چکیده : (Digital Subscriber Line) DSL كه می‌توان آن را خط اشتراک دیجیتال نامید، روشی برای اتصال به اینترنت با سرعت بالا و هزینه كمتر است. انواع مختلفی از DSL وجود دارد که امکان اتصال به اینترنت را با سرعت‌ها و امکانات مختلف مهیا می‌کنند. اما نوعی که بیشتر در کشورمانشناخته شده است Asymmetric-DSL یا ADSL یا DSL نامتقارن است. در اختیار داشتن سرعت همان چیزی است که همیشه در پی آن هستیم . فن آوری ADSL پاسخی است به آنها که به سرعت احتیاج دارند تا با استفاده از آن زودتر به هدف برسند. ADSL پاسخی است به آنها که به سرعت احتیاج دارند و از دیگر روشهای دسترسی با استفاده از مودم ها و خط های تلفن به ستوه آمده اند و در پی آن هستند تا با استفاده از این راهکار و با سرعت مطلوب به پاسخ خود برسند.
کلمات کلیدی : ADSL ،DSL ، مودم ، مخابرات،Leased Line
1-مقدمه
ADSL تکنولوژی جدیدی است که بر بستر کابل تلفن قدیمی و آشنای خودمان عمل می کند . نصب یک سیستم ویژه در داخل پست مخابراتی هر منطقه، مشترکین تلفن آن منطقه را به سادگی و بدون نیاز به هر نوع دخل وتصرف سخت افزاری و یا نرم افزاری از این سرویس بهره مند می نماید. این تکنولوژی بهترین و بیشترین سرعت را بدون نیاز به تدارک زیر ساختهای جدید ممکن ساخته است. استفاده از سیم کشی های موجود تلفن بدون نیاز به اتصال به دستگاه های حجیم و پیچیده ،کار مصرف کننده را بسار راحت می نماید. برای داشتن یک اتصال ADSL در محل مصرف کننده تنها نیاز به یک مودم ویژه است. پس از برقراری ارتباط مودم ، تنها هزینه ثابت خط ADSL به صورت ماهانه و با توجه به پهنای باند دریافتی به عنوان هزینه دریافت می شود.درحالیکه از ارتباط ADSL استفاده می کنید ارتباط تلفنی شما همیشه آزاد و در دسترس است. هزینه تلفن تنها در صورت استفاده از تلفن محاسبه می شود. و ربطی به استفاده از خط ADSL ندارد.
2- DSL چیست؟
تکنولوژي DSL يکي از انواع انتقال پر سرعت بوده است که با تلفن معمولي شما را قادر مي سازد تا ضمن دسترسي به اينترنت پر سرعت از امکان دريافت صدا و تصوير با کيفيت بالا استفاده کنيد. نوع ديگر همين تکنولوژي ADSL است که يکي از انواع فن آوري DSL است، که در اين روش سيستمهاي سخت افزاري ويژه (DSLAM) بايد در پستهاي مراکز مخابراتي نصب گردند. پس از نصب اين سيستمها و با استفاده از کابل هاي تلفن ، سرويس قابل راه اندازي مي شود، بدين لحاظ از نظر هزينه براي دولت و مصرف کننده بسيار قابل قبول است. زيرا هزينه کابل کشي مجدد به هيچ يک از طرفين تحميل نمي شود. مصرف کننده اين سرويس تنها به يک مودم ADSL احتياج دارد.
3- DSL چگونه کار مي کند؟
با استفاده از زوج سيمهاي مخابرات براي تلفن خانگي ما تنها از يک پانصدم امکانات بالقوه اين سيمها استفاده مي کنيم و مابقي بلااستفاده مي ماند. ADSL پهناي باند 1.1 مگاهرتزي خطوط مسي را به کانال هاي 4 کيلوهرتزي تقسيم مي کند و آخرين کانال را جهت ارسال صدا و فاکس معمولي تخصيص مي دهد و 256 کانال ديگر را براي انتقال دوطرفه اطلاعات استفاده مي کند به اين ترتيب که 64 کانال را براي خط ارسال اطلاعات و 128 کانال ديگر را جهت دريافت اطلاعات استفاده مي کند.در بهترين حالت اگر 192 کانال 4 کيلوهرتزي موجود را استفاده کند،در تئوري سرعت بايد به حدود 9 مگابايت در ثانيه برسد.
