مولف: جعفر معی زاده
ارائه دهنده : یونس غلامی
پارادایم های جدید سازمان و مدیریت- پارادایم چیست؟ در واقع پارادایم را می توان مجموعه ای از نظریه پردازی , مدل سازی و الگو های کاربردی دانست که در کل بر اساس فلسفه ای متمایز از آنچه در پیش مورد استفاده بوده است شکل می گیرد و جایگزین روند ها ی پیشین می شوند.در هر صورت پارادایم به معنی مجموعه از قوانین و مقررات است که در دور سالت مهم بر عهده دارد :
1- محدودیت ها را تعریف می کند
2- به شما می گوید که در این محدوده چگونه عمل کنید تا موفق باشید.
بنابر این پارادایم برای حل مسئله نظریات و روشهایی ارائه می دهد و عرصه ای را برای آزمایش ها و بررسی های آتی پدیده ها فراهم می کند .
ویژگی های پارادایم:
((هاروی گلمن)) از صاحب نظران مدیریت 4 ویژگی برای پارادایم ها نام برده است:
1- پارادایم ها بر چگونگی ادراک ما از جهان تاثیر می گزارند
2- از آنجایی که انسان پارادایم موجود را به راحتی به کار میگیرد در مقابل تغییر آن مقومت می کند .
3- پارادایم های جدید معمولا از خارج سازمان به آن راه میابند.
4- کسانی که به نحوی موفقیت آمیز پارادایم های خود را تغییر می دهند بر دید گاههای جدید دست می یابند.
انواع پارادایم ها :
پارادایم های اصلی حاکم بر اندیشه انسان را به شرح زیر می توان برشمرد:
1- پارادایم های اسطوره ای و دینی : پارادایم های اسطوره ای و دینی نیروی خارج از این جهان را حاکم بر شکل گیری و تداوم حرکت می دهند و برآن اساس و تعبیر و تفسیر جهان می پردازند.
2- پاراایم های فلسفی: بر اساس تئوری های اصول و مفروضات خاص خود به شناخت و تشریح جهان و هستی می پردازند
3- پارادایم های علمی : به شناخت و تفسیر جهان محسوس ومادی , کشف روابط علت و معلولی وقایع عینی و نقش انسان درآن می پردازند.
4- پارادایم های اجتماعی : بر پایه مجموعه ای از اصول پذیرفته شده , تئوری های جامعه شناسی ، قوانین موضوعه و امثال آن به تجزیه و تحلیل و هدایت جامهع، سازمان و نهاد های اجتماعی می پردازد.
5- ظهور پسا نوین گرایی:شووارتز و آجیلوی هفت دگر گونی بنیادی که در نقشه ی واقعیت ، مثال واژه های نو و پاردایم های جدید را به جای کهنه نشانده و زمینه بروز تغییراتی را در تئوری های سازمانی به وجود آورده است.
مشخص ساخته اند این هفت دگر گونی از اهمیت بسیار زیادی برخوردارند زیرا کاملا ناقض مثال واژه های غالب گذشته در رشته های علمی مختلف هستند :
1- گذر از جهان ساده و احتمالی به سمت پیچیده و چند گانه دیدن واقعیت تا کنون عناصر پیچیده را صرفاُ حاصل جمع عوامل بسیار ساده می دیدیم اما اکنون به مرور در میابیم که نظام ها به پیکره هایی با ویژگی های خاص خود هستند .
2- عبور از جهان سلسله مراتبی به جهان چند مر تبه ای یا دیگر مراتبی . این اعتقاد که نظام قدیم سلسله مراتبی و هدفی و مبتنی بر قوانین اجتماعی است جای خود را به این باور که به جای سبک نظام نضلام های متعدد وجود دارد می دهد .
3- گذر از تجسم جهان به عنوان جهانی بی روح و ماشینی به تجسم جهان به شکل تمام نما وهوموگرافیک
6-اطلاعات
1- رها کردن اعتقاد به ثابت و مشخص بودن جهان و پذیرش جهان به عنوان جایی نا مشخص و نا معین.
