اتصالات تيرها به ستونها در قاب هاي فولادي اسكلتي چند طبقه معمولا اتصال صلب كافي جهت مقاومت دربرابر نيروهاي جانبي قابل توجه باد كه موجب يكبر شدن قاب ميشوندايجاد نمي كنند.كلمه يكبر شدن براي توصيف تمايل اسكلت به تابيدگي در زير فشار نيروهاي جانبي به كار ميرود كه سبب ميشوند كه اتصالات قائم الزاويه در جهت مخالف نيروهاي وارده جمع شوند.براي مقاومت دربرابر تمايل يكبر شدگي ناشي از نيروهاي قابل توجه باد برروي ساختمان چند طبقه،بايد براي حفظ اتصالات قائم الزاويه اعضاء در بين انها از يك سيستم مهار بندي (بادبند)استفاده كرد.
عنوان کتاب: عناصر و جزئیات ساختمان
ناشر: انتشارات خانه عمران
نویسنده: محمد شجاع یامی
نوبت چاپ: هفتم
تاریخ چاپ: ۱۳۹۱
شابک: 9789643926434
قطع: وزیری
تعداد صفحات: ۳۹۶
تهيه كنندگان:مجتبي تقدسي فرو آقاي ابوالفضل جعفرزاده
قیمت: ۱۸۹٬۰۰۰ ریال
اهداف:
ساختمان يك سرمايه ملي است پس در اجراي درست آن كوشا باشيم.
توضيحات:
اين كتاب توسط جناب آقاي مهندس محمدشجاع يامي گرد اوري شده است.
عناصر وجزييات ساختمان
فصل اول:شروع عمليات اجرايي:
پس از تهيه و تصويب نقشه هاي ساختماني و قبل از شروع عمليات اجرايي به منظورتداركات لازم مطالعات زير بايدانجام گيرد:
-دسترسي به محوطه ساختماني:كه عبارت است از :دسترسي به داخل وخارج محوطه ساختماني،تسهيلات جاده اي،فواصل،حق سدمعبر
-تاسيسات:منابع اب برق قابل دسترس همراه با نرخ هاي پرداختي
-طرح جانمايي:شرايط كلي محوطه ساختماني مانند ماهيت خاك،ارتفاع سطح ايستابي اب،خطر سيلاب،دستورات حفاظتي،بهداشت وايمني
-كاركنان:مسافت رفت وامد،نرخ هاي دستمزد و امكانات رفاهي لازم،تداركات غذا،تجهيزات بهداشتي وايمني
-امنيت:سوابق خرابكاري و دزدي محلي،امكانات امنيتي پيمانكاروالزامات حصار كشي
پس از انجام مطالعات ذكرشده وقبل ازشروع عمليات ساختماني مراحلي وجود داردكه بايد به ان ها توجه كرد.
اين مراحل عبارتند از:
1-پاكسازي محوطه ساخت ماني
2-پيادهكردن نقشه ساختمان
3-تعيين تراز مبنا
1-1پاك سازي عمليات ساختماني:
اين عمليات شامل تخريب ساختمان هاي موجود،ريشه كني بوته هاودرختان مي باشد.زميني كه در زير ساختمان قرار ميگيرد بايد نسبتا عاري از مواد گياهي باشد.معمولا 30سانتيمتر از خاك هاي سطحي داراي زندگي گياهي وگياهان درحال فساد ميباشد
1-1-2تخريب:
هراقدامي كه مستلزم جداكردن مصالح از ساختمان به منظورحذف،نوسازي،تعمير،مرمت،وبازسازي تمام يا قسمتي ازبنا باشد،تخريب ناميده ميشود
1-2پياده كردن نقشه:
مشخص كردن ابعاد و موقعيت نقشه بر روي زمين(توسط دوربين نقشه برداري در پروژههاي بزرگ و توسط متر در پروژه هاي كوچك ترو
3-1تعيين تراز مبنا:
پياده كردن تراز هاي ارتفاعي ساختمان از روي نقطه ثابتي به نام نقطه مبنا صورت ميپذيرد.
1-4كنترل اب هاي زير زميني:
گود حاصل از عمليات خاكبرداري سبب جريان پيداكردن اب ميشود در اينصورت بايد مانعي مصنوعي ايجاد كردوحركت آب را محدود ساخت
فصل دوم: خاكها:
2-1شناسايي خاك:
شناسايي خاك امكاني است براي كسب اطلاعاتي درباره خصوصيات وويژگي هاي خاك زيرين از طريق تهيه نمونه هايي براي ازمايش وفراهم ساختن امكان دسترسي جهت بررسي چشمي خاك.
روش هاي بررسي خاك:
1-چاله شناسايي يا گودال ازمايش
2-چاه گمانه
انواع خاك:1-خاك هاي غير چسبنده درشت دانه.2-خاك چسبنده ريزدانه.
انواع زمين ازنظر جنس ودانه بندي خاك
1-زمين شن بوم:مخلوطي از شن وماسه ولاي با كم وبيش دانه هاي قلوه سنگ.
2-زمين شندار:داراي 3/2شن است وماسه ولاي بسيار كمي دارد.
3-زمين ماسه زار:داراي 3/2ماسه است وكمي شن به همراه دارد
4-زمين خاكي:داراي3/2ماسه و3/1خاك رس ولاي باشد وميتوان انرا متراكم كرد
5-زمين خاك دستي:ازتجمع نخاله هاي ساختماني ويا خاك حاصل از خاكبرداري وحتي زباله هاي به وجود امده است
انواع زمين از ديد اجرايي
1-زمين بيلي:بابيل برداشته ميشود ونياز به كندن ندارد.مانند شن
2-زمين پابيلي:با بيل فشرده وبا پا كنده ميشودونياز به كندن باكلنگ ندارد.مانند زمين زراعي
3-زمين كلنگي:بايد باكلنگ برداشته شود.