در حال حاضر سرعت خطوط ADSL در بهترين حالت 2 مگابايت در ثانيه مي باشد. درعمل ،اين خطوط اطلاعات زنجيره وار ديجيتال را به اطلاعات پارالل در دوسر انتقال اطلاع تبديل مي کنند. دقيقا مشابه کاري که در مودم هاي خطوط عادي انجام مي شود. سرعت انتقال اطلاعات در محدوده ذکر شده به عواملي از جمله فاصله ارتباطي و نوع سيم استفاده شده بستگي دارد. حال با استفاده از سخت افزارهايي که بتوانند داده ها را فشرده سازي ،ارسال و دريافت نمايند مي توانيم اين قابليت بلااستفاده را هم به کار بگيريم. يکي از اين سخت افزارها در پست مخابرات نصب و ديگري در محل استفاده کننده نصب مي شود. ارتباط از طريق سيم تلفن قبلي شما برقرار مي شود بدون اينکه اختلالي در ارتباطات تلفني به وجود آيد. حالا به شرط اينکه مودم هميشه به خط وصل و روشن باشد ارتباط شما با اينترنت هميشه برقرار خواهد بود در عين اينکار براي مکالمات تلفني مشکلي پيش نمي آورد .
4- برتري هاي فني DSL :
اتصال دائم و بي وقفه و مطمئن به شبکه مخابرات وشبکه جهاني اينترنت برقرار است – هزينه ثابت ماهانه بدون هزينه نصب (تجهيزات تحويلي به مشتريان رايگان است) فاصله زمان تا تحويل سيستم کوتاه مي شود – از حداقل تجهيزات در محل کار يا خانه استفاده مي شود- سرعت سيستم به قدري بالا خواهد بود که سرويس هاي ديگر اينترنت نيز مانند صوت و تصوير متحرک، براي استفاده در دسترس خواهند بود- نياز به کابل کشي مجدد نيست – مي توان بيش از يک نفر از هر اتصال استفاده نمود – در شرايط ايده آل (نبود نويز بر روي سيمها، فاصله کم تا مرکز مخابراتي (حداکثر سرعت دريافت 8Mbps و سرعت ارسال 1Mbps خواهد بود- اداره کنترل کارهاي چنين اتصالي نيز به سادگي همان کاري است که با تلفن منزل انجام مي دهيم – به علت سرعت بالا (دريافت وارسال) امکان برقراري جلسات و سمينارهاي مجازي با سهولت ميسر است- باز شدن راه براي انجام پروزه هايي مانند دولت الکترونيک، پزشکي الکترونيک، آموزش سمعي بصري الکترونيک ،شبکه اختصاصي الکترونيک و مجموعه وسيعي از ديگر کاربردهاي الکترونيک – مسافت 8/1 کيلومتري تحت پوشش شبکه براي تامين سرعت 8Mbps ارائه انواع سرويس هاي مختلف بر اساس بستر شبکه DSL مانند VODSL ،Video on demand ،VOIP
5- نگاهي به فناوري ADSL :
DSL يا Digital Sub Scriber Line يک فناوري مخابراتي است که اولين بار حدود سال 1995 در امريکا طراحي و استفاده شد. با استفاده از اين فناوري با بهره گيري از خطوط تلفن ،بستري براي انتقال اطلاعات با سرعت بالا براي کاربران ايجاد مي شود. در اين فناوري تجهيزاتي در مرکز تلفن نصب مي شود تا براي هر کاربر فرکانس هاي مربوط به ديتا و صوت از هم جدا شوند و به اين ترتيب با استفاده از يک خط تلفن امکان ارتباط همزمان صوت وديتا وجود خواهد داشت در فناوري DSL طول سيم،سرعت تبادل اطلاعات را تحت تاثير قرار مي دهد و فاصله مشترک تا مرکز تلفن نبايد بيش از 5 کيلومتر باشد.
