رابطه تیپهای شخصیتی واسترس شغلی باسلامت روان کارکنان

چکیده:[1]: پژوهش حاضر به بررسی رابطه تیپ های شخصیتی و استرس شغلی با سلامت روان در کارکنان می پردازد . روش: در این پژوهش که از نوع توصیفی است، از آزمونهای تیپ شخصیتی (راتوس) استرس شغلی (اسیپو)وسلامت روان (GHQ) برروی 80 نفر از کارکنان تولیدی رضا نخ که به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شده اند اجرا گردید و داده ها نیز به روش همبستگی پیرسون و رگرسیون چند گانه تحلیل شده اند.
یافته ها: نتایج نشان داد که بین تیپ های شخصیتی (A-B) و استرس شغلی با سلامت روان ارتباط معنا داری وجود دارد.(P=0/00) و بین کل شخصیت و سلامت روان رابطه ی معناداری وجود دارد.(P=0/00) و همچنین محیط فیزیکی و دوگانگی نقش سلامت روان را پیش بینی می کنند که به ترتیب سطح معناداری آنها( 012/0 و 004/0) می باشد.
نتیجه گیری: این مطالعه نشان داد بین تیپ های شخصیتی و استرس شغلی با سلامت روان ارتباط وجود دارد. بنابراین کاهش فشارهای استرس در محیط کار منجر به افزایش سطح سلامت روانی کارکنان می گردد.
واژه های کلیدی: استرس شغلی. تیپ های شخصیتی (A-B) . سلامت روان.

