تاریخچه و سیر تکاملی کارآفرینی در دنیا
در اوایل سده شانزدهم میلادی کسانی را که در کار ماموریت بودند کارآفرین خواندند و پس از آن نیز برای مخاطرات دیگر نیز همین واژه با محدودیت هایی مورد استفاده قرار گرفت. از حدودسال 1700 میلادی به بعد درباره پیمانکاران دولت که دست اندرکار امور عمرانی بودند، از لفظ کارآفرین زیاد استفاده شده است .
ژوزف شومپیتر با ارائه نظریه توسعه اقتصادی خود در سال 1934 که همزمان با دوران رکود بزرگ اقتصادی بود، موجب شد تا نظر او در خصوص نقش محوری کارآفرینان در ایجاد سود، مورد توجه قرار گیردو به همین دلیل وی را (پدرکارآفرینی لقب داده اند. از نظر وی کارآفرین، نیروی محرکه اصلی در توسعه اقتصادی است) و نقش کارآفرینی عبارت است از:
(نوآوری یا ایجاد ترکیب های تازه مواد).
بطور کلی سیر تاریخی مفهوم کارآفرینی را می¬توان به پنج دوره تقسیم نمود :
دوره اول؛ قرون 15 و 16 میلادی
در این دوره به صاحبان پروژه های بزرگ که مسئولیت اجرایی این پروژه ها همانند ساخت کلیسا، قلعه ها، تاسیسات نظامی و … از سوی دولت های محلی به آنها واگذار گردید کارآفرین اطلاق می¬شد . در تعریف کارآفرین، این واژه به عنوان واسطه ومیانجی در مبادلات اقتصادی به کار می¬رفته است. مثلا مارکوپولو تلاش کرده بود تا راه های تجاری با کشورهای خاور دور ایجاد کند. او در این میان نقش یک واسطه را در مبادلات تجاری ایفا میکرد .
دوره دوم؛ قرن 17 میلادی
این دوره همزمان با شروع انقلاب صنعتی در اروپا بوده و ارتباط شاخص ریسک پذیری وکارآفرینی در این قرن ایجاد شد.
در این دوره،کارآفرین به عنوان فردی تلقی می¬شد که با دولت قرارداد می¬بست تا خدمات ارائه دهد و یا محصولات تعهد شده را تولید کند. از آنجا که میزان این قراردادها ثابت، ولی هزینه های آنها متغییر بود این امکان وجود داشت که کارآفرین در این مبادلات با ضررهای مالی مواجه شود یا به سودی سرشار دست یابد.ریچارد کانتیلون، اقتصاددان و نویسنده برجسته قرن هفدهم، به تدوین نظریه های مرتبط با کارآفرینی پرداخت. کانتیلون، کارآفرین را فردی ریسک پذیر معرفی کرد.
دوره سوم؛ قرون 18 و 19 میلادی
در این دوره، افرادی که سرمایه در اختیار داشتند با افرادی که نیاز به سرمایه داشتند متمایز شدن. به عبارت دیگر، کارآفرین از سرمایه گذاران جدا شدند. دلیل اصلی ایجاد تمایز بین آنها، پدیده صنعتی شدن در سراسر جهان بوده است .
دوره چهارم؛ دهه های میانی قرن بیستم میلادی
در اواسط قرن بیستم، کارآفرین به مثابه نوآور مورد توجه صاحب نظران زیادی از جمله شومپیتر اقتصاددان قرارگرفت.وی معتقد بود : کارکرد یک کارآفرین شامل اصلاح یا دگرگونی کامل الگوهای تولید از طریق استفاده از نوآوری یا به صورت عمومی تر، یک تکنولوژی امتحان نشده مربوط به تولید جدید یا تولید کالاهای قدیمی به شکل جدید و نو، گشایش منابع جدید برای فراهم کردن منابع اولیه یا شناسایی بازارهای جدید برای محصولات و سازماندهی صنایع جدید می¬باشد .
در این دوره مفهوم نوآوری شامل خلق محصولات جدید، ایجاد نظام توزیع جدید یا ایجاد ساختار سازمانی جدید به عنوان یک جزء اصلی به تعاریف کارآفرینی اضافه شده است .
دوره پنجم؛ دوران معاصر (از اواخر دهه 1970 تا کنون )
در این دوره همزمان با موج ایجاد کسب و کار و روند کارگاه های کوچک و رشد اقتصادی و نیز مشخص شدن نقش کارآفزینی به عنوان تسریع کننده این ساز و کار، توجه زیادی به این مفهوم شد و رویکرد چند جانبه به این موضوع صورت گرفت. در این دوره به تدریج روان شناسان،جامعه شناسان و دانشمندان و محققین علوم مدیریت نیز به ابعاد مختلف کارآفرینی و کارآفرینان توجه نموده اند .تا دهه 1980 سه موج وسیع، موضوع کارآفرینی را به جلو برده است :
1. موج اول : انفجار عمومی مطالعه و تحقیق در قالب انتشار کتاب های زندگی کارآفرینان و تاریخچه شرکت های آنها، چگونگی ایجاد کسب و کار شخصی و شیوه های سریع پولدارشدن می¬باشد.
2. موج دوم : این موج که شروع آن از دهه 1960 بوده شامل ارائه رشته های آموزش کارآفرینی در حوزه های مهندسی و بازرگانی است .
3. موج سوم : این موج شامل افزایش علاقمندی دولت ها به تحقیقات در زمینه کارآفرینی و بنگاه های کوچک، تشویق رشد شرکت های کوچک و انجام تحقیقات در خصوص نوآوری صنعتی می¬شود که از اواخر دهه 1970 آغاز شده بود .
کلیات و مفاهیم کارآفرینی
مفهوم کارآفرینی با تحولات سریع و شتابان در پهنه گیتی و گذر از جامعه صنعتی به جامعه اطلاعاتی و مواجه اقتصادهای ملی با اقتصاد جهانی و مطرح شدن پدیده هایی همانند (جهانی شدن اقتصاد و( فن آوری) مباحث اساسی در خصوص راه کارهای مختلف برای تسریع فرآیند رشد و توسعه پایدار و رفاه اقتصادی مطرح می¬گردد. یکی از این مباحث جدید، نقش کارآفرینان در این فرآیند می-باشد .
کارآفرینی از مفاهیم جدیدی است که حداقل در محدوده علم اقتصاد، مدیریت، جامعه شناسی و روان شناسی و سایر مقوله های مرتبط با این موضوع قدمتی بسیار کوتاه داشته و از مفاهیم رو به کسترش می¬باشد .
