چکیده:
تحقیق حاضر با هدف بررسی و طبقه بندی رهنمودها و انتظارات رهبر کبیر انقلاب اسلامی حضرت امام خمینی(ره) با روش تحلیل محتوا انجام شده است. نتایج تحقیق در قالب وظایف مردم، راه های شناخت کاندیدای اصلح و ویژگی های کاندیدای اصلح دسته بندی شده است.در مکتب امام (ره) اصول گرایی یک حزب سیاسی و دارای اعضاء خاص نیست ، بلکه یک جریان اجتماعی است که ریشه در فرهنگ دینی ملت ایران و مذهب تشیع دارد. و همه ی مردم شیعه ایران و همه ی شیعیان جهان بر اساس باورهای درونی و فطری و مذهبی شان بدان گرایش دارند. از این رو بر اساس احزاب ، محصول تحولات و دگرگونی های زمانه نیستند، بلکه خود تحول آفرین و دگرگون کننده اند.
* وظایف مردم
الف. شرکت در انتخابات:
امروز مسؤولیت به عهده ملت است. اگر ملت کنار بنشینند، اشخاص مؤمن، اشخاص متعهد کنار بنشینند و اشخاصى که نقشه کشیدهاند براى این مملکت از چپ و راست، آنها وارد بشوند در مجلس، تمام مسوولیت به عهده ملت است. هر قدمى که بر ضد اسلام بردارند، در نامه اعمال ملت نوشته مىشود. هر کارى که انجام بدهند، مسوولیتش متوجه ملت است. امروز سرنوشت اسلام و سرنوشت مسلمین در ایران و سرنوشت کشور ما به دست ملت است و اگر مسامحه کنند در این امر، اهمال کنند، نروند و رأى ندهند، عینا مسوولیت متوجه خود آنها است و اگر بروند و چنانچه اشخاص متعهد مسلم – کسانى که براى کشور و براى اهالى کشور ارج قائل هستند، کسانى که نمىخواهند زمام امور کشور ما به دست چپ بیفتد یا به دست راست بیفتد – این اشخاص را تعیین کنند، به تکلیف خودشان عمل کردهاند و چنانچه مسامحه در این امر کنند و آنها پیش ببرند – آنهایى که مىخواهند ما را به زنجیر چپ و راست بپیوندند و ما را اسیر کنند در دست قدرتهاى بزرگ – اگر آنها پیش ببرند و شما ساکت باشید، تمام مسوولیت متوجه شما است. امروز مسوولیت بزرگى به عهده همه ما است.(1)
ب. شناسایى کاندیداى اصلح:
احدى شرعاً نمىتواند به کسى کورکورانه و بدون تحقیق رأى بدهد و اگر در صلاحیت شخص یا اشخاصى، تمام افراد و گروهها نظر موافق داشتند، ولى رأىدهنده تشخیصش برخلاف همه آنها بود، تبعیت از آنها صحیح نیست و نزد خداوند مسوولیت دارد و اگر گروه یا اشخاص، صلاحیت فرد یا افرادى را تشخیص دادند و از این تأیید براى رأىدهنده اطمینان حاصل شد، مىتواند به آنها رأى دهد.(2) ما نباید مقلد کسى باشیم که هر چه را عدهاى تشخیص دادند، همان را عمل کنیم،
بلکه باید کاملًا توجه کنیم که مثلًا در تهران چه کسانى لیاقت دارند که هم مسائل روز را بفهمند و هم متدین باشند و هم براى اسلام کار کنند، اشخاصى را انتخاب کنیم که از هر جهت صالح باشند.(3)
ملت در سرتاسر کشور در کارهایى که محول به او است، بر طبق ضوابط اسلامى و قانون اساسى انجام دهد و در تعیین رئیس جمهور و وکلاى مجلس، با طبقه تحصیلکرده متعهد و روشنفکر با اطلاع از مجارى امور و غیر وابسته به کشورهاى قدرتمند استثمارگر و اشتهار به تقوا و تعهد به اسلام و جمهورى اسلامى مشورت کرده و با علما و روحانیون با تقوا و متعهد به جمهورى اسلامى نیز مشورت (نمایند).(4)
