هر چند شاید نهادهای آماری ذیربط تورم را به شکلی که مردم لمس می کنند اعلام نمی کنند ولی آنچه مسلم است در اوضاع و احوالی که بازارها به شدت کساد شده و به دلیل شیوع کرونا اوضاع اقتصادی روزگاری بدتر از همیشه دارد تورم هم واقعاً بی داد می کند. تا جایی که رهبر انقلاب هم در این مورد مستقیم اشاره کردند و خواستار حمایت جدی مسئولان از معیشت مردم شدند. آخرین مورد این افزایش قیمت ها که مستقیم بر سلامت مردم خصوصاً جامعه کم برخوردار اثر می گذارد لبنیات است که به شکل شگفت انگیزی بین 40 تا 60 درصد افزایش قیمت داشته است. حتی در برخی محصولات که قیمت های پایین تری داشته اند این افزایش تا صد در صد هم بوده که برخی به ناچار مجبور شده اند اقلامی از آن را دیگر در سبد مصرفی خود قرار نداده و یا سهم آن را به نسبت توان مالی خود کاهش داده اند. به این موارد مسائلی از قبیل قیمت مرغ، تخم مرغ، روغن و یا محصولاتی خاص همانند گوجه فرنگی هم اضافه کنید تا دریابید اوضاع و احوال بازار چگونه است. البته این ها تازه مربوط به اقلام اساسی است. درارتباط با سایر کالاهای مصرفی با توجه به اوضاع فعلی اصلاً نیازی به بررسی نیست. زمانی که مردم دغدغه ی اصلی شان همین موارد ضروری می شود دیگر کالاهای درجه چندم و قیمت آن ها اهمیت کمتری پیدا می کند. هر چند آن هایی که همواره اوضاع مالی خوبی داشته و دارند کماکان از این حرف و سخن ها مستثنا هستند و نمی دانم چگونه است که هر اتفاقی بیفتد اوضاع بیشتر بر وفق مراد آن ها خواهد شد! باید به این نکته اذعان کرد که هرچند با کاهش نرخ ارز شاهد کاهش قیمت برخی کالاهای وارداتی هستیم ولی با توجه به نوسانات موجود بعید است این روند ادامه یابد. بر همین اساس در بازار خودرو به خصوص خودروهای وارداتی قیمتها ۳۰ درصد افت کرده است. ولی معامله آنچنانی هم صورت نمی گیرد. متأسفانه واقعیت این است که قیمتها در برابر کاهش مقاومت میکند، همان موضوعی که اقتصاددانان از آن با عنوان «چسبندگی قیمت» یاد میکنند. به عبارت دیگر قیمتها در کوتاهترین زمان با رشد نرخ ارز افزایش مییابند، اما پس از کاهش نرخ ارز به عنوان یکی از عوامل رشد قیمت، در برابر آن مقاومت میکنند و بدین ترتیب افت قیمتها هفتهها و گاه ماهها زمان میبرد. در کوتاهمدت کاهش قیمت ارز تاثیری در قیمت کالاهای اساسی نخواهد داشت. فرصت طلبان و سودجویان وقتی قیمت بالا میرود طی یک روز قیمت را بالا میبرند ولی وقتی قیمت ارز پایین میآید چند هفته یا چند ماه طول میکشد که قیمتها را پایین بیاورند چرا که کسانی که بار خریدهاند، نمیخواهند بپذیرند که بعد از چندین بار سود کلان کردن، یک بار هم ضرر کنند. کاهش ۲۰ درصدی قیمت ارز می تواند سبب کاهش ۳۰ درصدی قیمت کالاها گردد. براین اساس در صورتی که روند نزولی نرخ ارز ادامهدار باشد و حفظ شود، بتدریج این چسبندگی و مقاومت دربرابر افت قیمت نیز شکسته میشود و میتوان شاهد افت قیمتها بود. به شرط اینکه دولت و دستگاه های نظارتی به وظایف خودشان عمل کنند همان طور که تا به حال عمل کرده اند!!!
منبع: هفته نامه نخست، مورخ پنجشنبه 13 آذر 1399، شماره 851