2- گذر از مرحله باور به وجود رابطه علت و معلولی مستقیم و یکطرفه و رسیدن به رابطه چرخش متقابل .
3- گذر از استعاره مونتاژ- یا نظام های پیچیده مجتمع از یک رشته با تعداد عناصر ساده تر و پذیرش استعاره ریخت و شکل زایی.
4- گذر از مرحله عینیت گرایی محض- موضعی فکر می شد موضع محقق و دانشمند باشد به مرحله ژرف اندیشی و بعد نگری.
7-چالش های مدیران در قرن 21:
1- تغییر از اقتصاد ملی به اقتصاد جهانی : جهانی شدن که مرکز ثقل آن جهانی شدن اقتصاد است روندی اجتناب نا پذیر از توسعه اقتصادی جهان و مرحله جدید از توسعه بخش اقتصاد در سطح بین المللی است. جهانی شدن اقتصاد به چرخه جهانی و تخمین منابع اقتصادی که شامل سرمایه ها، فناوری ها ، کالاها، نیروی کار، و غیره اطلاق می شود که از مرزهای هر کشور نیز می گزرد . هدف سازمان تجارت جهانی ایجاد وضعیتی است که هر مصرف کننده در کشورهای عضو کالاهای مورد نیاز خود را از ارزانترین تولید کننده در دنیا خریداری نماید.
2- حرکت از جامعه صنعتی به جامعه اطلاعاتی : جامعه اطلاعاتی بر پایه صنایعی شکل می گیرد که اساس آن را کامپیوتر ، گرافیک، اطلاعات و مهندسی ژنتیک تشکیل می دهد و تولید کنند گان با استفاده از این دستاورد های فناوری اطلاعات زمان و فضا را منقبض کرده و فاصله بین تقاضا های مشتریان و اقدامات سازمان را کاهش می دهد .
3- عدم تمرکز: نماد قرن بیست و یکم شبکه است مادامی که نتوانیم منطق خاص و ممتاز شبکه را درک کنیم قطعا نخواهیم توانست از دگرگونی اقتصادی که در شرف وقوع است بهره مند شویم.
4- فضای رقابتی : در قرن بیست رقابت شرکت های بزرگ تعیین کننده بود اما امروزه رقابت ها مبتنی بر ائتلاف است . در واقع این مطلب بازتاب مدیریت شبکه ای در فضای جدید کسب و کار است بر همین اسا ما شاهد همگرایی ها و پیمان منطقه ای و نیز ادغام شرکت های بزرگ هستیم.
5- نقش آفرینی توسعه دبنگاههها و شرکت ها : متاثر از جهانی شدن, شرکت های همه کشورها از دیر باز در پاسخ به ضرورت دو گانه گسترش رقابت در هر جایی که توانسته اند سود و بهره وری بیشتر یکسب کنند پرچم خود را بر افراشته اند.
6- نخبگان: بزرگی و توانایی هر جامعه ای جدا از منابع طبیعی و ثروت مادی آن به اندازه نخبگان و اندیشمندان هر کشور و جامعه در واقع نماد توانایی های آن جامعه تلقی می شوند زیرا این نخبگان و اندشمندان هستند که می توانند ملت و دولت را از بحرانها رهایی بخشند و در برابر نا ملایمات بیرونی و درونی محافظت کنند بنابر این سازمانها نیازمند دقت و توجه به خط مشی های جدید منابع انسانی هستند . سازمانها باید به کارکنان کمک کنند تا برای تسلط بر محیط کاری جدید مهارت های جدید پیدا کنند و متکی بر خود باشند همچنین سازمانها باید بدانند که بهترین را ایجاد کارگاه و نیروی کار , از آن نوع که قادر به مقابله با چالش های اقتصادی جهانی باشند بزشناسی اندازه سرمایه ها ی انسانی و کار گروهی است.
