چند سالی از اعلام نگرانی رهبر انقلاب در ارتباط با معضل پیش روی جمعیت کشور و سیاست ناصحیح کنترل جمعیت می گذرد. در همین رابطه کارشناسان جمعیت نسبت به کاهش زاد و ولد و پیر شدن جمعیت کشور هشدار می دهند. زیرا با ادامه روند فعلی ضمن پیر شدن جمعیت، در آینده نیروی کار به اندازۀ کافی وجود نخواهد داشت. بانک جهانی چند سال قبل در گزارشی نسبت به سرعت بالای پیر شدن جمعیت در ایران هشدار داده است. این گزارش اعلام می دارد؛ ایران، هند، سنگاپور و تایلند با حفظ روند فعلی در آینده نزدیک با پیری شدید جمعیتی مواجه خواهند شد. بر اساس پیش بینی بانک جهانی نمره ایران در شاخص وابستگی سالخوردگی تا سال 2050 پنج برابر خواهد شد. این بدان معناست که نسبت جمعیت غیرفعال ایران به جمعیت فعال طی 38 سال آینده 5 برابر می شود. زمانی که نمره کشوری در این شاخص بالا باشد یعنی این که جمعیت فعال کشور برای تامین نیازهای افراد سالخورده باید بار زیادی را تحمل کند. مسلماً در هر کشوری جمعیت جوان، خلاق، سالم، بانشاط و تحصیل کرده عامل اساسی توسعه و پیشرفت آن کشور محسوب می شود. به هرحال پدیده سالخوردگی واقعیتی غیر قابل انکار می باشد. لذا بهتر است به جای موضع گیری‌های تند در قبال اصل موضوع، با پذیرش آن به عنوان یک واقعیت و به دور از شعارهای احساسی در یک حرکت جمعی سعی کنیم تا فرصت‌های اعتلای ایران را از دست ندهیم. البته باید به این موضوع مهم نیز توجه کرد که برخورداری از زندگی با سطح کیفی قابل قبول حق مسلم هر ایرانی است. از این رو نمی توان انتظار داشت که بدون کاهش نرخ بیکاری، ارتقا کیفیت زندگی، افزایش سرانه در آمد و ایجاد امکانات مناسب میل به باروری افزایش یابد. اگر کاهش میزان باروری را به عنوان یک تهدید تلقی می‌کنیم و به‌دنبال افزایش باروری هستیم باید زیرساخت‌ها را نیز برای تازه واردین تا قبل از به دنیا آمدنشان فراهم کنیم. وگرنه همچون سال‌های نخست بعد از انقلاب با مشکلات بسیاری مواجه خواهیم شد. امروزه مقوله ی جمعیت، تنها خودش به عنوان یک موضوع مجرد مطرح نیست؛ بلکه این امر یک مسأله سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، امنیتی بسیار گسترده و پیچیده است که باید به همه جوانب آن به صورت جامع و صحیح نگریسته شود. بر این اساس با درنظرداشتن نقش ایجابی عامل جمعیت در پیشرفت کشور، لازم است برنامه‌ریزی‌های جامع برای رشد اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشور متناسب با سیاست‌های جمعیتی انجام پذیرد.
منبع: روزنامه قدس مورخ پنجشنبه 30 اردیبهشت 1400، شماره 9532
