خلاصه كتاب: فصل 1 : اهميت ايمني :
با آغاز انقلاب صنعتي ، موضوع حفاظت از سلامت نيروي كار از حالت فردي خارج و حالت عمومي تري به خود گرفت . پس از پيدايش مكتب روابط انساني در مديريت ، توجه به ايمني منابع انساني اهميت بيشتري يافت. هرينه هاي محيط هايغير ايمن بسيار شگفت آورند. اگر هزينه هاي غرامت و ضرر و زيان پرداختي به آسيب ديدگان را در نظر بگيريم مي توان دريافت كه عدم وجود ايمني مي تواند يك سازمان را از پا در آورد.
امروزه اهميت مديريت ايمني در دستيابي به كارآيي سازمان به طور فزاينده اي مورد توجه قرار گرفته است. امروزه همگان بر اين باورند كه ايمني و بهداشت به سيستم مديريت فعالي نياز دارد چرا كه ايمني و بهداشت را نمي توان از طريق مقررات اجباري يا احساس جمعي و يا توسط يك فرد به تنهايي تامين كرد. به جرات مي توان گفت (مديريت ايمني گزينه نيست ضرورت است).
تعريف ايمني :
1ـ حالتي كه در آن احتمال خطر آسيب ( به اشخاص ) يا خسارت ماديبه ميزان قابل قبولي محدود شده است.
2ـ عدم وجود مخاطره ي غير قابل قبول آسيب به عبارت ديگر ايمني مجموعه شرايطي است كه ميزان مخاطره ي مربوط به سلامتي را به حداقل برساند.
تعريف حادثه : عبارت است از رويداد ناخواسته اي كه باعث مرگ از دست رفتن سلامتي جراحت ، آسيب يا خسارت ديگري بشود.
تعريف رخداد : عبارت است از رويدادي كه باعث ايجاد حادثه شود يا توان بالقوه ي ايجاد حادثه را داشته باشد.
فصل 2
ساختار سيستم هاي مديريت ايمني:
هدف سيستم مديريت ايمني ، حصول اطمينان از اين است كه سازمان چگونگي تاثير فعاليت هاي خود در زمينه ي بهداشت و ايمني را بشناسد و اندازه گيري هايي به منظور كنترل و بهبود آن تدوين كند. اين اندازه گيري ها از طريق :
1ـ پايش و بازنگري عملكردها
2ـ اصلاح عدم تطابق هاي مشاهده شده در مميزي ها انجام مي شود.
نكته : حائز اهميت اسين است كه سيستم مديريت ايمني بايد بخشي از كل سيستم مديريت باشد و نه يك سيستم مجزا يا اضافي
اصول حاكم بر سيستم هاي مديريت ايمني و بهداشت شغلي شامل
اصل يك : تعهد و خط مشي اصل دو ، طرح ريزي
اصل سه ، اجرا و عمليات اصل چهار : كنترل اندازه گيريو اقدام اصلاحي
اصل پنج : بازنگري و بهبود (بازنگري مديريت)
اگر اصل يك را به عنوان هدف گزاري كلي و ايجاد تعهد در مديريت و كاركنان سازمان قلمداد كنيم چهار اصل بعدي دقيقاً مطابق چهار قدم چرخه يدمينگ (PDCA) يعني برنامه ريزي (PLAN) ، اجرا (DO) كنترل (CHECK) و اقدام (ACTION) است.
يكپارچه سازي سيستم هاي مديريت فوايد فراواني براي سازمان ها دارد كه برخي از آنها عبارتند از :
صرفه جوئي در زمان و هزينه
1ـ استفاده بهتر از منابع
2ـ پرهيز از دوباره كاري
3ـ دسترسي آسان تر به اطلاعات
4ـ تركيب مميزي هاي مختلف
ارتفاي كارآئي
1ـ كاهش كار اداري 2ـ دستيابي به تصويري كلي از سازمان
3ـ حركت به سمت TQM (مديريت كيفيت فراگير) 4ـ كاهش زمان واكنش
هم افزايي
1ـ استفاده از چهار چوبمشترك براي گسترش سيستم ها 2ـ اهداف مشترك 3ـ حذف آموزش ها و ارتباطات تكراري
بهبود وضعيت سازمان
1ـ مشاركت كليه پرسنل 2ـ سيستم مميزي فراگير
3ـ ترويج فرهنگ TQM
در كليه سيستم هاي مديريت اعم از كيفيت ، محيط زيست و ايمني ، مسندسازي برخي روش ها و شيوه ها لازم است اگر مشتركات و اختلافات اين سيستم ها شناسايي و يك سيستم به صورت يكپارچه طراحي و اجرا شود علاوه بر كاهش حجم مشكلات به دليل نگرش واحد به مجموعه مستندات از سازگاري بسيار بالايي برخوردار خواهند بود.
استانداردهايي كه در اين زمينه تدوين شده است براساس ماهيت به دو دسته تقسيم مي شوند.
الف ) استاندادهاي مديريت ايمني مربوط به مواد خطرناك
هدف اين استانداردها به حداقل رساندن خطرات ناشي از كار با مواد خطرناك است.