4-زمين دج:بستگي به سختي زمين با كلنگ،پتك،وياكمپرسوركنده ميشود
5-زمين سنگي:اين دسته اززمين ها بر حسب جنس سنگ وبزرگي ان به چهار دسته تقسيم ميگردنند:
زمين سنگي سسست،نيمه سخت،سخت وخيلي سخت
2-3گودبرداري
گودبرداري زير پي به دو روش دستي يا ماشيني قابل انجام مي باشد.در صورتي كه سطح خاكبرداري كم باشد از روش دستي وبه وسيله نيروي انساني اين عمل انجام ميشود.
گودهاراميتوان به صورت زيردسته بندي ميكنند:
1-كم عمق تاعمق5/1متر
2-متوسط به عمق 5/1تا3متر
3-عميق به عمق بيش از3متر
2-3-1ماشين الات خاكبرداري
2-3-1-1-بولدوزرها
اين ماشين ها همانندتراكتورهاي قدرتمندزنجيرداري مي باشندكه درقسمت جلو به تيغه هايي قابل تنظيم مجهز هستند كه با خاكبرداري سطحي تا عمق 40 سانتي متربه كار مي روندودر قسمت عقب به چنگك هايي كه بوسيله انها زمين را به حالت شخمزدن نرم مي كنند(ريپير)مجهز هستند
2-3-1-2گريدرها
اين ماشين ها نيز داراي تيغه قابل تنظيمي در زير مركز بدنه مي باشندوبراي تسطيح نهايي زمين هايي استفاده مي شوند كه قبلا تراز نهايي انها توسط بولدوزرايجاد شده است.
2-3-1-3لودر
اين ماشين اصولا دستگاه موتوري چرخدار يا زنجيرداري است كه درقسمت جلوي ان يك جام هيدروليكي نصب مي باشد.وظيفه اصلي اين دستگاه برداشتن خاك سست با جام وبالا بردن ان در كاميون حمل خاك است
2-3-1-4بيل مكانيكي
اين ماشين وسيله اي برايخاكبرداري در عمق بوده كه در جلوي ان جام هيدروليكي باظزفيت هاي مختلف قابل نصب مي باشند
2-3-1-5كمپرسور
ماشيني است داراي چكش ضربه اي وبادي كه براي خاكبرداري وحمل خاك جهت برداشت خاك سطحي،تسطيح محوطه ساختماني وخاكبرداري وخاكريزي استفاده مي شود
2-3-1-6اسكريپر
اين دستگاه از يك موتور وجام اسكريپر تشكيل شده است وخاك راحمل وبرداشت مي كنند
سازه نگهبان:
براي حفظ جان اشخاص وساختمانهاي مجاور از تخريب بايد سازه نگهبان را اجرا كرد
انواع روش هاي سازه نگهبان:
1-روش دوخت به پشت
2-روش مهارسازي
3-روش سپركوبي
فصل سوم:پي ها
بتن مگر:
بتن مگر كه به ان بتن پاكيزكي نيز گفته ميشودداراي حداقل عيار بتن 150كيلوگرم سيمان در متر مكعب وحداقل ضخامت 5 سانتي مترمي باشدوبه دو منظور در زير بتن پي اجرا مي شود:
-تسطيح و تميزشدن بستر زير پي
-جلوگيري از جذب شدن اب توسط خاك زير ان
پي:
پي بخشي از ساختمان است كه در حدفاصل بين ساختمان وخاك زير آن بوده ووظيفه تحمل بارهاي ساختمان وانتقال آنها به زمين را بر عهده دارد.
انواع پي از نظر شكل:
1-پي نواري 2-پي منفرد يا بالشتكي 3-پي هاي مركب 4-پي هاي گسترده
1-پي نواري:
پي نواري از يك نفر پيوسته بتني تشكيل مي گردد كه براي گستردن باريكنواخت ديوارهاي اجري،بنايي يا بتني وهمچنين چند ستون كه در يك رديف قراردارند بر سطح كافي ازخاك زيرين طراحي مي شود.
2-پي منفرديابالشتكي:
پي ستون هاي اجري،بنايي،بتن مسلح،وفولادي،براي گستردن بار متمركز اغلب به شكل بالشتك بتني مربع يا مستطيل شكل ساخته مي شوندمساحت اين نوع پي روي پي به بار روي پي و مقاومت برشي خاك زيرين وضخامت آن به مقاومت مصالح بستگي دارد
3-پي هاي مركب:
در مواردي كه پي هاي منفرد ستون هاي مجاوربراي مراقبت در برابرفشار،واژگوني يانيروي يانيروهاي مخالف بههم متصل مي كردند پي مركب حاصل مي شود
4-پي هاي گسترده:
پي هاي گسترده ازيك لايه بتن مسلح در زير ساختمان تشكيل مي گردند.پي هاي گسترده براي ساختمان هايي مورد استفاده قرار مي گيرند كه بر روي زمين هاي قابل تراكميهمچون خاك رس بسيار نرم،رسوبات ابرفتي ومواد خاكريز قابل تراكم بنا ميشود.
فصل چهارم:بتن
بتن تشكيل شده است از سنگدانه ها و خمير سيمان.
1-سنگدانه ها
سنگدانه ها به دوگروه ريز ودرشت تقسيم مي شوند:
– سنگدانه هاي ريز از ماسه طبيعي يا شكسته تشكيل شده اندكه اندازه ي بزرگترين دانه انها 5/9ميليمتر است.
