«خب قشنگه، برای این که مده، همه می پوشند، می خواهم آزاد باشم، مگر اشکالی دارد و …. » اگر از اکثر افرادی که عادت کرده اند رفتار اجتماعی، نوع و سبک لباسشان را طبق آخرین مدهای رایج ماهواره ای تنظیم کنند، بپرسید که به چه علت این کار را انجام می دهند، یا مثلاً این آرم و کلمهى روی لباس آنها چه معنایی دارد، به سختی می توانند پاسخ متقاعد کننده ای ارائه دهند هرچند شاید از نظر خودشان این دلایل منطقی باشد. معلوم نیست چه اتفاقی افتاده است؟ از بعضی خیابان های شهر که عبور می کنی با خوت می گویی شاید در کشور دیگری هستم! لباس های عجیب و غریب، آرایش هایی که به جای زیبایی ترسناکند و مدل موهایی که هیچ شباهتی به موی انسان ندارند.گویی برای برخی افراد هیچ خط قرمزی در پوشش و آرایش وجود ندارد! مرد و زن هم ندارد. برخی از پسران جوان در جراحی بینی، آرایش و پوشش نامتعارف از دختران هم پیشی گرفته اند!
قصد ندارم در این نوشتار بگویم نوجویی، تنوّع طلبی و گرایش جوانان به «امروزی شدن» پدیده اى غیرطبیعی و نابهنجار است اما از آن جا که همواره مدها، شیوه های رفتاری، هنجاری و ارزش های خاصی در بین جوانان و نوجوانان رونق و شیوع می دهند و مد، عاملی می شود برای انتقال هنجار و ارزش از جامعه ای به جامعه ای دیگر، لذا قاعدتاً این مدگرایی باید حد و مرزی داشته باشد.
متأسفانه بیشتر مدهای رایج در بین جوانان و نوجوانان برگرفته از الگوهای بیگانه و غیر خودی است، تا آن جا که بعضی از جوان ها از نوک پا تا فرق سرشان غربی است و حتّی وقتی نگاه می کنی، می بینی کلمات یا جملاتی بر روی لباس، داشبورد ماشین، کمد شخصی یا درب ورودی مغازه شان نوشته شده که کم تر ارتباطی با آرمان ها وعلایق فردی آنها دارد و گاه حتّی معنای آن را نیز به درستی نمی دانند.
مسلماً تنوع طلبی، نوگرایی، زیبایی خواهی، تأیید و مقبولیت اجتماعی و الگوپذیری از جمله گرایش ها و امیال فطری انسان به خصوص نوجوان و جوانان است که بیشتر در مدگرایی تجلی پیدا می کند. براین اساس لازم است از آسیب های این امر نیز باخبر باشیم، تا اولاً در حد اعتدال به ارضای این میل فطری بپردازیم. ثانیاً از پیامدهای منفی مدپرستی مصون مانده و در دام افراط و تفریط ها گرفتار نشویم تا بدین وسیله از نشاط و شادابی مدگرایی مثبت جهت سلامت روان و تن استفاده کنیم.
برخی از مدگرايي به عنوان يك آسيب اجتماعي ياد مي‌كنند اما بسياري از صاحب‌نظران معتقدند كه نفس مدگرايي نگران‌كننده نيست بلكه الگوهايي كه بعضاً براي مد انتخاب مي‌شود، مطابق با فرهنگ ما نیست که مسئولان فرهنگی می بایست فکری به حال آن بکنند تا الگوهايي كه براي مد انتخاب مي شوند با فرهنگ، شرع و عرف سازگاري داشته باشد. به نظر مي‌رسد در بسياري موارد وجود مدهاي خاص در چهره‌هاي هنري، ورزشي و بعضاً سياسي در برخي كشورها باعث همانندسازي جوانان مي‌شود كه اين نوع الگوبرداري الزاماً هميشه مطلوب جامعه نيست. لذا نبايد به مسئله مد و مدگرايي نگاه كاملاً منفي داشت بلكه مدها مي توانند متناسب با فرهنگ ايراني اسلامي باشند. موضوعي كه ما در آن ضعف داريم و نتوانسته ايم در برابر مد هايي كه از بيرون نظام فرهنگي به جامعه ما ارائه مي شود مقابله به مثل كنيم و ابتكار و خلاقيت خود را به كار بيندازيم و به جاي پذيرش مدهاي ديگران خود ارائه دهنده مد باشيم.
* خراسان – مورخ دوشنبه 1392/08/06 شماره انتشار 18537
به قلم مهدی یاراحمدی خراسان
http://khorasannews.com/News.aspx?type=1&year=1392&month=8&day=6&id=5281683