مقدمه:
کار بخش مهمی از زندگی هر فردی به شمار می آید، ازیک سو می تواند بسیاری از نیازهای اساسی انسان هم چون پرورش روح و جسم، برقراری ارتباط اجتماعی، ایجاد حس ارزشمندی، اعتماد به نفس و شایستگی را بر آورده سازد.اما از سوی دیگر ممکن است منبع اصلی بروز استرس نیزباشد.[1]
با ورود به قرن 21 از مهم ترین چالش هایی که سازمانها با آن روبه رو هستند افزایش استرس شغلی در بین کارمندان است. کار و شغل نقش مهمی در زندگی افراد داشته وتأثیرات قابل توجهی در بهزیستی و شادکامی آنها دارد. از دهه ی 1960 تاکنون، توجه به شغل سهم عمده ای از زندگی افراد را تشکیل داده و همین شغل به عنوان منبع عمده استرس زا در زندگی افراد مطرح می باشد.[2] (کالفیلد[2]2004)
موسسه سلامتی وایمنی درسال 2002 در تحقیقاتی مشخص کرد حدود 30 درصد نیروی کار کشورها توسعه یافته از استرس شغلی رنج می برند و این میزان در کشورهای در حال توسعه بیشتر می باشد.
چراوس[3](  2002) بیان می کند که استرس شغلی زمانی رخ می دهد که بین نیازهای شغلی با توانایی ها، قابلیت ها و خواسته های فرد هماهنگی نباشد، و انسان را دریک پروسه بیولوژیکی، روان شناختی و ادراکی وادار به تلاش می نماید و بدن نیز طبیعتا سعی می کند با آن تطابق پیدا کند و این کاربا صرف انرژی و جنگیدن با بیماری و پاسخ حیاتی همراه است.[3]
هلمس[4](2002) یکی از عوامل موثر بر عملکرد افراد در سازمانها را، استرس شغلی می داند که سلامت روانی بسیاری از افراد را در معرض خطر قرار داده است.[4]
بدین لحاظ در دهه ی اخیر موضوع استرس و آثار آن در سازمان به یکی از مباحث اصلی رفتار سازمانی تبدیل شده است.[5]
استرس با تیپ های شخصیتی و عملکرد فرد رابطه مستقیم داشته و یکی از مولفه های موثر بر سلامت روان ، ایمنی و آسودگی افراد است.[6]
سازمان بهداشت جهانی(2005) اعلام داشت که سلامت روانی در واقع تعادل بین جنبه های مختلف زندگی، جهانی، اجتماعی، روحی ، معنوی و هیجان است و نحوه ای که ما محیط پیرامون مان را اداره می کنیم و برای زندگی خود تصمیم می گیریم از اهمیت خاص برخوردار است. سلامت روانی حالت عملکرد و موفقیت آمیز کنش روانی است که حاصل آن فعالیت های ثمر بخش، روابط رضایت بخش با دگیران، توانایی سازگاری با تحولات و کنار آمدن با ناملایمات است.[7]
یان[5] و همکاران اش (2008) معتقدند که تجربیات دوران کودکی، سطح تحصیلات ، روابط والدین، هوش هیجانی، رضایت شغلی و تیپ شخصیتی بر سلامت روانی افراد تاثیر می گذارد.
از ویژگی های افراد دارای سلامت روانی می توان به شناخت خود، انگیزه ها، آرزوها و محیط خود،یکپارچگی شخصیت که خود موجب هماهنگی بین اعمال مختلف فرد با یکدیگر می گردداشاره داشت .[8] تودرو[6] (2000)  هشت عنصر را برای بهداشت روانی و ارتقای آن ذکر کرده است این عناصر همان عواملی هستند که برای رشد فرد مورد توجه هستند. این عناصر عبارتند از:
1- مهارتهای مقابله ای 2- مهار تنش و استرس 3- هویت و خودپنداره 4- عزت نفس 5- رشد خود 6- خود مختاری 7- تغییر 8- حرکت و حمایت اجتماعی[9]
موسسه سلامت و ایمنی در طی سالهای 2007 تا 2009 بیش از 5/13 میلیون روز کاری و سالیانه بیش از 4 میلیارد پوند خسارت را به خاطر صدمات وارده از استرس بر روی روح و جسم پیش بینی نموده است.