7- کوچک سازی : کوچک سازی یعنی حرس کردن شاخه های اضافی و بی ثمر یک سازمان ، واحد، حذف فرآیند ها و فعالیت هایی که ارزش افزوده تولید نمی کنند و واگذاری فعالیت های کلیدی و دست و پا گیر سازمان به پیمانکاران فرعی.
8- ویژگی های سازمان در قرن 21:
1- بین المللی بودن : با توجه به گسترش تجارت جهانی و آنچه که سازمانهای بین المللی در جهت یک پارچه شدن تجارت دنیا انجام می دهند شرکت ها جنبه محلی بودن خود را از دست می دهند و تدریجا پایه ورودی آنها خود از نقاط مختلف دنیا وارد می کنند و خروجی های خود را به بازارهای جهانی می فرستند که این یکی از شروط بقای آنها است.
2- رقابت جدید: رقابت میان سازمان چنان شدید است که بی توجهی به آن موجب فنا و نیستی یک موسسه اقتصادی می گردد رقابت تنها به کسب سهم بیشتری از بازار محدود نمی شود بلکه برای در اختیار گرفتن منابع مختلف مشریان و سود آوری و … با هم رقابت می کنند .
3- تجارت الکترونیک: استفاده از تجارت الکترونیکی و وسایل ارتباطی الکترونیکی مثال اینترنت برای سازمانهای امروزه الزامی است تا به رشد و نمو در جهان کسب و کار دست یابند .
4- سازمان مجازی : سازمان مجازی سازمانی فرا مدرن و متحول است که ویژگی اصلی آن رمز موفقیت سازمانهای مجاز دسترسی خود کار به بهترین منابع و امکانات در هر زمان و مکان است توانایی اصلی سازمان مجازی این است که اجزای متشکله آن پس از بهره وری از یک فرصت از هم جدا می شوند .
5- اطلاعات: مسائل اطلاعات قدرت ایجاد می کند و به عنوان یک اصل پذیرفته شده در سازمانها مطرح شده و اطلاعات مهمترین منبع تلقی می شود . حد اقل 2 درصد از ؟؟؟؟؟؟؟؟ هر شرکت صرف ایجاد و نکته داری نظام های اطلاعاتی می شود .
6- مشتر مداری : عبارت است از نشر اطلاعات مربوط به مشتریان در کل سازمان تدوین راهبردها و تاکتیک هایی به منظور رفع نیازهای بازار به شکل عملی و از طرف تمام بخش های سازمان و رسیدن به احساس تعهد همگانی نسبت به اجرای برنامه های اتخاذ شده.
از عوامل مهم برای مدیریت سازمانهای آینده خلاقیت و نو آوری است.
9- خلاقیت چیست؟
خلاقیت به عنوان یک نیاز عالیه بشری در تمام ابعاد زندگی عبارت است از تحولات دامنه دار و جهش در فکر و اندیشه انسان بطوری که دارای توانایی ترکیب عوامل قبلی باروش های جدید می باشد.
10- فرآیند خلاقیت: ایجاد و پرورش و اداع و خلاقیت معمولا دارای مراحلی است به شرح زیر :
1- آمادگی: شامل توجه دقیق و متکمرکز بر روی مساله تحت بررسی و شاخص های مختلف به منظور حل مسئله است.
2- نهفتگی: عبارت است از زمان تفکر و دانش و بطور کلی یک دوره ای است که ضمیر ناخود آگاه از تمرکز بر روی مساله مورد نظر دور می شود . بعضی مواقع ایده های اساسی نتیجه تفکر ضمیر ناخود آگاه است و وقتی فرد به مساله فکر می کند در ذهن ایجاد می شود.
3- اصرار و پا فشاری: دوره نهفتگی الزاما منجر به خلاقیت نمی شود بعضی اوقات تلاشهای مصرانه مورد نیاز است که در این مرحله تلاشهای بیشتر شده اطلاعات جدید افزوده می گردد و یا مسئله دوباره تعریف می شود تا نتایج جدید بوجود آید.