واژه کارآفرینی در قرن هفده و هجده از اقتصاد فرانسه وارد شده است. در فرانسه این واژه به معنای فردی است که مسئولیت انجام یک پروژه ه یک فعالیت بسیار مهمی را بر عهده می¬گیرد. به طور روشن تر، کاربرد این واژه زمانی است که بخواهیم افراد ریسک پذیر را شناسایی کنیم . افرادی که از طریق پیدا کردن راه های بهتر و جدیدتر برای انجام کارها، موجب پیشرفت اقتصادی می¬شوند .
تعاریف متعددی از کارآفرینی ارائه می¬شود تا درک معنا و مفهوم آن آسانتر گردد :
ژوزف شومپیتر : کارآفرین نیروی محرکه اصلی در توسعه اقتصادی و موتور توسعه می¬باشد و نقش وی عبارت است از نوآوری با ایجاد ترکیب های تازه از مواد شومپیتر مشخصه اصلی کارآفرین را ( نوآوری ) می¬دانست و کار یک کارآفرین را (تخریب خلاق) تعریف کرد .
فرهنگ لغت آسفورد : کارآفرین فردی است که با استفاده از ابتکار و ریسک پذیری تلاش می¬کند تا سود به دست آورد .
کارآفرینی اساسا ترکیبی از استعدادها، تفکرات، سرمایه، دانش و فن و پشتکار است .
پیتر دراکر : کارآفرین کسی است که فعالیت اقتصادی کوچک و جدیدی را باسرمایه خود شروع می¬نماید .
مک کله لند : کارآفرین کسی است که یک شرکت راسازماندهی می¬کند و ظرفیت تولیدی آن را افزایش می¬دهد .
بیل گروس : معتقد است که کارآفرینی با درهم شکستن وضعیت موجود، راه های پذیرفته شده انجام کار را رد می¬کندو باعث می¬شود الگوهای سنتی رفتار تغییر کند .
کارلند : کارآفرین فردی است که جهت دستیابی به سود و رشد، شغلی را به وجود می¬آورد و مدیریت می¬کند .
چموف : کارآفرین فردی است که شرکت های جدیدی را که سبب ایجاد و رونق شغل های جدید می¬شوند، شکل می¬دهند .
دایره المعارف بریتانیکا : شخصی که کسب و کار یا موسسه اقتصادی را سازماندهی و مدیریت کرده و خطرات ناشی از آن را می¬پذیرد.
فرهنگ لغت جدید دانشگاهی وبستر : کارآفرین کسی است که متعهد می¬شود مخاطره های یک فعالیت اقتصادی را سازماندهی، اداره و تقبل کند .
اهمیت و نقش کارآفرینی از سه جنبه مورد بررسی قرار می¬گیرد :
1. جنبه کلی (عمومی) :
الف) کارآفزینی یکی از بنیادی ترین و اساسی ترین ویژگی های انسان در کره زمین است .
ب) مجموعه تمدن انسان محصول کارآفرینی انسان است .
ج) بدون کارآفرینی امکان رشد انسان دشوار است .
د) کارآفرینی یکی از اصلی ترین اهداف تعلیم و تربیت است .
2 . جنبه فردی :
الف) کارآفرینی عامل رشد و کوفایی استعدادها و سوق دهنده به سوی خودشکوفایی است .
ب) کارآفرینی عامل موفقیت های فردی، مالی، شغلی و اجتماعی است .
3 . جنبه سازمانی :
الف) کارآفرینی عامل افزایش کمیت، کیفیت، تنوع تولیدات و خدمات است .
ب) کارآفرینی عامل کاهش هزینه، کاهش ضایعات و جلوگیری از اتلاف منابع است .
ج) کارآفرینی عامل موفقیت مجموعه مدیریت و کارکنان سازمان است .
د) کارآفرینی عامل تحریک، تشویق و حس رقابت جویی است .
چهارچوب نظری کارآفرینی
1. رویکرد اقتصادی : کارآفرینی اولین بار مورد توجه اقتصاددانان قرار گرفت و بسیاری از مکاتب اقتصادی از قزن شانزدهم تا کنون به نحوی، کار آفرینی را در نظریه های خود تشریح نموده اند .واژه کارآفرینی برای اولین بار در سال 1734 توسط ریچارد کانتیلون به ادبیات اقتصادی معرفی شد .کانتیلون سه عامل اساسی را در عرصه اقتصادی شناسایی کرد :
• صاحبان املاک : افرادی که صاحب زمین های وسیعی بودند و منابع اولیه را فراهم می¬کردند .
• کارآفرینان : شامل کشاورزان و بازرگانان بودند که منابع را سازماندهی می¬کردند و از طریق خرید محصولات به قیمت مشخص و فروش ان به قیمت نامشخص، ریسک های ناشی از ان را نیز می¬ پذیرفتند.
• مزدوران : افرادی که به خاطر ارائه خدمات، اجیر می¬شدند .
2. رویکرد ویژگی ها : روانشناسان تمام توجه خود را معطوف به این پرسش کردند که چه ویژگی هایی در کارآفرینان وجود دارد که آنها را از غیر کارآفرین متمایز می¬کند ؟به همین دلیل از تحقیقات این دانشمندان به عنوان رویکرد ویژگی ها نام برده می-شود. بیاگرو در مورد ویژگی های کارآفرینان به 10 شاخص مهم زیر اشاره کرده است :
• رویا
• قاطعیت
• عمل کنندگی
• عزم و اراده
• سرنوشت
• فداکاری
• دلبستگی
• جزئیات
• پول
خلاقیت و نوآوری
ریسک پذیری نیاز به موفقیت
3. رویکرد محیطی : در این رویکرد، عوامل فرهنگی – اجتماعی، تجربیات، زمینه خانوادکی، آموزش و دیگر نیروهای فرهنگی و اجتماعی در محیط می¬باشند و عوامل اقتصادی نیز در دسترس بودن سرمایه، موسسات مالی و اعتباری,عوامل عرضه و تقاضا و ساختار بازار را در برمی¬گیرد .اولم وادی (1985)، در بازنگری ادبیات و در تجزیه و تحلیل نمونه های مطالعه شده در مورد کارآفرینی، فهرست جامع از عوامل محیطی که شروع فعالیت های کسب و کار را تحت تاثیر قرار می¬دادندجمع آوری کردند. این عوامل شامل : بانکداران، رقبا، مشتریان، اقتصاد، آداب و رسوم اجتماعی، موسسات آموزشی، دولت ها، رسانه های خبری، موسسات مذهبی، تکنولوژی و اتحادیه ها بودند .