استرس شغلی موقعیتی است که از تعامل میان افراد و مشاغل حاصل می شود و وجه مشخصه  آن تغییراتی است که در درون افراد رخ می دهد و آنها را وا می دارد تا از نحوه عمل به هنجار خود انحراف جویند[10]
رحیمی(2006) در تحقیقاتی نشان داده است که نوع شغل و تیپ های شخصیتی در ابتلای کارکنان به فشار های عصبی  نقش اساسی داشته و استرس های شغلی با تیپ های شخصیتی و بسیاری از بیماریها مرتبط است.[11]
یکی از متداولترین طبقه بندی هایی که روان شناسان برای شخصیت بکار می برند تیپ های شخصیتیی A و B است افراد تیپ A  با الگوی رفتاری ویژه از قبیل تکلم سریع، رقابت جویی، بی حوصلگی، سخت کوشی، پرخاشگری، خشونت، احساس کمبود وقت شدید و انجام همزمان چند کار مشخص می شوندو در مقابل تیپ شخصیتی B، سهل گیر، محتاط ، حساس به کیفیت زندگی ، همرنگ با جماعت، پای بند به قواعد و مقررات در حالی که تیپ A به استقبال خطر می روند و به پیامدهای آن بی اعتنا هستند.[12]
به نقل از آتش افروز ،افرادی که گرایش به تیپ شخصیتی aدارند در مقایسه با افراد تیپ های شخصیتی B از سلامت روان کمتری برخوردارند ونیز بیشتر به اضطراب، افسردگی و ناراحتی های جسمی دچار می شوند.
رفتار تیپ A با موفقیت های اجتماعی- اقتصادی در ارتباط است به طوری که هرچه درآمد اشخاص بیشتر می شود رفتار تیپ A تشدید می گردد.[13]
کیتل[7] (2005) نشان داد که بین تیپ A و دو جزء مهم آن یعنی اضطرار زمانی و سخت کوشی و رقابتی بودن و استرس شغلی و سلامت روانی رابطه وجود دارد.[14]
فرید من(2006) در تحقیقاتی که در زمینه ی سلامت روان و، ویژگی های شخصیتی انجام داد بیان داشت که مجموعه صفات تیپ های شخصیتی A و B با بیماری های جسمی و روانی در ارتباط است. مثلا احتمال ابتلا به بیماریهای کرونر قلبی در تیپ A بیشتر از تیپ B می باشد.[15]
اصل تفاوت های فردی بیانگر آن است که نه تنها در تجارب خود از حوادث زندگی بلکه از میزان آسیب پذیری در برابر حوادث نیز با هم متفاوت اند. این تفاوت ها علاوه بر آنکه امکان دارد از تفاوت سطح دانش، نگرش و نظام ارزشی آنها متاثر باشد از رابطه ی متفاوت هر یک سرچشمه می گیرد.تیپ شخصیتی افراد دررفتار و نوع گرایش های آنان و میزان تحمل استرس ها و سلامت روان آنها تاثیر دارد. به طوری که بعضی از آنان به تغییرات تدریجی و بعضی به تغییرات تحولی گرایش دارند. همچنین وجود مشکلات شخصیتی و روانی می تواند تاثیر قابل توجهی بر انگیزه ها، عملکردها و… کارکنان داشته باشد.[16]
گایتر[8] و همکاران (2008) با استفاده از مدل سازی معادلات ساختاری به بررسی رابطه ی بین استرس شغلی، ویژگی های شخصیتی و رضایت شغلی پرداختند و نتایج این تحقیق نشان داد که عوامل سازمانی به شکل های بار کاری بیش از حد، تعارض و کاریابی آسان، از جمله مهمترین متغییر هایی بودند که بر استرس شغلی بیشترین تأثیر را داشتند.[17]
لی[9] و شین[10] (2010) در پژوهشی به بررسی رابطه ی بین استرس شغلی و رضایت شغلی پرداختند و آنها از جوانب مختلف موضوع را بررسی کردند و آنها عوامل استرس را به 3 دسته (عوامل فیزیکی، محیطی و روانی) تقسیم بندی نمودند.[18]