شناخت این اشخاص یا با آشنایى به اعمال و رفتار آنان از زمان رژیم طاغوت تاکنون است و یا به معرفى روحانیون متعهد در شهرستانها یا اشخاص متدین موجه که گرایش به چپ و راست یا دستهاى نداشته باشند.(5)
* راههاى شناخت کاندیداى اصلح
1. در نظرگرفتن سوابق و روحیات و خصوصیات دینى – سیاسى:
در هر حال، مردم با بصیرت و درایت و تحقیق، کاندیداها را شناسایى کرده و به سوابق و روحیات و خصوصیات دینى – سیاسى نامزدهاى انتخاباتى توجه نمایند.(6) مردم، افرادى را که تعیین مىکنند، باید سعى در شناسایى آنها نموده و قبل و بعد از انقلابشان را در نظر بگیرند و بعد رأى دهند.(7)
2. مشورت با علما و افراد صددرصد مورد اعتماد:
مردم در انتخابات آزادند و احتیاج به قیم ندارند و هیچ فرد و یا گروه و دستهاى، حق تحمیل فرد و یا افرادى را به مردم ندارند. جامعه اسلامى ایران که با درایت و رشد سیاسى خود، جمهورى اسلامى و ارزشهاى والاى آن و حاکمیت قوانین خدا را پذیرفتهاند و به این بیعت و پیمان بزرگ وفادار ماندهاند، مسلّم قدرت تشخیص و انتخاب کاندیداى اصلح را دارند، البته مشورت در کارها از دستورات اسلامى است و مردم با متعهدین و معتمدین خویش مشورت مىنمایند، ولى هیچکس نباید توقع داشته باشد که دیگران اظهار نظر و اظهار وجود نکنند.(8)
هیچکس تحت تأثیر دیگرى نیست. اگر چنانچه اشخاص مطمئنى باشند که آنها تشخیص بدهند، شهادت بدهند که فلان آدم، جهات مختلفش همه خوب است، آن وقت مانعى ندارد که کسى به واسطه تشخیص آنها و اطمینان به اینکه این صحیح است، رأى هم به آنها بدهد، اما این طور نیست که کورکورانه انسان دنبال این باشد که ببیند کِیَک چه گفته؛ این صحیح نیست، این در اسلام نیست و در جمهورى اسلامى هم نباید باشد.(9)
در تشخیص خودتان؛ اگر مىتوانید تشخیص بدهید و اگر خودتان نمىتوانید، اشخاص متدین صحیح هستند، به آنها مراجعه کنید که آنها تشخیص بدهند.(10) در تشخیص خوب و بد، اتکال به قول غیر نکنید، مگر اشخاصى باشند که مورد اعتماد خودتان باشد صد در صد. این را به مردم دارم مىگویم.(11)
مردم در صحنه حاضر باشند و تحت تأثیر کسى واقع نشوند. مردم با علما و اشخاص مورد اعتمادشان مشورت کنند، بعد به هر کس که خواستند رأى دهند.(12) بعد از اینکه مشورت کردند که براى اسلام مفید است، رأى دهند، (اما) اگر کسى مورد شک بود و یا اگر کسانى منحرف، خودشان را معرفى کردند، به آنها رأى ندهند.(13)
* ویژگیهاى کاندیداى اصلح
الف. به اسلام ناب، معتقد و مدافع آن باشند:
افرادى که تعیین مىشوند، باید کسانى باشند که به درد اسلام و جمهورى اسلامى بخورند و عقیدهشان هم این باشد که اسلام خوب است، نه فقط اظهار کنند، ولى عقیده نداشته باشند، کما اینکه در اول انقلاب خیلىها اظهار اسلام مىکردند.(14)