– سنگدانه هاي درشت انهايي هستند كه اندازه ذراتشان از دانه هاي باقي مانده بر روي الك نمره 16شروع مي شوند واندازه ي انها تا150 ميليمتر تغيير مي كند،اما متداولترين اندازه بزرگترين سنگدانه موردنياز25 ميليمتر است.
-خمير سيمان
خمير از سيمان،اب وهواي محبوس ياهوايي كه به طورعمده در ان ايجاد شده باشد تشكيل مي شود.خمير سيمان معمولا25تا45درصد حجم كل بتن وسنگدانه ها حدود60تا75درصدحجم كل بتن راتشكيل مي دهند،مقدار اب موجود در بتن 40تا60درصد وزن سيمان مي باشد.
تاثير افزايش اب بتن
-كاهش مقاومت فشاري وخمشي بتن
-كاهش مقاومت در برابر عوامل اقليمي واب وهوايي
-عدم پيوستگي مناسب بيت لايه هاي متوالي بتن و همچنين بين ميلگردوبتن در بتن مسلح
-افزايش تغييرات حجمي در اثر تر وخشك شدن
افزايش امكان ترك خوردگي
بتني كه تازه مخلوط مي شودبايد حالت خميري يا نيمه سيال داشته باشد.بتن خميري،بتني شكل پذير است كه قابليت شكل دهي وشكل گيري ان مانند گل مجسمه سازي باشد.
بتني كه حالت خميري دارد تكه تكه نمي شود بلكه بدون اينكه در ان جداشدگي پيش ايد، به ارامي جريان مي يابد.
مواد افزودني بتن:
1-مواد افزودني به بتن
2-مواد افزودني هوازا
3-مواد افزودني كاهنده اب و…
آماده سازي پيش از بتن ريزي فونداسيون
اقدامات لازم قبل از بتن ريزي فونداسيون عبارتند از:
-متراكم كردن وصاف كردن بستر
-ريختن بتن مگر(بتن پاكيزگي)
-مرطوب كردن بستر
-قالب بندي
-ارماتوربندي
عمل اوري بعد از بتن ريزي
عمل اوري بتن به دو منظور صورت مي گيرد:
1-جلوگيري از كاعهش رطوبت بتن با تامين رطوبت از دست رفته
2-حفظ دماي بتن در حدي مطلوب به مدت زماني معين(28روز)
از دست دادن اب،جمع شدگي بتن را نيز در بر دارد وبنابراين باعث پديد امدن تنشهاي كششي در داخل بتن مي شود.
فصل پنجم: قالب بندي
اقتصاد قالب:
هزينه قالب از سه بخش تشكيل شده است:مصالح،نيروي كار،وتجهيزات موردنياز براي ساخت يا مونتاژوحمل ان.
روش هاي طراحي تاثيرگذار بر اقتصاد قالب عبارتند از:
-قالب هارا به گونه اي طراحي كنيدكه علاوه برداشتن مقاومت كافي كمترين مقدار مصالح مصرفي وبيشترين تعداد دفعات استفاده مجددرا داشته باشد
-در صورت امكان از قالب پيش ساخته استفاده شود
-براي بتن هايي كه تمام سطح ان ها در معرض ديد عموم قرار نميگيرند مانند تيرها،ستون ها،ديوارهايي كه كه بر روي انهانازك كاري مي شود نيازي به سطح تمام شده با كيفيت بالانيست
-در مواردي كه نياز به صيقلي بودن سطح بتن مي باشد استفاده از قالب هاي فولادي مي تواند صرفه اقتصادي زيادي داشته باشد
-عمل كرد قالب بندب بتن
براي عملكرد موفقيت اميز قالب بندي بايد الزامات زير را رعايت كرد:
-قالب بندي براي تحمل بار بتن بايد از مقاومت كافي برخوردار باشد
-درزهاي قالب بايد در مقابل نشت دوغاب كاملا كيپ باشد،زيرا نشت دوغاب باعثكرمو شدن سطح بتن مي گردد
-از قالب هاي فولادي نيز ميتوان براي قالب بندي استفاده كردومشكل جذب رطوبت بتن وجود ندارد ونشت دوغاب از درزهاي قالب نيز به حداقل مي رسد
انتخاب نوع قالب
اهداف مورد نظر در انتخاب نوعقالب عبارتنند از:
1-نماي ظاهري بتن2-هزينه3-استفاده مجدد4-تداركات 5-بهره وري
فصل ششم:ارماتور بندي
ارماتورها (ميلگردها)از نظر ظاهري به دو دسته ساده واجدار تقسيم مي شوند.
طبق مبحث نهم مقررات ملي ساختمان استفاده از ارماتورهاي ساده فقط به عنوان ارماتور مارپيچ (خاموت)در سازه بتن ارمه مجاز بوده واستفاده از ان به عنوان ميلگرد سازه اي مجاز نيست.
از انجا كه بتن داراي مقاومته خوبي در برابر فشار است اما در برابر كشش مقاومت خوبي ندارد براي جبران اين نقص از فولاد در بتن استفاده مي كنند.
-وصله ارماتور
از انجايي كه طول ميلگردهاي موجود دربازار(به اصطلاح عاميانه هر شاخه ميلگرد)12متر ميباشد وبه طور معمول در اجرا هميشه نميتوان طول 12متر را اجرا كرد بايد ميلگردهارا به يكديگر وصله كرد.