ویژگی های کارآفرینان
• آینده نگر بودن و داشتن چشم انداز
• مصمم بودن
• انگیزش
• تمرکز
• ازخودگذشتگی
• میل به پاداش گرفتن
• خوشبینی
• تلاش برای سود کردن
• توانایی استفاده فرصت
• ریسک پذیری
• سایر ویژگی ها (نوآوری-استقلال-خلاقیت-دان فنی-هدف گرا-اعتماد به نفس-مرکز کنترل داخلی)
جدول 1-1 : مقایسه فعالیت های کارآفرینان در قرن 20 و 21
کارآفرینان در قرن 20 کارآفرینان در قرن 21
برنامه ریز دوراندیش
سازمان دهنده رهبر
کنترل کننده استراتژیست
با انگیزه یاد گیرنده
ریسک پذیر موسس و بنیان گذا -Builder
ذی نفع-Stakeholder انجام دهنده -Achiever
ایجاد کننده سود ایجاد کننده ارزش
انــواع کــارآفـرینـی
کارآفرینی فردی- مستقل (کارآفرین از ایده تا محصول را خود در دست دارد، تشکیل بنگاه اقتصادی)
کارآفرینی فردی :
کارآفرینی فردی- سازمانی (کارآفرین تحت حمایت سازمان فعالیت خود را به ثمر می¬رساند)
کارآفرینی گروهی- شرکتی (فرآیند تشویق کارکنان به کارآفرینی)
کارآفرینی گروهی :
کارآفرینی گروهی- اجتماعی (توسعه برنامه های نوآورانه برای کمک به بهبود معیشت کسانی که فاقد کسب و کار و قرت مالی هستند)
فــرآیند کارآفـریـنـی
فرآیندهایی که یک کارآفرین باید طی کند تا کسب و کار موفقی داشته باشد :
• تحقیق، انتخاب و طراحی تولید یا خدمات
• شناسایی راه های بالقوه تامین مالی برای پروژه
• یادگیری و استفاده از وسایل مورد نیاز برای کار
• انتخاب کارکنان (یا شبکه حمایتی)
• حفظ و تقویت روحیه
• شناسایی و پاسخ گویی مناسب به توسعه و تنوع
عـوامـل مـوثر بر فـرآیند کـارآفرینـی
عوامل موثر بر فرآیند کارآفرینی به پنج دسته تقسیم می¬شوند :
1. اقتصادی و بازاری
• منایع مالی (دسترسی به وام)
• زیر ساخت های اقتصادی (جاده – ارتباطات)
• نیروی کار ماهر
• خدمات تخصصی (مشاوره و حسابداری)
• تسهیلات فیزیکی
• محیط اقتصادی کلان (تورم و نرخ بهره)
2. ساختار پویایی صنعت
• اندازه بازار
• تمرکز جغرافیای صنعت
• رشد بازار
• استراتژی شرکت های بزرگ
3. چهارچوب قوانین و مقررات
• سیستم مالیاتی
• قوانین و مقررات
• سیستم حقوق (مالکیت معنوی)
• سیاست های حمایتی (مشوق های مالیاتی)
4. سرمایه های اجتماعی
• یکپارچگی و یا سلسله مراتب اجتماعی
• شبکه کارآفرینی
• فرهنگ احترام به کارآفرین
• پشتیبانی نهادی
• سیستم آموزشی (تدریس کارآفرینی)
5. جنبه های فردی مربوط به کارآفرین
• تجربه کاری (تجربه مدیریتی و مشاغل قبلی)
• عوامل جمعیت شناسی
• تحصیلات
• ظرفیت کارآفرینی
• دارایی
خــلاقـیت و نـوآوری
خلاقیت یک توانایی فردی است که می¬تواند به یک اختراع با ایده ای بکر، توسط فرد خلاق منجر شود .
نوآوری، فرآیندی است که اختراع یا ایده را به محصول یا خدمتی که قابل عرضه در بازار است تبدیل می¬کند .
ویژگی های افراد خلاق :
1. سلامت روانی و ادراکی : توانایی ایجاد تعداد زیادی ایده به طور سریع
2. انعطاف پذیری ادراک : توانایی دست کشیدن از یک قاعده و چهارچوب
3. ابتکار : توانایی در ایجاد و ارائه پیشنهادهای جدید
4. ترجیح دادن پیجیدگی نسبت به سادگی : توجه کرده و درنظرگرفتن چالش های جدید مسائل پیچیده
5. استقلال رای و داوری : متفاوت بودن از همکاران در ارائه نظرات و اندیشه های نو
ضرورت و نقش خلاقیت :
1. نقش خلاقیت در افزایش رضایت شغلی : خلاقیت در کار موجب افزایش راندمان شغلی و حرفه ای می¬شود و خود مستلزم وجود ایده مناسب و برنامه ریزی قوی است. خلاقیت ورزی در عرصه کار و تلاش به افزایش روحیه نشاط و تنوع طلبی منتهی می¬شود.و تاثیر مضاعفی بر اقزایش رضایت دارد، اگر بستری برای اندیشیدن خلاق در محیط کار وجود داشته باشد .
2. نقش خلاقیت در تقسیم فرصت های شغلی : معمولا توسعه مشاغل جدید با ایجاد فرصت های شغلی در جامعه همراه است. این رویداد را می¬توان نوعی حق انتخاب بین مشاغل تعبیر کرد. در محیط های اجتماعی حامی اشتغال خلاق، به افراد ضمن بهره مند شدن از سیاست های حمایتی و قانونی، فرصت مستقیم خلق مشاغل جدید و سازنده داده می¬شود. از این حیث ضریب اشتغال نیز بالا می¬رود .
3. نقش خلاقیت در ایجاد مشاغل جدید : در جوامع توسعه یافته حوزه اشتغال صرفا به امکانات دولتی محدود نشده و به تعبیری نوعی خلاقیت در عرصه آزاد مشاهده می¬شود. صاحبان مشاغل آزاد نیز می¬توانند با تغییر و توسعه شغل خود امکان اشتغال زایی را چندین برابر کنند .
4. نقش خلاقیت در ایجاد ارتباط بین واحدهای شغلی : اگر محیط احتماعی و سازمانی، از حسن توجه و علاقه به خلاقیت برخوردار باشد به سرعت پیوندهایی بین محصولات و فن آوری های مختلف ایجاد می¬شود. به عنوان مثال تلفیق دو محصول بی سیم و تلفن به اختراع موبایل منجر شده است .
عـنـاصـر خــلاقـیـت :
خلاقیت متشکل از عناصر و اجزای مختلفی است. آمابلی رئیس مرکز پژوهش های دانشکده بازرگانی دانشگاه هاروارد، سه عنصر مهارت های مربوط به قلمرو یا موضوع، مهارت های مربوط به خلاقیت و انگیزه را اجزای اصلی خلاقیت می¬داند .
مـوانـع خـلاقــیـت :
1. ناهمسویی آموزش با کارآفرینی و خلاقیت
2. استفاده از الگوهای قالبی
3. شتاب زدگی در ارزیابی
4. تاکید بر مفروضات قبلی
5. فشار اجتماعی
6. چاره جویی کوتاه مدت
7. تکیه بیش از حد به نقش جنسیت
8. تاکید بر مهارت های کلامی
9. تاکید زیاد بر پیشگیری
10. سایر موارد ( ترس از شکست و انتقاد و عدم اعتماد به نفس)
ویژگی های سازمان خلاق :
1. رقابت کامل و فشرده است:(در یک سازمان در صورتی خلاقیت صورت می¬پذیرد که رقابت کامل در آن حاکم باشد).
