و اما بورس؛ حکایت بورس حکایت دیگری است. علاوه بر آدم هایی که به دنبال حفظ اصل سرمایه خودشان هستند و فکر می کنند بتوانند اصل سرمایه شان را بدین ترتیب حفظ کنند نگاه درآمدی هم دارند. همان شعاری که چند سالی هست که متداول شده است؛ “کار دوم درآمد اول”. اما بورس هم دیگر آن امنیت خاطر گذشته را ندارد و امروز دست و پای بورس بازان حرفه ای هم می لرزد چه رسد به تازه واردها. هر کسی تحلیلی می کند و نظری می دهد. برخی با ده ها دلیل جریان بورس و روند صعودی آن را زلزله ای خطرناک برای اقتصاد کشور می دانند و برخی با کلی صغری و کبری چیدن رونق بورس حتی در این سطح غیرمتعارف را چیز بدی نمی دانند. خلاصه این که کسی نمی تواند پاسخ قطعی بدهد که آیا بورس واقعاً حباب دارد یا ندارد؟ قیمت ها واقعی هستند یا دست کاری است؟
به مدد جریان خصوصیسازی -هر چند دست و پاشکسته- که چند سالی اخیر در کشور به راه افتاده است، بازار بورس ایران در برابر فشار ناشی از کاهش قیمت نفت، شیوع کرونا و تحریمهای ناجوانمردانه آمریکا و بلوک غرب مقاومت کرده است. در ماههای اخیر رشد چشمگیر و بیسابقه بورس، گوی سبقت را از همه بازارها ربوده است و این روزها بسیاری از مردم برای سرمایهگذاری در بورس، داراییهای خود را فروخته و راهی بازار سرمایه میشوند. با این وجود خیلی ها اعتقاد دارند این رشد یک حباب مالی است و منتظر ترکیدن آن هستند. با این وجود برخی کارشناسان عرصه اقتصادی اعتقاد دارند فهمیدن زمان دقیق ترکیدن حباب بورس کار بسیار سختی است ولی این گونه تحلیل می کنند که نقدینگی بسیار بالایی که در بازار سرمایه وارد شده است از عوامل مهم افزایش قیمت هاست.
وقتی بازار سرمایه از طریق روند طبیعی و بدون دست کاری شاخص های آن توسط دلال ها یا دولت در مسیر رشد قرار گرفته و پویا باشد سهم مهمی در توسعه صنعتی و اقتصادی کشور دارد. اما این نکته بسیار مهم است که این مهم در مسیر واقعی خود رخ دهد و حاصل جریان مایکروفری که به دنبال تسریع در روند جاری فرآیندهاست نباشد. یکی از نکاتی که در این بحث کمک فراوانی می کند “عرضه در بورس” است که اگر بتوانیم آن را بهبود دهیم همانند آن چه در آزادسازی سهام عدالت رخ داد بار زیادی از دوش طبقات پایین جامعه برخواهد داشت و از طرفی این سهام بخش عرضه بورس را توسعه داده و نهایتاً می تواند به منطقی شدن قیمت ها کمک کند. حمایت دولت از بورس به معنای دست کاری شاخص های اقتصادی نیست بلکه به معنای سالم سازی جریان مدیریت مالی و فرآیندهای عرضه و تقاضاست. بازار سرمایه باید محیطی امن برای فعالیت مالی و اقتصادی باشد نه حالتی از عدم امنیت که فعالیت در آن مخاطراتی از جنس قماربازی به خود بگیرد.