خلاصه کتاب تجارت الکترونیک

مقدمه: با استقرار و گسترش روز افزون اینترنت ، شاهد ظهور واژهای نو ، ایده های نوین و شکل های بدیعی از فعالیت های مرتبط با اینترنت در حوزه تجارت بین المللی می باشیم.مفاهیمی از قبیل E-GOVERNMENT,E-COMMERCE ,E-BUSINESS,EXTRANET,INTERNET و غیره ازجمله شکل هائی از فعالیت در بازرگانی بین المللی میباشد که همگام با گسترش مفهوم جهانی شدن جایگاه ویژه ای به خود اختصاص داده است .

تجارت الکترونیکی :E-COMMERCE
بعلت جوانی این رشته علمی و فعالیت اقتصادی ، هنوز تعریف دقیق و جامعی برای آن مشخص نشده است . در حال حاضر نیز هرکس خود به مسأله رو آورده و تلاش میکند  تا فعلا از قافله تند و سریع آن عقب نیافتد . در کشور ما نیز اخیراً ضرورت  پرداختن به تجارت الکترونیک (EC) ایجاد شده ، هر چند به نسبت فعالیت کمی به طور جدی ور در سطح ملی برای جا اندازی آن به عمل آمده است .
تکنولوژی اطلاعات از ابعاد مختلفی مطرح می باشد : اولا از نظر اطلاعاتی و اطللاع رسانی ابزاری به دست بشر می دهد که نسبت به گذشته از سرعت و گستردگی بیشتری برخوردار می باشد و عاملی است که عصر امروز را عصر انفجار اطلاعات بنامند . ثانیا از بعد تکنولوژی نیز ابزار های جدیدی ار مطرح ساخته که شامل نرم افزار و سخت افزار های مختلف کامپیوتری و ارتباطی  میگردد . ثالثا از بعد تاثیرات مثبت و منفی اجتماعی آن ، علی الخصوص در گسترش و افزایش هر چه یشتر مصرف گرایی ، جهانی سازی ، فرهنگ سازی ، اشتغال زایی و … قابل بررسی و تامل می باشد .
در حال حاضر تکنولوژسی اطلاعات در ابعاد مختلف کاربردی در جوامع پیشرفته مطرح میباشد که تجارت الکترونیک یکی از آنها میباشد .
از جمله کاربردهای IT))  میشود به دولت الکترونیکی ، آموزش از راه دور (E-LEARNING) اطلاع رسانی شبکه جهانی و … اشاره کرد .
در تجارت الکترونیک به کمک ابزار های نرم افزاری و سخت افزاری ارائه شده توسط تکنولوژی اطلاعات ، امکان ایجاد مکانیزم های تجاری و بازار های الکترونیکی در شبکه اینترنت ، خریدار ، فروشنده و واسطه های تجاری می توانند با بهره وری بیشتر ، فعالیت های تجاری مختلفی را  به انجام برسانند . در واقع عامل بهره وری اقتصادی در تجارت باعث شده تا توجه کلیه دست اندرکاران تجاری به سمت آن جلب شده و جهت ربودن گوی رقابت ، از آن به عنوان ابزاری مهم استفاده نمایند . 

روند گسترش اینترنت و تجارت الکترونیکی :
در عصر اطلاعات و تکنولوژی های پیشرفته ، نرخ رشد صنایع جدید به مراتب سریع تر از گذشته می ابشد . به علت رقابتی شدن تحقیقات و سرمایه گزاریهای کلان ، نرخ رشد اختراعات و اکتشافات علمی افزایش چشمگیری داشته است .
در این راستا طول عمر زندگی محصولات نیز بسیار کوتاهتر شده است .
رادیو حدود 78 سال ، تلوزیون حدود 50 سال ، تلوزیون کابلی حدود 20 سال و اینترنت حدود 10 سال تاکنون از طول عمرشان سپری شده است .
اما از نظر تعداد مصرف کنندگان تقریبا در حال نزدیک شدن به هم می باشند .

نگاهی به درآمد ها در اینترنت :
طبق پیش بینی های IDC ، اقتصاد اینترنتی یا تجارت الکترونیکی به یک تریلیون دلار در سال 2001 خواهد رسید ، تبلیغات on line  که در سال 1999 معادل 3/3 میلیارد دلار بوده در سال 2000 به 6.5 میلیارد دلار و در سال 2004 به 33 میلیارد دلار در سطح جهان خواهد رسید .

جمعیت اینترنتی :
طبق بررسی های  انجام شده توسط منابع مختلف ، جمعیت استفاده کننده از اینترنت حدوداً به شرح زیر میباشد :
تا ژانویه 2000
آفریقا    2.1 میلیون نفر
خاور دور     40 میلیون نفر
اروپا     70 میلیون نفر
خاورمیانه     1.9 میلیون نفر
کانادا و آمریکا     120 میلیون نفر
آمریکای جنوبی    8 میلیون نفر
کل جهان     242 میلیون نفر

رهبران تجارت الکترونیک :
در میان صنایع مختلف ، صنایع کامپیوتری و نهاد های مالی و اعتباری بیشترین فعالیت را در اینترنت داشته و بقیه صنایع بمراتب عقب تر هستند .
طبق مطالعات انجام شده 49 درصد درآمد های اینترنتی زیر 500 میلیون دلار ، 19 درصد بین 500 تا ده میلیون دلار و 22 درصد بالای ده میلیارد دلار در سال بوده است . که از میان موارد فوق حدود 44 درصد در آمریکا ، 18 درصد در انگلستان ، 19 درصد در خاور دور و 19 درصد در اروپا بوده است .
اما پیش بینی میشود در سالهای آینده درصد خاور دور و بخصوص چین به میزان قابل ملاحظه ای نسبت به سایر مناطق افزایش یابد .
در خصوص چین پیش بینی شده است تا سال 2005 از سهم آمریکا نیز بیشتر شده لذا بعضی از شرکت های آمریکایی اقدام به آموزش زبان چینی نموده اند .
رهبران تجارت الکترونیک ، طبق بررسی های آنجام شده ، دارای ویژگی های خاصی می باشند که بعضی از آنها به شرح زیر می باشد :
– انتظار درآمد زایی حدود 20 درصد کل درآمد اینترنتی جهان را دارند .
– برای ورود به بازار های جدید از اینترنت علاقه مند هستند .
– معیار های اندازه گیری موفقیتشان را در سه چیز میدانند :
– سرعت توسعه و ارائه کالا یا خدمات
– افزیش سهم بازار
– فروش از طریق B2B  و B2C  
– بکارگیری نیروهای متخصص ویژه در تجارت الکترونیک
-از استراتژی همکاری با تامین کنندگان به عنوان یک مزیت رقابتی استفاده می نمایند .
-از مدیریت دانش و آزادی جریان اطلاعات در زنجیره ارزش محصول برای افزایش بهره وری استفاده می نمایند .

رابطه سیستم های اطلاعاتی و تکنولوژِی اطلاعات :
سیستم های اطلاعاتی Information Systems (IS)  به عنوان یکی از سیستم های مدیریت بوده از و عبارت است از : مجموعه ای از افراد ، داده ها ، سخت افزار ها ، نرم افزار و شبکه های ارتباطی که گردآوری ، پردازش و انتقال اطلاعات در یک سازمان را به عهده دارند .
در زمان های گذشته سیستم های اطلاعاتی محدود به امکانات هر زمان بوده ولی اخیرا کامپیوتر یک ویژگی خاصی به آن داده و در واقع تکنولوژی منجر به جهش آن و گسترده شدن کاربرد آن شده است . مجموعه این تکنولوژی های جدید از سخت افزار و نرم افزار گرفته تا شبکه های پیچیده ارتباطی داخل سازمانی و جهانی مثل اینترنت را اصطلاحا تکنولژی اطلاعاتInformation  Technology می نامند .

شبکه های ارتباطاتی :
ارتباطات عبارت هز نقل و انتقال اطلاعات از جای به جای دیگر به صور مختلف می باشد . در فعالیت های اقتصادی شبکه های ارتباطی کاربرد های خاصی پیدا کرده اند که منجر به پیدایش تحولات جدید در آنها شده است . برای مثال بعضی از شبکه ها امکان برقراری ارتباط بین گروه های همکار را فراهم کرده تا به راحتی تبادل نرم افزار ، اطلاعات و حتی سخت افزار نماید .
بعضی دیگر امکان خرید و فروش کالا و خدمات از فواصل دور را فراهم ساخته اند و بعضی از کاربد های موجود شبکه های ارتباطی در فعالیت های اقتصادی به شرح ذیل می باشد .
روند پیشرفت تکنولوژی شبکه های ارتباطی از جمله فیبر نوری و ماهواره در جهت افزایش سرعت ارتباط ، آزادی ارتباط و … بوده که بحث بزرگ راه های اطلاعاتی را مطرح ساخته است . این مبحث که به تازگی نظر دولتمردان ، مدیران اجرائی و تجار را به خود جلب نموده ، می رود تا با اتصال شبکه های محلی ، منطقه ای ، ملی و فرا ملی ، شبکه شبک ها را ایجاد نماید که به مراتب از اینترنت قوی تر و فراگیر تر خواهد بود . این بزرگ راه ها کلیه افراد ، خانواده ها ، سازمان های خصوصی و دولتی ، دانشگاه ها ، مراکز تحقیقاتی ، شرکت های تجاری و خلاصه همه نهاد های اجتماعی اقتصادی و سیاسی را به هم متصل نموده و امکان تبادل اطلاعات به صورت چند منظوره صوتی – تصویری را فراهم خواهد نمود .

