يكي از مهمترين انتخابهاي آدمي، انتخاب شريك زندگي است. انتخابی كه ميتواند سراسر زندگي يك فرد را تحت تأثير قرار دهد و او را سعادتمند و خوشبخت سازد يا آنكه زندگياش را دستخوش ناملايمات ذهني و جسمي كند. ندانستن حقوق متقابل و آگاهي نداشتن از مهارتهاي زندگي و حل اختلافات طرفین زندگي مشترک را تا جدايي ميكشاند و اين فرايند تا فاجعهاي به نام طلاق امتداد مييابد. فاجعهاي كه هر قدر هم زن و شوهر سعي كنند از آثار آن بكاهند، باز هم تأثيرات زيانبار روحي و ذهني آن تا مدتها و گاه تا پايان عمر آن ها را رها نمی کند. درباره دلايل تشكيل خانواده، از گذشته تا اكنون، نظرات متفاوتی ابراز شده است. برخي آن را به دليل ارضاي غرايز جنسي ميدانند، عدهاي ديگر مبناي آن را اجتماعي بودن آدمي ميپندارند، گروهی دلايل اقتصادي را براي ازدواج برميشمرند و برآنند كه ازدواج نوعي تجارت و معامله بين دو خانواده است. برخي معتقدند كه عشق و تمايل به امتداد نسل و داشتن فرزند، موجب تشكيل خانواده بوده است؛ اما در اسلام براي ازدواج و ضرورت تشكيل خانواده، دلايلي از قبیل؛ “ايجاد آرامش روحي، فكري و اخلاقي، جلوگيري از روابط ناسالم،حفظ و پرورش نسل”عنوان شده است. امروزه که جدایی ها و طلاق های شتابزده در کوچکترین اختلاف و مشکلات زندگی اتفاق می افتند رعایت نکات زیر در ازدواج و تحکیم زندگی مشترک ضروری است:
1: افرادی که در ازدواجشان یک نظام ارزشی مطلوب را بکار می بندند، بسیار زیاد در مـحقق گشتن یک ازدواج و ارتباط موفق و صحیح به آنها کمک خواهد کرد. نظام ارزشی که دربرگیرنده صفات و خصوصیات: صداقت، همبستگی، اعتماد، احترام، عشق، گذشت، تفاهم و وفاداری به یکدیگر می باشد. ازدواجی که در آن زن و شوهر دارای انتظارات متضاد و خواسته های غیرقابل انعطاف می باشند، شانسی برای موفقیت نخواهد داشت.
۲: مشاجرات و اختـلافات را بـه شیوه سازنده و ثمر بخش حل و فصل کنید.که شامل تمرکز بـر دغدغه های هر دو فرد و یافتن گزینه ها و راههایی می باشـد کـه هـر دو طـرف منتفع گشته و به خواسته هایش دست یابد.
3: با کمی همت و تلاش ازدواج شما موفقیت آمیز خواهد بود. پس از ازدواج نیز افراد می توانند زندگی سابق خود را ادامه دهند. برای مثال لازم نیست حتماً شغل، کلاس آموزشی و… را رها کرده و تمام وقت خود را به همسرشان اختصاص دهند. به جای این کار بهتر است با برنامه ریزی، زمان با هم بودن را تنظیم کرده و به امور شخصی خود نیز بها دهند.
4: اگرچه ممکن است خانواده همسر بیش از حد خسته کننده، شلوغ، مداخله گر و… باشند، اما در هر صورت خانواده و پدر و مادر همسر شما هستند. زوج ها باید همواره با رویی گشاده از آنها استقبال کنند.تنها کافی است به خاطر داشته باشید که این افراد همسرتان را پرورش داده اند.
5: زوجین باید به خاطر تلاش ها و اقدامات همسرشان از او تشکر کرده و با یادآوری خاطرات روزهای اولیه آشنایی اجازه ندهند فضای یکنواختی بر زندگی آنها حاکم شود. ازدواج خوب و موفقیت آمیز وجود دارد اما ازدواج بی عیب و نقص و تمام عیار میسر نمی باشد. هر ازدواج موفق و پایدار شامل متعهد گشتن بی قید و شـرط نسبت بـه یک فرد ناکامل است. این انتظار که همسرتان کامل و فاقد هرگونه عیبی باشد واهی و نامعقول است.