2. فرهنگ : (یکی از عوامل عمده ای که به بالندگی مدیریت کمک می¬کند فرهنگ مردم است)
3. دسترسی به مدیران : (مدیران می¬توانند افکار و نظرات پراکنده دیگران در سازمان را مستقیم و بدون واسطه دریافت کنند )
4. ارائه خدمات مردمی : (هدف نهایی سازمان توجه به نیازمندی های جامعه و جلب رضایت آحاد مردم است).
5. کارگروهی : (روابط دائمی و بلند مدت کارکنان).
6. استقبال مدیران از عامل تغییر
7. رعایت کرامت انسانی و احترام به افراد
8. فرهنگ ارتقای بهره وری : (سازمان خلاق سازمانی است که در آن بستر لازم برای بهبود مداوم فعالیت ها مهیا باشد).
9. توجه تمام و کمال به مشتری ها
10. امنیت شغلی
11. فرهنگ خودارزیابی و خودکنترلی : (همزمان با رشد و توسعه کارکنان، مدیران، بسط فرهنگ ارتقا و کار تیمی در سازمان، کنترل از درون یا خود کنترلی جایگزین کنترل از بیرون می¬گردد).
مفهوم خلاقیت در شرکت های ژاپنی :
از دیدگاه مدیران شرکت های ژاپنی خلاقیت در سازمان عبارت است از فرآیند مستمر مسئله یابی، چاره جویی و حل مسائل .
صاحب نظران معتقد اند که امر پژوهش و ابداع (تحقیق و توسعه) که بطور سنتی در شرکت های آمریکای در انحصار گروهی نخبه علمی و فنی است، از جمله فعالیت های عمومی است که همه کارکنان می¬توانند و باید در آن مشارکت و سهمی داشته باشند. از دیدگاه مدیریت ژاپنی، هدف اساسی فرآیند خلاقیت در سازمان ایجاد تغییرات مطلوب است .
نظام پیشنهادهای کارکنان و حلقه های کنترل کیفی دو عنصر مهم و مکمل نظام مشارکت و ترغیب خلاقیت از سوی کارکنان در شرکت های ژاپنی هستند. از طریق این دو نظام ابتکارات فردی و گروهی به خوبی ابراز شده و به سوی تدوین راه حل های عملی حل مسائل سازمان روان می¬شوند.
نظام پیشنهادها، چهارچوبی است که از طریق آن ابتکارات کارکنان به صورت فردی ابراز می¬شود. از طریق این نظام کارکنان تشویق می¬شوند که به محیط و فرآیندهای کار خود توجهی خاص داشته باشند، مسائل شغلی و سازمانی را بیابند و از این طریق برای حل مسائل و اجرای راه حل های یافت شده در درجه نخست کار خود و سپس امور سازمان را بهبود بخشند.
از سوی دیگر، حلقه های کنترل کیفی ساختاری برای رسیدگی و چاره اندیشی گروهی برای مسائل محیط کار در اختیار می¬گذارد.
با آنکه عضویت در این حلقه ها از لحاظ نظری داوطلبانه است اما عموم مردم در این حلقه ها عضویت رایگان دارند و کار در آن را همچون سایر وظایف جاری خود تلقی می¬کنند. از جمله تفاوت های مهم نظام پیشنهادها و حلقه های کنترل کیفی، به غیر از فرد محوری و گروه محوری، قلمرو فعالیت ها است. از طریق نظام پیشنهادها کارکنان می¬توانند به همه امور سازمان بپردازند و پیشنهادهای اصلاحی خود را بر اساس فرآیندی مشخص، تدوین کنند. اما وظایف حلقه ها حول محورهایی است که معمولا هر شش ماه یکبار از سوی مدیریت تعیین می¬شود. می¬توان گفت فعالیت حلقه ها در چهارچوب محدودتری صورت می¬گیرد و متمرکز بر امور خاص از پیش تعیین شده است. معهذا فعالیت حلقه ها، فهرستی از مسایل درخور توجه در اختیار کارکنان می¬گذارد که می¬تواند الهام بخش کار فردی آنان از طریق سیستم پیشنهادها باشد .
نـــوآوری
انتفاع اختراع مفهوم نوآوری
نوآوری فنی :
– محصول
– خدمت
– فرآیند
تغییر سازمانی :
– سیاستها خلاقیت :
– ساختار فردی و سازمانی
– طرز تلقی
– رفتار
شکل 2-2 رابطه خلاقیت و نوآوری و تغییر
مــراحـل نــوآوری :
1. نیاز
2. نظر و ایده
3. پذیرفتن
4. اجراء
5. منابع
انواع نوآوری از دیدگاه شومپیتر :
1. نوآوری در منابع و مواد خام اولیه : (ترکیبی از مواد که تا بحال استفاده نشده است)
2. نوآوری در روش ها و فرآیند تولید : ( نوآوری در جنبه های فرآیندی که نتیجه آن بهبود یا تغییر فرآیند و یا اصلاح مراحل و روش عملیات و مواردی از این قبیل است)
3. نوآوری در تشکیلات و سازمان اداری و اجرایی
4. نوآوری در بازار : ( تغییر الگوها و روش های بازاریابی)
5. نوآوری در محصول
مـوانــع نــوآوری :
1. عدم تشویق و حمایت از پیشتازان و حامیان نوآوری
2. نداشتن وقت آزاد برای فکرکردن درباره ایده نو
3. انزوی مدیریت ارشد
4. ساختار مکانیکی
5. عدم اطمینان از سرقت ایده ها
6. دلگرمی زیاد از حد از مدیریت
7. اطلاعات بیش از حد
8. مبارزات و سیاست بازی های سازمان
9. افق زمانی کوتاه مدت برای سودآوری
10. دست به دست گرداندن پیشنهادها و ایده های نو برای اخذ تائید
اصــول نــوآوری :
1. محصول، سرویس یا فرآیند را ساده و قابل درک کنید: (افراد به آسانی بفهمند ایده نو شما چگونه عمل می¬کند)
2. به محصول، سرویس یا فرآیند، جهت گیری مشتری پسند بدهید
3. با کم شروع کنید
4. امتحان، آزمایش و بازبینی کنید
5. از شکست ها درس بگیرید
6. زمان بندی معین را دنبال کنید
7. کارکنید، کارکنید و کار کنید
ســطـوح نــوآوری :
1. سطح استاندارد : نوآوری سطح یک را تشکیل می¬دهد، در حقیقت بهبودهای کوچک در سیستم هایی که تغییر ماهیت نداشته اند.