ب ) استانداردهاي مربوط با ايمني و بهداشت شغلي كاركنان
هدف اين استانداردها به حداقل رساندن خطراتي است كه افراد حاضر در محيط كار را تهديد مي كنند.مراحل استقرار سيستم مديريت ايمني و بهداشت شغلي
سازمان ها براي استقرار سيستم مديريت ، روش ها و ره هاي مختلفي انتخاب مي كنند. بديهي است سازمان ها در تعيين نحوه ي پياده سازي سيستم مديريت خود مختارند و فقط بايد الزمات استانداردهاي مربوطه را رعايت كنند.
فصل 3
تشريح الزمات استاندارد OH SAS 18001
مشخصات OHSAS در مورد هر سازماني كه مايل به اعمال موارد زير باشد كاربرد دارد :
الف ) به كارگيري سيستم مديريت ايمني و بهداشت شغليبه منظور حذف يا به حداقل رساندن خطر
ب ) به كارگيري سيستم مديريت ايمني و بهداشت شغلي شغلي و اجرا و نگهداري و بهبود مستمر آن
ج ) حصول اطمينان از انطباق با خط مشي ايمني و بهداشت شغلي سازمان
د) اثبات اين انطباق براي ديگران
5ـ گواهي ثبت سيستم مديريت ايمني و بهداشت شغلي خود توسط يك سازمان بروني
و) تعيين و اعلام ميزان انطباق خود ، با اين متن مشخصات OHSAS
مراجع
OHSAS 18002:1999 خطوط راهنما براي پياده سازي OHSAS 18001 BS 8800:1996 راهنماي سيستم هاي مديريت ايمني و بهداشت شغلي
اصطلاحات و تعاريف
1ـ حادثه : رويداد ناخواسته اي كه منجر ه مرگ بيماري جراحت يا آسيب شود.
2ـ مميزي ، برسي مستقل و سيستميافته براي تعيين اينكه فعاليت ها و نتايج مربوطه به ترتيبات برنامه ريزي شده مطابقت دارد.
3ـ بهبود مستمر : فرايند ارتقاي سيستم مديريت ايمني و بهداشت شغلي به منظور دستيابي به بهبود در عملكردهاي كلي
4ـ خطر : منبع يا وضعيت آسيب بالقوه به شكل جراحت يا بيماري ، صدمه به اموال و …
5ـ شناسايي خطر : فرآيند تشخيصي وجود خطر
6ـ رخداد : رويدادي كه منجر به حادثه شود يا توان بالقوه ايجاد حادثه را داشته باشد.
7ـ طرف هاي ذينفع
8ـ عدم تطابق : هر گونه مغايريت با استاندارد هاي كاري ، مقررات روش هاي اجرائي
9ـ اهداف : كه از سوي سازمان تعيين مي شود.
10ـ ايمني و بهداشت شغلي : شرايط و عواملي كه سلامت حاضرين در محل كار را تحت تاثير قرار ميدهد
11ـ سيستم مديريت ايمني و بهداشت شغلي : بخشي از كل سيستم مديريت كه اداره مخاطرات OH&S مرتبط با كار سازمان را تسهيل مي كند.
12ـ سازمان : شركت ، بنگاه ، اداره و … كه داراي وظايف و تشكيلات اداري خاص خود باشد.
13ـ عملكرد : نتايج قابل اندازه گيري سيستم
14ـ مخاطره : تركيب احتمال وقوع يك رويداد خطرناك مشخص و تبعات آن
15ـ مخاطره سنجي : فرايند برآورد اندازه مخاطره و تصميم گيري در خصوص قابل قبول بودن آن
16ـ مخاطره قابل قبول
مولفه هاي سيستم مديريت ايمني و بهداشت شغلي
1ـ نيازمندي هاي كلي 2ـ خط مشي ايمني و بهداشت شغلي
3ـ طرح ريزي : شامل الف ) طرح ريزي براي شناسايي خطر ، مخاطره سنجي و كنترل مخاطرات
ب) الزامات قانوني و ساير الزمات ج ) اهداف د) برنامه مديريت ايمني و بهداشت شغلي
4ـ اجرا و عمليات : در برگيرنده الف ) ساختار و مسئوليت ب ) اموزشي ، آگاهي و صلاحيت ج ) مشورت و تبادل اطلاعات د) مستند سازي 5) كنترل مدارك و داده ها و) كنترل عملياتي
آمادگي و واكنشدر وضعيت اضطراري
5ـ بررسي و اقدام اصلاحي : شامل الف ) پايش و اندازه گيري عملكرد
ب) حوادث ، رخداد ها ، عدم تطابق ها و اقدام اصلاحي و پيشگيرنه
ج) سوابق و مديريت سوابق د) مميزي
6ـ بازنگري
برگرفته از OHSAS 18001:1999 مترجم : امیررضا شادفر
فهرست :
فصل اول :
اهمیت ایمنی و بهداشت شغلی
فصل دوم :
ساختا ر سیستم های مدیریت ایمنی
فصل سوم :
تشریح الزامات استاندارد ohsas18001
پژوهشگر : سید علی قادری
