آسیب های مخرب اخلاقی در فعالیت های تشکلی

مجموعه هایی که در قالب تشکل ها و گروه های منسجم فعالیت های اجتماعی، فرهنگی و یا سیاسی انجام می دهند به طور طبیعی دارای نقاط ضعف و قوت فراوانی هستند. لذا مسئولین این تشکل ها به جهت افزایش کارایی و بهره وری بایستی تمامی این نقاط حساس را به صورت مستمر شناسایی نموده و در صدد بهبود قوت ها و رفع کاستی ها باشند تا بتوانند هر چه بهتر و بیشتر اهداف و مقاصد خود را دنبال کرده و به نتایج دلخواه برسند. برخی از این نقاط منفی و آسیب های درون تشکلی را می توان به دو بخش کلی و عمده زیر تقسیم نمود:
الف- آسیب های بوجود آمده ناشی از روحیات فردی
ب‌- آسیب های بوجود ناشی از خود تشکل و اعضای آن

الف- آسیب های مخرب فردی :
این بخش شامل آن روحیات و خصوصیات اخلاقی فردی است که باعث ایجاد اختلال در نظم تشکلی و از بین رفتن اتحاد و انسجام بین تشکل می شود. برخی از این خصوصیات عبارتند از:
1- عدم رعایت تقوا و اخلاق فردی: تشکلی که می خواهد بر جامعه و اعضای خود اثر گذار باشد در اولین گام باید روحیه خود سازی وتهذیب در میان افراد آن تقویت گردد. به بیان دیگر لازمه ی بقای تشکل ها رعایت سلامت اخلاقی و اجتماعی آن هاست. که این مهم در چارچوب حفظ سلامت یکایک افراد تشکل از طریق رعایت نظم و تقوای فردی محقق می گردد. غیبت، ریا، عدم صداقت و … از مهمترین رذیلت های اخلاقی است که در نبود تقوا و اخلاق فردی در کمین تشکل ها قرار دارد.
2- بخل: در مورد بخل و حسد می توان گفت که یکی از خصوصیات بسیار ناپسند اخلاقی است که می تواند در وجود هر انسانی باشد. بخصوص اگر این شخص در تشکل فعالیت نماید چرا که این فرد با این خصوصیات ناپسند علاوه بر اینکه جلوی پیشرفت و فعالیت خود را می گیرد اگر در یک فعالیت تشکلی نیز شرکت کند و عضو تشکل باشد قطعاً باعث می شود تا آن کار تشکلی فلج و ناتمام باقی بماند چرا که یک فرد بخیل و حسود از پیشرفت دیگران رنج برده و حتی سنگ انداز ی می نماید تا افراد دیگر به پیروزی و موفقیت نرسند و موفقیت و پیروزی را فقط برای خود می خواهد و قطعا چنین فردی صلاحیت عضویت در تشکل و انجام مراودات گروهی را ندارد مگر این که این خصوصیت اخلاقی را در خود از بین ببرد.
3- عدم راز داری: زمانی که افراد عضو یک تشکل می شوند دوست و همراز هم گشته و در کنار یکدیگر فعالیت می کنند و نقاط ضعف خود و اعضا را دیده و در صدد رفع آن بر می آیند به طوری که دیگران و تشکل رقیب آن را نفهمد و متوجه نگردد. ولی اگر کسی که عضو این تشکل است انسان رازداری نباشد نمی تواند عضو خوبی برای تشکل باشد چرا که تشکل همانند یک خانواده تلقی می گردد که اگر افراد خانه رازدار خوبی برای مسائل و موارد خود نباشند قطعا حریم وحدود خانه از بین رفته و مورد سو استفاده دیگران قرار می گیرد. همچین فضایی در محیط و محدوده تشکل قرار دارد که نباید این حریم برای غیر از اعضاء تشکل فاش شود چرا که از ابهت وصلابت تشکل کاسته و حتی اعضاء تشکل دیگر در این فضا احساس آرامش و احساس تعلق نخواهند داشت.
4- عدم تعهد ومسئولیت پذیری: مسئولیت پذیری اعضا یکی از مهم ترین خصوصیت فردی است که به عنوان پیش نیاز در فعالیت های جمعی و تشکلی مد نظر قرار دارد و بایستی فردی که در تشکلی عضویت پیدا می کند  قبلا خود را نسبت به این موضوع پرورش داده باشد و اگر این چنین نباشد قطعا آن تشکل دچار مشکل شده و فعالیت هایش مختل می گردد به این علت که تشکل فعالیت و مسئولیتی را بر عهده افراد گذاشته به نسبت همان فعالیت از فرد توقع دارد و آن کار را مطالبه می نماید ولی زمانی که افراد نسبت به فعالیت خود احساس مسئولیت نکنند آن فعالیت فلج و ابتر باقی می ماند و در نتیجه کار تشکل از همان بخش دچار اشکال شده و ناقص می ماند.
5– فقدان همدلی: یکی از عاطفی ترین بخش از روحیات افراد بحث همدلی و صمیمیت می باشد. در واقع می توان این گونه عنوان کرد که چهار چوب و پایه عاطفی در فعالیت تشکل همین احساس صمیمت و صفا و نهایتاً همدلی است. به بیان دیگر باید این گونه بیان کرد تشکل نیاز به کشش دارد که این کشش و چسبندگی را همین صفا و همدلی بین اعضا به وجود می آورد و اگر چنین نکته مهم و کلیدی در بین اعضا وجود نداشته باشد قطعاً فعالیت های آن از حرارت و اثر لازم برخوردار نخواهد بود و بی روح  و سرد می گردد.