2. سطح بهبود : نوآوری هایی که موجب بهبود کوچک در سیستم، هم زمان با کاهش تناقض ذاتی موجود در سیستم شده اند.برای رسیدن به این نوآوری ها داشتن اطلاعات لازم در یک زمینه فناوری کفایت می¬کند .
3. اختراع در حوزه فن آوری های موجود : سیستم موجود را به نحو چشم گیر بهبود می¬دهد .
4. اختراع خارج از حوزه فناوری های موجود : این گونه نوآوری ها از حوزه علم کشف می¬شوند نه از حوزه فناوری .
5. اکتشاف : به خارج از محدوده دانش زمان خود تعلق می¬گیرد .
کــسـب و کــار
بشر به دلیل ارده قوی خود، ده ها هزارسال برای بهبود و توسعه شرایط زندگی خود کوشیده و سرنوشت خود را رقم زده است و هنوزم هم همین مسیر را طی می¬کند. در مجموع، جوامع بشری سه مرحله تکاملی را پشت سر گذاشته که عبارتند از :
1. جامعه سنتی
2. جامعه صنعتی
3. جامعه فراصنعتی یا اطلاعاتی
در جامعه سنتی، بشر عمدتا نیازهای خود را از طریق شکار و کشاورزی تامین می¬کرد و صاحبان کسب و کار از یک رشته آداب و رسوم و هنجارهای شخصی پیروی می¬کرند و کمتر کسی به فکر تغییر و تحول بود و توانایی افراد در تامین نیازها به زور و بازو کار یدی بستگی داشت و ارزش افزوده صرف ساخت و ساز کاخ ها می¬شد.
با پیدایش انقلاب صنعتی، کسب و کارها شروع به رشد کردندو کار فکری نیز به عنوان مکمل کار یدی مطرح شد. در این دوره که آن را دوره صنعتی می¬نامند، میل به ابداع و اختراع در بشر افزایش یافت و کم کم شخصیت هایی ظهور کردند که در پی ارضای کنجکاوی و کشف موضوع جدید بودند . این افراد، خصلت های مشخصی داشتند و از ریسک پذیری لذت می¬بردند .
در جامعه صنعتی، اصالت به ماده و انرژی داده شد و حرکت و توان در این دوران شتاب گرفت و ماشین بخار و ماشین های پیچیده تر ابداع شدند. با سرمایه گذاری زیاد، گروهی به عنوان الگوهای کسب و کار ظهور کردند که نتیجه این دوره، معرفی صاحبان صنایع بزرگی همچون فورد بود .
در عصر حاضر که /ان را جامعه فراصنعتی یا اطلاعاتی نامیده اند، سرعت تغییر و تحولات به گونه ای است که از آن به عنوان شگفتی های سرعت و تحولات نام می¬برند. در این دوره، از اهمیت کار یدی کاسته شده و به جای آن، نیروی انسانی کیفی که توان خلاقیت و نوآوری، با به کارگیری فکر و اندیشه را دارد، اهمیت پیدا کرده است. در چنین فضایی که تفکر و اندیشه عامل تمایز و برتری است، جوامعی می¬توانند توسعه یابند که از منابع انسانی که منشا فکر و ایده هستند و حیاتی ترین عامل تولید محسوب می¬شوند، حداکثر بهره برداری را کنند.
برخی از صاحبنظران بر این باوراند که در جامعه اطلاعاتی سه انقلاب به وقوع پیوسته و در حال تکامل است
1. انقلاب دیجیتالی : در انقلاب دیجیتالی، اطلاعات به سرعت از طریق سیستم های ارتباط کابلی، بی سیم، نوری و ماهواره منتقل می¬شود. از جمله ویژگی های آن، قدرت بیشتر در ازای هزینه کمتر، قدرت پردازش و حافظه است .
2. انقلاب اینترنتی : در انقلاب اینترنتی، رسانه گروهی ارتباطی پس از تلویزیون، اینترنت است و اینترنت همه راه های ارتباطی دیگر، مثل پست، روزنامه، مجله، تلفن، رادیو و تلویزیون را یک جا در خود دارد و هر کس می¬تواند اطلاعات کاملی به دست آورد .
3. انقلاب کارآفرینی : عصر حاضر را برخی از صاحب نظران عصر کارآفرینان نامگذاری کرده اند. کارآفرینان انقلابی را هدایت می¬کنند که منجر به تحول و نوسازی اقتصاد در پهنه جهانی شده است .
کسب و کار چیست
به زبان ساده کسب وکار، عبارت است از حالتی از مشغولیت؛ و به طور عام، شامل فعالیت هایی است که تولید و خرید کالا ها و خدمات با هدف فروش، آنها را به منظور کسب سود در برمی¬گیرد .
طبق نظریه (اوریک وهانت) کسب و کار عبارت ایت از هرنوع کاسبی که در آن خدمات یا کارهایی که دیگر افراد جامعه به آن نیاز دارند و مایل به خرید آن هستند و توان پرداخت بهای آن را دارند، تولید، توزیع و عرضه می¬شود.
(پترسن و پلومن) بر این باورند که هر تبادلی که در آن خرید و فروش صورت گیرد، کسب و کار نیست، بلکه کسب و کار، هر نوع تبادل تکراری و تجدید شونده خرید و فروش است .
پروفسور (اون)، کسب و کار را یک نوع کاسبی می¬داند که طی آن کالاها یا خدمات برای فروش در بازار تولید وتوزیع می¬شوند .
ویژگی های کسب و کار
1. فروش یا انتقال کالاها و خدمات برای کسب ارزش
2. معامله کالاها و خدمات
3. تکرا معاملات
4. انگیزه سود (مهم ترین و قدرتمند ترین محرک اداره امور کسب و کار)
5. فعالیت توام با ریسک، کسب و کار همیشه برآیند متمرکز است و عدم اطمینان، ویژگی آینده است .
اهداف اقتصادی و اجتماعی کسب و کار
سود رضایت بخش کالاها و خدمات کیفی
اهداف اقتصادی ایجاد و حفظ مشتریان اهداف اجتماعی برخورد عادلانه با کارگران
ایجاد نوآوری برخورد منصفانه با عرضه کننده
انـــــــــواع کسب و کـــــــــار
با توجه به تعاریف و متغیرهاییکه برای کسب و کار بیان شد، حیطه و عناصر کسب و کار در قالب تقسیم بندی های مختلفی ارائه گردیده که در یکی از مهم ترین این تقسیم بندی ها، کسب و کارها به سه دسته اصلی تقسیم شده اند :
1. کسب و کارصنعتی : صنعت به فرآیند استخراج و تولید کالاها برای مصرف نهایی یا استفاده صنایع دیگر برای تولید توجه دارد. بنابراین، کالاهای مورد استفاده مشتریان نهایی، کالاهای مصرفی خوانده می¬شوند و کالاهای مورد استفاده دیگر صنایع برای محصولات نهایی شان، کالاهای مولد نامیده می¬شوند .با توجهبه ماهیت صنایع، آن ها را به صنایع استخراجی، ژنتیک، تولیدی و سازه ای تقسیم می¬کنند.