4- بینش و بصیرت: بصیرت به عنوان نقطه واقعی مساله نتیجه مرحله آمادگی و نهفتگی است و همجنین حاصل تلاش بی وقفه در جهت یافتن راه حل منحصر به فرد برای مسئله است .
5- رسیدگی و تحقق: اکنون ایده یا بینش جدید برای اطمینان از این که معتبر و مناسب است مورد آزمون قرار می گیرند.
11 – انواع خلاقیت:
1- خلاقیت ذهنی : امروزه نیازمند افرادی هستیم که به جای دانش فنی صرف دارای فکر و ایده های خلاق باشند چنین تفکری روشی است که در آن چه در عمل وجود دارد و به کار می رود شک کرده و به فکر جایگزین بهتر برای آن است.
2- خلاقیت ذهنی:امروزه نیاز به ذهنی است که فرد را به ایده های جدید رهنمود کند.
3- خلاقیت هنری: این نوع خلاقیت تنهایست به نقاشی و بسته بندی نیست بلکه در طراحی صنعتی و فنی نیز به کار می رود .
4- خلاقیت غیر کلامی و تخیلی: امروزه زمانها به خیال پردازی های علمی و خلاق نیاز دارند تا بتوانند در عرصه رقابت پیشتاز باشند در این نوع ذهن انسان فرضیه های جدیدی را مطرح می کند و الگوهای بدیعی را ارائه می نماید.
12-نو آوری چیست؟
نو آوری فرآیند به کار بردن یک ایده خلاق و تبدیل آن به یک محصول خدمت یا شیوه مفید می باشد و در بیان دیگر نو آوری خلقتی است که دارای ارزش قابل توجه است.
13-فرآیند نو آوری:
1- مشخص کردن ماموریت و رسالت سازمان: جهت و اهداف کلی متناسب با آن را مشخص می سازد و به نقش حیاتی مدیریت عالی در فرآیند نو آوری سازمان تاکید دارد .
2- روشن نمودن اهداف هر مرحله: اهداف بصورت روشن نمودن توسط مدیران عالی مشخص می شوند.
3- ارائه پروژه توسط فرد یا گروه: پس از روشن شدن اهداف هر مرحله پروژه مناسب با آن تعریف می شود .
4- آزمون و اجرای ایده: نمونه ای از ایده نو ساخته و مورد آزمایش قرار می گیرد .
13-ارزیابی نتیجه:پس از اجرای مراحل پیشرفت ارزیابی می شوند و اگر محصول یا فرآیند جدید بطور موفقیت آمیز تولید گردید و یا رویه های اداری مورد قبول واقع شد فرآیند نو آوری تمام می شو.د.
14-انواع نو آوری:
1- نو آوری اداری: یعنی تغییر در ساختار سازمان و فرآیند های اداری مثل ارائه ایده های جدید برای سیاست تازه، تخصیص منابع و ساختار وضایف و …
2- نوآوری تولید : جایگزین نمودن محصو لات در حال تولید ، توسعه نوع محصول و…
3- نو آوری فرآیند : بهبود انعطاف پذیری تولید ، هزینه های پاینتر تولید و…
4- نو آوری فنا ورانه: تلفیقی از نوآوری تولید و فرآیندی است به عبارتی
نوآوری فرآیند+ نوآوری تولید= نوآوری فناورانه
2- به شما می گوید که در این محدوده چگونه عمل کنید تا موفق باشید.
بنابر این پارادایم برای حل مسئله نظریات و روشهایی ارائه می دهد و عرصه ای را برای آزمایش ها و بررسی های آتی پدیده ها فراهم می کند .
ویژگی های پارادایم:
((هاروی گلمن)) از صاحب نظران مدیریت 4 ویژگی برای پارادایم ها نام برده است:
1- پارادایم ها بر چگونگی ادراک ما از جهان تاثیر می گزارند
2- از آنجایی که انسان پارادایم موجود را به راحتی به کار میگیرد در مقابل تغییر آن مقومت می کند .