البته فاصله ايده ال 2 کيلومتر است که در اين صورت کاربر با استفاده از ADSL مي تواند تا 8Mbps اطلاعات دريافت و 10Mbps ارسال کند اما اگر اين فاصله به 5 کيلومتر برسد ،سرعت نصف مي شود. به طور کلي DSL به چند دسته ADSL،SDSL،HDSL،RADSL،VDSL تقسيم مي شود.
6- اينترنت Dial up و…
براي اتصال به اينترنت با استفاده از خطوط تلفن استاندارد (زوج سيم مسي) در کنار سیستم معروف و آشنای Dail up روش های دیگری هم وجود دارد، مانند استفاده از مودم های کابلی، شبکه محلی و یا فناوری (Digital Subscriber Line)DSL و بی سیم (Wireless ) فناوری ADSL یکی از مناسب ترین و با صرفه ترین راهکارهای دسترسی به اینترنت پرسرعت و مقابله با مشکلات سیستم های اتصال معمولی Dail up است.
7- فناوری ADSL:
Asymmetric-DSL یا ADSL یکی از فناوری اهای رده xDSL است.DSL یا خطوط اشتراک دیجیتالی با استفاده از کابلهای تلفن معمولی، امکان بهره گیری از سرعت بالا را برای اتصال به اینترنت فراهم مي کند.DSL امکانات و روش های گوناگونی برای مصارف خانگی فراهم می کند که مناسب ترین آنها روش روش خطوط دیجیتال نامتقارن یا ADSL است. در این روش با بهره گیری از نوعی خاص مدولاسیون، پهنای باند قابل استفاده بر روی کابل تلفن به باندهای فرکانسی متفاوتی تقسیم و هر سیگنال فرکانسی (صوت،ارسال و دریافت داده های دیجیتالی) در یک باند صورت می پذیرد. بدین صورت در هنگام اتصال به اینترت دیگر خط تلفن برای مکالمات صوتی اشغال نخواهد بود و امکان تبادل صوت و تصویر نیز وجود خواهد داشت.
ADSL پهنای باند 1.1 مگاهرتزی خطوط مسی را به کانال های 4 کیلوهرتزی تقسیم می کند و آخرین کانال را جهت ارسال صدا و فاکس معمولی تشخیص می دهد و256 کانال دیگر را برای انتقال دو طرفه اطلاعات استفاده می کند: به این ترتیب که 64 کانال را برای خط ارسال اطلاعات و 128 کانال دیگر را جهت دریافت اطلاعات استفاده می کند. در بهترین حالت اگر 192 کانال 4 کیلوهرتزی موجود را استفاده کند در تئوری سرعت باید به حدود 9 مگابیت در ثانیه برسد.
ADSL یکی از خانواده های(Digital Subscriber Line)DSL یا همان خطوط دیجیتال استیجاری می باشد. اعضای DSL معمولا به صورت xDSL نامگذاری می شوند. این خطوط از تمامی پهنای موجود در خطوط مسی دوطرفه استفاده می کنند تا بالاترین سرعت ممکن در ثانیه را برخلاف خطوط معمول ارائه دهند . Asymmetric-DSL یا ADSL در واقع نوعی از DSL ها می باشد که ارتباط آن نامتقارن می باشد. یعنی سرعت ارسال داده در ثانیه کمتر از دریافت آن می باشد. انواع دیگری از xDSL ها موجود می باشند که از جمله آنها می توان HDSL(High-Speed DSL) وSDSL(Symetric DSL) اشاره کرد. در حال حاضر سرعت خطوط ADSL در بهترین حالت 2مگابیت در ثانیه می باشد. درعمل این خطوط اطلاعات زنجیره وار دیجیتال را به اطلاعات پارالل در دوسر انتقال اطلاع تبدیل می کنند. دقیقا مشابه کاری که در مودم های خطوط هادی انجام می شود.
