقرار کاربر (که در هنگام عملیات اجرایی قابل استفاده است ) باشد.
زیر نظر استاد محترم جناب آقای مهدی یاراحمدی خراسانی
منابع
تجهیزات ایمنی برق(فردی وگروهی)-مولف رضانیک پیام-ویراستار محمدعلی نورائی
Electrical safety equipment
پایان