معرفي رشته و بيان منابع كارشناسي ارشد مديريت پروژه

معرفی رشته مدیریت پروژه و ساخت:
حدود 50 سال از پیدایش ، تکوین و کاربرد سیستم های مدون و منظم برنامه ریزی وکنترل پروژه وهمچنین مدیریت پروژه می گذرد و کار توسعه، تکمیل و بهره برداری از این سیستم ها و روش ها همچنان ادامه دارد.هدف مهم و کار اصلی سیستم های برنامه ریزی و کنترل(نظارت) پروژه ، دستیابی به هدفهای برنامه ، طرح پروژه ازراه بهینه نمودن مدت زمان، هزینه ی اجرا و کیفیت نتایج پیش بینی شده یا مورد انتظار آنهاست. بدین جهت ، ابزاری موثر و کارامد برای مدیریت برنامه ، طرح و پروژه می باشد. طرح ها و پروژه ها در هر کشوری، همچون چرخ هایی برای تحرک ماشین رشد و توسعه ی اقتصادی – اجتماعی به شمار می آیند. شناخت یکایک منابع کشور و اولویت آنها نسبت به یکدیگر و استفاده بهینه از آنها ، موجب دستیابی کامل به هدف ها وآرمان های تعیین شده ، تسریع حرکت فرایند توسعه و سلامتی ساخت و روان نظام اقتصادی یک کشور خواهد شد.
از این رو، کشورهایی که در فرایند پر شتاب تحول نظام اقتصادی-اجتماعی ،به این حقایق و آگاهی ها دست یافته اند ، نه تنها زمان بلکه سایر منابع(نیروی انسانی ، تجهیزات ، ماشین آلات ، مواد اولیه و مصالح ، پول ، سرمایه و طبیعت ) نیز برای آنها بسیار مهم تلقی می شود و برای حفظ موقعیت اقتصادی و ارتقا و بهبود آن به تهیه و توسعه روش ها و سیستم های بهینه سازی منابع ، و از همه مهمتر بهره برداری از آنها ، نیازی حیاتی دارند.

در ایران در 20 سال اخیر ، در زمینه معرفی و گسترش مبانی و مفاهیم مدیریت ، وتا حدودی مدیریت پروژه و سیستم های برنامه ریزی و کنترل پروژه ، تلاش های ارزنده ای انجام شده است.
مدیریت پروژه قبلاً به صورت یکی از فیلد های رشته ی صنایع بود و به این صورت بود که فارغ التحصیلان رشته ی صنایع(تولید صنعتی) به عنوان مدیر پروژه در بخش صنعتی مشغول به کار می شدند . با سیستماتیک شدن مقوله ی ساخت وساز به برنامه ریزی و مدیریت در این زمینه احساس نیاز بیشتری می شد. و در پاره ای موارد مهندسین صنایع که دانش کافی در مقوله ی ساخت نداشتند به عنوان مدیران پروژه های ساختمانی مطرح می شدند. اما حدود 6 سال است که رشته ی مدیریت پروژه و ساخت به صورت کاملاً تخصصی برای فارغ التحصیلان (دوره ی لیسانس ) رشته ی معماری و عمران آموزش داده می شود.

مديريت پروژه به كارگيري دانش، مهارتها، ابزار و تكنيكهاي لازم در اداره جريان اجراي فعاليتها، به منظور رفع نيازها و انتظارات متوليان از اجراي پروژه است. مديريت پروژه در اجراي اين مهم از دو بازوي قدرتمند برنامه ريزي و كنترل پروژه بهره مي گيرد.
كنترل پروژه فرآيندي است در جهت حفظ مسير پروژه براي دستيابي به يك تعادل اقتصادي موجه بين سه عامل هزينه، زمان و كيفيت در حين اجراي پروژه، كه از ابزار و تكنيك هاي خاص خود در انجام اين مهم كمك مي گيرد. در واقع كنترل اجراي دقيق و كامل برنامه تدوين شده براي پروژه است، به طوري كه هنگام خروج از برنامه بتوان با تشخيص با تشخيص علل و طرح اقتصادي ترين فعاليتها، پروژه را به نزديكترين حالت ممكن در مسير اوليه و اصلي خود باز گرداند.

لازم به ذکر است که این رشته زیر گروه رشته ی معماری (گروه هنر) با کد 1361 در دفترچه آزمون سراسری وجزء رشته های شناور یا ستاره دار می باشد که با مدرک لیسانس هر رشته می توان این گرایش را به عنوان رشته ی دوم انتخاب نمود. اما گرایشی کاملاًتخصصی از رشته ی عمران به نام « مدیریت ساخت» وجود دارد که سر فصل دروس امتحانی متفاوت از گرایش مدیریت پروژه و ساخت دارد و تا حدی نیز زمینه ی کاری کاملاً کارگاهی دارد.

