يلدا در شهر ما: یادم می آید کوچکتر که بودم شب های یلدا برایم یکی از بهترین شبها بود. همه اعضای فامیل در خانه پدربزرگ جمع می شدند و آن شب سروصدا و غوغایی به پا بود. بوی پلوی مادربزرگ اولین چیزی بود که توجهمان را به خود جلب می کرد. بچه ها که از سر شیطنت به سرعت به طرف اتاق پذیرایی می دویدند با ظرفهای پراز آجیل و میوه روبرو می شدند و یواشکی به هرکدام از ظروف شیرینی و اجیل دستی می بردند . وقتی همه فامیل می آمدند، پدربزرگ ما را جمع می کرد و ظرفهای انار دانه شده را که مادربزرگم زحمتش را کشیده بود به دستمان می داد و نفری یک مشت آجیل هم در جیب بچه ها می ریخت. شب زیبایی بود و بهترین فرصت برای شادی! تازه هندوانه شب یلدا هم که جای خود داشت و باید گفت بریدن هندوانه مراسمی بود برای خودش! حالا که سالها می گذرد می بینم که شب های یلدا چقدر فرق کرده است. قیمت های سنگین آجیل که حتی به کیفیت آن سالها نیست،میوه های انباری گران و هندوانه های کوچک با قیمت های بزرگ که نمی گذارد شیرینی اش به همین راحتی بر کام کسی بنشیند. نمی دانم چرا بلایی بر سر شهر ما آمده است؟ شب می خوابی و صبح بلند می شوی و می روی میوه و شیرینی یلدا را تهیه کنی که یک لحظه با خودت می گویی: مگر از دیشب تا الان چقدر گذشته است؟ گویا خواب اصحاب کهف بوده است. به یک شب ناگهان قیمت ها زیاد می شود و فردای آن همه چیز به حالت عادی خود بر می گردد. بی کیفیتی و کهنگی بعضی از مواد خوراکی هم بماند! متاسفانه برخی از فروشندگان ما از چند ماه قبل آجیل و میوه جات را احتکار می کنند تا در شب یلدا به قیمت های بالا بفروشند. مردم هم در این میان دو دسته می شوند؛عده ای که از رفاه بیشتری برخوردارند و بهتر می دانند که مواد باکیفیت را با قیمت بیشتری تهیه کنند و عده دیگر همان خوراکی های کهنه را با قیمتی به ظاهر ارزان تر ترجیح می دهند.البته بماند ماجرای پدری که در این شب شرمنده دختربچه کوچک خود می شود و به جای انار سرخ شب یلدا باید صورتش سرخ شود وقتی در چشمان منتظر خانواده اش نگاه می کند، فقط به خاطر آنکه همشهری اش به بهانه شب یلدا می خواهد جنسش را به چندبرابر قیمت به او بفروشد تا سود ببرد.
از گرانی و بی کیفیتی مواد خوراکی که بگذریم می رسیم به رفتارهای اشتباه خودمان! خیلی از همشهریانمان شب یلدا را بهانه چشم و هم چشمی های خود کرده اند. وقتی قرار است برای عروس یا داماد خود هدیه ببرند از چند وقت قبل فکر خود را درگیر این مطلب می کنند که چه چیز بخرند تا خانواده طرف مقابل را هم مجبور به تقدیم هدیه های ارزشمند و گران قیمت بکنند و به قول معروف روی دیگران را هم کم کنند! هدایای چندمیلیون تومانی که به بهانه شب چله بین خانواده عروس و داماد رد و بدل می شود مانند لباس های خارجی و مارک دار یا سرویس های گران قیمت هیچ وقت نمی تواند تضمینی برای خوشبختی زوج جوان شود و جز اینکه شیرینی شب یلدا را به تلخی و استرس بدل کند و رسم غلط چشم و هم چشمی را جایگزین فرهنگ زیبای هدیه دادن نماید هیچ سودی ندارد. آن هم در شهر مشهد و مجاورت امام رضا(ع) که باید الگویی در رفتارهای پسندیده باشد.
از طرف دیگر درگیری های روزمره مان دورهم جمع شدن در این شب زیبا را کم کرده است. در شبی که همه خانواده باید درکنار هم باشند و لحظه های دورهم بودن را شکر کنند، عده ای به بهانه های مختلف خودشان را آنقدر درگیر می کنند که نه وقتی برایشان می ماند و نه حوصله ای برای مهمانی و دیدوبازدید! با یک پیامک سروته قضیه را هم می آورند و اگر بخواهند احترام بزرگترها راهم به شکل ویژه تری حفظ کنند زحمت یک تلفن را به خود می دهند و دیدوبازدید از بزرگترها را در قالب چندجمله کوتاه پشت تلفن خلاصه می کنند.
