یازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری ایران بر خلاف دوره ی پیشین عاقبت بسیار خوشی داشت. این دوره از انتخابات بدون قانون شکنی و با تمکین تمامی کاندیداها و طرفدارانشان در برابر قانون و احترام به رأی مردم و خلق شور و حماسه مردمی به گونه ای شیرین به پایان رسید که علاوه بر ایجاد شادی در دل دوستداران انقلاب اسلامی منجر به وارد نمودن شوک شدیدی به دشمنان داخلی و خارجی گردید. برخلاف تحرکات غیرقانونی و فتنه‌انگیز سال ۸۸، در انتخابات یازدهم ریاست جمهوری کمترین اقدامات غیرقانونی را چه در ایام تبلیغات و چه در زمان برگزاری انتخابات ملاحظه کردیم که این امر، بیانگر بلوغ سیاسی و رقابت در چارچوب نظام و قانون است. بی شک در این بین تدبیر مقام معظم رهبری در نامگذاری سال جاری به عنوان سال حماسه سیاسی و حماسه اقتصادی نقش قابل توجهی در ایجاد وحدت نظر و عمل در میان مردم و مسئولان نظام اسلامی داشته است.
حماسه سیاسی زمینه ساز خلق حماسه اقتصادی
نکته قابل توجه دیگر در این انتخابات نمایش مجدد بلوغ سیاسی و توسعه دموکراسی در کشور است. مردم شریف ایران اسلامی که با مشکلات شدید ناشی از تورم، بی کفایتی برخی مدیران، بی عدالتی در نظام اداری و فشارهای ناشی از تحریم های ناجوانمردانه دست و پنجه نرم می کنند به گونه ای رفتار نموده و مشق دموکراسی کردند که علاوه بر این که هیچ نشانی از این گونه محدودیت ها در رفتار آن ها دیده نشد بلکه امید به آینده و عشق به نظام اسلامی، ولایت فقیه و کشور در چشمان آن ها موج می زد. به بیان دیگر حماسه سیاسی به عنوان زمینه ساز خلق حماسه اقتصادی است.
اما اکنون که حماسه سیاسی مورد نظر مقام معظم رهبری به احسن وجه رقم خورده است زمان جبران مافات دولت های پیشین و خلق حماسه اقتصادی فرا رسیده است. مقوله ای که اگر چه دولت در تحقق آن نقش اساسی بر عهده دارد ولی این مهم تنها با همراهی مردم شکل خواهد گرفت. انتخابات ریاست جمهوری، در حقیقت نقش تک تک افراد جمعیت یک کشور، گروه ها و احزاب سیاسی و اصناف مختلف را در مقیاس کوچک و بزرگ بر ساختار قدرت جامعه در سطح ملی مشخص می‌کند.
عدالت اجتماعی پیش نیاز تحقق حماسه اقتصادی
هرگونه توسعه اقتصادی بدون در نظر گرفتن عدالت اجتماعی محقق نخواهد شد. در این میان یکی از وظایف اساسی دولت جمهوری اسلامی بر اساس قانون اساس توسعه عدالت اجتماعی است. گستره بحث عدالت اجتماعي، محصور به حصار دولت-ملت است؛ يعني سخن در ارتباط با ترسيم ساختار عادلانة جامعه‌اي است كه دولت و سرزمين مشخص دارد و مي‌خواهد همكاري اجتماعي درون جامعه و نهادهاي موجود در آن و همچنین توزيع امكانات، فرصت‌ها، وظايف و حقوق بر اساس معيارهاي عادلانه ترسيم شده باشد. فرمایش رهبر معظم انقلاب اسلامی مبنی بر اینکه «ما امروز در مقابل یك فشار جهانی قرار داریم. دشمنی وجود دارد در دنیا كه می‌خواهد با فشار اقتصادی و با تحریم، سلطه یا اهریمنی خودش را برگرداند به این كشور. ما باید یك اقتصاد مقاومتی واقعی در كشور به وجود بیاوریم.» در شرایط امروز اقتصادی کشور به عنوان یک راهکار کلان ارائه شده است.
