آزمایش و تشریح حیوانات به جزء لاینفکى از پزشکى جدید تبدیل شده است، زیرا عرضه عمومى داروها و روى آوردن به عمل هاى جراحى، مستلزم آزمایش هایى مقدماتى بر روى حیوانات است. در سالیان اخیر، جمع قابل توجهى از پزشکان و متخصصین با ارائه شواهدى علمى، استدلال مى نمایند که نه تنها ارتباطى بین ویژگى هاى روحى و جسمى انسان و حیوان وجود ندارد، بلکه بسیارى از این آزمایش ها مى تواند با نتایجى گمراه کننده همراه شود. دیگر شکى وجود ندارد که تشریح جانوران زنده در عرصه پزشکى چیزى جز اتلاف وقت نیست.
چند سال پیش بود که همه تشریح گران و آزمایش کنندگان بر روى جانوران زنده را در سراسر جهان، به چالشى ساده اما اساسى کشاندم. بدین ترتیب که از آن ها و حامیان چنین حوزه اى خواستم تا تنها یک بیمار را معرفى کنند که بهبود و نجات جانش، نتیجه مستقیم این گونه آزمایش ها بوده است و یا یک نفر را معرفى کنند که مرگش، نتیجه عدم استفاده از این گونه آزمایش ها بر روى حیوانات باشد.
با وجود تلاش هاى مستأصلانه اى که از سوى تشریح گران و حامیان آزمایش بر روى حیوانات در سراسر جهان صورت پذیرفت، نتوانستند شواهدى قابل قبول ـ حتى یک مورد ـ ارائه دهند؛ که البته شخصاً سر سوزنى هم از نتیجه آن شگفت زده نشدم.
من معتقدم که چنین نتیجه اى مى تواند پایانى براى این رویکرد پزشکى که هیچ ارزشى براى پزشکى، پزشکان و بیماران ندارد، محسوب گردد. سالیان سال است که حامیان این حوزه ادعا مى کنند که آسیب ها و کشتارى که در نتیجه آزمایش هاى آنان بر حیوانات وارد مى آید، با هدف نجات جان انسان ها صورت پذیرفته است. سال ها است که ادعا مى شود، قصد آن دارند تا منافع چنین رویکردى را براساس مبانى علمى و پزشکى به بحث بگذارند؛ که البته خود آن ها هیچ توجه و اقبالى به چنین مسأله اى ندارند.
اگر از منظرى دیگر به این موضوع بنگریم، درمى یابیم که این آزمایش ها چیزى جز شیادى و حیله گرى نیست و صرفا براى دستیابى به پول و شهرت دنبال مى شود. دیگر شکى وجود ندارد که این آزمایش ها فاقد فایده اى براى مردم و سلامت بشریت است و تنها امروزه با این هدف که شرکت هاى دارویى بتوانند براساس نتایج چنین آزمایش هایى، محصولات جدید خود را به بازار عرضه کنند، دنبال مى شود. این آزمایش ها فاقد هرگونه تست بالینى است که بى شک آن ها را بى اعتبار مى سازد. نکته دیگر آنکه، رنج ها و آسیب هاى چنین تشریح هایى صرفا متوجه حیوانات نیست بلکه آدمیان هم از نتایج دردناک آن متأثر مى گردند.در حال حاضر، هیچ دارویى در بازار وجود ندارد که بدون آزمایش هاى مقدماتى بر روى حیوانات، که البته عمدتا هم بسیار شتابزده بوده است، اجازه فروش گرفته باشد. همین چند سال پیش بود که تصمیم گرفتم، شخصا به مطالعه و ارزیابى دیدگاه پزشکان نسبت به این موضوع بپردازم که نتایج آن بدین شرح است:
* 88 درصد پزشکان معتقد بودند که چنین آزمایش هایى مى تواند به واسطه تفاوت هاى جسمى و روحى انسان و حیوانات، به نتایجى گمراه کننده بینجامد.
* 69 درصد پزشکان معتقد بودند که امروزه آزمایش هاى بسیار زیاد و بیش از حد تصورى در حال انجام شدن بر روى حیوانات است.
* 51 درصد پزشکان بر این اعتقاد بودند، در صورتى که داروهاى جدید بر روى سلول ها و بافت هاى خود انسان و نه حیوانات مورد آزمایش قرار گیرد، پیامدهاى جانبى داروها کمتر خواهد بود.
* 81 درصد پزشکان خواستار آن بودند که متخصصان و دانشمندان به جاى آزمایش داروها بر روى حیوانات در پى یافتن شیوه هایى جایگزین باشند.