روند پیشرفت تکنولوژی اطلاعات :
برای شناخت روند پیشرفت تکنولوژی اطلاعات ، لازم است به طور مختصر با روند پیشرفت تکنولوژیک در زمینه های سخت افزاری ، نرم نفزاری ، شبکه های ارتباطی  و … آشنایی به عمل آید .

تأثیرات تکنولوژی اطلاعات IT  بر نظان اقتصادی :
تکنولوژی اطلاعات بدون شک تأثیرات قابل توجهی را ب سازمانهای صنعتی بزرگ و کوچک و حتی شرکت های کوچک و تک نفره نیز داشته است . امروزه سازمان ها نحوه عملیات و اداره خود را از گرداوری ، پردازش و انتقال اطلاعات کاملا تغییر داده و یا بتدریج تغییر می دهند .
تکنولوژی اطلاعات که این امکان جدید را در اختیار سازمان ها قرار داده ، می رود که تحول جدیدی را در امور اقتصادی و از جمله آن چیزی که ارزش اقتصادی نامیده می شود ، بگذارد .
زیر ساختارهای ارتباطی جهانی نیز در این راستا کمک می کند تا این تغییر و تحولات  محدود به مناطق یا کشور های خاصی نشده و بلکه پروسه جهانی شدن (Globalization ) تسریع گردد .
اما این تغییر و تحول بدون از هم گسستگی و احتمالا فروپای نظام اقتصادی – صنعتی  موجود میسر نخواهد گشت .
از طرفی تکنولوژی اطلاعات منجر به جابجایی و تغییر در نظام واسطه گری ، نمایندگی ها و حتی حذف آنها می گردد . با نگاهی به وضعیت جدید ایجاد شده در صنایع پوشاک ، توریسم ، چاپ و نشر و فروش کتاب و مجلات ، فروش خودرو و … می توان به راحتی این تحولات را مشاهده نمود .
از اولین آثار تکنولوژی اطلاعات ،پیدایش شرکت های کوچک ، سازمانهای مجازی و تمایل بیشتر به همکاری بین شرکتها میباشد .
تکنولوزی اطلاعات منجر به جابجایی و تغییر در نظام واسطه گری ، نمایندگیها و حتی حذف آنها میگردد.
بکمک (IT)  واسطه های جدید که بسیار تخصصی عمل میکنند ، توانسته اند درآمد و سود بمراتب بیشتری را بجیب بزنند.اینگونه واسطه ها توانسته اند با هزینه های بسیار ناچیز خدوات بسیار ارزشمندی را به مصرف کنندگان بدهند تا در انتخاب و ارزیابی محصولات مورد نظرشان راحت تر ، سریعتر و بهتر عمل نمایند برای مثال میتوان میکروسافت و yahoo  را نام برد .

بازار :
کلمه بازار برای اولین بار در قرن دوازدهم وارد زبان انگلیسی شد که در آن زمان برای نشان دادن دادوستد از آن استفاده می شد . اما امروزه بازار به مفهوم ابزار داد وستد که از طریق تبادل کالا و خدمات بین افراد و توسط واسطه ها انجام می گیرد ، می باشد .
مجموعه این تبادلات یا بازارها که به صورت پیچیده ای تنظیم و هماهنگ میشوند را اقتصاد می نامند .

عوامل موفقیت و شکست بازار :
مکانیزم بازار به عنوان یک پدیده پذیرفته شده در نظام سرمایه داری سه عامل مهم و اساسی برای موفقیت دارد :
1 – تقسیم کار
2 – توزیع بهینه
3 – نقدینگی
و عوامل شکست بازار نیز به شرح زیر می باشد :
1 – رقابت ناقص
2 – اطلاعات ناقص
3 – عوامل خارجی

شرکت و نظام سلسله مراتبی :
اگر کمی دقت شود فلسفه وجودی یا رسالت یک سازمان نیز در همین سلسله مراتب اقتصادی مفهوم یافته و تعریف می گردد . در واقع با تعریف و تعیین رسالت هر شرکت ، جایگاه آن در نظام سلسله مراتبی جامه مشخص شده و حدود یا عرصه فعالیت های آن انتخاب می گردد . بدیهی است هر چه این محدوده دقیق تر تعریف شده و دارای انعطاف پذیری بیشتری باشد ، امکان فعالیت آتی شرکت بهتر می گردد . بنابراین لازمه موفقیت در تعریف رسالت ، آشنایی داشتن با نظام سلسله مراتبی حاکم بر اقتصاد جامعه ، خلاء های موجود در آن ، قوانین و مقررات حاکم بر آن که همان شرایط محیطی هستند می باشد . در داخل سازمان همین سلسله مراتب به شکل دیگری وجود داشته و دارای تقسیم کار ، خطوط ارتباطی و حاکمیت (Anthority  ) می باشد . منتهی در داخل سازمان به صورت طراحی شده از بالا می باشد و افراد یا کارکنان آن اختیاری در تعیین شرح وظایف خود ندارند ، بلکه تنها در انتخاب شغل آزاد هستند . از طرفی تعیین حوزه اختیارات و شرح وظایف معمولا مکتوب و تدوین شده است ، در حالی که در سلسله مراتب اقتصادی این مسئله به صورت دست پنهانی تعیین می گردد .

محدوده شرکت :
همانطور که ذکر شد ، بازار و شرکت دو مکانیزم مهم برای تنظیم اقتصاد جامعه می باشند .  
طبیعی است که وقتب قوانین و مقررات مالکیت درست تبیین نشده یا اجرا نشوند مبادلات در چهار چوب مکانیزم شرکتی بهتر صورت می گیرد . چرا که بازار بدون قانون و مقررات بی معنی می باشد . یکی از قوانین بازار هزینه نقل انتقال است . پروسه هر نقل و انتقال و اطلاع رسانی خرید و فروش بسته به نوع آن نیاز به انجام فعالیت های مختلف داشته که زمان و هزینه خاص خود را در بر دارد . بعضا ممکن است هزینه خرید و فروش معادل صد در صد سایر هزینه های آن باشد . برای مثال در ایران هزینه توزیع کتاب حدود 30 الی 40 در صد و گاه به بیش از آن نیز می رسد . همچنین هزینه توزیع بعضی از قطعات خودرو در بازار ایران دو برابر هزینه تولید آن می باشد . در چنین شرایطی که هزینه توزیع به صورت غیر معقولی بالاست ، جای خوبی است برای حضور شرکت های فعال که با استراتژی کاهش هزینه ( که از طریق کاهش واسطه ها و اطلاع رسانی مناسب و ارزان صورت می گیرد ) قدم مثبتی در راستای رفاه عمومی و کمک به مصرف کنندگان بردارند .
این نوع میانداری (Intermediation  )توسط شرکت ها وقتی به اوج خود می رسد که جامعه تکنولوژی اطلاعات را به طور گسترده ای به کار گیرد که در آن صورت اطلاعات کالا و خدمات به مراتب سریع تر و ارزان تر در اختیار مصرف کنندگان قرار گرفته ، هم مصرف کننده نفع می برد و هم شرکتی که این اطلاعات را در اختیار آن ها قرار داده است. بنابراین هر نوع واسطه گری بد نبوده بلکه واسطه گری یا میانداری مثبت و مطلوب وقتی است که هزینه های نقل و انتقال و اطلاع رسانی خرید و فروش کالا و خدمات را کاهش داده و بهینه نماید . طبق ترجمه بدست آمده از فعالیت های اطلاع رسانی دز اینترنت معمولا شرکت های کوچک ، این وظیفه را بهتر انجام داده و شرکت های بزرگ برای فعالیت های دیگر که نیاز به سرمایه گذاری و توزیع گسترده را دارد ، مناسب تر می باشند .