صنایع تولیدی : آهن وفولاد، ماشین آلات، انواع خودرو، مواداولیه
صنایع استخراجی : معدنی، کشاورزی، شکار، ماهی گیری
صنایع ژنتیک : اصلاح نژاد ماکیان، گیاهان، آبزیان و دام
صنایع سازه ای : سدها، جاده ها، کانال ها، پل ها
2. کسب و کار خدماتی : شامل فعالیت هایی که برای انتقال کالاو خدمات از مکان تولید به محل مصرف، ضروری هستند .
کسب و کار خدماتی، کسب و کار تجاری را نیز شامل می¬شودو به انجام آن کمک می¬کند .
3. کسب و کار تجاری : تجارت شاخه ای از کسب و کار خدماتی است. به تعبیری، وضعیت نهایی فعالیت کسب و کار شامل خرید و فروش کالاها و خدمات است. کسب و کارهای تجاری را بر اساس اندازه و میزان پوشش به دودسته اصلی تقسیم می¬کنند :
بر اسا اندازه و ظرفیت : تجارت عمده فروشی – تجارت خرده فروشی
براسا میزان پوشش بازار : تجارت منطقه ای یا محلی – تجارت بین المللی
انـــــواع کسب و کـــــار از دیدگاه قانون تجارت
1. مالکیت انفرادی : کسب و کاری که یک فرد آن را راه اندازی و اداره می¬کند و کسب و کار جدا از شخص نیست .
2. شراکت : دویا چند نفر که به عنوان شریک در سود کسب و کار با یکدیگر مشارکت و همکاری دارند .
3. شرکت : تشکیلات قانونی جدا از افرادی است که مالک آنها هستند و از طریق قوانین دولتی ایجاد شده است . به طور کلی کسب و کار در قالب شرکت، دو گروه عمده را شامل می¬شود .
شرکت های سهامی *سهامی عام سهامی خاص
شرکت با مسئولیت محدود
الف ) کسب و کار تجاری شرکت تضامنی
شرکت مختلط سهامی
شرکت مختلط غیرسهامی
شرکت نسبی
شرکت تعاونی تولید و مصرف تعاونی تولید تعاونی توزیع
ب ) کسب و کار غیر تجاری : در کنار شرکت هایی که به کار تجارت اشتغال دارند؛ قانون گذار، نهاد حقوقی خاصی را که دارای شخصیت حقوقی می¬باشد جهت انجام اموری که جنبه غیرتجاری دارد از قبیل کارهای علمی یا ادبی یا امورخیریه یا خدماتی، پیش بینی نموده است، ماده یک آئین نامه اصلاحی ثبت تشکیلات و موسسات غیرتجاری، موسسه غیرتجاری را به دو مورد تقسیم کردند:
الف ) موسساتی که مقصود از تشکیل آنها، جلب منافع و تقسیم آن بین اعضای خود نباشد؛ اینگونه موسسات در اصطلاح موسسات غیرانتفاعی نامیده می¬شوند و کلیه فعالیت های اجتماعی از قبیل انجمن های اسلامی و تخصصی و علمی و احزاب و دستجاب سیاسی و موسسین آن هنگامی که درخواست ثبت می¬نمایندو توسط اداره ثبت شرکت ها، مراتب از طرف اداره کل اطلاعات نیروی انتظامی استعلام می¬شودو پس از وصول پاسخ مثبت نسبت به ثبت اقدام می¬گردد .
ب ) موسساتی که مقصود از تشکیل آنها ممکن است جلب منافع مادی و تقسیم منافع مزبور بین اعضای خود یا غیر باشد این گونه موسسات، موسسات غیرتجاری نامیده می¬شوند .
چرخه حیات کسب و کار
صاحب نظران مراحل ایجاد و توسعه کسب و کار را در قالب متعددی تقسیم بندی کرده اند. به طور سنتی چرخه حیات کسب و کار را می¬توان در قالب پنج مرحله بررسی کرد .
1. مرحله ایجاد کسب وکار
2. مرحله شروع کسب و کار
3. مرحله رشد
4. مرحله تثبیت کسب و کار
5. مرحله نوآوری یا افول
مشــکلات و موانع کسب و کار جدید
1. عدم قاطعیت در درآمد : ایجاد کسب و کار هیچ ضمانتی در بر ندارد که کارآفرینان پول کافی برای ادامه فعالیت خود به دست آورند .
2. ریسک از دست دادن پول سرمایه گذاری شده : میزان شکست کسب و کار جدید نسبتا بالاست تحقیقات اخیر نشان میدهد که در مدت 6 سال، 63 درصد از کسب و کارهای کوچک به شکست منجر شده است .
3. ساعت طولانی و کار سخت
4. کیفیت پایین زندگی تا زمانی که کسب و کار تثبیت شود
5. مسئولیت های کامل : رئیس خود بودن بسیار خوب است، اما بسیاری از کارآفرینان در می¬یابند که باید درباره موضوعاتی تصمیم گیری کنند که واقعا دانش و آگاهی لازم در آن زمینه ها را ندارند .
آمـــادگـی و ایـجــاد کسب و کـار
در تحقیقات بیان شده است که کارآفرینان موفق در شروع فعالیت خود در جامعه عمل پوشاندن به ایده خود فعال تر عمل کرده اند. به عبارت آنها در واقعی و ملموس کردن افکار خود فعالیت بیشتری از دیگران دارند، آنها به دنبال امکانات و وسایل رسیدن به هدف هستند، به دنبال کمک های مالی بوده و آنها رابه دست آورده اند. یک شخصیت حقوقی ایجاد کرده اند، تیمی تشکیل داده اند، ابزار و وسایل خریداری کرده اند و تمام وقت خود را در اختیار فعالیت جدید قرارداده اند، اما چگونه می¬توان یک کسب وکار ایجاد و آن را به سرمنزل مقصود رساند؟ برای این کار باید چند گام کلی و اساسی رابه ترتیب برداشت :
1. جستجو و ایجاد ایده مناسب برای فعالیت یا سرمایه گذاری
2. بررسی و امکان سنجی ایده و طرح سرمایه گذاری، شامل : مطالعه بازار، مطالعه فنی و بررسی و ارزیابی های مالی طرح و نیز مطالعه اجتماعی
3. تدوین برنامه کسب و کار
4. اجرا و کنترل
ایجاد ایده ( ایده پردازی )
نخستین گام موثر در سرمایه گذاری، ایجاد ایده برای سرمایه گذاری است. در کشورهای مختلف با توجه به میزان انسجام سیاستهای صنعتی و پایداری آنها، و کیفیت ایده هایی متفاوت است. هدف این گام، تهیه فهرستی بالابلند از محصولات و خدمات وبه عنوان ایده های گوناگون است و بیشتر تاکید بر فزونی تعداد ایده ها است، به منظور انجام بهتر این کار، در ابتدا معیارهایی برای ایجاد و انتخاب محصول یا خدمت در نظر گرفته شود.