در ADSL سرعت ارسال اطلاعات با سرعت دریافت اطلاعات مساوی نخواهد بود، در بالاترین سطح تئوری، امکان دریافت اطلاعات (DownStream) با سرعتی در حدود mbps8 و ارسال داده (UpStream) باسرعتی معادل mpbs 640 فراهم می شود. دقیقا بدین خاطر از ADSL با نام نامتقارن یاد می شود. به طور عملی یک کاربر خطوط ADSL می تواند با سرعتی در حدود mbps 2 دریافت و mbps256 ارسال اطلاعات بر روی اینترنت داشته باشد. در استفاده از اینترنت یا فناوری ADSL از Dail up و شماره گیری و انتظار برای اتصال یا قطع ارتباط خبری نخواهد بود و شما به صورت دائمی با مرکز ISP و درنهایت شبکه اینترنت متصل خواهید بود با روشن کردن کامپیوتر خود اتصال شما به اینترنت برقرار می شود.
8- مزایای ADSL
اولین دستاورد ADSL بهره گیری از خطوط تلفن معمولی و شبکه ارتباطی آماده خواهد بود و درنتیجه نیازی به سیم کشی و تجهیزات جدید مخابراتی نیست. عدم اشغال خط تلفن در هنگام اتصال به اینترنت، امکان استفاده از اینترنت پرسرعت به نسبت روشهایی مانندDial up بر روی سیستم های خانگی و شرکت های کوچک که از امکانات پیشرفته ای برخوردار نیستند اتصال دائمی به شبکه اینترنت بدون نیاز به شماره گیری و اشغال بودن خط هزینه کم در نصب و راه اندازی وخرید تجهیزات، کاهش هزینه و عدم نیاز به تجهیزات اضافی برای کاربران خانگی در استفاده از اینترنت و راه اندازی آسان و سریع از دیگر مزایای مهم ADSL است.
9- معایب خطوط ADSL
در فناوری های DSL کیفیت و سرعت انتقال اطلاعات وابستگی زیادی به مسافت میان کاربر مشترک با مرکز تلفن ارائه خدمات DSL دارد و هرچقدر مشترک از مرکز تلفن مسافت دورتری داشته باشد به همان نسبت از سرعت وکیفیت پایین تری برخوردار خواهد بود. در مسافت های بالاتر از 5 کیلومتر عملا ارائه سرویس اینترنت پر سرعت امکانپذیر نیست. عدم تقارن سرعت ارسال و دریافت اطلاعات در ADSL نیز برای شرکت ها وسازمانهای بزرگ مشکل ساز خواهد شد. ضعیف و فرسوده بودن زیربنای ارتباطی مخابراتی وعمدتا عمر بالای خطوط تلفن که تاثیر مستقیمی بر کیفیت و سرعت خدمات ADSL خواهند داشت.
10- ADSL چگونه کار می کند ؟
زوج سیم مسی تلفن شهری از محدوده فرکانسی میان صفر تا 2 مگاهرتز پشتیبانی می کند که از این میان فقط برای کاربردهای شهری تلفن ثابت (PSTN) از پهنای باند 4کیلوهرتزی پشتیبانی می شود. بدین معنی که هنگام استفاده از تلفن معمولی حداکثر باند فرکانسی 4 کیلوهرتزی مورد استفاده قرار گرفته و مابقی باند بلااستفاده می ماند.
ADSL با بکارگیری تکنولوژی های مدولاسیون تقسیم فرکانسی و فشرده سازی اطلاعات این امکان را بوجود می آورد که سیستم شماره گیری تلفن بتواند از پهنای باند 4کیلوهرتزی خود استفاده کند و مابقی باند فرکانسی آزاد برای اتصال به اینترنت و تبادل اطلاعات میان کاربر و مرکز خدمات ADSL استفاده شود. استفاده از محدوده فرکانس 4 کيلوهرتزي نمي تواند بيشتر از Kbps56 سرعت در اختيار کاربران قراردهد و با استفاده از يک پهناي باند معادل 2 مگاهرتز مي توان تصور کرده که چه مقدار بر سرعت تبادل اطلاعات افزوده مي شود (چيزي در حدود 500 برابر) و دراين حالت است که ميتوان به سرعت هاي mbps 8 و حتي خيلي بالاتر دست يافت (تکنولوژي هاي جديدتر ADSL قادر به ارائه سرعت هايي بيش از mbps 20 مي باشند.) در عمل ADSL از پهناي باند فرکانسي 30کيلوهرتزي تا 138 کيلوهرتزي براي ارسال اطلاعات و باند فرکانسي 138 Khz تا 1.1Mhz براي گرفتن اطلاعات استفاده مي کند.
