هر چند در برخی زمان ها جمعی از گروه های سیاسی به دنبال سو استفاده از دانشجویان برای بهره مندی های سیاسی و حزبی خود بوده اند اما آن چه مسلم است دانشجوی پیشرو، مستقل و مطالبه گر عامل اساسی پیشرفت کشور محسوب می شود. در کنار نقش آفرینی های متعددی که جامعه از دانشگاه و دانشگاهیان توقع و انتظار دارد یکی از مهم ترین عوامل شکوفایی هر کشور رویکرد فعالانه و امیدوارانه آن هاست که از این طریق حیات اجتماعی را در همه ابعاد رونق بخشند. واقعیت این است که در کشور ما اصولاً مقوله امیدواری، امید آفرینی و امید بخشی نیاز به تقویت اساسی دارد. خصوصاً در سال های اخیر که کشور درگیر بحران هایی همچون کرونا، تورم، تحریم ها و مشکلات شدید معیشتی بوده است ضرورت ایجاد و توسعه این مهم بیش از گذشته احساس می شود. در آموزه های اسلامي، «اميد و اميدواري» كه از معرفت و شناخت نسبت به مبدأ و معاد حاصل مي‌شود، اساس همه تلاش‌هاي مفيد و پرثمر انساني و نيز منشأ اصلاح امور جامعه و رسيدن شخص به سعادت ابدي است؛ همان‌طور كه نااميدي و قطع اميد از خداوند متعال و روز جزا، منشأ فسادها و تبهكاري‌ها و منتهي شدن كار انسان به شقاوت ابدي است. متأسفانه فرهنگ عمومی ما بیشتر گرایش به اتفاقات نامطلوب و مجموعه عواملی دارد که بار سنگینی از ناامیدی را با خود به همراه دارد که این امر از جنبه های مختلف روانشناسانه و جامعه شناسانه قابل نقد و بررسی است. اگر گروه های مرجع همچون دانشجویان و دانشگاهیان با درک این واقعیت نسبت به اصلاح روند تفکر عمومی و بازسازی مدل ذهنی جامعه تلاش کنند و مطالبات خود را در حین صلابت و استقلال با امید بخشی و در جهت اصلاح عمومی همراستا نمایند بدون شک اشتیاق عمومی افزایش یافته و مردم احساس مطلوبیت بیشتری از زندگی خواهند داشت. تزریق امید به معنای نادیده گرفتن یا انکار مشکلات، مسائل و یا کاستی ها نیست بلکه برعکس به معنای ایجاد شوق زندگی و امیدواری در حین شناخت کامل از موانع و مشکلات است به گونه ای که بتوان با قدرت بیشتر نسبت به اصلاح زندگی تلاش کرد. مقوله ای که از آن به عنوان «سرمایه روانشناختی» یاد می شود. سرمایه روانشناختی حالتی است که نتیجه آن رویکردی مثبت، واقعگرا و انعطافپذیر نسبت به زندگی است. پدیده مهمی که از چهار سازه «امید، خوشبینی، تابآوری، و خودکارامدی» تشکیل میشود و هر کدام از آنها بهعنوان یک ظرفیت روانشناختی مثبت برای رشد و تعالی جامعه در نظر گرفته میشود. انسان با مرور زمان و با تمرین مستمر می تواند برای مواجهه با مشکلات عمومی خود را آماده سازد به گونه ای که در هر اتقاق و بحرانی مسیر را امیدوارانه تا رسیدن به نقطه هدف دنبال نماید. امر مهمی که هم با شاخص های عقلی همخوانی دارد و هم مورد تأکید مبانی ارزش ی و دینی ماست.
منبع: هفته نامه نخست، پنجشنبه 15 اردیبهشت 1401، شماره 3656