مردم شجاع ایران با دقت تمام به نمایندگانى رأى دهند که در قول و عمل، مدافع اسلام پابرهنگان زمین، اسلام مستضعفین، اسلام رنجدیدگان تاریخ، اسلام عارفان مبارزهجو، اسلام پاکطینتان عارف و در یک کلمه، مدافع اسلام ناب محمدى – صلى اللَّه علیه و آله و سلم – باشند و افرادى را که طرفدار اسلام سرمایهدارى، اسلام مستکبرین، اسلام مرفهین بىدرد، اسلام منافقین، اسلام راحتطلبان، اسلام فرصتطلبان و در یک کلمه، اسلام آمریکایى هستند، طرد نموده و به مردم معرفى نمایند.(15)
ب. به اجراى احکام اسلام متعهد باشند:
کسانى را انتخاب کنند که صد در صد مسلمان و معتقد به احکام اسلام و متعهد به اجراى احکام اسلام و مخالف با مکتبهاى انحرافى و معتقد به جمهورى اسلامى باشند.(16)
پ. به حسن سابقه و تعهد به قوانین اسلام معروف باشند:
امید است ملت مبارز متعهد به مطالعه دقیق در سوابق اشخاص و گروهها، آراى خود را به اشخاصى دهند که به اسلام عزیز و قانون اساسى وفادار باشند، و از تمایلات چپ و راست، مبرا باشند، و به حسن سابقه و تعهد به قوانین اسلام و خیرخواهى امت معروف و موصوف باشند. باید ملت شریف بدانند که انحراف از این امر مهم اسلامى، خیانت به اسلام و کشور است و موجب مسوولیت عظیم است.(17)
ت. به جمهورى اسلامى معتقد باشند
ظ:باید دانست مسلمان بودن تنها فایدهاى ندارد، باید جمهورى اسلامى را قبول داشته باشد.(18) هر جور وکیلى براى هر محلى که مىخواهید تعیین بکنید، وکیلى (باشد) که (به) جمهورى اسلامى اعتقاد دارد. اگر وکیلى باشد که اینجایش از شدت سجده پینه بسته، و لیکن جمهورى اسلامى را نمىخواهد، این به درد شما نمىخورد. اگر وکیلى باشد که بدانید دشمن با رژیم منحوس بود و دشمن با آمریکا، لکن جمهورى اسلامى را نمىخواهد، این وکیل را وکیل تعیین نکنید. وکیلى که تعیین مىکنید، آنى است که جمهورى اسلامى را عقیده داشته باشد؛ نه چهار روزى که حالا مىخواهد وکالت بکند، بگوید جمهورى اسلامى! ما یک نفر را داشتیم که مىخواست وکیل بشود، مىگفتند که این آدم در ایامى که مىخواهند رأى بگیرند، نماز مىخواند! این جور نباشد. خودتان فهمیده باشید؛ بین خودتان زندگى کرده باشد، فهمیده باشید که مسیر همان مسیرى است که شما دارید. اگر یک نفر آدمى باشد که فیلسوف باشد، یک آدمى باشد که تمام عالم را در تحت سیطره علمى خودش برده باشد، لکن جمهورى اسلامى را نمىخواهد، این را تعیین نکنید.(19)
ث. به قانون اساسى معتقد باشند:من متواضعانه از شما مىخواهم که حتىالامکان در انتخاب اشخاص با هم موافقت نمایید و اشخاصى اسلامى، متعهد، غیر منحرف از صراط مستقیم الهى را در نظر بگیرید و سرنوشت اسلام و کشور خود را به دست کسانى دهید که به اسلام و جمهورى اسلامى و قانون اساسى معتقد و نسبت به احکام نورانى الهى متعهد باشند و منفعت خود را بر مصلحت کشور مقدّم ندارند.(20)
ج. به اصل ولایت فقیه معتقد و وفادار باشند:پس از اینکه همه اوصافش را به دست آوردید و او را شخصى دانستید که لیاقت دارد براى یک همچو مسندى و مىتواند این مملکت را – به طورى که خدا مىخواهد – اداره کند تا آن حدودى که در اختیار او است و شخصى است که تعهد به اسلام دارد، اعتقاد به قوانین اسلام دارد، در مقابل قانون اساسى خاضع است و اصل صد و دهم ظاهراً که راجع به ولایت فقیه است، معتقد است و نسبت به آن وفادار است، یک همچو شخصى را شماها خودتان انتخاب کنید و گروههاى مردم را هم وادار کنید که یک همچو شخصى را انتخاب کنند و از تفرقه بپرهیزند.(21)