-انواع وصله ميلگردها
1-وصله جوشي
2-وصله پوششي
3-وصله مكانيكي و…
-محدوديت فاصله ميلگردها،پوشش بتن
برروي ارماتور بايدپوششي حداقلي از بتن وجود داشته باشد تا از فولاد در برابر خوردگي ناشي از تماس با رطوبت حافظت شده ودرجه اي از مقاومت در برابر اتش سوزي تامين شودكه حداقل معادل اندازه بزرگترين قطر ميلگرد وبزرگترين اندازه سنگدانه مي باشد.براي حفظ مقدار صحيح مقدار صحيح پوشش بتني در ضمن ساخت مي توان دربين ارماتوربندي وقالب،بلوك هاي بتني كوچك به عنوان فاصله نگهدار،قراردارد.
فاصله ازاد بين هردوميلگرد موازي واقع در يك سفره نبايد از هيچيك از مقادير زير كمتر باشد:
الف-قطرميلگرد بزرگتر
ب-25ميليمتر
-نكته:
1-در شرايطي كه دماي ميلگردها از5درجه سيليسيوس كمترباشد بايد ازخم كردن انها خودداري شود.
2-پيش از قرار دادن ارماتوربندي در قالب بايد ان رابا برس كشي از زنگ وپوسته نورد تميز كرد،همچنين ارماتوربندي بايد عاري از چربي وروغن باشد زيرا وجود اين مواد برروي سطح ارماتور بندي،پيوند ان با بتن ودر نتيجه مقاومت بتن را كاهش مي دهد.
3-حتي الامكان ميلگرد مصرفي بايد به صورت يكپارچه باشد.
4-در صورتي كه قرار است در ميلگردها ز وصله جوشي استفاده گردد بايداين ميلگردها تحت ازمايش جوش پذيري قرار گيرند.در اين ازمايش ميلگردها بايد تحت ازمايش كشش وخمش قرار گيرند.
ضخامت پوشش بتني ميلگردها نبايد از بزرگترين اندازه اسمي ميلگرد وچهار سوم بزرگترين اندازه اسمي سنگدانه كمترباشد.
فصل هفتم :اتصالات فولادي
-اتصالات پاي ستون:
در ساختمان هايي كه داراي اسكلت فولادي هستند چون بار ساختمان از ستونها به پي منتقل ميشود بايد پاي ستون توسط يك پليت (صفحه فلزي)به پي متصل گردد تا بار به صورت پخش شده بر روي صفحه منتقل گردد.
اين اتصال به 2روش قابل انجام است:
1-صفحه زيرستون وجوش
2-صفحه زيرستون ولچكي
درهر دو روش براي توزيع بار ستونبر روي پي صفحه به صفحه زير ستون احتياج است.
-اتصال تير به ستون:
اين اتصال ميتواند ساده،صلب،وياكاملا صلب باشد.
-اتصال ساده تير به ستون:
اتصال ساده تير به ستون مي تواند به روش هاي زير صورت گيرد:
الف-اتصال ساده با نبشي نشيمن
ب-اتصال ساده با نبشي جان
الف:در اين حالت كل باراز طريق نبشي تكيه گاه به ستون منتقل مي گردد.اين روش پرهزينه است،زيرا براي غلبه بر مشكلات تغيير شكل خمشي به مقاطع سنگين احتياج است.
ب-اتصال ساده با نبشي جان:وقتي كه اتصال دوتير به نحوي انجام مي گيرد كه بال هاي فوقاني هردو در يك تراز واقع مي گردد،بايد قسمتي ازبال تير را كه مقصود ايجاد اتصال ساده براي آن است جداكرده واتصال رابرقرار ساخت.
-تير لانه زنبوري:
اين تير كه جان مشبكي دارداز برش دادن جان تيراهن معمولي در امتداد يك خط كنگره اي ساخته مي شود.در تير لانه زنبوري عمق مقطع حاصله 5/1مرتبه از عمق برش داده شده بيشتر است.اين افزايش عمق بدون ايجاد وزن اضافي مقاومت بيشتري در برابرتغيير شكل خمشي ايجاد مي كند.از سوراخ هاي موجود در جان تير مي توتن براي عبور دادن تاسيسات استفاده كرد.
-وصله كردن تيرها:
وصله تيرها به يكي از صور زير انجام ميپذيرد:
1-اتصال لب لب ورق هاي بال به علاوه ورق وصله جان
2-اتصال با دوورق اتصال بال ويك ورق اتصال جان
3-اتصال با دو ورق اتصال بال ودوورق اتصال جان
4-اتصال با چهار ورق اتصال بال ودوورق اتصال جان
نكته ها:
تمام اتصالات بايد مورد تاييد مهندس ناظر باشد.
تمامي جوشهاي مرتبط بايد توسط ناظرجوش كنترل گرديده باشد.
-بادبندها:
اتصالات تيرها به ستونها در قاب هاي فولادي اسكلتي چند طبقه معمولا اتصال صلب كافي جهت مقاومت دربرابر نيروهاي جانبي قابل توجه باد كه موجب يكبر شدن قاب ميشوندايجاد نمي كنند.كلمه يكبر شدن براي توصيف تمايل اسكلت به تابيدگي در زير فشار نيروهاي جانبي به كار ميرود كه سبب ميشوند كه اتصالات قائم الزاويه در جهت مخالف نيروهاي وارده جمع شوند.براي مقاومت دربرابر تمايل يكبر شدگي ناشي از نيروهاي قابل توجه باد برروي ساختمان چند طبقه،بايد براي حفظ اتصالات قائم الزاويه اعضاء در بين انها از يك سيستم مهار بندي (بادبند)استفاده كرد.
نكته:
پربازده ترين ودرعين حال مزاحم ترين نوع مهار بندي انهايي هستند كه كه تشكيل يك خرپاي مثلثي كامل را مي دهند.