چندى پیش، یکى از خوانندگان نتایج مطالعات و مقالات من مدعى شد که بدون چنین آزمایش هایى بر روى حیوانات، برخى عمل هاى جراحى قلب و به ویژه عمل جراحى قلب باز، تا این حد پیشرفت نمى کرد.
اصولاً چنین نظراتى بر پایه این ادعاست که تشریح حیوانات و عمدتاً هم سگ ها و میمون ها در روند آزمایش هایى از این دست، مى تواند متخصصین و پزشکان را در توسعه چنین شیوه هایى ـ که بسط آن به انسان، نجات بشر را به دنبال دارد ـ یارى نماید. در ردّ چنین نظراتى، مى توان به نمونه هاى تاریخى چنین مواردى نیز اشاره نمود. دو هزار سال قبل، جراحى یونانى به نام گالن، یافته هاى آزمایش هاى خود را که بر روى خوک ها انجام داده بود، به صورت مکتوب به دیگران منتقل نمود. در آن دوره، پزشکان و جراحان حق نداشتند تا از بدن انسان هاى مرده براى آزمایش هایشان استفاده کنند و از همین رو به آزمایش هایى بر روى حیوانات روى آوردند که عمدتا هم نتایج یافته هاى خود را مکتوب نموده اند. اما سال ها پس از رفع این محدودیت هاى مذهبى، پزشکان اجازه یافتند تا به تشریح بدن انسان بپردازند. بررسى یافته هاى پزشکان سابق که یافته هایشان مبتنى بر آزمایش بر روى حیوانات بود، نشان داد که تفاوت هایى جدّى بین کالبد انسان و حیوان وجود دارد.
به رغم عمل هاى پیوند مختلفى که امروزه به نحوى گسترده بر روى حیوانات گوناگون انجام مى شود که از آن جمله مى توان به پیوند قلب، کلیه و اخیراً هم حتى به پیوند سر اشاره کرد، نتایج حکایت از آن دارد که این آزمایش ها نه تنها کمکى به بشریت نکرد که حتى با انحرافاتى براى انسان روبرو بوده است. به عنوان مثال، در صورتى که به نتایج اولیه همین عمل هاى پیوند قلب نگاه کنیم، درمى یابیم که مرگ و میر بیماران اولیه، واقعا فراتر از حد انتظار و وحشتناک بوده است، اما رفته رفته این میزان مرگ و میر کاهش یافت و همین مسأله مبیّن آن است که بیمارانى که در مراحل آغازین، چنین عمل هایى بر روى آن ها انجام شد، نقشى همچون خوکچه هاى آزمایشگاهى داشتند.
فقدان ارزش چنین آزمایش هایى است که سبب شد تا مشکلات چنین عمل هایى زمانى بروز نماید که پس از تایید بر روى حیوانات، روى انسان انجام گیرد. و اما در مورد همین عمل قلب باز و پیش از انجام آن بر روى انسان، شاهد چهارصد عمل جراحى بر روى سگ ها بودیم که پس از اعلام موفقیت آمیز بودن آن، نخستین انسانى که تحت این عمل قرار گرفت، بلافاصله درگذشت.
همین پزشکانى که مدعى اند چنین تحقیقات و آزمایش هایى به بهبود عمل هاى پیوند کمک کرده است، باید نگاهى هم به همین کشور خودمان یعنى انگلیس بیاندازند. انگلستان چهار سال است که به عنوان پیشگام عمل هاى پیوند در جهان شناخته مى شود و با این وجود، از جمله کشورهاى با بالاترین آمار مرگ و میر ناشى از بیمارى هاى قلبى در سطح جهان شناخته مى شود.
در دیگر آثار خود بدین مسأله اشاره نموده ام که شواهد و مدارک مختلف در ایالات متحده هم حکایت از آن دارد که بیمارى هاى قلبى در این کشور به شیوه هایى غیر از عمل جراحى و استفاده از دارو یعنى روى آوردن به رژیم هاى غذایى، ورزش و کنترل فشارهاى عصبى به نحوى بس مؤثرتر درمان شده اند که البته این شیوه هاى جایگزین، بسیار اقتصادى تر از شیوه هاى معمول یعنى جراحى و استفاده از دارو است.
خلاصه این که، انجام چنین آزمایش هایى بر روى حیوانات نه تنها نتوانسته جان بشریت را نجات دهد، بلکه مرگ و میر بیشتر آدمى را هم به دنبال داشته است.
منبع: www.vernoncoleman.com
نشریه سیاحت غرب/ شماره بیستم
[1] Vernon Coleman، پزشک و نویسنده بریتانیایى و از جمله برجسته ترین منتقدین پزشکى جدید.
بر گرفته از پایگاه علمی-تحلیلی عصر گذار «www.asregozaar.ir»