چ. به مکتبهاى انحرافى گرایش و پیوستگى نداشته باشند:نگذارید اشخاصى در مجلس وارد بشود که خیر امت را نمىخواهد، بلکه خیر اشخاصى را مىخواهد که ظالم هستند؛ نگذارید در مجلس شورا اشخاصى بروند که آنها با قدرتهاى بزرگ پیوستگى دارند. باید ملت با اختیار خود و اراده خود و با امتیاز خود و انتخاب خود، اشخاص صالح را، اشخاص متقى را، اشخاصى را که براى ایران کار مىخواهند بکنند، به نفع ایران کار مىکنند- آنها را باید تعیین بکند.(22) وکلایى که مردم در بلاد خودشان شناختند که اینها مردم صالحى هستند، اینها مردم اسلامى هستند، اینها گرایش به شرق و غرب، گرایش به مکتبهاى فاسد ندارند، اینها را تعیین کنند.(23) رأى بدهید به اشخاصى که اسلامى هستند، متعهد هستند، چپى و راستى نیستند؛ براى ایران مىخواهند زحمت بکشند. اشخاصى را انتخاب کنید که براى اسلام، براى کشور منتج باشند، نافع باشند؛ خائن نباشند.(24) باید منتخبین شما اشخاصى باشند که توجه به اسلام داشته باشند، متعهد به اسلام باشند، بازیگر نباشند، به شرق و غرب توجه نداشته باشند. باید تکلیف کرد به مردم که وقتى انتخابات پیش آمد، به طور شایسته، روحانیین عمل کنند، وعاظ عمل کنند و مردم هم به تبع آنها عمل کنند تا یک مجلسى داشته باشیم که دیگر در آن هیچ اشخاصى که مخالف با وجهه جمهوریت هستند، نداشته باشیم.(25) باید اشخاصى که در مجلس مىروند، اشخاص امین باشند، اشخاص فاضل باشند، اشخاص مطلع باشند؛ گرایش نداشته باشند به چپ و راست؛ ملى باشند، مستقل باشند؛ فکرشان مستقل باشد.(26) افرادى را انتخاب کنید که متعهد به اسلام، شرقى و غربى نباشند، بر صراط مستقیم انسانیت و اسلامیت باشند. وکیلهایى (را انتخاب کنید) که آراسته به اخلاق خوب هستند، متعهد هستند به اسلام، وفادار هستند به کشور خودشان، خدمتگزار هستند به شما و به کشور، آن اشخاص را انتخاب کنند و در مجلس بفرستند.(27)
ح. مثل مدرس، نترس و صاحب تشخیص باشند:سعى کنید مثل مرحوم مدرس را انتخاب کنید، البته مثل مدرس که به این زودیها پیدا نمىشود، شاید آحادى مثل مدرس باشند، کسانى را که انتخاب مىکنید باید مسائل را تشخیص دهند، نه از افرادى باشند که اگر روس یا آمریکا یا قدرت دیگرى تشرى زد، بترسند، باید بایستند و مقابله کنند.(28)
خ. طعم فقر را چشیده و در فکر محرومان باشند:این ملت چیز مىفهمد، مىفهمد کى آدم صالح است، کى آدم ناصالح، البته گاهى هم یک کسى خودش را جا مىزند، اما این گاهى است. هر کسى در هر شهرى که هست، طول این بیست، سى سالى که همراه با این مردم بوده، مىداند که اینها کدام یکىشان از ریشههاى آنها است، کدامشان نیستند. مردم آنهایى را باید انتخاب بکنند که مىشناسند که به این ملت خدمتگزار است و دلش براى این طبقه ضعیف مىسوزد.