سرفصل دروس و منابع آزمون کارشناسی ارشد:

 1) زبان عمومی و تخصصی: ضریب 2
2) ایستایی و فن ساختمان : ضریب 2
3)  مدیریت کارگاهی : ضریب 4
4)  مواد ومصالح : ضریب 2

همان طور که می بینید درس زبان، ضریب 2دارد و در این رشته مانند مدیریت پروژه و ساخت با دروس تخصصی هم ضریب بوده و ارزشی برابر با آنها دارد. پس باید برای قبولی در این رشته زبان را جدی تر گرفت. کتاب های “زبان تخصصی برای دانشجویان معماری”، “زبان تخصصی برای دانشجویان عمران ” منابع  زبان توصیه شده در این رشته هستند.
برای سایر سرفصل ها نیز منابع زیر مناسب خواهند بود:

مصالح ساختمانی:

1. مشخصات فنی و عمومی ساختمان(نشریه 55)
2. مبحث 9 مقررات ملی ساختمان(بتن)
3. مبحث 5 مقررات ملی ساختمان(مصالح)
4. تست مصالح نظام مهندسی
5.  تست مصالح آزمون های کاردانی به کارشناسی

سازه:

1. سازه در معماری( دکتر گلابچی)
2. درک رفتار سازه ها ( دکتر گلابچی)
3.  سیستم های ساختمانی(هنریش انگل)
4. سیستم های ساختمانی آینده ( دکتر گلابچی)
5. معمار+مهندس=ساختار ( دکتر گلابچی)
6. سازه و معماری (وحید تقی یاری،حمید حسینی مردی)
7. رفتار و طراحی سازه ساختمان های بلند(مبحث برج ها) (تالیف دکتر فریبرز ناطق نوری)
8.  آیین نامه 2800 زلزله
9. مبحث 6 مقررات ملی ساختمان
10. تحلیل سازه ها ( 4 فصل اول)( شاپور طاحونی)

مدیریت و تشکیلات کارگاهی:

1. مدیریت و کنترل پروژه (حاج شیر محمدی)
2.  مدیریت و کنترل پروژه( نادری پور)
3. مدیریت و کنترل پروژه (گلشنی)
4. برنامه ریزی شبکه ای ( محمد تقی بانکی)
5. روش ها و مدیریت کارهای ساختمانی( محمد تقی بانکی)
6. مدیریت پروژه های عمرانی (امیر لطفی)
7. شرایط عمومی پیمان
8. مدیریت پروژه های ساختمانی(مبحث مشاجره کارفرما و پیمانکار، قرار دادها)(محمد تقی بانکی)
9. مدیریت پروژه های ساختمانی (محمد رضا موسویان)
10. فهرست بها ابنیه

سیلابس درسی کارشناسی ارشد:
1.آموزش مدیریت پروژه:

الف-نظریه های مدیریت پروژه
1-الف -خواندنی های تکلیفی
2-الف-آموزش نظری(جلسات تکلیفی)
3-الف-آموزش عملی (پروژه های تکلیفی)
ب-روش های مدیریت پروژه 1
ج–روش های مدیریت پروژه2
د-پروژه های موردی مدیریت1
ه- پروژه های موردی مدیریت2

2-آموزش تکنولوژی ساختمان:
الف-علوم ساختمانی
ب-سیستم های تاسیسات ساختمان
ج-فنون ساخت پیشرفته

3-آموزش روش های استفاده از کامپیوتر در مدیریت:
الف-ریاضیات
ب-برنامه نویسی و کاربرد کامپیوتر
ج-کامپیوتر در مدیریت پروژه

توانایی دانش آموختگان:
دانش آموختگان اين رشته بر اساس توانايي هايي كه در روند آموزش كسب مي كنند مي تواننددر زمينه هاي زير ايفاي نقش كنند:
راهبري و سرپرستي دفاتر مشاوره معماري، نظارت عمومي و عالي بر صحت انجام كار در عمليات اجرايي ساختماني ، مديريت و هماهنگي اجرائي پروژه هاي معماري (تا حد بناهاي متوسط) ، همكاري با متخصصين در امور مربوط به برنامه ريزي مجتمع ها درمقياس هاي متفاوت

دانشگاه ها و ظرفیت پذیرش آن ها در این رشته:
در حال حاضر دانشگاه تهران(5نفر روزانه و 2نفر شبانه)، دانشگاه تربیت مدرس (7نفر روزانه)و دانشگاه شهید بهشتی(16نفر روزانه) در این رشته اقدام به پذیرش دانشجو می کنند.

نکات پایانی:
این رشته 2گرایش دیگر تکنولوژی معماری و انرژی معماری نیز دارد. که تنها دانشگاه تهران از طریق آزمون سراسری اقدام به پذیرش دانشجو در مقطع کارشناسی ارشد در این دو گرایش می کند. ضرایب دروس در آزمون نیز به این شرح است:

تكنولوژي معماري:

1.زبان‌ عمومي وتخصصي(با ضریب2)
2.ايستايي و فن ساختمان (با ضریب3)
3.مديريت‌كارگاهي(با ضریب0)
4.موادومصالح(با ضریب0)
5.سيستمهاي ساختماني در معماري(با ضریب4)
6.طراحي فني واجزاء ساختمان(با ضریب3)
7.تنظيم شرايط محيطي وتاسيسات ساختمان(با ضریب0)

انرژي معماري:
1.زبان‌ عمومي وتخصصي(با ضریب2)
2.ايستايي و فن ساختمان(با ضریب3)
3.مديريت‌كارگاهي(با ضریب0)
4.موادومصالح(با ضریب0)
5.سيستمهاي ساختماني در معماري(با ضریب0)
6.طراحي فني واجزاء ساختمان(با ضریب3)
7.تنظيم شرايط محيطي وتاسيسات ساختمان(با ضریب4)