رشد و توانمندی های یک شرکت :
رشد معمولا در دو بعد کمی ِو کیفی مصرف می گردد . رشد شرکت ها هم در دو بعد کمی ِو کیفی منابع موجود در آنها و بهره گیری بهینه خلاصه می گردد . در واقع می توان گفت یک شرکت ، مجموعه ای از منابع مولد محسوس و غیر محسوس است . در نتیجه برای اندازه گیری شرکت ها نباید صرفا به ابعاد کمی آن توحه شود ، بلکه ابعاد کیفی آن که نیروی انسانی و اطلاعات و دانش های موجود در آن نیز می باشد ، باید به حساب آید . منابع موجود نقاط قوت و ضعف شرکت ها را تشکیل می دهند . این منابع یا توانمندی های شرکت انواع مختلفی دارند که برخی از آن ها عبارت اند از :
منابع انسانی ، ظرفیت ، ماشین آلات ، تجربه تولید ، تعهد مشتریان و … این منابع در رقابت به عنوان موانع ورود محسوب شده و بدون آن شرکت در معرض تهدید قرار می گیرد . در میان توانمندی های شرکت ها ، نوعی از آن را توانمندی محوری یا اصلی (Core competencies  )می نامند که به وجود آورنده مزیت اقتصادی یا رقابتی شرکت محسوب می گردد . همچنین توانمندی های محوری یا اصلی را فرایند یادگیری جمعی یک سازمان دانسته اند که دارای مشخصه های زیر می باشد :
1 – امکان دستیابی به بازار های گسترده تری را فراهم می سازد .
2 – منافع بیشتری را برای مصرف کننده فراهم می سازد .
3 – امکان کپی سازی یا تقلیداز آن توسط رقبا کمتر است.

بازار الکترونیکی:
ستاد  BUY.com  در یک زیر زمین واقع در شهری در ایالت کالیفرنیا به عنوان قلب اقتصاد دیجیتال شناخته شده است . روزانه میلیونها قیمت  کالاهای مصرفی  مختلف مانند : CD ، کتاب ، ویدئو ، کامپیوتر ، نرم افزار و … گرد آوری شده و به فروش میرسد .
ادعای BUY.COM  این است که ارزانترین قیمت روی زمین را برای مشتریانش فراهم میسازد .
اصطلاحاً این مدل تجارت توسط Buy .com  را بازارهلی بدون اصطحکاک نامیده اند .
هزینه پایین جستجو ، رقابت سرسختانه در قیمتها ، سود کم و .. . از ویژگی های بازار های بدون اصطحکاک میباشد که در آن واسطه ها تقریباً حذف شده است.
برای تجزیه و تحلیل اصطکاک یا بازدهی در بازار های اینترنتی مطالعات متعددی صورت گرفته که برخی آنرا با بازار های صنعتی و برخی آنرا با بازار های الکترونیکی مشابه مقایسه  نموده اند . جهت ادامه بررسی رقابت و بازدهی در این بازار ها چهار محور در نظر گرفته شده است که عبارت اند از : سطح قیمت ها ، الاستیسیته قیمت ها ، هزینه های قیمت گذاری ((Menu Costs و تفاوت قیمتی (price Dispersion) .

تحولات بازار های الکترونیکی در آینده :
با توجه به جوانی شبکه های اینترنت در ایجاد بازارهای الکترونیکی و تغییر و تحول آنها در آینده ، لازم است که تجار ، خریداران ، محققین و سایر علاقمندان به اینترینت نسبت به تحولات آن حساس باشند . این حساسیت مخصوصاً در چهار بعد : کانالهای بازار یابی ، واسطه گری ، تامین کنندگان و بازارهای اطلاعات بسیار مهمتر میشود .

کانالهای بازار یابی :
اولین موجی که در اینترنت توسط خرده فروشان انجام شد و منجر به تحول جدیدی در بازارهای سنتی گردید ، کانالهاب بازیابی الکترونیکی بود که جایگزین فروشگاهها ، فروش کاتالوگی و خرید خانگی گردید .این کانال جدید فروش که اصطلاحاً B2c نام گرفت توسط شرکت های چون  Amazon .com  که صرفاً اینترنتی بودند صورت پذیرفت و پس از موفقیت پیشگامان آن ، گرو های بعدی به اینترنت هجوم آوردند .

واسطه گری :
در روش سنتی بازار یابی ، واسطه در زنجیره تولید ارزس اقتصادی نقش مثبتی داشته و می تواند با ارائه اطلاعات دقیق تر بازار ، تولید کننده را هدایت نموده تا کالای با کیفیت بهتر و با قیمت مطلوب تر برای مصرف کننده ، تولید نمایند . اما در اینترنت به علت ارتباط مستقیم و سریع با مصرف کنندگان این نقش تا حدود زیادی کم رنگ شده و بعضا غیر ضروری می شود .
برای مثال در خصوص چاپ کتاب ، ناشر به عنوان یک واسطه می تواند اطلاعات بازار و نیاز های خوانندگان را در اختیار نویسنده بگذارد تا او کتابی متناسب با نیاز بازار تهیه نماید . اما در اینترنتن این نقش واسطه حذف شده و حتی چاپ و نشر کتاب توسط نرم افزار های موجود ناشر Publisher  عملی گشته و نیاز به واسطه توزیع کننده آن نیز نخواهد بود .

بازار های اطلاعات :
قابلیت انتقال اطلاعات یا محصولات اطلاعاتی نکته مهمی است که ویژگی خاصی به اینترنت بخشیده است و نباید دست کم گرفته شود . محصولات اطلاعاتی ویژگی خاصی داشته و از چمله کپی سازی انها با هزینه تقریبا صفری انجام می شود . بنابراین استراتژی قیمت گذاری و مسئله حق مالکیت آنها بسیار مهم می گردد .
از جمله تاثیرات عمده در این ارتباط ، گسترش بیش از پیش تحقیقات می باشد که با سریع الوصول شدن مقالات علمی – تحقیقی در اینترنت ، سرعت عمل در گرد آوری منابع تحقیقاتی ، به مراتب بیشتر شده و در نتیجه بازدهی آن بهبود یافته و هزینه تحقیقات به مراتب کاهش یافته است .

فروش در اینترنت و آثار آن :
اینترنت تحول وسعی را در عرصه فروش کالا و خدمات ایجاد نموده ، بطوریکه همه فکر و ذکر شرکتهای معروف روی آن متمرکز گشته است . اینترنت نحوه فروش سنتی کالا و خدمات را کاملاً زیر سئوال برده و به کمک تکنولوژی اطلاعات سرعت عمل و روش فروش ، نحوه ارتباط با مشتریان و تأمین کنندگان را کاملاً زیرو رو کرده است . قوانین حاکم بر رقابت تجاری و اقتصادی را کاملا متحول نموده و بدون اطلاع از نحوه کار آن امکان بقاء برای اکثر شرکت های معروف مشکل و بعضا محال شده است . مرزهای جغراقیایی گذشته کنار رفته و شرکت ها خواسته یا نا خواسته وار عرصه جهانی شده اند . روش های جدید همکاری فی ما بین شرکت ها شکل گیری است که روش افزایش ارزش اقتصادی را تغییر داده است . اینترنت و مزایای شبکه های اطلاعاتی فرصت های جدیدی را در برابر شرکت ها قرار داده که تا کنون قابل تصور نبوده است . فروش سریع موثر با کمترین هزینه همراه با ارتباط تنگاتنگ با مشتریان و تامین کنندگان از جمله این فرصتها به حساب می آیند که امکان جهانی شدن شرکت ها و افزایش سود آوری به مراتب بیشتر از روش های سنتی را فراهم  ساخته است . بنابراین هر شرکتی مستقلا باید با آن مواجه شده و ملاحظه کند که چگونه می توانداز آن بهره مند گردد تا مزیت های رقابتی اش را افزایش دهد . 
بر خلاف سال های گذشته که تمرکز عمده مدیریت ها بر بهینه سازی فرآیند های داخل سازمانی بوده ،امروزه تمرکز فعالیت ها روی آشنایی با اینترنت و امکانات آن و تعریف مجدد رسالت و اهداف ، هماهنگ سازی عملیات و جعت گیری های شرکت با این فرصت های بدست آمده م بالاخره یافتن همکاران جدید در شبکه و بسط و گسترش همکاری های فی مابینی به کمک تکنولوژی اطلاعات می باشد .
با داشتن شرایط لازم برای ورود در این رقابت الکترونیکی مزایای زیادی برای شرکت به وجود خواهد آمد که بعضی از آنها به شرح زیر می باشد :
1 – یک بازار فروش 24 ساعته در سطح جهان
2 – فروش سریع تر به علت اتوماتیک بودن فرآیند آن
3 – هزینه کمتر فروش به علت اتوماسیون فرآیند ان در اینترنت
4 – هزینه پرسنل فروش کمتر به علت اتوماسیون فرآیند آن در اینترنت
5 – امکان تماس مستقیم با مشتریان
6 – امکان جلب رضایت بیشتر مشتریان
7 – حجم فروش بیشتر و سود آوری بیشتر
موارد فوق واقعی هستند و طبق مطالعات انجام شده ، شرکت های موفق در فروش در اینترنت بین 10 تا 20 در صد افزایش در آمد داشته و توانسته اند 20 تا 45 در صد از هزینه ها را کاهش داده و سرمایه مورد نیاز را نیز تا 60 در صد کاهش دهند . از طرفی حجم فروش از این طریق تا سال 2002 طبق مطالعات مشاورین (Anderson ) قرار است به 500 میلیارد دلار برسد . 