معیارهای انتخاب ایده
برای ایجاد وانتخاب ایده سه معیار وجود دارد:
1. محصول یا خدمت، نیازی را که در حال حاضر تامین نمی¬شود، تامین خواهد کرد که سه حالت مختلف را می¬توان باری آن در نظر گرفت .
الف ) کسی نمیدانسته چگونه این نیاز را تامین نماید.
ب ) نیاز تشخیص داده نشده، در صورتی که وجود داشته است .
ج ) نیازی وجود نداشته و در حقیقت نیازی احساس نمی¬شده است .
2. محصول یا خدمتی به بازار عرضه می¬شود که تقاضا بیشتر از عرضه است .
3. محصول یا خدمت، قابلیت رقابت موفقیت آمیز با محصول یا خدمت موجود را داشته باشد
مـطالــــعه فـنـی
پس از انجام بررسی ها و مطالعات بازار و پیش بینی نوع و میزان نیاز بازار به محصول و یا خدمت مورد ارائه طرح، مرحله دوم امکان سنجی طرح یعنی بررسی های فنی_مهندسی، با توجه به نتایج به دست آمده از بررسی بازار شروع می¬شود. این مطالعات به منظور اطمینان از امکان اجرایی بودن طرح از نظر فنی و عملیاتی، انجام می¬شود، مهم ترین هدفی که در بررسی های فنی دنبال می¬شود، تعیین چهارچوب فنی و اجرایی، فرآیندهای مدیریتی، اجرایی و پشتیبانی و برآورد هزینه های مختلف یعنی سرمایه ثابت، سرمایه درگردش و هزینه راه اندازی، به عنوان مقدمه و پیش نیازی برای مطالعات مالی است. زیرا فصل مشترک مطالعات فنی و مالی، برآورد هزینه های طرح می¬باشد .
اهداف بررسی های فنی-مهندسی
بررسی های فنی-مهندسی به سه منظور انجام می¬شود :
1. قابلیت اجرای طرح از نظر فنی
2. انتخاب و گزینش عوامل تکنولوژیک طرح از بین گزینه های مختلف فنی
3. ایجاد زمینه برای تخمین بهانه هزینه ها
تهیه برنامـه ســاخت
همانطور که می¬دانیم، یکی از هدفهای مطالعات فنی مهندسی، برآورد هزینه ها است. یک برنامه ساخت شامل برآورد هزینه های سرمایه گذاری ثابت، هزینه های تولید و ساخت، هزینه های راه اندازی، هزینه های اداری و امور عمومی است که در جدول ذیل نشان داده شده است .
نوع هزینه اقلام اصلی هزینه
1. هزینه های ثابت سرمایه گذاری زمین
ابنیه و ساختمان
ماشین آلات
تجهیزات حمل و نقل داخلی و انبارداری
لوازم تست و آزمایشگاه
تاسیسات
تجهیزات اداری و رفاهی
2. هزینه های عملیاتی و جاری تولید مواد مستقیم
کار مستقیم
سربار تولید
تعمیرات و غیره
3. هزینه های راه اندازی و شروع به تولید هزینه های آموزشی
هزینه های مسافرت و ایاب و ذهاب
هزینه های کار مجدد و اضافه کاری
هزینه های ضایعات
حق مشاوره
4. هزینه های اداری و عمومی حقوق و مزایای مدیران
حقوق و مزایای پرسنل اداری و خدماتی
استهلاک
مواد و ملزومات
لوازم التحریر و چاپ و انتشارات
مخابرات و پست
جشن ها و مراسم و پذیرایی
مسافرت ها و مامورات ها
بیمه، مالیات و عوارض
سود، بهره و اجاره
نگهداری محوطه و فضای سبز
بررسی و مطالعات مالی
فرآیند مطالعه مالی، امکان تامین مالی مناسب و به موقع جهت اجرای پروژه سرمایه گذاری مورد مطالعه قرار می¬دهد .
اهداف بررسی های مالی
1. محاسبه کل درآمد تخمینی برای سال اول و سال های بعد.
2. مشخص کردن درآمد ماهیانه تخمینی برای سال های اول و سال های بعد .
3. تعیین حجم سرمایه گذاری مورد نیاز جهت احداث و شروع فعالیت .
4. تهیه صورت منابع و مصارف وجوه نقد در طول احداث و پنج سال اول بهره برداری .
5. پیش بینی حجم فروش مورد نیاز جهت رسیدن به سوددها جهت در سال های اولیه .
فرآیند مطالعه مــالـی
مطالعه مالی دو بخش پیش بینی های مالی و ارزیابی عملکرد مالی را شامل می¬شود .
1. برآورد مجموع درآمدها : برآور مجموع درآمدها بر اساس برنامه فروش پیش بینی شده در مطالعات بازار به دست می¬آید .
2. برآورد نیازهای مالی و راه های تامین آن : سرمایه گذاری طرح در دو مرحله اتفاق می¬افتد :
مرحله اجرای طرح
مرحله بهره برداری از طرح
سرمایه مورد نیاز دوره اجرای طرح را سرمایه ثابت و سرمایه مورد نیاز دوره بهره برداری را سرمایه در گردش می¬نامند .
3. پیش بینی صورت حساب سود و زیان
صورت حساب سود و زیان پیش بینی شده در برگیرنده خلاصه ای از بودجه های فروش، تولید و هزینه ها می¬باشد. هدف از تهیه صورت حساب مزبور، برآورد سود خالص است.
4. پیش بینی صورت منابع و مصارف وجوه نقدی
صورت منابع و مصارف وجوه نشان دهنده گردش نقدینگی موسسه طی یک دوره مشخص می¬باشد. از زمانی که هر طرح سرمایه گذاری به بهره برداری می¬رسد، از یک دیدگاه ویژه، می¬توان آن را در چرخه ای دید که پول یا وجه نقد را به کالا و خدمات قابل عرضه تبدیل کرده است و با فروش آنها، دوباره به مجوه نقد دست می¬یابد. چرخه ی مزبور به شکل زیر نشان داده شده است .
وجوه نقد محصولات و خدمات
5. پیش بینی ترازنامه :
ترازنامه پیش بینی شده در گزارش امکان سنجی یک طرح سرمایه گذاری، نشان دهنده وضعیت مالی طرح پس از یک دوره مشخص از اجرایی شدن آن است. ترازنامه در حقیقت از یک سو فهرستی است از تمام منابع کسب و کار و از سوی دیگر بیان کننده میزان حقوق تامین کنندگان مالی طرح و حقوق صاحبان آن، که برای در اختیار گرفتن منابع بیان شده، صرف شده است .