سازندگان تجهيزات ADSL معمولا از دواستاندارد تقسيم سيگنال فرکانسي استفاده مي کنند :DTM وCAP ، استاندارد قديمي CAP با تقسيم کردن تمام پهناي باند به سه بخش مجزا، به مکالمات تلفني باند صفر تا 4کيلوهرتز را اختصاص مي دهد و براي ارسال داده (Upstream) محدوده 25 تا 160 کيلوهرتز و دريافت اطلاعات از باند 240 کيلوهرتز به بالا صورت خواهد گرفت. بنابراين در نهايت اين شيوه از سه کانال مجزا استفاده مي کند. استاندارد DTM با تقسيم کردن پهناي باند به 247 کانال مجزا واختصاص کانال هايي براي دريافت و ارسال داده انعطاف پذيري بيشتري را در کيفيت سرويس به وجود مي آورد. ولي در عوض پياده سازي به مراتب پيچيده تري دارد.
11-تجهيزات ADSL
فارغ از تجهيزات مخابراتي تکنولوژي هاي DSL به طور ساده در يک نگاه مي توان گفت ADSL از دو دستگاه خاص استفاده مي کند: يک دستگاه معروف به مودمهاي DSL در محل مشترکين و دستگاه DSL Acces Multiplexer (DSLAM) در محل شرکت ارائه دهنده خدمات. ADSL مودمهاي DSL که با نام ATU-R نيز از آنها ياد مي شود، مسئوليت برقراري اتصال ميان کامپيوتر مشترک را باخط DSLبرعهده دارند. اين نوع از مودم ها معمولا با USB و يا پورت اترنت base-T10 به کامپيوتر کاربر متصل مي شوند. DSLAM با جداسازي باندهاي فرکانسي 4 کيلوهرتزي از ديگر پهناي باند براي هر خط اتصالي ADSL امکان ارتباطات کاربران و اتصال به تجهيزات مجتمع پرسرعت را براي اينترنت در مراکز ارائه خدمات ADSL فراهم مي کند. فرکانس باند Kbps4 نيز به سمت سوئيچ هاي مخابراتي هدايت مي شود. به هر DSLAM صدها زوج سيم متصل مي شود که در نهايت به سوي يک اتصال اينترنت با پهناي باند خيلي زياد هدايت مي شوند و تا وقتي اين پهناي باند اشباع نشده است، مشترک مي تواند به صورت يکنواخت و با سرعت بالا از اينترنت استفاده کند. درسمت مشترک ،گاهي نياز است که از يک دستگاه فيلتر جداکننده به نام Splitter نيز استفاده شود تا ميان باند فرکانسي صدا براي مکالمات تلفن با اطلاعات ADSL داخل به وجود نيايد.
12- ADSL2 گامي فراسوي اينترنت پرسرعت
فناوري ADSL تحولي عظيم و يک نقطه عطف در صنعت ارتباطات راه دور و استفاده از شبکه جهاني اينترنت با استفاده از امکانات و زيرساخت هاي موجود در کشورها و سازمانها است و امکان خدمات آنلايني همانند صوت و تصوير و ويدئو را فراهم مي کند. با اين وجود با نگاهي فناورانه تر به مزايا و معايب ADSL ، فاصله ميان سرعت عملي ارتباطات ADSL برروي کامپيوتر مشترکين و بحث محدوديت فاصله ميان مراکز ADSL با مشترک دو مشکل پيش روي اين فناوري هستند. همچنين برخي پارمترهاي کيفيتي نيز هنوز در ADSL پوشش داده نشده بودند. به همين جهت در سال 2002 و2003 استاندارد هاي جديدي براي اين فناوري با نام ADSL2 وADSL2+ تعريف شد. در يک نگاهي کلي ADSL2 امکان حرکت به سمت سرعت هاي نجومي مانند mbps 24 را فراهم مي کند و ADSL2+ بر مسافت موثر اين تکنولوژي تا مرز 6 کيلومتر مي افزايد. اين همه ماجرا نيست، امکان انتقال صوت و تصوير، افزايش بهره وري از پهناي باند و کاهش اتلاف باندفرکانسي، تفکيک پذيري بهتر باند فرکانسي مکالمات تلفني با باند ADSL و مديريت توان الکتريکي نيز از مهمترين دستاوردهاي فناوري هاي جديد ADSL هستند.