در شرایطی که گرفتاری ها و سختی ها زیادتر شده است و فاصله افراد با هم روز به روز بیشتر می شود باید به دنبال بهانه ای برای دیدار با یکدیگر بود تا شاید به واسطه آن مدتی را بدون هرگونه دغدغه زندگی روزانه به خوشی بگذرانیم و به یاد سالهای پیشین شکر گذار سلامتی و تواناییمان برای دورهم جمع شدن باشیم. همه ما مسئولیم تا به حفظ فرهنگ و ارزشهای خود کمک کنیم از میوه فروش یک محله گرفته تا بزرگ ترهای یک خاندان!
يلدا؛ شبي كه سپيد است
در فرهنگ ایراني مراسم و جشنهایی متعددي وجود دارد که برخی از آنها امروز فراموش شده اند و برخی دیگر با وجود گذر قرن ها همچنان پابرجاست و وسیله ای برای دور هم جمع شدن و سپری کردن ساعاتی چند به دور از غصه ها و مشکلات روزانه می شود. یکی از این مراسم که بسیار هم مورد توجه مردم ماست، برپایی جشن شب یلداست. در این شب که طولانی ترین شب سال است اعضای خانواده دور هم جمع می شوند، میوه ای می خورند، تفالی به حافظ می زنند و همان یک دقیقه بیشتر کنار هم بودن را جشن می گیرند. با وجود قدمت زیاد این رسم دیرینه هنوزهم آثار مثبت آن در زندگی ما متجلی است. دور هم جمع شدن اعضای فامیل و صله رحم نخستین نکته مثبت برپایی این مراسم است. اعضای خانواده کنار هم جمع می شوند، با هم گپ مي زنند و در این میان اگر گرفتاری یا مشکلی دارند نیز با هم در میان می گذارند و با همفکری راهی برای حل آن پیدا می کنند و اینگونه پیوند بین خانواده افزایش می یابد. هم چنین در این شب احترام به کهنسالان و دیدار آنها هم از دیگر نکاتی است که جلوه خاصی می یابد چرا که در شب یلدا از قدیم، رسم بر آن بوده که خانه بزرگترین فرد خاندان پایگاه گردهم آمدن اعضای خانواده باشد و در این شب پدربزرگها و مادربزرگها محور جشن و میزبان سایرین می شوند و نقال و سخنور اصلی این مراسم آنهایند. برگزاری مراسم شب یلدا علاوه بر اینکه خود نوعی توجه به آداب و سنن قدیمی است با رسوم ویژه ای همراه است که موجب احیا فرهنگ اصیل ایرانی می شود مانند شاهنامه خوانی و تعریف داستانهای قهرمانان ایرانی.
البته متأسفانه در اين شب برخی رفتارهای نادرست مشاهده مي گردد که شيريني آن را كم مي كند. مثلاً خانواده هایی که تازه با یکدیگر وصلت كرده اند در شب يلدا به عروس و داماد خود هدایایی می دهند و به این بهانه پیوند خویشاوندی و عاطفی را تحکیم می کنند كه در شرایط امروزی هدیه های شب یلدا برای بعضی خانواده ها بجای یک عامل تحکیم کننده روابط، تبدیل به معضلی بزرگ شده است چرا که با چشم و هم چشمی و توقعات زیاد، خانواده ها ملزم به خريد هدایا و پيشكش هاي گران قیمت مي شوند و در اين ميان در صورت بروز اتفاقی خلاف آن، نه تنها بسیاری از اختلافات و کینه های نهانی از همین مسائل سردرمي آورد بلکه به جوانانشان هم فرهنگ اشتباه تجمل گرایی را در ابتدای زندگی مشترک آموزش می دهند. همچنين در اين ميان عده ای از فروشندگان سعی می کنند با گران فروشی و احتکار اجناس، سود بیشتری به جیب بزنند به همین علت میوه ها و انواع آجیل و خشكبار مدتی قبل از شب یلدا در بازار کم می شوند و درست دو یا سه شب مانده به یلدا با قیمت های گزافی به فروش می رسد. و اين ها كام مردم را در شب يلدا تلخ مي كند. با وجود اين مسائل باز هم یلدا شبی است سپید و روشن! شبی که در آن پر است ازشادی، خنده، یک دلی و باهم بودن. یک دقیقه طولانی تر است اما به اندازه هزاران دقیقه ارزش دارد. در حقیقت یلدا یک نشانه است. نشانه ای برای یادآوری ارزش لحظه های دورهم بون ودرس گرفتن از بزگترها. قدر این لحظه ها را بدانیم!
http://www.khorasannews.com/News.aspx?id=4601082