-حفاظت از اسكلت فولادي در برابر خوردگي:
به منظور حفاظت اسكلت فولادي در برابر خوردگي از دوروش استفاده ميكنند كهعبارتند از:
الف:رنگ اميزي اسكلت فولادي
ب:گالوانيزه كردن اسكلت فولادي
-رنگ اميزي:
براي حفاظت سازه در برابر خوردگي بايد كليه سطوح در تماس با هواي ازاد وسطوح درتماس با انواع مصالح به جز بتن رنگ اميزي شوند.
نكات مربوط به رنگ اميزي:
1-قبل از شروع عمليات رنگ اميزي بايد تمام سطوح را كاملا خشك،تميزواماده نمودبه صورتي كه براي اعمال رنگشرايط مناسبي داشته باشند.
2-رنگ مصرفي بايد كاملا سطح موردنظررا پوشش دهدوبراي جلوگيري از سوسماري شدن پوشش،بايدرنگ هاي استر ورنگهاي رويه از يك كارخانه تهيه شوند.
3-رنگ كاري نبايددرهواي خيلي سرد،هواي تاريك ويازماني كه رطوبت هوا بالاست صورت گيرد.
4-در نزديكي جوشها رنگ اميزي در فاصله 5سانتي متري متوقف گردد.
-گالوانيزه كردن:
-عمليات گالوانيزه كردن بايد با شيوه غوطه وري داغ به وسيله روي با خلوص 98%در هر متر مربع انجام گيرد.
-قبل از شروع عمليات گالوانيزه كردن سطح مورد نظر بايد عاري از هرگون الوده كننده خارجي باشد.
-در سطوحي كه جوشكاري بعدا انجام مي گيرد عمليات گالوانيزه كردن تا فاصله 5سانتي متر از محل جوشكاري بايد متوقف گردد.
-حفاظت اسكلت فولادي در برابر اتش سوزي:
موارد استفاده از اسكلت هاي فولادي در برابر اتش سوزي عبارتند از:
اندودهاي تخته اي،اندود رابيتس وپوشش بتني ،اجري ويا بلوكي
فصل هشتم: پلكان
پلكان در وهله اول امكاني است براي رفت وامد وارتباط ميان طبقات مختلف موجود در ساختمان.پلكان رابايدطوري ساخت كه امكان دسترسي آسان،راحت،ساده وايمن راتوسط پله ها به بالا وپايين فراهم سازد.
-اجزاي پله:
-رشته پلكان:رشته پلكان بيانگريك مجموعه پله پشت سرهم درميان دوطبقه يا يك طبقه وپاگرد يا ميان دوپاگرداست.
-كف پله وپيشاني پله:به سطح افقي پله كف پله وسطح عمودي ان پيشاني پله مي گويند.در پله هايي كه از مصالح بنايي ساخته مي شوند كف پله نسبت به پيشاني پله حالت پيشامده دارد تا كف پله از سطح بيشتري برخوردار باشد.
-شيب پله:زاويه پلكان نسبت به سطح افق را شيب پله مي كويند كه بر اساس ارتفاع وعرض پله ها مشخص مي شود.
-پاگرد:فاصله ميان هر دورشته پلكان كه يك سطح افقي مي باشد را پاگرد گويند.پاگرد فضايي است براي استراحت افراد در حين بالا وپايين رفت ناز پله.
چشم پله:فضاي خالي ميان رشته پلكان هاي متوالي در پلكان يك دوم گردش راچشمه پله مي گويند.از چشمه پله نور اعم از طبيعي ومصنوعي عبور مي كند.
-گونه پله:سطحبغل پله راگونه پله گويند.
-عرض پله:به فاصله بين گونه هاي پله گفته مي شود وبه مكان وتعداداستفاده كنندگان ازپلكان بستگي دارد.
-لب پله:پيش امدگي كف پله از پيشاني،لب پله ناميده مي شود.وجود ان موجب بزرگترشدن كف پله مي شود.
-نرده پله:وسيله اي است كه براي جلوگيري از سقوط اشخاص،در رديف پله ها نصب مي شود.
-انواع پلكان از نظرشكل:
رشته پلكان مستقيم:اين پله به طور مستقيم بدون وجود پاگرد دو طبه از ساختمان را بهم وصل مي كند.
پلكان يك چهارم گردش:اين پله ازيك تا طبقه تاپاگرد صعود كرده وبايك چرخش 90درجه اي به طبقه ديگر مرتبط ميشود.
پلكان يك دوم گردش:اين پله ازيك طبقه تا پاگرد صعود كرده وبا يك چرخش 180درجه در رشته پلكاني به موازات رشته پلكان زيرين به طبقه ديگرمرتبط مي شود.
پلكان مارپيچ:شكل اين پلكان معمولا دايره است.اين پله ها به علت داشتن خطرهايي براي افراد سالخورده وكودكان مناسب پله فرار وپلكان ساختمان هاي عمومي نمي باشند.
-انواع پلكان از نظر مصالح:
پلكان هاي چوبي،پلكان هاي سنگي،پلكان در ساختمان با اسكلات فلزي،پلكان در ساختمان با اسكلت بتني
-پلكان فرار:
پلكان فرار،تنها راه نجات ساكنان طبقات بالاي ساختمان در مواقع اضطراري ووقوع حريق است.راهي كه به دليل نبودبسترهاي مناسب فرهنگي واقتصادي،يادر ساختمانها پيش بيني نشده ويا بدون رعايت استاندارد هاي لازم،طراحي وساخته مي شود.
-شرايط فني پلكان فرار:
پلكان فرار از اتش بايد داراي شرايط زيز باشد:
-ازمصالح اشتعال ناپذيرساخته شود
-راه پله توسط فضاي محصور مقاوم در برابراتش سوزي حفاظت شودوتوسط درب خود بسته شونده از ساير فضاها جداشود.