عوامل استرس زا در محیط کار

دکتر ماشاالله عقیلی نژاد و همکاران(1386) پژوهش با هدف ( بررسی رابطه استرس شغلی با سلامت روانی، تیپ شخصیتی و رویدادهای استرس زا در مأموران راهنمایی و رانندگی تهران بزرگ )انجام داده است. این پژوهش به صورت توصیفی- مقطعی بر روی 250 نفر از مأموران راهنمایی و رانندگی تهران بزرگ انجام شد. ابزار گرد آوری داده ها پرسش نامه ی استاندارد استرس شغلی، سلامت روان و تیپ شخصیتی A و B استفاده شد. یافته ها نشان داد که استرس شغلی و رویدادهای استرس زا با سلامت روان رابطه ی مثبت معنی داری داشته و می توان استرس شغلی و رویدادهای استرس زای زندگی را متغیرهای پیش بینی کننده برای سلامت روان دانست.
بین مأموران ستادی وانتظامی از نظر سلامت روان و تیپ شخصیتی تفاوت معنی داری وجود ندارد ولی مأموران انتظامی از استرس شغلی بیشتری نسبت به مأموران ستادی برخوردار بودند همچنین ماموران متاهل رویدادهای استرس زای بیشتری را نسبت به مجردان تجربه می کنند.[19]
علی اکبر ثمری و احمدلعلی فاز(1383) “رابطه ی بین روابط متقابل ویژگی های شخصیتی و استرس شغلی در محیط کار” را مورد مطالعه قرار دادند.
در این پژوهش به منظور بررسی ویژگی های شخصیت و استرس شغلی از پرسش نامه ها اضطراب کتل، پرسش نامه تیپ (A-B) راتوس پرسش نامه ی عزت نفس کوپراسمیت( فرم تجدید نظر شده برای بزرگسالان) و مقیاس استرس شغلی کودرون استفاده شد.
نمونه ی آماری 70 نفر از کارکنان شرکت برق خراسان با استفاده از روش نمونه برداری تصادفی طبقه ای انتخاب شدند. نتایج تحلیل رگرسیون چند متغییری نشان داد که از بین متغییری نشان داد که از بین متغییر های مورد مطالعه، اضطراب کل در سطح معنی دار(000/0) و تیپ( A-B) در سطح معنی دار32% بیشترین سهم را در پیش بینی استرس شغلی داشته اند.ضمن اینکه متعییر اضطراب آشکار داری بیش ترین سهم در پیش بینی عزت نفس پایین کارکنان شرکت مذبور بوده است.[20]
دکتر ایرج هاشم زاده(1389) به بررسی” رابطه ی بین استرس شغلی و سلامت روان در کارکنان بیمارستان های شهر شیراز “پرداخته است. هدف از این پژوهش بررسی استرس شغلی و سلامت روانی کارکنان بوده است؛ تعداد آزمودنی های پژوهش 397 نفر( 150 نفر اداری و247 نفر درمانی) بودند که برپایه ی نمونه گیری تصادفی با توجه به تعداد کل کارکنان هر بیمارستان انتخاب شده و به کمک پرسش نامه سلامت عمومی و پرسش نامه رویدادهای استرس زایی زندگی پیکل و همکاران مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج پژوهش نشان داد بین میزان استرس شغلی با سلامت روان در کارکنان اداری و درمانی رابطه وجود دارد. و سلامت روان در کارکنان مرد بیشتراز کارکنان زن بوده و میزان استرس شغلی در کارکنان قراردادی بیش از سایر کارکنان که در وضعیت های استخدامی دیگر قرار داشتند بود.[21]
نتایج پژوهش مصطفی برزیده و همکاران (1390) نشان می دهد که درا کثر پرستاران سطح استرس شغلی بالا بود واکثر آنها در وضعیت مشکوک به اختلال درسلامت عمومی بودند. و در نتیجه بین استرس شغلی و سلامت عمومی رابطه ی معناداری وجود دارد.
دکتر رضا اسلامی(1391) در پژوهشی دریافت که بین تیپ های شخصیتی و سلامت روانی ارتباط معناداری وجود دارد، که می توان با آموزش مهارت های لازم و همچنین فراهم آوردن امکانات شغلی سلامت روانی افراد را افزایش داد.
کانگ[11] (2005) طی پژوهشی نشان دادوظایف  شغلی که توأم با ،بار کاری زیاد، نیازها و مسئولیت های بیش از حد می باشد منجر به بروز استرس های شغلی و ریسک های سلامتی زیادی می گردند.[22]
پدرسون[12] (2003) در مطالعه ای به این نکته اشاره کرد که بین سلامت و شخصیت رابطه وجود دارد. بدین گونه که مشخص شد هر فرد با توجه به ویژگی ها و ساختار های شخصیت خود، هنگام مواجه با رویدادهای استرس زا رفتار و هیجان ویژه ای را نشان می دهد.[23]
اندروز[13] و ون[14] (2009) در پژوهشی نشان دادند که استرس شغلی با کاهش سطح سلامت روان افراد شاغل رابطه دارد و منجر به گرایش به ترک محیط و ارزیابی نادرست از شرایط در افراد می شود..[24]
پژوهش اواسو[15] (2011) بیان داشت بین استرس های شغلی و کارو تعاملات خانواده سلامت روان بسیار به یکدیگر مرتبط می باشند، عوامل استرس زای شغلی مانند حجم زیاد کار، فقدان حمایت و تعاملات منفی با همکاران، در فرد احساس تحریک پذیری، تنش و سرخودرگی ایجاد میکند و منجر به درگیر شدن با خانواده و کاهش سلامت روانی فرد می شود.[25]
همچنین کنگ[16] (2011) به دنبال مطالعه ی خود بر روی  وضعیت سلامت روانی، استرس شغلی را به عنوان یک عامل بسیار مهم در ایجاد اختلالات روانی معرفی کرد و بر این نکته تأکید دارد که استرس، افسردگی و اضطراب به عنوان معیارهای مهم روانی درمجموعه های کاریی  پراسترس می باشند و شیوع این هیجانات با عوامل شغلی و شرایط آن ارتباط مستقیم دارد.[26]

فرضیه های پژوهش:
1-بین تیپ های شخصیتی و استرس شغلی با سلامت روان رابطه وجود دارد.
2- تیپ های شخصیتی (A-B) سلامت روان را پیش بینی می کند.
3- محیط فیزیکی و دوگانگی نقش سلامت روان را پیش بینی می کند.
روش پژوهش: پژوهش حاضر از نوع مطالعات همبستگی می باشد.