عوامل موفقیت در فروش اینترنتی :
فروش اینترنتی وقتی موفق می شود که فروشندگان کالا و خدمات بتوانند نسبت به روش سنتی منافع یا ارزش اقتصادی بیشتری را برای مشتریان به ارمغان بیاورند . صرف نمایش محصولات در یک سایت زیبا با عکس های متنوع و حتی جذاب در فروش اینترنتی کافی یا درست نمی باشد . متاسفانه با این مشکل و دیدگاه نا درست در ایران بیشتر مواجه بوده ایم .
لازمه موفقیت در بازاریابی اینترنتی ارائه منافع بیشتر به مشتریان و جلب رضایت بیشتر آنهاست و این لازمه اش شناسایی نیازهای مشتریان یا بازاریابی و بازار سنجی علمی است که در اینترنت شامل موارد زیر می گردد :
1 – استفاده بهینه از موتور های جستجو گر در اینترنت
2 – اطلاعات کافی و مناسب محصولات در سیاست
3 – پیشنهادات و طرح های مناسب با نیاز های متنوع مشتریان در هر منطقه از جهان
4 – اطلاعات به روز شده در مورد قیمت ها
5 – اطلاعات صحیح در رابطه با میزان موجودی محصولات
6 – فرآیند سفارش بسیار ساده و راحت
7 – فرآیند سریع رسیدگی به سفارشات
8 – برخورداری از سیستم اتوماتیک پیگیری سفلرشات
9 – سیستم تحویل دقیق و به موقع
10 – سیستم صحیح صورتحساب و دریافت مبالغ
11 – سیستم کسب اطلاعات و نظرسنجی از مشتریان در مراحل مختلف فروش ( قبل و بعد از آن )
از طریق نیاز های بدست آمده ، فروشندگان می توانند عوامل موثر و کلیدی در موفقیت را تجزیه و تحلیل و شناسایی نموده و متناسب با آن استراتژی های مورد نظر را طراحی نمایند . طراحی و اجرای سریع تر این استراتژی ها است که منجر به پیدا شدن مزیت رقابتی و موفقیت در شرکت ها می گردد . بنابراین شرکتی که بتواند سریع تر و با هزینه کمتر ، نیاز ها را شناسایی کرده و پاسخ ها را ارائه نماید  می تواند به صورت دراز مدت در بازار حضور خود را حفظ نموده و حتی رهبری بازار را بر عهده گیرد . لازمه این مسائل درگیر شدن کل سازمان با مسئله اینترنت و هماهنگی کامل آن و فرآیند های سازمانی با تحولات بازار الکترونیکی (E- Market  ) می باشد .

حراج و اینترنت :
حراج نوعی پروسه تجاری است که دارای قانونمندی خاص خود بوده که در گذشته به صورت سنتی و هم اکنون بصورت الکترونیکی در جوامع پیشرفته درحال رشدو گسترش می باشد .
نقش حراج بعنوان یکی از ابزارهای فعالیت تجاری در ایران بسیار کمرنگ و بعضاً کاملاً بی رنگ و منفی بوده است . در حالیکه در کشورهای پیشرفته از این ابزار جهت اطلاع رسانی بهتر و ارزان تر کالا و خدمات موجود استفاده شده و بعنوان یک واسطه اطلاع رسانی مطرح میباشد . به کمک این ابزار از یک طرف فروشنده امکان تسریع در نقد کردن کالا یا خدمات خود را پیدا میکند و از طرف دیگر مصرف کننده می تواند نیازهای خود را به قیمت نازل تری تامین کند . در واقع حراج یک مکانیزم اتوماتیک برای چانه زنی در بازار خرید و فروش محصولات مختلف می تواند باشد .
طبیعی است که کاربرد این مکانیزم یا ابزار چانه زنی اتوماتیک در جامعه و قوانین و فرهنگ حاکم برآن و همچنین نوع محصولات مختلف از نظر مصرف عام و خاص داشتن آن ها متفاوت می باشد . به جای این که تنها به نکات منفی موجود و کاربرد های غلط از این ابزار نگاه شود ، اگر به جلوه های مثبت آن توجه شود ، ملاحظه خواهد شد که از چه مزایای قابل توجهی جوامع غیر پیشرفته محروم شده اند . عدم کاربرد صحیح ابزار های موجود تجاری و غیر تجاری به هیچ وجه توجه خوبی برای کنار گذاشتن کامل آن ها نمی شود و متاسفانه این اتفاقی است که در جامعه ما افتاده است . امروزه یکی از منابع مهم در آمد زایی در اینترنت ، استفاده از همین ابزار به ظاهر غیر علمی و کلاس پایین می باشد که نه تنها تجار و برنامه نویسان کامپیوتر و تولید کنندگان و غیره از آن نفع برده اند ،بلکه مصرف کنندگان نیز فرصتی پیدا کرده اند تا انتخاب بهتر و ارزان تری نسبت به گذشته به عمل آورند . در حال عادی اگر خریداری می توانست در طول روز به چندین فروشگاه سرکشی کرده و کالا یا خدماتی را خریداری نماید ، در حال حاضر در ظرف چند دقیقه به کمک اینترنت و حراجی های آن می تواند ده ها و بلکه صد ها  محصول مختلف را با هم مقایسه کرده و مناسب ترین آن ها را انتخاب و خریداری نماید . بدین ترتیب هم در وقت صرفه جویی و هم درگیر مشکلات رفت و آ مد و آلودگی هوا و سایر مسائل و مشکلات نشده و در کل بازدهی خرید و فروش در سطح ملی نیز بالا رفته است . چه طرحی بهتر از این می توان یافت که هزینه های ملی را کاهش داده و بهره وری ملی را افزایش دهد ؟ و هرچه طرح بهتری می تواند نقش واسطه گری و دلال بازی که عمدتا ناشی از ضعف اطلاع رسانی و انحصار گری کالا و خدمات می باشد را کاهش داده یا حذف نماید ؟ و چه طرح مفید تری از این که می تواند اشتغال زایی مثبت و مفید به حال جامه را جایگزین اشتغال کاذب فوق نماید ؟ و بالاخره چه مکانیزمی بهتر از این برای دست یابی به یکی از ابعاد عدالت اقتصادی و توزیع عادلانه را می توان مطرح نمود ؟

انواع حراجی در اینترنت :
با توجه به نیت و انگیزه برگزار کنندگان حراج و منطق اقتصادی حاکم بر آن ،انواع مختلفی از حراجی ها را می توان در اینترنت مشاهده نمود . هر چند در این خصوص کار علمی و تحقیقاتی مورد نیاز می باشد اما اجمالا به چند نوع آن اشاره می شود تا مدخلی باشد برای مطالعات بعدی در صورت نیاز. در حال حاضر بعضی از انواع حراجی در اینترنت به شرح زیر می باشد :
1 – حراجی به عنوان ابزار هماهنگی : دراین نوع تلاش می شود تا از حراج به عنوان یک مکانیزم متعادل کننده یا هماهنگ کننده قیمت در بازار محصولات مشخصی استفاده شود تا اختلاف قیمت برای محصولات مشابه در نقاط مختلف به حداقل کاهش یافته و مصرف کننده نیز ذی نفع باشد .
2 – حراجی به عنوان ابزار اجتماعی : درخصوص محصولاتی که جنبه تخصصی داشته و به صورت موردی به فروش رفته یا در زمان ها و مکان های خاصی مطرح می گردند (از قبیل :کار های هنری خاص یا کالا های تخصصی با مشتریان ویژه و غیره…) این روش به کار گرفته می شود . با جمع کردن اطلاعات این نوع محصولات در یک سایت امکان مراجعه و دسترسی سریع تر به اطلاعات خرید و فروش آن ها به یک قیمت عادلانه تر میسر می گردد .
3 – حراجی به عنوان ابزار توزیع بهتر: محصولات مصرفی که به صورت عادی فروششان مشکل بوده وکانال های توزیع معمول برای آن ها کار آیی ندارند از قبیل :محصولات با طول عمر کم(مثل جای خالی در هواپیما وقطار و اتوبوس ،محصولات موجود در انبار ها که بایستی سریع تر به فروش رفته و جای خود را به محصولات جدید بدهند ،محصولاتی که خط تولید آن ها متوقف شده و ممکن است به زودی از مد بیافتند یا فاسد شوند و غیره…)در این حالت کانال توزیع و فروش این گونه محصولات از سایر محصولات عادی جدا شده وخریدار با اطلاع از این ویژگی محصولات آمادگی خرید آن ها با تخفیف بیشتر را پیدا کرده و با توجه به نیازش اقدام می نماید . در این صورت هم خریدار وهم فروشنده نفع برده و احساس منفی در معامله نداشته و مشتری و فروشنده احساس رضایت می کنند .  
4 – حراجی به عنوان ابزار جذب مشتری : یکی از کاربرد های مکانیزم حراجی برای جذب مشتریان بیستر از طریق ارائه بخش کوچکی از محصولات به صورت حراجی با تخفیف بیستر می باشد . بدین ترتیب وقتی افراد برای خرید مراجعه می نمایند با کالا های دیگر آشنا شده و با خرید آن ها سود مجموع فروش جای خالی تخفیف پر  می کند . این روش معمول ترین و پر کار ترین روش حراجی می باشد . 

