مروري بر زندگاني امام علي النقي(ع)

«یزداد نصرانی» پزشک مخصوص دربار معتصم دیدار کوتاهی با امام هادی(ع) داشت. هر چند زمان ملاقات کوتاه بود ولی او در اثر این دیدار به شدت شیفته تسلط امام در دانش گردید به اندازه ای که در توصیف جایگاه علمی حضرت این گونه بیان نمود: «اگر بنا باشد آفریده ای را نام ببریم که از جهان غیب آگاهی داشته باشد، او امام هادی(ع) خواهد بود»(دلائل الامامة، ص 221). دهمین پیشوای آسمان امامت و ولایت امام ابوالحسن علی النقی الهادی(ع) فرزند امام نهم حضرت جوادالائمه(ع) و بانوی پاکدامن و بافضیلت خانم “سمانه مغربیه” در 15 ذی الحجه سال 212ه.ق در محلی به نام “صریا” (که منطقه ای در اطراف شهر مدینه است) دیده به جهان گشود. مادر امام دهم از زنان فاضله عصر خود بود و بسیار روزه مستحبى می گرفت. امام در وصف مادر خویش فرمودند: «مادرم آشنا به حق من و از اهل بهشت است. شیطان به او نزدیك نمى شود و آزار ستمگران به او نمى رسد و خداوند حافظ اوست». نام شریف امام دهم علی، کنیه مبارکشان ابوالحسن واز مهمترین القابشان نقی، عالم، فقیه، ناصح، مفتاح، امین و طیب می باشد. امام دهم شیعیان، هادی نامیده شد چون در راستای هدایت عمومی سعی بلیغ و تلاش وافر داشت تا مسلمانان را از انحراف و مبانی حق اسلام را از تحریف حفظ و حراست نماید.  امام حدود هجده سالگی یعنی تقریباَ در سال ۲۳۰ هـ. ق با زنی به نام حدیث یا سوسن ازدواج کرد که ثمره این ازدواج امام حسن عسکری(ع) می باشد. حسین، محمد، جعفر کذّاب و دختری به نام علیّه یا عایشه نیز فرزندان دیگر حضرت هستند. حضرت تمامى عناصر شرافت و كرامت را در خود جمع داشت و از همان خاندانى به شمار مى رفت كه خدايشان آنها را از هر گونه رجس و پليدى پاك و منزّه ساخته بود. از آنجا که دستگاه ظلم و جور و طاغوتی بنی عباس امام دهم وفرزند بزرگوارشان را از سال 233ه.ق تا انتهای عمر شریفشان در محل هایی از سامرا به نام عسکر تحت نظر داشتند این دو امام معصوم(ع) به عسكریین شهرت یافتند.
امام دهم با آنكه در سامراء تحت كنترل و مراقبت قرار داشت، اما با وجود همه رنج ها و محدوديت ها هرگز به كمترين سازشى با ستمگران تن نداد. خلفا همواره سعى مى‏کردند آن حضرت با پايگاه هاى مردمى و افراد جامعه تماس نداشته باشد، با اين حال آن مقدار از فضائل اخلاقى كه از او بروز كرده، دانشمندان و تاریخ نويسان و حتى دشمنان اهل بيت(ع) را به تحسين آن وجود الهى واداشته است. امام هادی(ع) از آغاز امامت در مدینه حضور داشتند و در مدت سكونت در این شهر نقش بسیار مهمی در رهبری مسلمانان ایفا کردند؛ به‌طوری که حکومت عباسی از موقعیت ويژه امام احساس خطر کرده و حضور ایشان در مدینه را به صلاح ندانست، متوکل خليفه عباسي برای کنترل بیشتر امام تصمیم گرفت ایشان را از مدینه به سامرا منتقل کند. در سال ۲۳۳ ق بنابه گزارش‌هایی که جاسوسان از فعالیت‌های امام علیه السلام داده بودند، متوکل به یحیی بن هرثمه مأموریت داد تا این انتقال را انجام دهد. با ورود یحیی بن هرثمه به مدینه، مردم که سخت مشتاق و شیفتة امام خود بودند، اعتراض خود را آشكار کردند؛ به‌طوری که یحیی بن هرثمه اعلام کرد که کاری به امام ندارد و هیچ خطری ايشان را تهدید نمی‌کند. پس از مدتی به بهانه این که در منزل امام بر علیه حاکم عباسی سلاح جمع آوری می‌شود به خانه حضرتش حمله بردند، ولی چیزی جز قرآن و ادعیه نیافتند. جالب اینکه خود یحیی بن هرثمه پس از بازگشت می‌گوید: «چیزی جز بزرگواری، ورع، زهد و شجاعت در او نیافتم». امام علی النقی(ع) بعد از پدرشان دومین امامی بودند که در سن کودکی یعنی 6 یا 8 سالگی به مقام امامت رسیدند و همزمان با خلافت معتصم، واثق، توكل، منتصر، مستعن و معتز به مدت 33 سال دوران امامت ایشان به طول انجامید. حمیرى از محمّد بن اسماعیل روایت می کند که گفت: امام جواد(ع) به من فرمود: « امر امامت به امام على النقى(ع) واگذار خواهد شد، در صورتى که او بچه هفت ساله‏اى است. دوباره فرمود: آرى و کمتر از هفت‏ساله، چنان که حضرت عیسى بن مریم (ع) نیز چنین بود.» امام هادی (ع) اصحاب فراوانی دارند كه بسیاری از آنها فخر شیعه هستند و از جمله‌ آنهاحضرت عبدالعظیم حسنی است كه در شهر ری مدفون است. سرانجام امام علی النقی(ع) بعد از ۴۱  سال و چند ماه زندگی سراسر رحمت و برکت در زمان «معتزّ»، مسموم و شهید شد و در رجب سال 254 هجرى به شهادت رسيد و در سامراء در خانه خويش به خاك سپرده شد و مزارشان امروز میعاد گاه عاشقان است.