عدالت اجتماعي مانند بسياري از مقولات اجتماعي متأثر از مسائل رفتاري و فرهنگي است. از اين رو تحقق آن زمان بر و وقت گير است و نيازمند انعطاف پذيري و سعه صدر مي باشد. مسلماً يكي از راههاي اصلاح ساختار قدرت شكل گيري نهاد بازار و محيط رقابتي است. بدون شكل گيري نهاد بازار و محيط رقابتي، افراد و عاملان اقتصادي نخواهند توانست استعدادهاي ذاتي خود را عرصه اقتصادي ظاهر بسازند و منشأ نوآوري و پيشرفت فني و سازماني در جامعه شوند. بدون رشد اقتصادي مستمر، بهبود رفاه عمومي امكان پذير نخواهد بود. اصلاح ساختار قدرت در جامعه، گسترش تأمين اجتماعي و گسترش آموزش عمومي از وظايف دولت توسعه گراست كه اين امور به عنوان پیش نیازهای حماسه اقتصادی مي تواند نابرابري برخاسته از اقتصاد بازار را جبران نمايد.
حماسه اقتصادی و مواجهه با گفتمان اقتصاد مقاومتی
در ماه های اخیر عرصه اقتصاد کشور شاهد رويارويي با گفتمانی جدید در حوزه اقتصادی با عنوان «اقتصاد مقاومتی» است. اكنون اقتصاد کشورمان هم از فضای جهانی تأثیر می‌پذیرد و هم به دليل قدرتی که در حوزه‌های مختلف علمی، سیاسی و انرژی به دست آورده یا از قبل داشته است، بر آن اثر می‌گذارد. با توسعه تحریم اقتصادی علیه ایران، یک ضرورت بیش از پیش نمایان شده و آن دستیابی به یک الگوی مقاومتی از اقتصاد است؛ الگويي که در برابر بحران‌های اقتصادی رویکردی فعالانه دارد و می‌تواند در شرایط بحرانی موانع را برطرف كند.
اقتصاد مقاومتی چشم‌اندازی کلان در جريان اقتصاد ایران اسلامي است و اقدامي بلندمدت را در راستاي اين چشم‌انداز شامل میشود. البته تحريم اقتصادي عليه ايران مربوط به سال‌های اخیر نیست. اولين تحريم اقتصادي ايران30 سال پیش و در ابتداي پيروزي انقلاب اسلامي از سوي ايالات متحده صورت گرفت كه منجر به مسدودشدن اموال كشورمان در بانك‌هاي غربی شد. پس از آن در طول سال‌هاي گذشته همواره تحريم‌ها به صورت مستمر و به بهانه‌هاي مختلف تداوم يافته است. البته باید به این نکته اشاره كرد که در چندسال اخیر با تصويب قطعنامه 1929 تحريم ایران در برخی محورها مانند خرید نفت ایران، سرمایه‌گذاری خارجی در اقتصاد ایران، تحریم تجاری و حمل و نقل دریایی و هوایی ایران، بانک مرکزی و بانک‌های فعال در صادرات و واردات کشور ابعاد وسیع‌تری یافته است.
برای خلق حماسه اقتصادی نیازمند مفهوم شناسی اقتصاد مقاومتی هستیم. واژه اقتصاد مقاومتی بر این موضوع دلالت می‌کند که فشارها و ضربه‌های اقتصادی از سوی نیروهای دشمن سد راه پیشرفت جامعه است که باید بر آن غلبه کرد. براي درك مفهوم اقتصاد مقاومتي اول بايد فهم درستي از اقتصاد ملي و همچنين فضاي اقتصاد جهاني و به دنبال آن شدت فشاري که نظام سلطه استكبار و غرب به جمهوري اسلامي آورده است، به دست آوريم.
نظام سلطه بعد از شكست‌هايي که در عرصه نظامي داشته است، چند سالي است که در حوزه اقتصاد به طمع افتاده تا اقداماتي را به صورت برنامه‌ريزي شده و هدفمند براي اثرگذاري بر محيط اقتصادي با هدف تضعيف نظام و فشار بر آحاد مردم در دستور کار قرار دهد. در اين ميان حركت اقتصادي كشور نيز بايد با اين جريانِ محيطي داراي واكنش و برنامه‌اي متناسب باشد. با اين تفاسير و با توجه به وضعیت امروز و آینده جهان که در حال تغییر و تحول است، اقتصاد مقاومتی به معني تشکیل یک جريان اقتصادی فعال برای مقابله با هرگونه بحران‌است.