سیستم حراج و اجزائ آن :
حراج همانند هر مکانیزم یا ابزار تجاری و اقتصادی دیگر دارای سیستم یا نظام خاص خود بوده که از قانونمندی خاصی نیز برخوردار می باشد . برای موفقیت در طراحی و اجرای هر حراجی نیاز به آشنا بودن و شناخت کافی داشتن از اجزاء تعامل بین آنها و عملکرد کل مجموعه به صورت هماهنگ می باشد . بدین منظور لازم است مدلی از سیستم حراج تهیه شود تا به صورت ساده شده تری درک و فهم آن میسر گردد.
مفهوم جهانی سازی و نحوه برخورد با آن :
وقتی شبکه  (world wide web ) WWW  برای اولین بار در آمریکا بافته شد ، خود آمریکایی ها نیز نمی دانستند چه شبکه های را میبافند . بزودی این شبکه آنقدر گسترده شد که فراتر از مرزهای آمریکا رفته و توجه کشور های متعددی از جمله آلمان ٍ ژاپن ، چین و … را به خود جلب کرد .در ابتدا که شبکه تنها به یک زبان آن هم انگلیسی بود ، به تدریج شاهد حضور زبانهای مختلف: آلمانی ،فرانسوی ، اسپانیایی ، ژاپنی ، چینی و غیره نیز شد.
هر چند کنترل اصلی اینترنت در دست آمریکاست ، اما حضور کشور های دیگر انتظار میرود که این انحصار را شکسته و بتدریج شبکه را یک امر بین المللی و جهانی نماید یا حداقل بصورت چند قطبی در آورد .

موانع ورود به بازار جهانی :
بعضی از شرکتها وقتی خود را در عرصه ملی موفق می بینند ، بلافاصله برای گسترش تجارت خود به خارج از مرزها نگریسته و اقدام مینمایند که اکثراً با شکست روبرو میشوند.
بعلت تفاوت فرهنگی ،زبان و گویشهای متفاوت ، طرح ها ، نرم افزار ها و سایر محصولاتی که در یک کشور موفق بوده اند ،لزوماً در کشور های دیگر موفق نمیشوند ، لذا با صرفه ترجمه تحت اللفظی سایتها و نوشتجات آنها نمی توان به بازار جهانی چشم دوخت . بلکه باید متناسب با سلایق و نیاز های هر منطقه و هر کشور و هر قوم و هر ملیتی در طراحی سایت تجدید نظر اصولی شود.
اما موارد فوق تنها بخشی از مشکل ورد به بازار های جهانی است، مشکلات دیگری همچون تفاوت در تاریخ ، پول رسمی کشورها و نرخ تبدیل آنها ، نقل و انتقال ارز از یک کشور به کشور دیگر ، قوانین و مقررات مالیاتی و گمرکی و حتی مسائلی همچون امضا کردن ، نامهای بلند و غیره میتواند مشکل ساز گردند.یکی از مشکلات دیگر طراحی سایت ، ترجمه شعار های شرکتی به زبان های بومی است که معمولاً آن جذابیت لازمه را در زبان جدید ممکن است نداشته باشد.
تجارت الکترونیکی به سه فعالیت عمده قابل تقسیم میباشد:
1 – تولید یا ارائه خدمات
2 – بازاریابی
3 – قرارداد
قرارداد معمولا پس برقراری ارتباط بین فروشنده و خریدار و توافق کلی طرفین برای انجام معامله شکل می گیرد . وقتی که طرفین معامله تمایل به داد و ستد پیدا کنند ، نوبت شرایط نقل و انتقال کالا یا خدمات ، مبلغ معامله ، خدمات پس از فروش ، ضمانت های کیفیت و عملکرد محصول ، شرایط فسخ معامله و… مطرح می گردد . نطام داد و ستد و قرداد نیاز به پشتوانه های تجاری ، اقتصادی ، حقوقی ، سیاسی ، فقهی ، اجتماعی ، قضائی ، بانکی وامثالهم دارد. در نتیجه می توان این گونه جمع بندی کرد که هر چه نظام داد و ستد و قرارداد ها در جوامع مدون تر ، شفاف تر ، نظام مند تر و قانونمند تر باشد ، به همان نسبت جوامع پیشرفته تر خواهند بود و بالعکس . چرا که هر چه نظام های اقتصادی ، سیاسی ، اجتماعی ، حقوقی و… پیشرفته تر و اصولی تر باشند ، پشتوانه های اجرائی داد و ستد ها وضمانت تحقق قرداد ها افزایش یافته اختلافات و سوء استفاده ها کاهش می یابد که نتیجه آن افزایش اطمینان وامنیت اقتصادی – تجاری خواهد بود . بنابر این می توان ادعا کرد که نیمی از شاخص های توسعه یافتگی و امنیت تجاری ، عبارت از نظام قرارداد ها در سطوح مختلف دولتی و خصوصی یک جامعه می باشد . اگر دیده می شود که در جوامع پیشرفته ، بعضا در شرایط بحران  و شکوفایی اقتصادی ده ها و صد ها شرکت در زمان های کوتاه ور شکسته شده در حالی که جامعه به هم نمی ریزد ، یا افراد آن جوامع با هم خیلی راحت تر کار می کنند و کمتر دغدغه های چک برگشتی ، کلک زدن ها ، زرنگ بازی ها ، اختلاس و فساد مالی و الی آخر…را دارند ناشی از همین نظام ها و قانونمندی ها از جمله نظام قراردادها می باشد .
برای روشن تر شدن مطلب ، لازم است به مقایسه تعداد و روش های عقد قرار داد در جوامع پیشرفته پرداخته شود . در جوامع غیر پیشرفته چه برای استخدام فردی و چه همکاری های بین سازمان ها و پروژه ها ،عقد قرار داد معمولا به دو یا سه نوع محدود می شود ، اما در جوامع پیشرفته روش ها متنوع بوده و کاربرد گسترده ای داشته که بعضا به بیش از ده الی بیست روش می رسد . برای مثال در قرارداد های پروژه ای وپیمان کاری . تنوع روش های همکاری و عقد قرارداد در فقه اسلامی نیز خود گویای پیشرفتگی جوامع اسلامی در صدر اسلام بوده است که با مراجعه کوتاهی به مباحث معاملات در اسلام می توان به این عظمت پی برد ، آن هم در زمانی که غرب در نهایت عقب ماندگی اجتماعی ،اقتصادی و سیاسی عصر خود یعنی (Dark ages  )به سر می برد.
بدیهی است صحبت کردن از نظام قرار داد ها و اصلاح آن در نظام سنتی از یک طرف و بحث قرار داد های الکترونیکی در اینترنت از طرف دیگر منوط به نظام های زیر مجموعه فوق الذکر و زیر ساخت های جوامع دارد . تا زمانی که اینگونه زیر ساخت ها به طور صحیحی اصلاح و بازنگری نشوند ، طبیعب است که همیشه با مشکل روبرو شده و قادر به رقابت جدی و تنگاتنگ در سطح بین المللی نخواهیم بود . یکی از مشکلات راه اندازی تجارت الکترونیک در ایران هم در همین نکته نهفته است ، چرا که نه تنها زیر ساخت های سنتی جامعه ضعف و مشکل دارد ، بلکه ضعف زیر ساخت های تکنولوژی از جمله اطلاعات (IT ) و نرم افزار های شبکه و … برای نقل انتقال اطلاعات ، پول و خدمات هم بر آن اضافه شده است . برای بر طرف کردن مشکلات فوق نیز راهی نیست ، به جز برخوردی ویژه از طریق هدف گذاری ملی ، تعیین استراتژی ملی و به دنبال آن بسیج امکانات ملی جهت بازنگری و اصلاح زیر ساخت ها به طور هم زمان و به کمک یک برنامه ریزی و مدیریت واحد .

مشخصات سیستم ایمنی :
یک سیستم ایمنی در اینترنت باید مشخصات خاصی داشته باشد تا بتوان در انتخاب ، طراحی و ارزیابی آن ، به کمک آنها از میزان ایمنی اطمینان حاصل شود .

حملات در اینترنت :
از زمان شروع به کار اینترنت به عنوان یک شبکه جهانی ، حملات زیادی برای شکستن رمز ها ف جهت ورود غیر مجاز به ذخایر اطلاعاتی یا دسترسی یافتن به ذخایر مالی و سرقت پول درهنگام انتقال الکترونیکی آنها و … صورت گرفته است . آشنایی با انواع آنها می تواند تا حدودی آمادگی لازم را فراهم سازد .
ایمنی در اینترنت :

ایمنی و انواع آن :
هر چند اخیرا اینترنت رشد چشمگیری داشته ، اما ارائه این روند منوط به تامین ایمنی اطلاعاتی و مالی در آن می باشد . در کشور های پیشرفته ، مشکل ایمنی به مراتب کمتر از دیگر کشور هاست ، چرا که معامله و تبادل پول توسط کارت های اعتباری جا افتاده ، و انتقال این فرهنگ به اینترنت و پول الکترونیکی بسیار سهل تر است . برای مثال طبق مطالعه شبکه انگلیسی NOP  ، ده در صد کسانی که کارت اعتباری دارند ، شماره کارت خود را در اینترنت داده اند که در مقایسه با چها در صد در سال گذشته ، رشد قابل توجهی را نشان می دهد . سوء استفاده از کارت اعتباری در اینترنت حدود یک در صد می باشد که در مقایسه با سوء استفاده های خارج اینترنت ، کمتر است . با این وجود طبق نظر سنجی انجام شده توسطCID  از مدیران اجرائی دویست شرکت اینترنتی ، 54 در صد بزرگترین نگرانی خود را مسئله ایمنی دانسته اند .

