اشاره: انقلاب اسلامی ایران در سال 1357 و تفکرات امام خمینی(ره) به دنیا شکل تازه ای بخشید و حرکت نوینی را در جهان پدیدار کرد که اتحاد مسلمانان مهم ترین ثمره آن بود.در برخی از دوره ها تغییراتی در جهان رخ داده است، اما درجهان اسلام به ویژه در خاورمیانه با پیروزی انقلاب اسلامی ایران یک جهت مشخص شد. تأثیر انقلاب اسلامی ایران در تحولاتی که امروز در خاورمیانه رخ می دهد، غیرقابل انکار است. از یک طرف به عنوان آلترناتیوی دربرابر امپریالیسم جهان ظهور کرد و از طرف دیگر به مسلمانان با یک تفکر نوین، انگیزه بخشید. بعد از این، جهان اسلام از راه و روش هایی که انقلاب اسلامی ایران نشان می دهد حداکثر بهره را خواهد برد چون در این دوران جهان اسلام بیش از هر زمان دیگر به انقلاب اسلامی ایران نیاز دارد. تأثیرات انقلاب اسلامی ایران بر جهان اسلام و جهان عرب به حدی است که سیاستمداران و جامعه شناسان غرب به آن اعتراف می کنند. این تأثیرات تنها به داخل مرزهای ایران محدود نشد، بلکه به کشورهای همسایه هم سرایت کرد.
انقلاب اسلامي ايران؛ نقطه عطف جنبش هاي اسلامي
بيداري اسلامي مقوله اي است که همزمان با تهاجم همه جانبه غرب عليه جهان اسلام وعصر استعمار، شروع شد و از آغاز تا عصر امام خميني(ره) مراحل گوناگوني را پيمود. اين حرکت که مشخصاً با انديشه هاي افرادي چون سيد جمال الدين اسدآبادي شروع شده بود، همواره در ميان حلقه هاي محدود و معين بروز يافت و هيچ گاه نتوانست به مثابه يک گفتمان مسلط عمل کند، با این حال وقوع انقلاب اسلامی را میتوان نقطه عطفی در حرکت جنبشهای اسلامی معاصر محسوب کرد.چرا که انقلاب اسلامی با تکیه بر اصول و ارزش‌های اسلامی، با رهبری امام خمینی(ره) توانست به شکل نهضت اسلامی و انقلابی در میان سایر دولت های اسلامی مطرح و به این شکل الگویی الهامبخش برای مسلمانان در سطح جهان شود. با این وجودبسیاری از صاحب نظران و پژوهشگران، معتقدند که انقلاب اسلامی ایران یکی از عوامل مهم و تأثیرگذار در پیشبرد روند بیداری و آگاهی مسلمانان و افزایش فعالیت های مؤثر اسلامی در جوامع مسلمانان بوده است.
ايران؛ قرارگاه مسلمانان
اقبال لاهوری در کتاب فلسفه خود پیشبینی میکند که تهران در آینده قرارگاه مسلمانان خواهد شد. همین طور هم شد و پس از انقلاب اسلامی، ایران به صورت امالقرای اسلام در آمد. زیرا انقلاب اسلامی ایران، در پیدایش، کیفیت مبارزه و ا نگیزه از سایر انقلاب ها جداست. به عبارت دیگر، این انقلاب بر آمده از مذهب، به احیای دین و تجدید حیات اسلام در ایران و جهان مدد رساند که یکی از ا بعاد آن، تولد و تداوم بخشی به حیات جنبشهای سیاسی اسلامی معاصر در دو دهه اخیر است.که سرآمد این نهضت ها، انقلاب در تونس، مصر، بحرین، لیبی و یمن بود که همه را در منطقه و دنیا غافلگیر کرد؛ عده‌ای از اصل رخداد چنین حادثه‌ای با این قدرت و سرعت متعجب شدند، ولی برخی تنها از سرعت وقوع و گسترش آن متحیر شدند، ولی منتظر وقوع آن بودند. جمهوري اسلامي در جهت دادن به بيداري و احياي تفکر اسلامي نقش هدايت کننده را ايفا نموده و ضمن مقابله با حرکت هاي انحرافي در جهت وحدت اسلامي و حمايت از نهضت هاي اصيل اسلامي گام هاي مؤثري برداشته است.
واکاوی پدیده بيداري اسلامي
بیداری اسلامی بعنوان يک پديده متأثر از نهضت فکري جمهوري اسلامي در عصر امروز در قالب يک جنبش اجتماعي و سازماني رخ نموده است. اين جريان در عرصه منازعات سياسي و امنيتي علاوه بر اينکه موجوديت و نفوذ خود را به اثبات رسانيده است مي رود تا به قدرت بلامنازع نقش آفرين در سطح جهاني تبديل شود. نهضت هاي اسلامي و جريانهاي فعال متأثر از متن مردم جوامع اسلامي، شعائر و شعارهاي انقلابي ايران مانند جهاد، شهادت و ايثار را به عنوان اصول اساسي مبارزاتي خود پذيرفته اند. پديده انقلاب اسلامي پس از چند سده به شکل عملي و عيني، اسلام و جوامع اسلامي را از انزوا و سکون خارج کرد و مردم مسلمان منطقه را نسبت به حق و حقوق و توانايي هاي خود آگاه کرد و طلسم شکست ناپذير بودن غول استبداد و استعمار و امپرياليسم را ابطال نمود و اين مساله خود جسارت و اعتماد به نفس را به ملت هاي مسلمان بازگرداند. امروزه امواج بيداري اسلامي به سرعت در حال پيشرفت در سراسر جهان بوده و ارزشهاي اسلامي نیز در حال احيا مي باشند. موج بيداري اسلامي باعث شکست سياستهاي استعماري شده است و دشمنان سعي دارند تا با اين موج عظيم که در سراسر دنيا فراگير شده مقابله کنند.