ازدواج؛ تكامل يا منفعت؟
پيامبر اعظم(ص) مي فرمايند:”هيچ بنايي در اسلام بنيانگذاري نشده است كه نزد خدا محبوبتر از ازدواج باشد.”بر اين اساس ازدواج يك پيمان مقدس مي باشد كه در ميان تمام اقوام و ملل وجود داشته است. سنت ديرينه اي كه درآن زن و مرد زندگي مشتركي را آغاز مي كنند وپيمان مي بندند كه درفراز و نشيب زندگي، ياروغمخوار هم باشند، به يكديگر عشق بورزند و به تنهاييِ خويش پايان دهند. ازدواج نياز طبيعي زن ومرد است و همه مكاتب آسماني بر اين امر صحه نهاده و پيروان خود را به ازدواج دعوت و ترغيب نموده اند. بدون ترديد ازدواج بزرگترين و مهمترين حادثه زندگي هر انسان است،به همين جهت بايد بر پايه هاي اصولي صحيح صورت گيردتا موجبات رشدوشكوفايي افرادودرنتيجه جامعه را فراهم آورد.با توجه به اينكه خانواده ها نتوانسته اند شاخصهاي اصلي ازدواج را براي جوانان تبيين وتشريح كنند، مشكلات وگمراهي هاي وسيعي در اين امرايجاد شده است. بروز برخي مشكلات رفتاري و ناهنجاريهاي اخلاقي در جامعه يكي از مهمترين عوامل سخت گرفتن ازدواج است. در واقع ازدواج مسير پذيرفته شده براي ارضاي يكسري از نيازهاي عاطفي و غريزي افراد بوده كه با ورود برخي مشكلات اين مسير بسته شده است، لذا خانواده ها موظف هستند كه بازنگري دقيقي نسبت به اين امر داشته باشند و مصاديق و شاخص هاي ازدواج پايدار و سالم را براي جوانان تبيين كرده وآنان را دراين راه همراهي كنند.جذابيت ظاهري، امكانات وتوانمندي، ايمان وفرهنگ سه فاكتور مهم از ديدگاه اسلام براي ازدواج است. امروزه ملاكهاي غلطي دراين امر رايج شده است به طوري كه اين عوامل سبب شده تا بر زندگي ايده آل تاثير بگذارد و جوانان را با چالشهايي مواجه كند. بنابراين اولين فاكتور مهم در امر ازدواج مسئله شناخت است و اگر اين شناخت ازدواج از راه دوستي هاي قبل از ازدواج به وجود آيد بسيار ناقص است، چرا كه قداست اين امر را زير سئوال مي برد.رسانه ها نقش اصلي در بسط فرهنگ صحيح ازدواج دارند، اگر چه نقش خانواده، مدرسه و جامعه در اين رابطه بي تاثير نيست، اما به خاطر تاثير فراگير رسانه هااين مسئوليت بيشتر بر دوش آنها قرار دارد. متاسفانه جايگاه ازدواج در رسانه ها، مغاير با ارزشهاي اسلامي است و جايگاهي كه رسانه هاي ما بويژه سينما و تلويزيون درباره ازدواج ترسيم مي كنند، بسيار متفاوت و متعارض با مباني اسلام است. در واقع ازدواج مقوله اي پيچيده، حساس و داراي ابعاد گوناگون است اما در فيلم هاي ما معمولاً اين ابعاد ناديده گرفته شده و ازدواج امري ساده و سطحي انگاشته مي شود كه نتيجه چنين نگرشي ترويجي ازدواج هاي سطحي و ناآگاهانه است كه با تعاليم ديني در تعارض است.متاسفانه امروزه نگاه رايج به ازدواج يك نگاه منفعت طلبانه است، اين در حالي است كه آموزه هاي ديني موافق اين ديدگاه نيست و سنت ازدواج را براي بشر فرايند تكاملي تعريف مي كند. برخي خانواده ها آن طور كه بايد و شايد فلسفه ازدواج را درك نكرده اند چرا كه آنان قبل از آنكه بدانند طرف مقابل خودتاچه ميزان از ارزشهاي ديني، اخلاقي و رفتاري بهره مند و بدان پايبند است به دنبال منفعت بردن از يكديگروكسب وجهه اجتماعي هستند. در صورتي كه بنا به فرموده قرآن فلسفه اصلي ازدواج تكامل هر يك از زوجين در راستاي مسائل اخلاق واسلامي است. و سخن آخر اينكه در ازدواج هر يك از زوجين بايددر مسير تكامل خود و همسرش تلاش كندو بدين وسيله زمينه ساز ايجاد منفعت براي خود، خانواده و اجتماع مي گردد.