مشخصات سیستم امنیتی :
یک سیستم ایمنی در اینترنت باید مشخصات خاصی داشته باشد تا بتواند در انتخاب ، طراحی و ارزیابی آن ، به کمک آن ها از میزان ایمنی اطمینان حاصل گردد . بضی از مشخصات به شرح زیر می باشد .
1 – ارسال پیام های رمز دار در مورد قیمت ، نوع محصول ، تعداد محصول و امثالهم تا از عدم تغییر آنها پس از سفارش اطمینان حاصل گردد .
2 – کنترل صلاحیت و صحت استفاده کننده همراه کلمه رمز ، در حال حاضر یک روش متداول در اینترنت بوده که بعضی مواقع با امضاء الکترونیکی ، یا تائیدیه ها و پروتکلهای ایمنی طرفین معامله نیز به آن افزوده می گردد .
3 – یکی از راه های شناخت و ارزیابی مشتریان و در نتیجه افزایش اینی ، غبارت از مدیریت اطلاعات مشتریان می باشد.
از طرفی این به نفع مشتری می باشد ، چرا که وقتی در یک سایتی عضو شود ، دیگر مجبور نیست برای کالای مشابه شماره کارت اعتباری اش را دوباره به جاب دیگری بدهد .
4 – نرم افزار های سفارش گیرنده یا دریافت سفارش باید برای هر دو روش سنتی و الکترونیکی کارایی داشته باشد تا دستور العمل های ارسال فیزیکی و انتقال الکترونیکی (Downloading  ) را داده و میزان مالیات و هزینه ارسال را محاسبه کنند . همچنین باید بتوانند اطلاعات نقل و انتقالات را برای طرفین ارسال نموده ، اطلاعات را ذخیره و بازیابی نموده و سایر امکانات و تسهیلات خرید از قبیل خرید (Shopping Cart  )را نیز فراهم سازند .
5 – فرآیند پرداخت ، فرم های مختلفی می تواند داشته باشد که عبارت اند از : کارت اعتباری ، کارت های باهوش (Smart Cards  ) ، کارت های برداشت (Debit ) ، پول نقد الکترونیکی ، برگه سفارش و …  . در نتیجه راه حل ارائه شدهدر تجارت الکترونیکی برای نقل وانتقال امور مالی باید همه موارد فوق را شامل گشته و ایمنی های لازم را فراهم سازد .
6 – خدمات بهینه در کنار ایمنی ، چیزی است که مشتریان به دنبال آن هستند . در نتیجه باید 24 ساعت در شبانه روز و 7 روز هفته ، امکان دسترسی به اطلاعات کالا و خدمات ارائه شده باشد ، بدون اینکه ایمنی مشکل سازی نماید . معمولا رسم است که وقتی بحث ایمنی مطرح می شود ، مسائل دیگر را تحت الشعاع قرار داده و منجر به نارضایتی هکه می گردد . در حالی که ایمنی فقط باید خلافکار را هدف قرار دهد نه همه را .
7 – در هگنام خرید یا سفارش کالاهای فیزیکی از طریق اینترنت می باید هزینه های حمل و نقل و ارسال کاملا به روز بوده و برای مشتری روشن باشد . بدین منظور باید ارتباط مستمری با شرکت های حمل و نقل دریائی ، هوائی ، ریلی و جاده ای بر قرار گردد .
8 – به منظور فعالیت در سطح جهان ، لازم است که اطلاعات اولا به زبان های مختلف ارائه شده ، ثانیا محاسبه مالیات بر اساس هر منطقه یا شرکت صورت گیرد ، ثالثا از استاندارد بین المللی (ISO  ) استفاده شود ، رابعا بر اساس ارز های معتبر خارجی قیمت ها اعلام گردد . همچنین امکان به روز کردن سیستم ها و اطلاعات باید فراهم شده و ترافیک سایت به حداکثر برسد تا در صد فروش افزایش یابد.
در این میان ایمنی نه تنها مانع تحقق موارد فوق نباشد ، بلکه موید نیز باید باشد . 
انواع انتقال امن پول :
در حال حاضر دو نوع امکان برای انتقال پول در اینترنت وجود دارد ، یکی کارت های اعتباری و دیگری چک مسافرتی الکترونیکی ، کارت الکترونیکی شبیه کارت اعتباری سنتی می باشد با این تفاوت که در اینترنت برای ایمنی آن از تکنولوژی رمز نویسی  استفاده شده است . اما چک مسافرتی الکترونیکی کمی جدیدتربوده که آنهم برای ایمنی از تکنولوزی رمز نویسی استفاده نموده است .البته نوع سومی هم هست که از پول محلی در اینترنت استفاده میکند و هدفشان اینست که پول مورد نظر در همان بازار محلی مصرف شود
در حال حاضر بیشتر شرکت های اینترنتی به روش اول و دوم مشغول داد و ستد و تجارت الکترونیکی می باشند.

ایمنی در طراحی سایت :
اینترنت به علت ویژگی آن که بدون سیستم کنترل است ( مثل شهر بدون کلانتر ) طبعا مسئله ایمنی در آن مهم بوده و در طراحی هر سایتی باید در نظر گرفته شود . روش های معمول استفاده شده برای برقراری ایمنی SET  و SSL می باشد که عمدتا در B2C کاربرد دارد . اما در طراحی سایت باید جامع نگرانه تر نگاه شده و ابعاد دیگری همچون : ایمنی شبکه یا Web ایمنی محتوا یا اجزائ ایمنی سیستم های پشتیبانی کننده ، ایمنی B2C را نیز در نظر گرفت در حال حاضر تلاش های زیادی برلی طراحی سیستم های ایمنی می شود که خود نیاز به بحث مستقلی دارد .

انتخاب خادم :
پس از مشخص شدن ابعاد فوق الذکر در طراحی سایت ، نوبت تعیین خادم می رسد . برای تعیین نیاز های سایت طراحی شده به نوع و تعداد خدام ( Servers ) ، نیاز به درک کامل معیار های ارزیابی دارد . هر قدر درک و شناخت عمیق تری نسبت به معیار ها وجود داشته باشد ، به همان نسبت تخمین نیاز ها ساده تر است .

بهینه سازی سایت :
وقتی صحبت از طراحی سایت می شود ، همه بلافاصله ذهنشان به سمت گرافیک و امور نمایشی معطوف می شود . در حالیکه محور اصلی سایت ، اطلاعات نوشته شده ( Text ) می باشد . برای اینکه مراجعه کننده به سایت سربع تر و راحت تر به اطلاعات مورد نظر دسترسی پیدا کند ، لازم است که سازماندهی اطلاعات به نحو احسن انجام شده و در صورت نیاز راهنمایی های لازم ارائه شود .

رابطه با مشتری در سایت :
برای موفقیت در تجارت الکترونیک ، نیاز به اجرای مدیریت استراتژیک Online  جهت برقراری رابطه با تک تک مشتریان یا بینندگان سایت می باشد . اعم از اینکه هدف B2C یا B2B باشد ، نهایتا باید به کمک مشاور این ارتباط با مشتری مستحکم شده و ارتقاء یابد . رالطه موثر و مناسب منجر به افزایش فروش ، بازاریابی بهتر ، خدمات بهتر ، فرآیند های داخلی سازمان بهتر شده در نتیجه مشاور باید روی این نکته کاملا مسلط باشد .
پس ازمشخص شدن رسالت ، اهداف و اولویت ها سازمان ، لازم است استراژی سایت برای برقراری رابطه بهتر و یا بهینه با مشتری طراحی و اجرا شود .استراژی فوق باید شامل میزان اطلاعات ارائه شده و نحوه آن به مشتری ، نحوه دریافت دیدگاه ها و نظرات مشتری و طرح های سفارشی او ، روش تقسیم بندی مشتریان و نحوه برخورد با هر یک و الی آخر … را حداقل مشخص نماید .
پس از مشخص شدن استراتژی کلی سایت ، لازم است استراتژی بازاریابی که شامل روش های ارتقاء سایت در جستو گر ها و افزایش تعداد مراجه کنندگان یا بازدید کنندگان از سایت، روش قیمت گذاری ، روش فروش وتوزیع و غیره… می شود نیز مشخص می گردد . استفاده از روش های ابتکاری دیگر در جذب مشتریان و ارائه خدمات بهتر و ارزان تراز طریق اینترنت، مبحث بعدی است که مشاور می تواند کمک موثری در آن بنماید .

