از روزگاران قدیم بزرگان گفته‌اند که همسایه بر همسایه حقی دارد و مسلمان واقعی کسی است که همسایه‌اش از دست او در امان باشد. در احادیث آمده است که «وَالجِوارُ أَربَعونَ دارا مِن أَربَعَةِ جَوانِبِها»؛ تا چهل خانه از چهار طرف همسايه به‌شمار مي‌آيند. همسایه‌ها نباید باعث آزار هم و موجب ناخشنودی يكديگر شوند؛ چراکه در دین مبین اسلام و سخنان بزرگان تا آنجا از رعایت حقوق همسایگان صحبت و بر آن تأکید شده است که امام علی(ع) فرموده‌اند: طوری که پیامبر اکرم(ص) بر همسایگان تأکید داشتند من گمان کردم همسایه از همسایه‌اش ارث مي‌برد.
اما اگر شما همسایه خانه خدا باشید چه مي‌کنید؟ به‌طور حتم علاوه بر اینکه مسئولیت‌های شما سنگین‌تر مي‌شود، انتظارات و توقعات شما نیز بیشتر خواهد بود؛ چراکه صاحب این خانه بزرگ‌ترین و داناترین است و توقع دارید متولیان آن خود را موظف بدانند طوری مسجد را اداره کنند که حق واقعی آن را ادا کرده باشند.
همسایگان مسجد حقوق خاصی دارند که متولیان و دست‌اندرکاران برنامه‌های تبلیغی و مذهبی مسجد باید آن‌ها را رعایت کنند تا موجبات آزار و اذیت همسایگان را فراهم نسازند. احساس تعهد و مسئوليت در مقابل همسايگان، از جمله مهم‌ترین وظایف آن‌هاست. رفتار متناسب و سنجیده متولیان در اداره مسجد و اجرای برنامه‌های آن اعم از تبلیغی، فرهنگی و مذهبی در جذب دیگران به مسجد نیز تاثیر بسزایی دارد.
تنها صدایی که باید از مسجد در فضا طنین بیفکند، بانگ اذان است
همان‌طور که مقام معظم رهبری نیز فرموده‌اند، «تنها صدایی که باید از مسجد در فضا طنین بیفکند، بانگ اذان با صدای خوش و دلنواز است.» همین نکته بیان‌کننده این مطلب است که تنظیم سروصدای وسایل صوتی به نحوی که صدای آن گوش خراش نباشد و آرامش همسایگان را بر هم نزند، از جمله وظایف متولیان مسجد است؛ چراكه حتی ممکن است در همسایگی مسجد افرادی حضور داشته باشند که بیمار بوده و صدای زیاد بلندگوها آن‌ها را به رنج و مشقت بیندازد.
*استفاده از مؤذنان با صوت خوش در مسجد
گاهی پیش مي‌آید که در مساجد کوچک محلات از مؤذنانی استفاده مي‌شود که لحن و صدای خوبی برای اذان‌گفتن نداشته و بیشتر باعث دوري مردم از مسجد مي‌شوند تا اینکه بخواهند آن‌ها را جذب مسجد كنند. به همین علت است که صدای اذان باید صدایی مورد پسند مردم و متعادل باشد.
نکته دیگر عزاداری‌هایی است که در مساجد برگزار مي‌شود و بعضی اوقات تا پاسی از شب نیز ادامه دارد. در این موارد مساجد علاوه بر اینکه باید از سروصدا راه‌انداختن زیاد جلوگیری کنند، لازم است مانع رفت‌وآمدهای بیجا و توقف‌های بی‌مورد در کوچه و محله شوند تا زمینه تجمع افراد لاابالی ايجاد نشوند.
همچنین سدمعبر به‌وسيله ماشین‌های پارک‌شده اطراف مسجد و مقابل در منزل دیگران، از بزرگ‌ترین مشكلات همسایگان مساجد است و یکی از دلایلی است که برخی مردم دوست ندارند کنار مسجد خانه داشته باشند. اما مساجد مي‌توانند هنگام برگزاری برنامه‌هایشان محدوده‌ای که حریم مسجد را تشکیل مي‌دهد مشخص کنند و مانع پارک‌شدن ماشین‌ها در آن محدوده شوند.
اجرای برنامه‌های متناسب و شادی‌آفرین از حقوق مردم بر مسجد است
اجرای برنامه‌های متناسب و شادی‌آفرین در مساجد برای اهالی محله را نیز مي‌توان از حقوق مردم بر مسجد دانست. مگر نه این است که از حقوق همسایگان بر یکدیگر شادکردن هم است؟ پس برنامه‌های شادی‌آفرین مسجد در اعیاد و مناسبت‌های خاص(با رعایت حدود شرعی و حرمت مسجد) را نیز مي‌توان در کنار برنامه‌های مذهبی گنجاند و از این طریق، علاوه‌بر جمع‌کردن همسایگان مسجد به دور هم، زمینه جذب جوانان و کوچک‌ترها را به مساجد نیز فراهم كرد.
http://shahrara.com/news/1391/11/1/pdf/11.pdf