ما نمىخواهیم یک مجلس اعیان درست کنیم. به مجلس سنا مجلس اعیان مىگویند. ما مىخواهیم اعیان را از بین ببریم، آدمشان کنیم آنها را، آن اعیانى که در مجلس سنا نشستند و آن قدر خیانت به مملکت ما کردند، در آن مجلس را اصلًا بستیم. مجلس شیوخ و مجلس اعیان و مجلس سنا، اینها یک دسته مفتخوارى بودند. پیرمردهاى آخر عمرشان بعد از همه خیانتها، پیرمردهایى بودند که آنجا مىرفتند جمع مىشدند و شاید رفیقش هم که نشسته بود، راجع به اینکه دوایش چه است یا غذایش چه است، صحبت مىکرد و پول این ملت را مىخورد، این درش را بستند، ما مجلس سنا نداریم؛ مجلس شورا داریم. مجلس شورا هم نمىخواهیم از طبقه بالا درست بشود؛ مىخواهیم مجلس شورا از آدمهایى (درست شود) که متوجهاند به اینکه به این ملت در پنجاه و چند سال و در طول نظام شاهنشاهى چه گذشته است.(29)
مردم شجاع ایران با دقت تمام به نمایندگانى رأى دهند که طعم تلخ فقر را چشیده باشند.(30) توجه داشته باشند رئیس جمهور و وکلاى مجلس از طبقهاى باشند که محرومیت و مظلومیت مستضعفان و محرومان جامعه را لمس نموده و در فکر رفاه آنان باشند، نه از سرمایهداران و زمینخواران و صدرنشینان مرفه و غرق در لذات و شهوات که تلخى محرومیت و رنج گرسنگان و پابرهنگان را نمىتوانند بفهمند.(31)
د. احتمال انحراف در آنان نرود:باید به اشخاصى که احتمال انحراف در آنان مىرود رأى ندهند – چه احتمال انحراف عقیدتى، اعمالى و یا اخلاقى – که به چنین اشخاص اعتماد نمىشود کرد و رأى به آنان موجب مسوولیت خواهد بود.
ذ. از اوضاع جهان و مسائل روز و سیاستهاى اسلامى مطلع باشند:وصیت اینجانب به ملت در حال و آتیه آن است که با اراده مصمم خود و تعهد خود به احکام اسلام و مصالح کشور در هر دوره از انتخابات، وکلاى داراى تعهد به اسلام و جمهورى اسلامى که غالباً بین متوسطین جامعه و محرومین مىباشند و غیر منحرف از صراط مستقیم- به سوى غرب یا شرق- و بدون گرایش به مکتبهاى انحرافى و اشخاص تحصیلکرده و مطلع بر مسائل روز و سیاستهاى اسلامى، به مجلس بفرستند.(32)
مجرد اینکه این آدم یک آدم خیلى خوبى است، نمازش را اول وقت مىخواند و نماز شب مىخواند، این براى مجلس کفایت نمىکند؛ مجلس اشخاص سیاسى لازم دارد، اشخاص اقتصاددان لازم دارد، اشخاص سیاستمدار لازم دارد، اشخاص مطلع بر اوضاع جهان لازم دارد. باید تعهد به اسلام باشد و موافقت با جمهورى اسلامى باشد، لکن این مسائل هم باشد.(33) باید از مسائل روز اطلاع داشته باشد.(34)
ر. احتیاجات مملکت و مصالح و مفاسد کشور را بشناسند:آیا مىخواهید انتخاب اصلح بکنید براى خودتان یا براى اسلام؟ اگر براى خودتان باشد، شیطانى است، اما اگر انتخاب اصلح براى مسلمانها است، «کى و از کجا است» مطرح نیست؛ از هر گروهى باشد، حزب باشد یا غیر حزب، نه حزب اسباب این مىشود که غیر آن فاسد، و نه صد در صد حزبىبودن باعث صلاح آنها است.