جامعه ی نمونه و روش نمونه گیری:
جامعه آماری مورد مطالعه دراین پژوهش شامل کلیه کارکنان تولیدی رضا نخ بوده که درسال 92 مشغول به کار هستند نحوه انتخاب حجم نمونه به این ترتیب بود که پس از آگاهی از تعداد کل افراد از طریق فرمول کوکران 80 نفربه صورت تصادفی ساده مورد بررسی قرار گرفتند.

ابزار گرد آوری داده ها:
در این پژوهش جهت جمع آوری داده ها از پرسش نامه ی تیپ های شخصیتی (A-B) راتوس ، پرسش نامه ی استرس شغلی (اسیپو)[17] و پرسش نامه ی سلامت عمومی (GHQ)[18] استفاده شده است.
پرسش نامه تیپ ها ی شخصیتی (A-B) راتوس اسپنسر دارای 25 سوال است که فرد به صورت بله- خیر جواب می دهد اعتبار این آزمون نیز بر اساس بررسی های انجام گرفته توسط گنجی بالاتر از 80% بوده است. به نقل از مرادی(1390) لعلی فاز و ثمری پایایی این ابزار را با استفاده ازروش بازآزمایی بالاتر از 70% و روایی آن را 80% گزارش نموده است .[27]
پرسش نامه استرس شغلی اسپیو(1987) داری 60 سوال است و از سه قسمت تشکیل شده است که برای ارزیابی استرس فرد از 6 بعد 1- بارکاری نقش2- بی کفایتی نقش 3- دوگانگی نقش 4- محدوده نقش 5- مسئولیت 6- محیط فیزیکی است.
بعد” بارکاری نقش” وضعیت شخص را نسبت به تقاضاهای محیط کار مورد بررسی قرار می دهد. بعد” بی کفایتی نقش” تناسب میزان مهارت، تحصیلات و، ویژگی های آموزشی و تجربی فرد را با نیازهای محیط کار ارزیابی می نماید.” دوگانگی نقش” آگاهی فرد از اولویت ها، چشم داشت های محیط کار و معیارتهای ارزشیابی را ارزیابی می کند. بعد” محدوده ی نقش” تضادهایی رو که فرد از نظر وجدان کاری و نقشی که از او در محیط کاری انتظار می رود مورد ارزیابی قرار داده وبعد” مسئولیت” احساس مسئولیت فرد از نظر کارایی و رفاه دیگران درمحیط کار را می سنجد و “بعد فیزیکی” شرایط نامساعد فیزیکی محیط کار که فرد در معرض آن قرار دارد را بررسی می کند.پایایی این آزمون به شیوه ی بازآزمایی در سطح رضایت بخشی محاسبه شد (آلفای کرونباخ 89%)[28]
فرم کوتاه پرسش نامه سلامت عمومی GHQ-12 در بسیاری از کشورهای جهان اعتباریابی شده و مورد استفاده قرار می گیرد. در کشور ایران فرم کوتاه 12 سوالی توسط پژوهشکده علوم بهداشتی جهاد دانشگاهی ایران با سرپرسیتی دکتر علی منتظری و همکارانش اعتبار یابی شده است.
نتایج مطالعه انجام شده، نشان می دهد که این پرسش نامه پس از ترجمه به فارسی بر روی 748 نفر از دانشجویان 18 تا 25 ساله اعتبار یابی شده است. اعتبار همسانی درونی پرسش ناه با آلفای کرونباخ 87%r= بدست آمده. روایی پرسش نامه نیز از طریق روایی همگرا با پرسش نامه کیفیت زندگی بدست آمد. همچنین براساس تحلیل عوامل، دو عامل در پرسش نامه مشخص شد. یکی آشفتگی روانی و دیگری بدکاری اجتماعی. بنابراین باتوجه به اعتباریابی آن در جامعه ایران این پرسش نامه قادر به تشخیص سریع خواهد بود.[29]