-همانند ديگراشكال پلكان،ارتفاع تمامي پيشاني هاي پله بايد در سراسر پلكان يكسان شود.
-رامپ(شيب راهه):رامپ به منظور انتقال معلولين براي ورود ساختمان ها وانتقال وسايل نقليه عمومي بين طبقات ساخته مي شود.
فصل نهم:ديوارها
-كرسي چيني وازاره:
كرسي:اجرچيني قسمتي از ديوار كه ازروي پي شروع شده است وبه زير كف سازي ختم مي شودگفته ميشود.
ازاره:قسمت پايني ديوارهاي موجود در ساختمان كه توسط سنگ مسلح شده باشند(به خاطر رطوبت وعدم ضربه پا به پايين ديوار)را ازاره گويند.
نكات مربوط به جزئيات كرسي چيني وازاره:
-باتوجه به اينكه رطوبت مقاومت اجرراكاهش مي دهد،عرض كرسي بايد حداقل به اندازه نيم اجراز ديوار روي ان بيشترباشد.ارتفاع كرسي چيني بستگي به عمق يخبندان دارد وحداقل 30سانتي متر است.
-محور كرسي وديوار روي ان بايدحتي الامكان در يك امتداد باشد.حدفاصل كرسي چيني با كف وديواريك لايه عايق رطوبتي مي باشدكه از نفوذ رطوبت كرسي به قسمت هاي مذكور جلوگيري كند.
-قسمت داخلي ديوار ازمحل اتصال به كف تا ارتفاع 10الي15سانتي متر،از مصالحي مانند پلاكهاي سنگي موزاييك،سراميك ياچوب اجراشود،كه به ان قرنيزگويند.
-تقسيم بندي ديوارها ساختمان:
ديوارها ازنظر تفكيك مشخصات عملكردي به ديوارهاي داخلي وخارجي وازنظر تفكيك مشخصات سازه اي به ديوارهاي باربروغير باربر تقسيم ميشوند.
ديوارهاي داخلي به ديوارهاي جداكننده فضاي داخلي يك ساختمان اطلاق شده در حاليكه ديوار هاي خارجي از يك طرف با فضاي داخلي واز طرف ديگر بافضاي خارج در تماس هستند.
ديوارهاي غير باربر ديوارهايي هستند كه فقط وزنخود راتحمل مي كنند در حالي كه ديوارهاي باربرعلاوه بر تحمل وزن خود وزن فضاها وبارهاي روي خودرا نيز تحمل ميكنند.
مصالح تشكيل دهنده ديوار مي تواند بلوك يا اجر و… باشد.
-ملاحظات اجرايي ديوارها:
-سازه ديوار بايدازمقاومت كافي جهت تحمل وزن خود درميان نقاط تكيه گاه يانقاط اتصال به قاب سازه اي و از پايداري كافي درمقابل فشارهاي جانبي باد برخوردار باشد.براي اين منظور وجود اتصالات بين ديوارها وسازه ي مجاور امري اجتناب ناپذير مي باشد.
-مصالح سنتي ديوارچيني مانند اجر،سنگ،وبلوك با جذب اب باران ان رااز سطح داخلي ساختمان دورنگه مي دارندودرهواي خشك اين اب تبخير مي شود.
-لبه قائم ديوارهاي جداكننده بايد به ديوار ياستونك به نحوه مناسبي متصل گردد.
-ضخامت ديوارجداكننده بايد بين10-11سانتي متر باشد.وحداكثرطول ازاد ان بايد50سانتي مترباشد.
-حداكثر ارتفاع ديوارهاي جداكننده بايد 5/3از كف مجاور باشد.
-اتصال ديوار به سازه:
به منظور جلوگيري از سقوط ديوارهاي ساختمان درهنگام وقوع زلزله مي بايست ديوارها به سازه ساختمان متصل گردند.
-اتصال ديوار به سازه ي فلزي:
در سازه فلزي كليه ديوارهاي چسبيده به ستون فلزي مي بايست توسط شاخك هاي متصل شده به ستون هادر ارتفاع هر10اجربه ستونهامتصل گردند،اين شاخكها دربين رج هاي اجر يابلوك ديوارهاقرارمي گيرند.
اتصال ديوار به سازه بتني:
در سازه بتني كليه ديوارهاي چسبيده به ستون هاي بتني مي بايست توسط شاخك هايي كه در ارماتوربندي ستون وقبل از قالب بندي ان كارگذاشته مي شود،درارتفاع هر 10اجربه ستون متصل گردند.
-ديوارهاي اجري:
ديوار اجري تركيبي ازتعداداجراست كه با ملات به يكديگرچسبيده اند.اين تركيب بايد داراي سه خصوصيت زيرباشد:
1-استحكام
2-توزيع بار يكنواخت
3-مقاومت در برابر فشارجانبي
-ديواراز بلوك سفالي:
يكي از مصالحي كه از ان درساخت ديواراستفاده مي شود بلوكهاي سفالي مي باشندكه در ابعاد 25*20*10و25*20*15در بازار موجود مي باشند.بلوكهاي سفالي توخالي بوده و به دليل جريان داشتن هوا درفضاي خالي ان قابليت عايق صوتي وحرارتي دارند.
لازم به ذكر است كه ديوارهايي كه با اين نوع بلوك ساخته مي شوند به دليل مجوف بودن باربر نبوده وفقط جداكننده مي باشند.
يكي از فوايد ديگراين بلوك اين است كه سطح ان مضرس بوده واين جز از بلوك باعث چسبندگي بهتر ان با اندودها مي شود.
-پارتيشن:نوعي ديواراست كه مي تواند متحرك باشد.