ب- آسیب های بوجود آمده در خود تشکل و اعضاء آن:
در بحث پتانسیل های مخرب و آسیب های درون تشکلی می توان بخش عظیم آن را به مدیر و تدبیر او در مقابله و برخورد با وضعیت های مختلف بویژه وضعیت های بحرانی نسبت داد. ولی در این حال برای اداره هر چه بهتر و بیشتر  تشکل همیاری و همکاری اعضاء بسیار مفید خواهد بود چرا که حتی اگر مدیر هم بسیار با تدبیر بوده ولی اعضاء تشکل او را یاری نرسانند قطعاً جو متشنج و تشکل مختل می گردد. برخی از این آسیب های درون تشکلی عبارتند از:
1- عدم روحیه تعاون و همکاری: یکی از مهم ترین شاخص های ارزیابی فعالیت های تشکلی تعاون وهمکاری می باشد که بایستی حتما در بین اعضا تشکل وجود داشته تا یک فعالیت به نحوه شایسته ایی اجرا وانجام گردد و اگر این احساس در بین اعضا وجود نداشته باشد فعالیت اجرا شده ناقص و ابتر خواهد بود.
2- عدم برنامه ریزی صحیح و مدون: اجرای صحیح و دقیق یک برنامه فرهنگی منوط به برنامه ریزی دقیق و شفاف و بدون ابهام دارد و این برنامه ریزی و نیاز سنجی اگر وجود نداشته و یا ناقص باشد قطعا فعالیت اجرا شده در مسیر صحیح خود نخواهد بود و یا به هدفی جزء هدف مورد نظر نائل می شود.
3- بی اعتمادی و عدم اطمینان : بی اعتمادی و عدم اطمینان در فعالیت های تشکلی باعث می شود تا فعالیت برنامه ریزی شده به نحوه شایسته و مطلوبی انجام و اجرا نگردد. در واقع اطمینان و اعتماد است که به فعالیت روح و گرما می بخشد و دوام و استمرار آن را تضمین می نماید. فعالیتی که اعضا در اجرای آن اطمینان و اعتماد کافی نداشته باشند قطعاً به خوبی اجرا نمی گردد و به نتایج مطلوبی نیز نخواهد رسید.
4- بی توجهی به اهداف تشکل (تک روی): این نکته بسیار اهمیت دارد که هدف ها و مقاصد هر تشکل در هر فعالیت به صورت شفاف و روشن و دقیق برای تک تک اعضاء ترسیم گردد. مسلماً در صورتی که افراد در تشکل با اهداف آشنا نبوده و از هدف اصلی اجرای برنامه خود خبر نداشته باشند در اجرا و انجام فعالیت دچار مشکل گشته و نمی توانند به خوبی به هدف ها نائل گردند.
5- عدم انعطاف پذیری و سازگاری: تشکل ها شامل مجموعه ای از افراد است که با یکدیگر دارای ارتباطات و مراودات انسانی و اجتماعی هستند. علی القاعده بر این ارتباطات قوانین روابط انسانی حاکم است که رکن اصلی دوام آن انعطاف پذیری و سازگاری است. اگر چنین موردی در تشکل کم رنگ بوده (و یا اصلا نباشد) قطعاً فضای موجود در تشکل دچار واگرایی می گردد. که قاعدتاً فضای راحتی برای افراد نیست تا بتوانند با ذهن آرام و باز به فعالیت در تشکل برای رسیدن به مقاصد ان بپردازند و بایستی مدیر با تدبیر و شیوه های مدیریتی خود این فضا را برای اعضاء خود تا حد امکان ایجاد نمایند.
6- عدم ارتباط مؤثر: ارتباط مفید و موثر چه با مخاطب و چه با اعضاء همکار در مجموعه یکی از مهم ترین نکات انسانی است که باید رعایت شده و افراد بدانند که به چه شکل و شیوه ایی بایستی با افراد واعضاء برخورد نمایند تا این ارتباط باعث مننجر به بهبود عملکرد و اثر بخشی هر چه بیشتر و بهتر در مجموعه گردد.
سخن پایانی این که نگاه اجمالی به پتانسیل ها و آسیب های مخرب اخلاقی در فعالیت های تشکلی چه در بخش فردی و چه در بخش درون گروهی نشان می دهد که آن ها جهت حفظ دوام و قوام فعالیت های خود و همچنین به سبب اثربخشی بیشتر در مخاطبین و به منظور دستیابی حداکثری به اهدفشان می بایست به صورت مستمر فرآیند کنترل و رصد آسیب های درون گروهی را انجام دهند تا در مرور زمان دچار لطمات غیرقابل جبران نگردند. مسلماً هر چه این پتانسیل های مخرب کمتر باشد فعالیت ها موثرتر خواهد بود. لذا باید این نکته را به مدیران تشکل ها متذکر شد که اگر نسبت به این پتانسیل های مخرب اخلاقی دقیق شده، ریشه یابی نموده و در صدد رفع آن برآیند حتی اگر امکانات مادی کافی هم نداشته باشند، به دلیل برخورداری از روحیه همدلی و وحدت و انسجام قطعاً راحت تر می توانند با تشریک مساعی به مقاصد و اهداف خود نائل آیند.

http://shajar.ir/tabid/385/View/973/id/3265/Default.aspx