روش تجزیه و تحلیل داده ها:
جهت تجزیه و تحلیل داده ها از روش همبستگی و پیرسون و آزمون T استفاده گردید.

یافته های پژوهش
بین تیپ های شخصیتی و استرس شغلی با سلامت روان رابطه وجود دارد .

F مشاهده شده در جدول معنی دار است بنابر این می توان از این مدل برای پیش بینی استفاه کرد..

033/0*استرس شغلی )+ 518/2- =سلامت روان)+ (0/242* (شخصیت

نتایج جدول بالا نشان میدهد که متغیرهای شخصیت و استرس شغلی پیش بینی کننده های معنی داری برای سلامت روان هستند. ضرایب رگرسیون استاندارد شده به ترتیب برای این دو متغیر برابر است با 32/0 و 49/0 می باشد . که در سطح 05/0 معنی دار هستند.با توجه به به ضرایب تبیین خالص می توان در مورد پیش بینی کننده ها اظهار نظر کرد. با نظر به اینکه ضرایب تبیین خالص یرای متغیر شخصیت برابر با 258/0 است و دوگانگی نقش و محیط فیزیکی برابر با 163/0 و شخصیت و استرس شغلی به صورت کلی برابر با 382/0 می باشد لذا می توان گفت برای پیش بینی سلامت روان بهتر است از شخصیت و استرس شغلی به صورت همزمان استفاده کرد.

جدول بالا نشان می دهد هرچه شخصیت به سمت شخصیت از نوع A پیش می رود  نمره سلامت روان افزایش پیدا می کنددر واقع سلامت روان کاهش پیدا می کندو رابطه معنی دار است. تیپ های شخصیتی (a-b) سلامت روان را پیش بینی می کند

خلاصه تحلیل واریانس رگرسیون همزمان سلامت روان از روی شخصیت

همانگونه که جدول بالا نشان می دهد با توجه به معنی داری F، متغیر شخصیت می تواند در پیش بینی سلامت روان نقش داشته باشد.

باتوجه به جدول بالا ضریب همبستگی چندگانه که نشان دهنده میزان ارتباط خطی بین متغیر پیش بین( شخصیت) با متغیر ملاک ( سلامت روان) می باشد برابر با 51/0 است و ضریب تبیین خالص 25/0 است. یعنی متغیر شخصیت می تواند حدود 25/0 از ورایانس متغیر ملاک یعنی سلامت روان را تبیین کند.

993/2+(شخصیت 262*/2)= سلامت روان

نتایج جدول بالا نشان می دهد که متغیر شخصیت پیش بینی کننده معنی داری برای سلامت روان است. ضرایب استاندارد شده رگرسیون برای این متغیر برابر با 517/0 است که که درسطح 05/0 معنی دار است .

با توجه به معنی دار بودن دوگانگی نقش و محیط فیزیکی، این دو مولفه را به صورت همزمان وارد معادله جدید میکنیم. این جدول تمام زیر مولفه های استرس شغلی را دارد و برای این اجرا شده است که بتوان تشخیص داد کدام یک از زیرمولفه ها می توانند به صورت معنی داری سلامت روان را پیش بینی کنند.

مقدار ضریب همبستگی چندگانه دو گانگی نقش و محیط فیزیکی برابر با 42/0 است و ضریب تعیین 18/0 و ضریب تبیین خالص 163/0 بدست آمده است یعنی متغیرهای دوگانگی نقش و محیط فیزیکی می توانند حدود 16 درصد از واریانس متغیر ملاک ( سلامت روان) را پیش بینی کنند. 