ديوارهاي جان پناه:
جانپناه به صورت ديواري كوتاه در محيط بام ساختمان احداث مي شود ودرصورتي كه ضخامت ديوار جانپناه 10يا20سانتي متر باشد ارتفاع ان نبايد به ترتيب از50و70سانتي متر تجاوز كندودر تجاوز از مقادير ذكر شده بايد ديوارجانپناه توسط اعضاءسازه اي قائم مانند ميلگردو…به سازه سقف متصل گردند.
فصل دهم:رطوبت
نفوذ رطوبت:
نفوذ رطوبت از طريق ديوارهاي اجري به درون ساختمان به يك يا چند طريق ازموارد زير صورت مي گيرد:
1-بانفوذ باران از بالاي ديواروخيس كردن ساختمان در زير تراز بام
2-بابرخورد باران به ديوارخارجي ونفوذ ان از بدنه ديوار به درون ساختمان
3-با نفوذ رطوبت زمين به ديواردر محل پي يانزديكي ان وصعود مويينه وورود به ساختمان در بالاي سطح زمين.
باقرار دادن عايق رطوبتي مناسب درعرض ديوارميتوان از موارد1و3جلوگيري كد.براي غلبه برمورد 2مي توان به يكي از دوروش زير عمل كرد:
1-حفاظت از سطح خارجي ديوار بااستفاده از اندود سيمان يا پوشش روكارمناسب
2-احداث ديواردوجدار،تا بدين ترتيب تنها جداره خارجي مرطوب شده وفضاي خالي صدمناسبي در برابر رطوبت به ديوارداخلي ايجادكند.
-عايق رطوبتي:
عايق رطوبتي را مي توان معمولا به سه دسته تقسيم كرد:
الف-عايق كاري زير سطح زمين براي جلوگيري از نفوذ رطوبت مانند عايق كاري ديوار زيرزمين.
ب-عايق هايي كه درست در بالاي سطح زمين ايجاد ميشوند تا از صعود مويينه رطوبت به بالاي ديوار جلوگيري شود.
ج-عايق هاي ديوارجانپناه ومكانهاي مشابه جهت جلوگيري از ورود اب باراني كه مستقيما بر روي بدنه ساختمان مي بارد.
-نكات مربوط به عايق كاري با قير:
1-ايجاد زير سازي مناسب براي انجام عايق كاري ضروري است.
2-عايق كاري به هنگام بارندگي مجار نيست.
3-عايق كاري بر روي سطوحمرطب مجاز نيست.
4-عايق كاري در هواي زير 4درجه سانتي گراد مجار نيست.
5-مصرف ميخ براي محكم كردن لايه هاي عايق كاري مجاز نيست.
6-لايه هاي عايق بايد همپوشاني به ميزان حداقل10سانتي متر برروي هم داشته باشندوبا قير كاملا برهم چسبيده شوند.
7-هنگامي كه عايق كاري در چند لايه انجام مي شوند همه لايه ها بايدبا يكديگر عمود باشند.
8-توصيهمي شود براي عايق كاري منازل نوساز از قير وگوني استفاده شود.
فصل يازدهم:عايق بندي حراتي
عايق بندي حرارتي را ميتوان به عنوان سدي در برابر جريان طبيعي گرما ازناحيه بادماي بالا به ناحيه با دماي پايين تعريف كرد.
انتقال حرارت به سه روش صورت مي گيرد:
رسانايي:مولكول هاي درحال ارتعاش به مولكول هاي مجاوربرخورد كرده وافزايش سرعت ارتعاش انها باعث گرم تر شدن اين مولكول مي شود.
همرفتي:به روش انتقال گرما در سيال(گاز يامايع)در اثر حركت ذرات گفته مي شود.
تابشي:به انتقال گرما از جسمي به جسمه ديگر از طريق امواج الكترومغناطيس گفته مي شود.
-مزاياي عايق بندي حرارتي:
*كاهش ميزان اتلاف گرما
*هزينه سرمايه گذاري پايين تر تجهيزات حرارتي
*هزينه سوختي كمتر
-مواد عايق حرارتي
در زمان انتخاب مواد عايقبندي حرارتي بايد نكات زير رادر نظرداشت:
*مقاومت گرمايي ماده
*نياز به لايه بخاربند،زيرادر صورت مرطوب ياخيس شدن ماده عايق به دليل تعرق،خصوصيات ان از بين مي رود.
*قابل دسترس بودن عايق موردنظر
*اساني نصب وكارگذاشتن عايق
*ظاهركاردرصورت نمايان بودن
*خطر اتش سوزي
-انواع ديوار عايق حرارتي:
براي به حداقل رساندن تبادلات حرارتي در فضاي ساختمان،مي توان از ديوارهاي دوجداره وانواع ديوارهاي ساندويچي استفاده كرد.
-ديواردوجداره:
ديوار دوجداره ازيك جدارخارجي،ويك جدارداخلي تشكيل شده است وتا حدود زيادي در برابر انتقال حرارت به عنوان عايق عمل مي كند.
-مزاياي ساخت ديوار دوجداره:
*توانايي جلوگيري از نفوذ باران به سطح داخلي ديوار
*ايجاد عايق بندي حرارتي
*امكان استفاده از مصالح ارزانتردر ساخت اندود داخلي
*امكان كارگذاشتن مصالح عايق حرارتي در بين دو جداره ديوار
*ارزش عايق بندي صوتي بالاتر نسبت به ديواره تكجداره
-پل حرارتي:
نقاطي از ساختمان كه به علت عدم تداوم ويك پارچگي عايق حرارتي پوسته ساختمان باعث افزايش ميزان انتقال حرارت مي گردند را پل حرارتي گويند.