دشمنان كشور ايران بیش از هر زمان دیگری عزم خود را جزم کرده‌اند تا اراده خود را به ما تحمیل كنند تا از حقوق مسلم و آشكار خود در گذریم. بنابراین مقاومت در برابر این زورگویی آشکار، نیازمند دو اصل انگیزه و برنامه مشخص است كه در اين ميان اقتصاد مقاومتي به عنوان يك راهكار اساسي معرفي شده است. از اين منظر، اقتصاد مقاومتي يعني تشخيص حوزه‌هاي فشار و متعاقباً تلاش براي کنترل و بي‌اثر کردن آن و تبديل چنين فشارهايي به فرصت از طريق باور و مشارکت همگاني و اعمال مديريت‌هاي مدبرانه كه پيش شرط و الزام چنين موضوعي است.
پرهیز از سیاه نمایی ضرورتی در خلق حماسه اقتصادی
اینک بعد از تحقق حماسه سیاسی نوبت به خلق حماسه اقتصادی است. که در این میان باید به فرمایش مقام معظم رهبری در چگونگی ایجاد آن توجه ویژه ای مبذول نمود. نکته مهمی که در نگاه تحلیلی رهبر انقلاب در ارزیابی سال قبل وجود دارد و برای آفرینش حماسه سیاسی و اقتصادی امید بخش و جهت دهنده است پرهیز از سیاه نمایی و نگرش سیاه و سفید به وضعیت جاری است که طبق آن بر خلاف نگاه های تخریبی، نگاه حمایتی و مثبت اندیشی توام با نقد را ارائه کرده و ضمن پذیرش وجود برخی نقاط ضعف و اشتباهات، دستاوردهای بزرگ سیاسی و اقتصادی و علمی سال ۹۱ را نیز مورد اشاره قرارداده و با اشاره به تاثیر عمیق این تجارب موفق در جهان اسلام متذکر میشود، در حالیکه بخش قابل اعتنایی از ملتها و حتی برخی دولت های جهان به تجارب موفق جمهوری اسلامی علیرغم همه تحریم ها و کارشکنی ها، اذعان می کنند، ما نباید منکر این نقطه قوت ها از جمله دستیابی به تکنولوژی های ناب و استراتژیک باشیم که انصافاً بسیار اتفاقات بزرگی بوده اند. اقتدار سیاسی و برنامه ریزی اقتصادی و نیز عزم جدی نظام برای استمراربخشی به مواضع قاطع خویش، نظام سلطه را مجبور به کوتاه آمدن و انعطاف پذیری در برابر ملت ما می کند و سرعت دستیابی به حقوق مسلم مان افزایش می دهد. بر این اساس حماسه سیاسی و اقتصادی نیازمند روحیه مثبت اندیشی، مجاهدت، گذشت و معاضدت همراه با تقوای فردی و اجتماعی مردم و مسئولین است.
سخن پایانی
دولت جدید برای خلق حماسه اقتصادی می بایست مفهوم اقتصاد مقاومتی که همانا کاهش وابستگي‌ها و تأکيد بر مزيت‌هاي توليد داخل و تلاش براي خوداتکايي است در جامعه نهادینه نماید. اقتصاد مقاومتي مفهومي است كه در پی مقاوم‌سازی، بحران‌‌زدایی و ترمیم ساختارها و نهادهای فرسوده و ناکارآمد موجود اقتصادی مطرح مي‌شود. به بيان ديگر اگر در گذشته می‌گفتیم که فلان مجموعه نمی‌تواند انتظارات ما را برآورده کند، در رویکرد جدید به دنبال آن هستیم که با بازتعریف سیاست‌های نهادهای موجود، کاری کنیم که زيرمجموعه‌ها انتظارات ما را برآورده سازند كه اين يك رويكرد فعال است. خلق حماسه اقتصادی از طریق تبیین مفهوم اقتصاد مقاومتي و با واژگاني از قبيل حمایت از تولید ملي، كارآفريني، اتخاذ سیاست‌های پولی و ارزی متناسب، اصلاح الگوي مصرف، اجرای اصل 44، تصحيح سياست‌هاي بازرگاني، توجه به نخبگان، توليد دانش كاربردي و استفاده از فن‌آوری نوین كه از محورهاي مهم تحقق آن هستند، معناي عملياتي مي‌يابد.
http://18saleha.ir/default.aspx?tabid=90&ArticleId=749
