امروز در نظام مدیریت شهری ایران”مدیریت پسماند” از مسائل اساسی شهرداریهای سراسر كشور محسوب می شود که هزينه ی قابل توجهی را بر ارکان خدماتی و اجرایی شهر تحميل می كند. افزایش جمعیت، رشد شهرنشینی، گسترش فعالیت‌های صنعتی و تغییر الگوی مصرف سبب می‌شود تا سالانه میلیون‌ها تن زباله درکشور تولید شود. پسماند به مواد جامد، مایع و گاز(غیر از فاضلاب) گفته می‌شود که به طور مستقیم یا غیر مستقیم حاصل فعالیت انسان بوده و از نظر تولید کننده زائد تلقی می‌شود. تنوع شرايط جغرافيايی دركشور، مشكلا‌ت گوناگونی را در خصوص مدیریت پسماند بر شهرداری ها تحمیل نموده است. بر این اساس با توجه به نقش مردم به عنوان توليد كنندگان مواد زائد جامد، ضرورت فرهنگ سازی مناسب در زمينه كاهش توليد زباله و تفكيك زباله از مبدأ از طريق آموزشهاي عمومي اهميت می یابد. هدف اصلي آموزش در این رابطه بالا بردن سطح دانش و نگرش افراد و افزايش سطح مسئوليت پذيري آنها در جامعه مي باشد.
تركيب توليد پسماند در ايران با كشورهای اروپايی متفاوت است، چنانچه در ايران نزدیک 70 درصد پسماندهای توليدی «تر» و30 درصد آنها «خشک» و در اروپا 30 درصد تر و 70 درصد خشک است. برخی از کشور های آسیایی مانند چین از 200 تن زباله، 6کیلو وات برق تولید می‌کند، این درحالی است که 25سال پیش در این کشور زباله‌ها به بدترین شکل ممکن مدفون می‌شد. یا کشورهایی مثل ژاپن و کره جنوبی در حال ورود به سیستم جدید مدیریت پسماند می باشند. در این کشورها سطح درآمد ساکنان افزایش چشمگیری داشته و در نتیجه نوع و مقدار پسماند تولیدی در این کشورها مشابه کشور های اروپایی شده است. از این رو میتوان گفت تفاوت زیادی بین نوع و محتوای این مشکل در کشورهای صنعتی توسعه یافته و کشورهای در حال توسعه وجود دارد.
فرهنگسازی و مشارکت همگانی پیش‌نیاز و تضمین‌کننده برنامه‌های مدیریت پسماند است که باید مورد توجه قرار گیرد. تا زمانی که فرهنگ صحیح تولید و نحوه انباشت و جمع کردن زباله در بین مردم نهادینه نشود، مدیریت پسماند آنطور که باید و شاید با موفقیت همراه نخواهد بود. لذا براي پايداری وكاركرد مطلوب يک سيستم مديريت پسماند، علاوه بر وجود قوانين و استانداردهای مناسب (كه بر اساس تحقیقات علمی و با توجه به نيازهای آينده تدوين شود) مشارکت و کوشش عمومی افراد جامعه نیز ضروری است. به بیان دیگر برای سرعت بخشیدن به کنترل و بهینه‌سازی روند مدیریت پسماند نیاز به همکاری عموم است. شاید این موادِ زائد، بی‌مصرف به‌نظر برسند ولی از نظر منبع تولید دارای اهمیت هستند، به همین دلیل برای رسیدن به سامانه مدیریت پسماند استاندارد باید همه افراد را در این امر مشارکت داد و افکار عمومی را به سوی آن جلب کرد تا با رویکردی جدید فرهنگ جدیدی ساخته شود.کارشناسان معتقدند که کشورهای جهان سوم نتوانسته‌اند خود را به مدیریت پسماند استاندارد که در کشورهای توسعه‌یافته وجود دارد نزدیک کنند، درحالی که یکی از موضوعات جهانی، توسعه پایدار و محیط‌زیست است که در استانداردهای جهانی به آن توجه شده است و باید در سایر جوامع برای فرهنگسازی آن اقدام شود.
* روزنامه شهرآرا- دوشنبه 16 بهمن 91
http://shahrara.com/news/1391/11/16/pdf/7.pdf