انتخاب اصلح براى مسلمین یعنى انتخاب فردى که تعهد به اسلام و حیثیت آن داشته باشد و همه چیز را بفهمد، چون در مجلس، اسلام تنها کافى نیست، بلکه باید مسلمانى باشد که احتیاجات مملکت را بشناسد و سیاست را بفهمد و مطلع به مصالح و مفاسد کشور باشد و ممکن است به شما و گروه شما هم مربوط نباشد. اگر اصلح را انتخاب کردید، کارى اسلامى مىکنید و این یک محکى است براى خودتان که تشخیص بدهید انتخاب براى اسلام است یا براى صلاح خودتان.(35)
ز. متخصص باشند:در یک مجلس باید همه چیز باشد. در این کمیسیونهاى مجلس از – امور ارتشى و کشاورزى و اقتصاد و – همه چیز بحث مىشود، اینها باید مطلع باشند. آنهایى که در این کمیسیونها هستند، باید اشخاصى در بینشان باشد که عالم به اقتصاد باشد، عالم به امور کشاورزى باشد، عالم به امور ادارى باشد، عالم به مسائل جهانى باشد. مجلس مىخواهد ایران را در مقابل جهان اداره کند، مجلس یک چیزى نیست که بخواهد ایران را در مقابل خودش درست بکند.(36)
س. متفکر باشند:امید آن دارم که با وحدت کلمه و کوشش در راه التیام بین قشرهاى مختلف، موفق شوید که نمایندگانى متعهد، متفکر، دلسوز به ملت و خصوص طبقه مستضعف و خدمتگزار به اسلام و مسلمین در مجلس شوراى اسلامى بفرستید.(37)
ش. خدمتگزار باشند:اشخاص مطمئن، اشخاص ملى، اشخاصى که خدمتگزارندْ براى شما (را) تعیین بکنید.(38)
ص. براى کشور، دلسوز و به ملت وفادار باشند:باید بدانیم که اگر رئیس جمهور و نمایندگان مجلس، شایسته و متعهد به اسلام و دلسوز براى کشور و ملت باشند، بسیارى از مشکلات پیش نمىآید و مشکلاتى اگر باشد، رفع مىشود.(39) مردم شجاع ایران با دقت تمام به نمایندگانى رأى دهند که متعبد به اسلام و وفادار به مردم باشند و در خدمت به آنان احساس مسوولیت کنند.(40)
ض. آزادمنش باشند:باید وکلاى آزادمنش، وکلاى ملى، وکلاى متدین، وکلاى فاضل به مجلس شورا بفرستید.(41)
ط. به امانت معروف باشند:اشخاصى که امین هستند، اشخاصى که پیششان به امانت، به دیانت، به خدمت به مردم معروف است، آنها را تعیین بکنند.(42)
ظ. به اخلاق خوب آراسته باشند:من امیدوارم که این مرحله را هم به شایستگى و به طورى که دلخواه همه ملت ما است و دلخواه ما است، عمل بکنند و وکیلهایى که آراسته هستند به اخلاق خوب، متعهد هستند به اسلام، وفادار هستند به کشور خودشان، خدمتگزار هستند به شما و به کشور، آن اشخاص را انتخاب کنند و در مجلس بفرستند.(43)
منابع و مآخذ:
1) صحیفه امام، ج 12، صص 181 – 182
2) صحیفه امام، ج 18، ص 337
3) صحیفه امام، ج 18، ص 276
4) صحیفه امام، ج 21، ص 422
5) صحیفه امام، ج 12، صص 277 – 278
6) صحیفه امام، ج 21، صص 10 – 11
7) صحیفه امام، ج 18، ص 243
8) صحیفه امام، ج 21، ص10
9) صحیفه امام، ج 18، ص 285
10) صحیفه امام، ج 18، ص 438
11) صحیفه امام، ج 18، صص 283 – 284
12) صحیفه امام، ج 18، ص 243
13) صحیفه امام، ج 18، ص 243
14) صحیفه امام، ج 18، ص 243
15) صحیفه امام، ج 21، ص 11
16) صحیفه امام، ج 12، ص 277
17) صحیفه امام، ج 12، ص 178
18) صحیفه امام، ج 18، ص 276
19) صحیفه امام، ج 7، ص 465
20) صحیفه امام، ج 12، ص 149
21) صحیفه امام، ج 11، ص 485
22) صحیفه امام، ج 6، ص 482
23) صحیفه امام، ج 9، ص 55
24) صحیفه امام، ج 6، ص 502
25) صحیفه امام، ج 18، صص 173 – 174
26) صحیفه امام، ج 6، ص 513
27) صحیفه امام، ج 12، ص 168
28) صحیفه امام، ج 18، ص 276
29) صحیفه امام، ج 10، صص 524 – 525
30) صحیفه امام، ج 21، ص 11
31) صحیفه امام، ج 21، ص 422
32) صحیفه امام، ج 21، صص 419 – 420
33) صحیفه امام، ج 18، ص 284
34) صحیفه امام، ج 18، ص 276
35) صحیفه امام، ج 18، صص 196 – 197
36) صحیفه امام، ج 18ص 284
37) صحیفه امام، ج 12، ص 156
38) صحیفه امام، ج 7، ص 299
39) صحیفه امام، ج 21، ص 422
40) صحیفه امام، ج 21، ص11
41) صحیفه امام، ج 6، ص 514
42) صحیفه امام، ج 10، ص 525
43) صحیفه امام، ج 12، ص 169