مراحل توسعه سایت :
در طراحی و توسعه  سایت ، هماهمنگی و هم خوانی دید گاه ها و گرایش های مشاور با شرکت مورد نظر می تواند بسیار موثر باشد .هر چند هر شرکت ممکن است مراحل خاص خودش را مطرح نماید ، چرا که بسته به کوچک و بزرگی و ساده و پیچیدگی سایت ، مراحل ، زمان بندی ، هزینه ها و … کمی با هم متفاوت می گر دد . معمولا برای طراحی سایت چیزی حدود 20 الی 40 هفته کار تمام وقت لازم است . هزینه های آن نیز متفاوت می باشد ، برای مثال برای یک طراحی سایت از بیست هزار دلار تا یک میلیون دلار و حتی بیشتر در آمریکا معمول می باشد . با در نظر گرفتن مسائل فوق مراحل کلی و رایج طراحی سایت به شرح زیر می باشد :
1 – شناخت
2 – طراحی
3 – تولید
4 – ارسال
5 – حفظ و به روز نگهداری

سیستم دانش :
سیستم دانش تشکیل شده است از افراد مختلف به اضافه تکنولوژی اطلاعات که مجموعا در انتقال و توسعه دانش نقش ایفا می نمایند .
یکی از عناصر سیستم دانش ، هماهنگ کننده دانش است که وظیفه او تعیین استراتژی انتقال و توسعه دانش در سازمان است . این وظیفه شامل شناسایی خلاء های اطلاعاتی ، تلاش جهت پرهیز از انبشات بیش از حد اطلاعات ، سازمان دهی اطلاعات ، اطلاع رسانی به موقع و موثر ،  نوع اطلاعات و تخمین ارزش اقتصادی آنها جهت تبادل ، شناسایی محل یا موقعیت اطلاعات مورد نیاز ، فیلتر نمودن ، برنامه ریزی و … می شود .
عنصر دیگر این سیستم ، تامین کنندگان دانش می باشند که دو دسته اند : یکی توسعه کنندگان دانش هستند و دیگری آماده سازان دانش . نویسندگان بازار یابی ، نویسندگان فنی ، آموزش دهندگان ، طراحی سایت ، متخصصین آزمایش ، مترجمان و … که اطلاعات فردی را به اطلاعات سازمانی تبدیل می کنند ، از نوع توسعه دهندگان هستند . سازمان دهندگان ، تولید کنندگان ، حفظ و نگهداری کنندگان ، آزمایش و ارسال کنندگان اطلاعات و …  نیز آماده سازان دانش می باشند .
عنصر سوم سیستم دانش ، مصرف کنندگان دانش می باشند که از اطلاعات و دانش موجود در سازمان استفاده کرده و پسخور ( Feed back ) می دهند .
چهارمین عنصر سیستم دانش نیز تکنولوژی اطلاعات است که فرآیند و برقراری ارتباط بین عناصر فوق را هر چه سریع تر و مطمئن تر فراهم می سازد .

روش های استفاده از دانش :
روشهای استفاده از سرمایه ها و دارایی های اطلاعاتی یا دانشی در سازمان ها و شرکت ها متفاوت می باشد . برای بعضی از آنها دانش به عنوان محصول اصلی مطرح می باشد ، اما برای اکثر شرکت ها و سازمان ها دانش نقش پشتیبانی کننده محصولات را داشته که شامل اطلاعات خرید، طراحی ، بهره برداری ، تعمیر و نگهداری ، نصب و راه اندازی و … مربوط به آن محصولات می باشد . اعم از اینکه سازمان یا شرکت از چه نوعی باشد و دانش چه نقشی در آن داشته باشد ، به هر حال نیاز به تبادل اطلاعات بین کارکنان داخل سازمان و بین سازمان و مشتریان و… دارند . بعضی از روش های استفاده شده از دانش و اطلاعات در سازمان ها وشرکت ها به شرح زیر می باشند که ممکن است همه یا بعضی از آنها در شرکت ها ، سازمان ها ، بسته به نوع آنها ، بکار گرفته می شود .

مدارک آموزشی :
طبیعی است که دانشگاه های سازمانی یا حتی هر گونه دوره های کوتاه مدت آموزشی توسط سازمان ها در انتهای دوره منجر به مدرک تحصیلی مربوطه می شود . اینگونه مدارک تحصیلی فواید زیادی را برای شغل یابی و جذب نیرو های متخصص مورد نیاز شرکت ها در بر داشته است . بعضی از شرکت ها که قبلا مجبور بودند تا آوزش گیرندگان را از نقاط مختلف جهان به محل های آموزشی آورده و آموزش دهند ، با کمک آموزش الکترونیکی توانسته اند هم از هزینه ها به طور قابل توجهی بکاهند و هم مدارک فارغ التحصیلی را صادر نمایند .
بعضی از شرکت ها که دارای نمایندگی ها واپراتور های زیاد و گسترده در نثاط مختلف جهان هسستند ، برای آموزش اپراتور ها و کارکنان نمایندگی ها و ارائه مدارک آموزشی نیز از این روش ها ایتفاده زیادی برده اند ، از جمله این که جا به جایی اپراتور ها و کارکنان نمایندگی ها در مناطق جغرافیایی با داشتن مدارک آموزشی استاندارد بسیار سهل تر صورت می گیرد . از طرفی این گونه آموزش ها باعث افزایش اعتماد و اطمینان مشتریان به محصولات و خدمات شرکت ها گردیده است .
بدیهی است این گونه مدارک آموزشی باید مورد تایید مراکز قانونی ملی و بین المللی قرار گیرد تا قابل استفاده در خارج سازمان نیز باشد . در این جا یکی دیگر از وظایف مدیریت دانش مشخص می شود که عبارت است از فراهم کردن مقدمات اجرائی جهت تحقق امر فوق . با توجه به وجود متخصصین مختلف در سازمان و حتی خارج ازسازمان یا شرکت ، منابع آموزشی درون سازمانی و امکانات نرم افزاری ، تکنولوژی اطلاعات و اینترنت ،  به راحتی می توان برنامه ریزی آموزشی دوره های کوتاه میان و بلند مدت آموزشی را که نهایتا منجر به دریافت مدارک تایید شده توسط مقامات ذیصلاح باشد را عملی ساخت .

نمونه های موفق در تجارت الکترونیکی:
1.فروش خودرو :
بر خلاف کالاهای الکترونیکی ، توزیع و فروش کالاهای فیزیکی از جمله خودرو بطر کامل در شبکه اینترنت میسر نمیباشد . جهت خرید یک خودرو نیاز به اطلاعات گسترده ای می ابشد که معمولاً خریدار باید برای کسب آنها به افراد و سازمانهای مختلفی مراجعه کند.از این جهت اینترنت می تواند مفید باشد ، اما تحویل خودرو ، امری است که بالاخره باید خارج از شبکه  و توسط مرجه خاصی صورت پذیرد . به همین دلیل بعضی از شرکت های اینترنتی در زمینه فروش خودروهای دست دوم یا دست اول مشغول بوده اند ورشکست شده نتوانسته اند در برابر مقاومت فروشندگان و نمایشگاه های خودروی سنتی موفق باشند.در نتیجه اکثر آنها به این جمع بندی رسیده اند که باید با نمایشگاه های خودرو اتحاد نموده یا آنها را خریداری نمایند.
در حال حاضر بسیاری از فعالان اینترنتی برای تجارت الکترونیکی روی صنعت خودرو چشم دوخته اند.
تجارت خودرو امروزه پیچیده شده و صرفاً شامل خرید یا فروش آن نمی باشد.
اجاره خودرو،خرید اعتباری خودرو و از بین رفتن ویژگی های هر تولید کننده و غیره … جلوه های جدیدی را به این صنعت افزوده است که تجارت آنرا پیچیده تر ساخته است.
مثال: در کشور آمریکا شرکت (Auto Nation) هر خودرو نوئی را یکبار  (برای 12 تا 24 ماه ) از طریق شبکه سراسری خود اجاره داده و پس از آن از طریق شبکه های محلی خود بصورت دسته دوم (بین 6 الی 24 ماه) اجاره می دهد . در مرحله سوم ، همین خودرو از طریق شبکه فروش خودروهای دسته دوم با تخفیف قابل ملاحظه ای به فروش میرسد.بدین ترتیب سود قابل توجهی نیز عاید شرکت فوق می گردد.

