نیروى انتظامى جمهوری اسلامی ایران به عنوان یکى از نهادهاى مهم و بنیادین اجتماعى و امنیتى داراى وظایف و مأموریتهاى خطیرى در فرایند تأمین امنیت پایدار و همه جانبه و مراقبت از آن می باشد. بر این اساس وظیفه‌ی نیروی انتظامی در میان نیروهای مسلح، وظیفه‌ای استثنایی، بسیار حساس و سنگین و در عین حال بسیار ظریف است. پلیس، امروز مظهر عدالت و مبارزه با ظلم، قانون گریزى و تعدی و تجاوز به حقوق دیگران است. وظیفه ی مهمی که می بایست در قالب ويژگي های؛ «اقتدار، عزت، رحمت و رافت» صورت پذیرد تا جلوه ی بیرونی عملکرد آن بیانگر نهادی قدرتمند و البته مردمی باشد. برای دستیابی به این مهم نیروی انتظامی باید برخی از موارد اساسی زیر را به عنوان ضرورت های ذاتی عملکرد خود دانسته و نسبت به تحقق آن اهتمام ورزد:
قاطعیت و اقتدار جدا از خشونت: در ارتباط با نیروی انتظامی یک اصل کلی وجود دارد که بر اساس آن هیبت مامور نباید شکسته شود و پلیس می بایست با اقتدار در سطح شهرها حضور یابد. بنا به تعبیر مقام معظم رهبری اقتدار یک امر معنوى است و با صداى کلفت و اسلحه تیز و مشت محکم تفاوت دارد. به بیان دیگر اقتدارهاى ظاهرى، در حقیقت اقتدار نیستند. اقتدار واقعی وضعیتى است که با وجود آن هم نیروى انتظامى در خود احساس قدرت می کند و هم آحاد ملت. اما قاعدتاً این قاطعیت به معنای خشونت نیست. بلکه منظور شیوه ای از برخورد قاطعانه و محترمانه است که بر اساس آن در دل دشمنِ مخلِ امنیت و سایر افرادی که به دنبال اختلال در قانون و نظم عمومی هستند ایجاد هراس می کند و در میان مردم احساس امنیت و آرامش به وجود می آورد.
تجهیز به دانش و فناوری روز: با پیشرفت علم و تکنولوژی شیوه های وقوع جرم، سرقت، خرابکاری و … نیز بسیار متفاوت و پیچیده شده است. نیروی انتظامی برای آنکه بتواند دراین راستا به نحو احسن و در زمان مناسب به وظایف خود عمل کند می بایست از جدیدترین نرم افزارها و سخت افزارهای روز بهره مند باشد و با ارائه ی آموزش های میدانی و ضمن خدمت مناسب و پیشرفته کادر عملیاتی خود را به دانش روز مجهز نماید.
آگاهی کامل از مسائل و مباحث جاری: آگاهی كامل از مسائل و مباحث جاری یكی از نیازهای حیاتی نیروی انتظامی است. اگر این اِشراف و آگاهی وجود داشته باشد، در برخورد با مجرمان به مردم آسیبی نخواهد رسید. همچنین تسلط به مسائل و شناخت مباحث جاری و حوزه هایی همچون؛ جنگ نرم، سلامت اجتماعی، جرم های اینترنتی و فضای مجازی، شبکه های اجتماعی، قرص های روانگردان و مواد مخدر صنعتی و … از مهمترین ضروریات می باشد.
ارتباط مناسب با رسانه ها به منظور افزایش آگاهی های انتظامی: بنابه تعبیر رهبر انقلاب کسی باید در نیروی انتظامی فرماندهی کند که قادر به ارتباط مناسب با رسانه ها و مردم باشد. تا از این طریق ضمن ارائه آموزش های لازم در حوزه های مختلف انتظامی به آحاد جامعه، مهارت ها و آگاهی های عمومی را در ارتباط با مسائل مختلف این حوزه افزایش دهد. مسلماً وقوع این امر تا حد زیادی می تواند سبب پیشگیری از رفتارهای نابهنجار گردد.
نظم آفرینی اجتماعی از طریق ارتقاء فرهنگ امر به معروف و نهی از منکر: به منظور افزایش مشارکت عمومی در قانون گرایی و نظم آفرینی یکی از وظایف مهم پلیس در حوزه ی اجتماعی ارتقا فرهنگ امر به معروف و نهی از منکر است. بی شک گسترش این فرهنگ به عنوان یک اصل دینی تأثیر به سزایی در سالم سازی جامعه و پیشگیری از وقوع جرم دارد. مقوله ی مهمی که تحقق آن مستلزم تشریک مساعی پلیس با سایر نهادهای فرهنگی و اجتماعی ذیربط می باشد.
دقت و مراقبت در رعایت قانون: کسى که می خواهد با قانون شکن برخورد کند، باید خود وظایف قانونی اش را به خوبى انجام دهد. بر اساس سند چشمانداز توسعه 1404پلیس خود را ملزم به رعایت حقوق و آزادى همگان حتى متهمان و مجرمان دانسته و به بررسى چرایى پدیده هاى نا امنى مى پردازد. لذا سازمان پلیس و نیروی انتظامی می بایست با الهام از تعالیم دینی نهادی معتدل و میانه رو باشد که ضمن رعایت دقیق قوانین و مقررات از هرگونه خودسری و قانون شکنی در تمامی سطوح مبرا بوده و با هر گونه تخلف از این اصل در هر سطحی با جدیت مقابله می کند.
نبود فساد حتی در کمترین میزان: در نیروی انتظامی فساد در کمترین میزان هم نباید باشد. به بیان دیگر در حالی که وظیفه ی اصلی نیروی انتظامی مقابله با فساد اعم از بی نظمی، اغتشاش گری، قاچاق، دزدی، ناامنی، مواد مخدر و … می باشد لازمه اصلی مقابله با این مفاسد، نبود فساد حتی در كمترین میزان، در دستگاه مقابله كننده با فساد است.
سخن پایانی این که امنیت داخلی یکی از مهمترین مولفه‌های توسعه است و برای اینکه بتوانیم به توسعه پایدار و پیشرفت‌های روز افزون دست یابیم باید شاخص‌های امنیتی را افزایش دهیم. مسلماً در این راستا جایگاه و نقش نیروى انتظامى در پاسدارى از دستاوردهاى انقلاب، در کنار دیگر نیروهاى مسلح کشور بر کسى پوشیده نیست. لذا هفته ی نیروی انتظامی فرصت مناسبی است تا ضمن تکریم و گرامیداشت یاد و خاطره شهدای والا مقام این نهاد، مردم و مسئولین از پلیس غیور کشور که فداکارانه جان و آسایش خویش را نثار امنیت و آرامش هموطنان می نماید تقدیر به عمل آورده و آنها را در راستای انجام وظایفشان یاری نماید. امروز به لطف تلاش های فداکارانه ی ناجا امنیت در سراسر کشور پابرجاست.
منبع: روزنامه رسالت مورخ دوشنبه 17 مهر 1396 شماره 9053