طرح اختلاط امريكايي ACI 211.1
• گام اول
– تعيين مقاومت فشار استوانه هدف (متوسط لازم براي طرح)
• گام دوم
– تعيين نسبت آب به سيمان با توجه به مقاومت فشاري استوانه اي، نوع سيمان و شكل سنگدانه درشت.
براي سنگدانه درشت كاملاً گردگوشه مقادير W/C جدول را در 9/0 ضرب كنيد. براي سنگدانه هاي نيمه شكسته ضريبي بين 91/0 تا 99/0 را منظور كنيد. براي سيمان هايي مانند نوع II و I(PM) و I(SM) ضريبي بين 95/0 تا 975/0 را منظور كنيد.
براي سيمان هاي پرتلند نوع V و سيمان هاي IP و IS ضريب 9/0 تا 95/0 را در نظر بگيريد. مقاومت 42 روزه سيمان هاي نوع II و I(PM) و I(SM) و مقاومت هاي 56 روزه سيمان هاي نوع V و IP IS را مانند مقاومت 28 روزه سيمان پرتلند نوع I منظور كنيد.
• گام سوم
– تعيين حداكثر نسبت آب به سيمان لازم براي داشتن دوام مورد نظر و مشخص كردن نسبت آب به سيمان طرح.
– حداکثر نسبت آب به سيمان براي بتن مسلح مغروق در آب درياي شور, 45/0
– حداکثر نسبت آب به سيمان براي بتن مسلح در معرض جزر و مد و پاشش آب دريا يا بيرون آب و نزديک ساحل , 40/0
• گام چهارم
– تعيين مقدار آب آزاد طرح با توجه به حداكثر اندازه سنگدانه، شكل سنگدانه ها و رواني لازم
• گام پنجم
– تعيين مقدار سيمان لازم در طرح و مقايسه با حداقل و حداكثر مجاز و رعايت نكات لازم
– اگر سيمان بدست آمده کمتراز حداقل مجاز باشد آن را به حداقل مي رسانيم
– اگر سيمان بدست آمده بيشتراز حداکثر مجاز باشد لازم است به نوعي مقدار آب را پايين آوريم تا سيمان به کمتراز حداکثر مجاز برسد. براي اين کار در صورت امکان کارايي را کم کرده يا حداکثر اندازه سنگدانه را بيشتر نموده و يا از مواد روان کننده استفاده مي نماييم
• گام ششم
– تعيين مدول ريزي ماسه با توجه به دانه بندي آن
=Pi درصدهاي تجمعي مانده روي الك هاي 5/9 ، 75/4 ، 38/2 ، 16/1 ، 6/0 ، 3/0 و 15/0 ميليمتر
• گام هفتم
– تعيين مقدار حجم شن متراكم با توجه به مدول ريزي ماسه و حداكثر اندازه شن و تعديل آن با توجه به كارآيي و دانه بندي لازم
• گام هشتم
– تعيين نسبت اختلاط شن ها و وزن مخصوص توده اي شن خشك متراكم با ميله و مخلوط آن ها
سهم شن ها معمولاً چنان تعيين مي شود كه اولاً مخلوط حاصله در محدوده استاندارد باشد و ثانياً حتي الامكان بيشترين وزن مخصوص توده اي متراكم را بدست دهد.
• گام نهم
– تعيين مقدار وزن شن خشك با توجه به وزن مخصوص توده اي شن خشك متراكم با ميله
• گام دهم
– تعيين مقدار وزن شن اشباع با سطح خشك با توجه به ظرفيت جذب آب متوسط آن ها
• گام يازدهم
– فرض درصد هواي بتن با توجه به جدول مربوط به مقدار آب و هوا
• گام دوازدهم
– تعيين وزن ماسه اشباع با سطح خشك با توجه به رابطه حجم مطلق با داشتن چگالي ذرات سيمان و شن و ماسه اشباع با سطح خشك و حجم هواي بتن
– در اين مرحله مي توان از جدول زير و توضيحات آن وزن مخصوص بتن متراکم تازه را بدست آورد و مقدار ماسه اشباع را تعيين نمود. به هرحال در توضيحات اين جدول اشکالاتي وجود دارد که استفاده از آن توصيه نمي شود
• گام سيزدهم
– تعيين وزن ماسه خشك با توجه به ظرفيت جذب آب ماسه
• گام چهاردهم
– تعيين آب كل و وزن مخصوص بتن متراكم تازه
يا
• گام پانزدهم
– ساخت مخلوط آزمون بتن با دقت و انجام اصلاحات رطوبتي لازم
تعيين رطوبت سنگدانه هاي درشت و ريز : mG و mS
• گام شانزدهم
– تعيين رواني (كارآيي)، مقاومت بتن،وزن مخصوص بتن متراكم تازه، درصد هواي بتن، ساير ويژگي هاي لازم، كنترل جداشدگي و آب انداختن و غيره
• گام هفدهم
– تعديل طرح اختلاط اوليه با توجه به نتايج مخلوط آزمون
كاليبره كردن منحني هاي نسبت آب به سيمان
اصلاح آب (تغيير يك سانتي متر اسلامپ با 1 تا 3 كيلو آب)
• گام هجدهم
– ساخت مجدد مخلوط آزمون و نهايي كردن طرح مخلوط.
نویسنده: محمد شجاع یامی
نوبت چاپ: هفتم
تاریخ چاپ: ۱۳۹۱
شابک: 9789643926434
قطع: وزیری
تعداد صفحات: ۳۹۶
تهيه كنندگان:مجتبي تقدسي فرو آقاي ابوالفضل جعفرزاده
قیمت: ۱۸۹٬۰۰۰ ریال