زمينه هاي تأثیرپذیری جنبشهای اسلامی از انقلاب اسلامی
انقلاب اسلامي ايران يكي از عوامل مهم و تأثيرگذار در پيشبرد روند بيداري و آگاهي مسلمانان و افزايش فعاليت‌هاي مؤثر اسلامي در جوامع مسلمانان بوده است كه موجب تغيير و دگرگوني معادلات سياسي و موازنه قوا در مقياس جهاني به سود ملت هاي اسلامي شده و اکنون با گذشت سه دهه از عمر پر برکت آن، راهبرد تفکر اسلامي به مثابه الگويي نجات بخش براي تمام ملت هاي اسلامي و بشريت محسوب مي شود. بدون ترديد موارد مشترك فراواني بين انقلاب اسلامي ايران و آرمان هاي جهان اسلام وجود دارد که اهم آنها عبارتند از:
1- ایده واحد: انقلاب اسلامی ایران، بر پایه وحدانیت خدا و رسالت پیامبر اکرم (ص) بنا شده است، سایر جنبشهای اسلامی نیز دراین خصوصیت باانقلاب اسلامی ایران نقطه اشتراک دارند.
2-دشمن یکسان: انقلاب ایران و جنبشهای اسلامی دارای دشمن مشترکند. این دشمن مشترک که همان استکبار جهانی به سرکردگی آمریکا و اسرائیل است، کیان اسلام را تهدید میکننددر حالی که انقلاب اسلامی با طرح شعار «نه شرقی و نه غربی» عَلَم مبارزه علیه دشمن مشترک جهان اسلام را به دوش گرفته است.
3- آرمان مشترک :انقلاب اسلامی ایران و جنبشهای اسلامی معاصر، خواهان برچیده شدن ظلم و فساد و اجرای قوانین اسلام و استقرار حکومت اسلامی در جامعه مسلمانان و به اهتزاز در آوردن پرچم لاالهالاالله در سراسر جهان از طریق نفی قدرت‌ها و تکیه بر قدرت لایزال الهی و تودههای مردمند.
4- وحدتگرایي: تأکید انقلاب اسلامی و رهبری آن بر لزوم وحدت همه قشرها و همه مذهب‌های اسلامی در نیل به پیروزی در صحنه داخلی و خارجی، زمینه دیگر گرایش جنبشهای سیاسی اسلامی معاصر به سوی انقلاب اسلامی است؛ چون، انقلاب اسلامی با الگوپذیری از اسلام ناب محمدی (ص)هیچ تفاوتی بین مسلمانان نگذاشته بلکه در جهت اتحاد مسلمانان گام برداشته است.
5- مردم مداری: مردمگرایی انقلاب اسلامی، عاملی در گسترش انقلاب و پذیرش آن از سوی ملت‌های مسلمان بوده است. رهبری انقلاب 1357، بر این باور بود که باید به ملت‌ها بها داد نه به دولت‌ها.
سخن پایانی
بدون ترديد انقلاب اسلامي تحت رهبري حضرت امام خميني(ره) با برشمردن نقاط اشتراک مسلمانان سراسر جهان و با زنده کردن روح بيداري و خيزش اسلامي توانست اعتماد به نفس را در بين توده هاي مسلمانان بازگرداند و مي رود تا بيدار نمودن مسلمانان از خواب غفلت، آنها را از زير يوغ استعمار و استبداد خارج نمايد. همچنین آنان در سرتاسر جهان با تأسي از آرمان هاي والاي انقلاب اسلامي و با تکيه بر قرآن و شعائر اسلامي، سرنوشت خود را از دست حاکمان وابسته به امريکاي سلطه گر جدا کرده و زير پرچم انقلاب اسلامي در مسير استقلال و آزادي گام برمي دارند. امام خميني(ره) همواره بر اين نکته اساسي تأکيد داشتند که معناي صدور انقلاب ما، اين است كه همه ملت ها بيدار شوند و همه دولت‌ها بيدار بشوند و خودشان را از اين گرفتاريهايي كه دارند نجات بدهند. اميد مي رود به برکت انقلاب اسلامي و گسترش روح بيداري و خيزش اسلامي در سراسر جهان اسلام و حتي ساير ملتهاي آزاديخواه، بارقه هاي استکبار ستيزي و ضد استعماري بيش از پيش نمود يابد و سردمداران نظامهاي سلطه ضمن گردن نهادن به خواسته هاي به حق مستضعفان و مسلمانان جهان به خاک مذلت کشيده شوند و نداي الله اکبر در سراسر گيتي طنين انداز شود.