نتایج تحلیل واریانس رگرسیون همزمان سلامت روان از روی دوگانگی نقش و محیط فیزیکی

جدول بالا نشان می دهد با توجه به معنی داری F، متغیرهای دوگانگی نقش و محیط فیزیکی در پیش بینی سلامت روان می توانند نقش ایجاد کنند.

نتایج جدول بالا نشان می دهد که متغیرهای دوگانگی نقش و محیط فیزیکی پیش بینی کننده معنی داری برای سلامت روان هستند. ضرایب استاندارد شده رگرسیون برای این دو متغیر برابر با 308/0 و 267/0 می باشد .

نتیجه گیری:
هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه تیپ های شخصیتی و استرس شغلی با سلامت روان در کارکنان می باشد. یافته های پژوهش نشان دهنده است که هرچه ویژگیهای شخصیتی فرد به تیپ A نزدیکتر می باشد استرس شغلی افزایش و در نتیجه سلامت روان کاهش می یابد واین نتایج با پژوهشهای (هلمس2002) (یان وهمکاران 2008 کانگ 2005) (پدرسون2003و اواسو2011) همسو است.نتایج فرضیه دوم پژوهش که رابطه بین تیپ های شخصیتی و سلامت روان را بررسی می کند حاکی از آن است که هرچه ویژگیهای شخصیتی به سمت A نزدیکتر می شود نمره سلامت روان افزایش می یابد از آنجا که نمره گذاری این مقیاس به صورت معکوس صورت می گیرد لذا می توان گفت هرچه ویژگیهای تیپA در فرد بیشتر باشد سلامت روان وی کمتر خواهد بود.
این نتایج با پژوهشهای علی اکبر ثمری و همکاران (1383) و عقیلی نژاد(1386) و اسلامی(1391) ورزیده(1390)، آتش افروز(1386) فریدمن(2006)، گایتر(2008) همسو می باشددر آخرین فرضیه پژوهش برآنیم که سلامت روان را از روی دو متغیر دو گانگی نقش و محیط فیزیکی از زیر مقیاسهای استرس شغلی پیش بینی کنیم.نتایج نشان دهنده ی آن است که دو متغیر پیش بینی توان تبیین 16 درصد از واریانس متغیر ملاک را دارند؛ بنابراین هرچه فشار فیزیکی و دوگانگی نقش بر فرد بیشتر باشد سلامت روان فرد کاهش می یابد که این نتایج با مطالعات لیوشین(2010)، هاشم زاده(1389) اواسو(2011) همسو می باشد.

منابع و ماخذ:

1-حسینی، زهرا(1390) مدیریت استرس شغلی براساس الگوی مقابله به استرس شغلی،پایان نامه کارشناسی ارشد

2-Caulfield.N.Chong,D. Dollard M. f.Elshaug,C(2009)
3- Chrousos A,editor. Stress. Basic Mechanisms and Clinical implication. New York:Mc Grow Hill,(2002)
4- Holms, s.work related stress a briefer view. Journal research social health(2002).

5- رضائیان .علی(1383) مدیریت فشار روانی، چاپ اول. تهران.انتشارات سمت
6- آلتمایز الیزابت. مترجم: غلامرضا خواجه پور(1385)، مدریرت استرس و اضطراب برای فرد در سازمان، چاپ اول، تهران انتشارات بازتاب

7- World Health organization E.Mental health action plan for Europe. Copenhag: Who Regional office for Europe(2005)
8- Yan .wangl. cheng a, Miao DM,Zhangly. Yuen sp.etal Estimated mental health and analysis of relative factors new Chinese recruits Mil med (2008)
9- Tudor. Mental health promotion: poradigs and praotice. London, New York: Routledge(2000)
10- Lotfizadehm. Noor-hassim I,Habibi.A.nalysis of occupational stress and related issues among employees of Esfahan steel company Iran (2009)
11- Rahimi m , Mohseni H.Association between job stress and work- related Injuries: A case- control. Iranian journal of Epidemiologi(2006)