Reach ADSL2 ديگر استاندارد جديد ADSL است که باز برخي کمبودهاي استانداردهاي قبلي را کامل نموده است. آنچه گفتني است تطبيق و سازگاري کامل اين نوع از استانداردها با مودم هاي از نوع ADSL است. لذا براي بهره گيري از اين فناوري ها نيازي به تعويض مودم و تجهيزات ADSL نيست.
13- نگاهي به اينترنت پرسرعت در ايران
از تابستان 83 چندين PAP شروع به ارائه خدمات ADSL در تهران و چند شهر بزرگ ديگر نموده اند. براي استفاده از اينترنت پرسرعت يا همان خدمات ADSL ابتدا بايد ديد کدام شرکت يا ISP خدمات ADSL را درمنطقه مخابراتي شما ارائه مي دهد. همانطور که بيان شد زماني مي توان از خدمات ADSL استفاده کرد که فاصله مرکز مخابراتي با مشترک بيش از 5 کيلومتر نباشد. بسياري از شرکت هاي خدمات ADSL با گرفتن مبلغي به صورت وديعه مودم DSL و ديگر تجهيزات مورد نياز را به صورت اماني در اختيار مشترک قرار خواهند داد و نيازي به خريد مودم نخواهيد داشت. ديگر هزينه اي که بايد پرداخت شود هزينه حق اشتراک وهزينه مخابراتي است که بر اساس جدول انواع سرويس هاي ارائه شده (با معيار سرعت ارسال و دريافت اطلاعات) توسط شرکت خدمات ADSL متفاوت خواهد بود. هزينه اينترنت پرسرعت بر اساس مقدار حجم مبادلاتي اطلاعاتي (Download) توسط مشترک در ماه است. هر شرکت خدمات ADSl سقفي را براي حجم انتقالي ديتا در نظر خواهد گرفت (در محدوده چند گيگابايت) ودر صورت استفاده بيشتر بر اساس هر گيگابايت، هزينه اضافه اي بايد پرداخت شود.
نتیجه گیری:
در کنار سرعت بسیار بالای آن، مودمهای ADSL مزیتهای بسیاری نسبت به مودمهای آنالوگ دارند. برخلاف مودمهای آنالوگ که نیازمند شماره گیری اتصالات dial-up) ) می باشند؛ ارتباطات ADSL همیشه برقرار است. این بدین معناست که دیگر نه به شماره گیری و قطع و وصل شدن نیازی هست؛ و نه به انتظار کشیدن برای اتصال به اینترنت؛ در واقع، ارتباط شما دائمی است. مزیت دیگر آن قابلیت استفاده از تلفن، حتی در لحظه کار با اینترنت می باشد. به این ترتیب، دیگر نیازی نیست که شما از بین این دو، یکی را انتخاب کنید.
منابع وماخذ:
1. K. Maxwell, “Asymmetric Digital Subscriber Line: Interim Technology for the Next Forty Years”, IEEE Communications magazine, October 1996, pp. 100 – 106.
2. http://en.wikipedia.org/wiki/Asymmetric_digital_subscriber_line
3. http://compnetworking.about.com/od/dsldigitalsubscriberline/g/bldef_adsl.htm
مریم همتی- وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی
Maryam.hemmati@yahoo.com
* اندیشه سرای تعاون