2. خدمات مالی:
خدمات مالی و اعتباری در بازار سرمایه گذاری کشور های سرمایه داری ، از جمله فعالیتهای مهم و قابل توجه اقتصادی محسوب می گردد.باظهور شبکه اینترنت در این بخش اقتصادی تغییر و تحولات شگرفی صورت گرفته و بساری را شبانه میلیاردر نموده و بالعکس.
اینترنت توانسته نقش موثری را در این بخش ایفا نماید.
اخیراً شرکت های اینترنتی تازه کار توانسته اند با ایجاد سرویسهای اطلاعاتی و مذاکرات Online  اینترنتی در برابر غولهای سنتی این بخش اقتصادی قد علم نمایند .
اینگونه شرکت ها با ارائه اطلاعات مجانی برای سرمایه گذاران توانسته اند بخش عظیمی از آنان را بسمت خود جذب کنند و سرمایه های هنگفتی را به جیب بزنند.
علاوه بر ارائه خدمات اطلاعاتی اینگونه شرکت ها خدمات دیگری را نیز ارائه می دهند که معمولاً عبارتند از :کارت اعتباری ، حساب جاری ، بیمه ، سپرده گذاری ، بازنشستگی و غیره… که باعث شده عده بیشتری بسمت آن ها کشیده شوند.
طبق تخمین های زده شده ، حجم معاملات مالی و اعتباری از جمله اوراق بها دار و بورس در اینترنت بیش از هزار ها دلار می باشد . استراتژی جدید ، ارائه چندین خدمات به جای یک نوع خدمات که در صنعت خودرو نیز مشاهده شد ، در صنعت مالی توسط بانک ها و سایر موسسات اعتباری نیز دنبال شده و هم اکنون در کشور های آمریکایی ، اروپایی و ژاپنی دنبال می گردد . طبعا این حرکت منجر به رضایت بیشتر مشتریان شده و نوعی مبارزه با انحصارگری اطلاعات نیز به شمار می رود . در آمد های حاصله از تاسیس این گونه شرکت ها و ارائه خدمات مالی آنقدر جذاب بوده که حتی YAHOO نیز اخیرا اقدام به تاسیس بانک الکترونیکی و فروش خودرو های دسته دوم نموده است .

3. خرده فروش (Retailing):
خرده فروشی بر خلاف خیلی از صنایع همیشه به عنوان یک کسب جزئی محسوب شده و توجه جدی به آن نمی شده ، اما با آمدن اینترنت و میسر شدن امکان ارتباط مستقیم اقتصادی که اصطلاحاً به Business-To- Consumer (B2C)  معروف شده ، امروزه یکی از پایه های اصلی تجارت در اینترنت محسوب می گردد.
شرکت هایی که در این بخش قبلاً وجود خارجی نداشته اند ، در حال حاضر جزء پردرآمدترین شرکتهای الکترونیکی می باشند که معروفترین آنها Dell  و Amozon می باشند.خرده فروشی بین 7 الی 12 درصد اشتغال زایی را به همراه داشته است. خرده فروشی در بسیاری از کشور ها بخش قابل توجهی را به خود اختصاص داده است .
این بخش که قبلا به عنوان فعالیت ساده و محدود اقتصادی شتنلخته می شد ، امروزه به کمک تکنولوژی اطلاعات اهمیت وژه ای یافتته و حتی بعضی از شرکت های آن از تامین کنندگان آنها بزرگتر می باشند و می رود که کنترل نظام توضیع را از دست تولید کنندگان و کلی فروشان به طور کامل خارج نماید .
شرکت  Wal-Mart s   یکی دیگر از این خرده فروشان الکترونیکی است ، که در اینترنت موفقیت چشمگیری داشته و از طریق انبار خود ، کالا های مورد نیاز مشتریان را به فروشگاه های مربوطه ارسال نموده تا به دست مشتریان برسد .

4. صنعت توریسم :
مسافرت و توریسم یکی از صنایع و خدمات بزرگ در سطح جهان محسوب شده که در حدود 10 درصد اشتغال را شامل میگردد.
مشکل انتخاب محل ، انجام رزرواسیون هتل و غیره از جمله دردسرهای مسافرت است .
پیدایش اینترنت تحول قابل توجهی را در این راستا بوجود آورده ، بطوریکه در کمترین فرصت می توان تمام هماهنگی های لازم برای سفر از رزرو جا و بلیط و غیره را شخصاً از طریق شبکه انجام داد.در سال 1998 فعالیتهای صنعت توریسم حدود 4/4 ترلیون دلار تخمین زده شده و حدود 231 میلیون نفر را مشغول نموده است.پیش بینی میشود که تا سال 2010 حجم درآمد های صنعت توریسم به 10 ترلیون دلار و اشتغال زایی 328 میلیون نفر بیانجامد.
از نظر تقسیم بندی تنوع مسافرت ها ، معمولا آنرا به سه دسته تقسیم می نمایند :
1 – مسافرت های تفریحی و شخصی
2 – مسافرت های تجاری و شغلی
3 – مسافرت های دسته جمعی و توری
کوتاه شدن فرآیند مسافرت برای اشخاص به کمک اینترنت ، تهدید جدی ای برای شرکت های سنتی و واسطه در این صنعت به حساب آمده است . دسترسی به اطلاعات بهتر و سریع تر توسط مشتریان و انجام رزرواسیون هتل و خودرو و … به طور شخصی و بدون استفاده از واسطه ها ، کاهش هزینه های مسافرت به علت حذف واسطه ها و … از جمله تحولاتی است که ناشی از تکنولوژی اطلاعات (IT  ) می باشد . البته هنوز شرکت های سنتی از جمله  CRS ها کنترل خود را بر فضا های خالی هتل ها حفظ نموده اند ولی معلوم نیست که بتوانند برای همیشه موفق باشند . دو شرکت موفق در صنعت توریسم عبارتند از :
Travelocity
Expedia

رسانه ها (Media) :
رسانه ها که توسط چند سازمان انحصاری در جهان فعالیت می نمایند از جمله فعالیتهایی محسوب می شوند که در اینترنت به صورت گستر ده ای مشغول شده اند. صنعت جهانی رسانه ها بخصوص در بعد توزیع در انحصار چندین شرکت معروف جهانی که اکثراً آمریکایی هستند اداره می شوند که عبارتند از : Disney,News corp, seagram,Sony,Time Warner , bertelsmannو Viacom. این غولهای رسانه ای تمامی فعالیتهای مربوط به رسانه ها و تفریحات را در انحصار خود داشته اند . اخیرا تلاش دارند تا خود را به درون شبکه اینترنت نیز گسترش دهند ، اما به علت باز بودن سیستم آن ، کاملا موفق نبوده و جهت حفظ انحصارات خود طبق آخرین اخبار حاصله در سال جاری ، گروهی از این سازمان ها ( از جمله خبر گزاری ها ) از اینترنت خارج شده اند .
بدلیل انحصارات ، برای مثال اگر Disney فیلم شیر شاه  Lion King را می سازد ، مطمئن است از طریق شبکه های انحصاری توزیع ، می تواند خیلی سریع آن را در ابعاد مختلف توزیع نموده و درآمد سرشاری را بجیب بزند . بطوریکه همین فیلم بتنهائی بیش از یک میلیارد دلار سود برای Disney داشته است.
حجم فعالیت رسانه ای در جهان در سال 2000 حدود 257 میلیارد دلار پیش بینی شده است که حدود 100 میلیارد سهم تلوزیون و 110 میلیارد سهم انتشارات و بقیه مربوط به موسیقی ، ویدئو و سینما میباشد.
غول های رسانه ای در حال حاضر کلیه مکانیزم مربوطه از قبیل : روزنامه ها ، ماهواره ها ، امواج و گرانترین آنها ارسال کابلی را در دست دارند . چند مکانیزم باقی مانده مانند تلفن ، موبایل و بی سیم و بالاخره اینترنت می ماند که شرکت های مخابراتی در حال جذب شدن بسمت این غولها هستند.
نمونه موفق دیگر در صنعت رسانه ها شرکت Broadcast.com می باشد که بزرگترین شرکت در نوع خودش در اینترنت می باشد . این شرکت در حال حاضر انواع کانال های زنده و بر اساس تقاضای مشتریان فردی و سازمانی ( اعم از صوتی و تصویری ) را فراهم ساخته که شامل صد ها ایستگاه رادیویی ، چند دو جین ایستگاه تلویزیونی و شبکه کابلی ، خبر های ورزشی ، موسیقی زنده ، موسیقی درخواستی ، کتاب های تصویری و … می شود . این شرکت از طریق تبلیغات انجام گرفته در سایتش هزینه فعالیت هایش را در می آورد .
این شرکت در نظر دارد تا زمینه های فعالیتش را گسترش بیشتری داده تا همه موارد از جمله نمایشگاه ها ، جلسات بورس ، معرفی محصولات جدید ، آموزش های از راه دور و سایر امور رسانه ای را نیز به جمع آنها بیافزاید .

انتشارت مرکز آموزش و تحقیقات صنعتی ایران
تجارت الکترونیک
مولفین : حسین احمدی و م. ویرجینیاری
نوبت چاپ : اول
سال چاپ:1381
تیراژ:3000 نسخه
حروفچینی : موسسه سرو
لیتوگرافی : آرمان
چاپ و صحافی : پژمان
شابک: 7-10-7300-964
ISBN : 964-7300-10-7
فهرست نویسی : بر اساس اطلاعات فیپا
کتابنامه : ص . 159 .
HF5548/32/3ت13الف
محل نگهداری : کتابخانه مرکزی ایران 
پخش: انتشارات مرکز آموزش و تحقیقات صنعتی ایران
تهران : خیابان ایرانشهر شمالی پلاک 217
تلفن : 8300973 و 8310113 نمابر : 8301265
تهیه کنندگان : محمد ایمان طلب و مهدی اسدی 
ناشر: مرکز آموزش و تحقیقات صنعتی ایران