12- گنجی، حمزه،(1385) ارزشیابی شخصیت، تهران. انتشارات ساولان
13- آتش افروز (1386) مقایسه سلامت عمومی. استرس شغلی و فرسودگی شغلی معلمان مدارس استثنایی، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید چمران اهواز

14- Kittel (2005). Personality and organizational out comes related to job stress and type . A behavior:A study of condaien and chine employees .stress and Health
15- Friedman Hs. Health status and the five-factor  personality traits in a notionally represen tative sample (2006)
16-Karimi Y. [Ravanshnasi shakhsiat]. Tehran: nashere viraish,(2003)
17- Gaither, A.C. Doucette, W.R.Pederson. C.A.(2008),Amodified mdel of pharmacists job stress. Therole of organizational, extre, role, and individual factors on work- related outcomes, Administrative pharmaey, volt-pp.231
18- Lee,Y. shin.S(2010) Job stress evaluation using response surface data mining , International journal of Industrial Ergonomies, vol. 40.pp379-38

19- عقیلی نژاد، ماشاالله .(1386) بررسی رابطه استرس شغلی با سلامت روانی، تیپ شخصیتی و رویدادهای استرس زای زندگی در ماموران راهنمایی و رانندگی تهران بزرگ، مجله پژوهش دانشکده پزشکی، شماره4. 355-360
20- ثمری، علی اکبر(1383) مطالعه ی روابط متقابل ویژگی های شخصیتی و استرس شغلی در محیط کار. فصل نامه اصول بهداشت روانی، شماره 21 و 22. ص 19-28
21- هاشم زاده، ایرج، (1380) استرس شغلی و رابطه آن با سلامت روان در کارکنان بیمارستان های شهر شیراز. اندیشه و رفتار، سال هفتم، ص. 55-62

22- Kang, mg, job,stress cardiovascular risk factors in male works. Prevmed (2005), 40(5):583-8
23- Pederson, S (2003) Type. Deprsonality, cordiacevents , and impaired quality of life. Areview. European journal of cordiovasca for prevention & Rehabi litation,10
24- Andrews, D .& Wan ,T.(2009). The importance of mental health to the experience of job strain, journal of Nursing Management (7,3,340-351)
25- Owusu Amponsah, M.(2011) work stress& marital relations, Educational Research 2,1,751-761
26- Kong ,A.(2011) Relationship between job stress level &copin strategies used by Hong kong nurses working an acute surgical unit Applied Nursing Research 24,4,238-243

27- راتوس، اسپنسرا، روان شناسی عمومی(جلد دوم 1378) ترجمه حمزه گنجی انتشارات ویرایش، چاپ دوم.

28- Osipow, S.H(1998) occupational stress Inventory Revised Edition (OSI-R) Professional manual. O dessa, Fla:psychological Assessment Resources . Ine
29- Ali Montazeri &etal. The 12 item General, Health questionnaire(GHQ-12): transation and validation study of the Iranian version. Health and quality of life out coms(2003).1,66

[2] Caulfield
[3] Chrousos
[4] Holms
[5] Yan
[6] Tudor
[7] Kittel
[8] Gaither
[9] Lee
[10] Shin
[11] Kang
[12] Pederson
[13] Andrews
[14] Wan
[15] Owusu
[16] Kong
[17] Osipows job stress
[18] General Health Questionnaire-12

عنوان کامل مقاله:
بررسی رابطه تیپ های شخصیتی و استرس شغلی باسلامت روان در کارکنان

نویسنده ی اصلی :
مهدی یاراحمدی خراسانی – مدیر مسئول مدیریار، مدرس دانشگاه

همکاران:
مهین کوشک آباد، ندا صادقی – دانشجویان کارشناسی ارشد مشاوره خانواده، دانشگاه آزاد اسلامی واحد قوچان
* این مقاله در دومین همایش ملی سلامت روانی و سبک زندگی اسلامی در دانشگاه آزاد اسلامی واحد قوچان ارائه گردیده است.مق