ترازنامه دارای سه قسمت اصلی به شرح زیر است :
الف ) دارایی ها
ب ) بدهی ها سرجمع دارایی ها با مجموع بدهی ها با حقوق صاحبان سهام برابر می¬باشد .
ج ) حقوق صاحبان سهام
6. تصمیم گیری در مورد سرمایه گذاری
در رابطه با هر طرح یا پروژه، سوال منطقی این است که آیا انجام آن ارزش دارد؟ معیارهای متنوع و متعددی جهت ارزیابی پروژه پیشنهاد شده است. معیار ارزشی پروژه ها، تحت دو گروه کلی، غیرتنزیلی و و تنزیلی طبقه بندی می¬شود :
الف ) معیارهای غیرتنزیلی : یعنی معیارهایی که ارزش زمانی پول را در نظر نمی¬گیرند. مشهورترین این معیارها که غالبا در طرح توجیهی بیشتر طرح های سرمایه گذاری مشاهده می¬شوند، دوره برگشت سرمایه و نرخ بازده حسابداری است .
ب ) معیارهای تنزیلی : یعنی معیارهایی که ارزش زمانی پول را در نظر می¬گیرند. مشهورترین این معیارها عبارتند از ارزش فعلی خالص، نرخ بازده داخلی، نسبت هزینه منفعت و هزینه سالانه منفعت .
7. تحلیل مالی طرح در شرایط عملیاتی
این تحلیل در حقیقت بر این اساس استوار است که اگر سرمایه گذاری در طرح صورت گیرد، وضعیت شرکت نوپا نسبت به شرکت های مشابه چگونه است. برای بررسی از نسبت های مالی استفاده می¬شود. تحلیل گران از این نسبت ها، هم به منظور پیش بینی، بررسی و ارزیابی عملکرد مالی طرح در آینده، و هم برای مقایسه عملکرد آتی آن با شرکت های مشابه موجود، استفاده می¬کنند .
8. ارزیابی پیامدهای اجرایی و تغییر در شرایط عملیاتی
ارزیابی پیامدهای اجرایی و تغییر در شرایط عملیاتی شامل : تحلیل ریسک و تحلیل حساسیت می¬باشد .
الف ) تحلیل حساسیت : در واقع یک نوع بازنگری در ارزیابی اقتصادی است. با این سوال که آیا پس از انجام پروژه، تخمین های اولیه می¬تواند به خوبی نمایانگر شرایطی باشند که در آینده پیش خواهد آمد و برطرح اثر خواهد گذاشت؟
تحلیل ریسک : از آنجا که سرمایه گذاری در هر طرح مستلزم پذیرفتن مقداری خطر است و نتایج بسیاری از تصمیمات مالی به درستی قابل پیش بینی نیست و نتایج واقعی می¬تواند با نتایج مورد انتظار متفاوت باشد، گاهی تصمیم گیرنده می¬خواهد اندازه ریسک حاصل از تصمیم گیری خود در سرمایه گذاری را بداند .
اداره کسـب و کـــــار
در کلیه مراحل چرخه ی حیات کسب و کارهای کارآفرینانه، باید مجموعه ای از فعالیت های کاری صورت پذیرد. هنری فایول، یکی از صاحب نظران مدیریت، این فعالیت ها را به شش دسته به شرح زیر تقسیم می¬کند :
1. فعالیت های مدیریتی : مدیریت عبارت است از فرآیند به کارگیری موثر و کارآمد منابع مادی و انسانی بر مبنای یک نظام ارزشی پذیرفته شده که از طریق برنامه ریزی، سازماندهی، مدیریت منابع انسانی، هدایت و کنترل عملیات برای دستیابی به اهداف تعیین شده صورت می¬گیرد .
برنامه ریزی *برنامه ریزی استراتژیک *برنامه ریزی تاکتیکی
سازماندهی
مدیریت منابع انسانی* کارمندیابی *انتخاب *توجیه و راهنمایی *حرکت
هدایت فعالیتهای مدیریت
کنترل و نظارت
2. فعالیت های تولیدی و فنی : تولید، فرآیندی است که طی آن، مواد خام بوسیله ی سازمان به کالایا خدمت نهایی تبدیل می¬شود و عبارت است از استفاده از منابع برای ایجاد یک کالا یا خدمت. یک منبع ممکن است به وسیله ی یک ماشین (تراکتور، چرخ خیاطی، کامپیوتر و غیره)، با یک فرآیند (تجزیه و تحلیل آماری یا آموزش) یا از طریق تسهیلات (دانشکده ها، رستوران ها یا درمانگاه ها) تغییر پیدا کند. مدیریت تولید یا عملیات، فرآیند طرتحی و مدیریت یک سیستم تولیدی است و هدف از آن، تولید خدمت یا محصول با پایین ترین هزینه است که ضمن آن بالاترین کیفیت حاصل شود .
3. فعالیت های بازرگانی : یکی از فعالیت های کلیدی در راه اندازی و اداره امور کسب و کارهی کارآفرینانه فعالیت بازرگانی است. طی این فعالیت،شرکت به خریداقلام موردنیاز خود می¬پردازدومحصولات وخدمات تولیدی خود رابا انجام تحقیقات بازاریابی میفروشد.
مدیریت خرید
مدیریت بازاریابی
4. فعالیت های ایمنی (مدیریت ریسک):
سوبرلی انواع ریسک هایی را که کارآفرینان با آن مواجه می¬شوند در قالب ریسک های شخصی و ریسک های کسب و کار تقسیم بندی می¬کند .با توجه به اینکه فعالیت های کارآفرینانه توام با ریسک و مخاطره است، لذا کارآفرینان بایستی چگونگی مدیریت ریسک را بیاموزند .
5. فعالیت های حسابداری
حسابداری عبارت است از فن ثبت، طبقه بندی و تلخیص فعالیت های مالی موسسات در قالب اعداد و ارقام قابل سنجش به پول رایج کشور و تفسیر نتایج حاصل از آن. در حسابداری دوطرفه، معاملات و وقایع مالی، ابتدادر فرمی به نام سند حسابداری یا سند روزنامه منعکس و تجزیه و تحلیل می¬شود .
6. صورت های مـــــــالی :
پس از انتقال اقدامات در دوره اول ثبت حسابها (تهیه دفتر روزنامه و دفترکل)، تهیه صورتهای مالی اهمیت می¬یابد. صورت های مالی اصلی در هرکسب و کار، عبارتند از : صورت سود و زیان، صورت سرمایه، ترازنامه و صورت گردش وجوه نقد.