3- پارادایم های جدید معمولا از خارج سازمان به آن راه میابند.
4- کسانی که به نحوی موفقیت آمیز پارادایم های خود را تغییر می دهند بر دید گاههای جدید دست می یابند.
انواع پارادایم ها :
پارادایم های اصلی حاکم بر اندیشه انسان را به شرح زیر می توان برشمرد:
1- پارادایم های اسطوره ای و دینی : پارادایم های اسطوره ای و دینی نیروی خارج از این جهان را حاکم بر شکل گیری و تداوم حرکت می دهند و برآن اساس و تعبیر و تفسیر جهان می پردازند.
2- پاراایم های فلسفی: بر اساس تئوری های اصول و مفروضات خاص خود به شناخت و تشریح جهان و هستی می پردازند
3- پارادایم های علمی : به شناخت و تفسیر جهان محسوس ومادی , کشف روابط علت و معلولی وقایع عینی و نقش انسان درآن می پردازند.
4- پارادایم های اجتماعی : بر پایه مجموعه ای از اصول پذیرفته شده , تئوری های جامعه شناسی ، قوانین موضوعه و امثال آن به تجزیه و تحلیل و هدایت جامهع، سازمان و نهاد های اجتماعی می پردازد.
5- ظهور پسا نوین گرایی:شووارتز و آجیلوی هفت دگر گونی بنیادی که در نقشه ی واقعیت ، مثال واژه های نو و پاردایم های جدید را به جای کهنه نشانده و زمینه بروز تغییراتی را در تئوری های سازمانی به وجود آورده است.
مشخص ساخته اند این هفت دگر گونی از اهمیت بسیار زیادی برخوردارند زیرا کاملا ناقض مثال واژه های غالب گذشته در رشته های علمی مختلف هستند :
1- گذر از جهان ساده و احتمالی به سمت پیچیده و چند گانه دیدن واقعیت تا کنون عناصر پیچیده را صرفاُ حاصل جمع عوامل بسیار ساده می دیدیم اما اکنون به مرور در میابیم که نظام ها به پیکره هایی با ویژگی های خاص خود هستند .
2- عبور از جهان سلسله مراتبی به جهان چند مر تبه ای یا دیگر مراتبی . این اعتقاد که نظام قدیم سلسله مراتبی و هدفی و مبتنی بر قوانین اجتماعی است جای خود را به این باور که به جای سبک نظام نضلام های متعدد وجود دارد می دهد .
3- گذر از تجسم جهان به عنوان جهانی بی روح و ماشینی به تجسم جهان به شکل تمام نما وهوموگرافیک
6-اطلاعات
1- رها کردن اعتقاد به ثابت و مشخص بودن جهان و پذیرش جهان به عنوان جایی نا مشخص و نا معین.
2- گذر از مرحله باور به وجود رابطه علت و معلولی مستقیم و یکطرفه و رسیدن به رابطه چرخش متقابل .
3- گذر از استعاره مونتاژ- یا نظام های پیچیده مجتمع از یک رشته با تعداد عناصر ساده تر و پذیرش استعاره ریخت و شکل زایی.
4- گذر از مرحله عینیت گرایی محض- موضعی فکر می شد موضع محقق و دانشمند باشد به مرحله ژرف اندیشی و بعد نگری.
7-چالش های مدیران در قرن 21:
1- تغییر از اقتصاد ملی به اقتصاد جهانی : جهانی شدن که مرکز ثقل آن جهانی شدن اقتصاد است روندی اجتناب نا پذیر از توسعه اقتصادی جهان و مرحله جدید از توسعه بخش اقتصاد در سطح بین المللی است. جهانی شدن اقتصاد به چرخه جهانی و تخمین منابع اقتصادی که شامل سرمایه ها، فناوری ها ، کالاها، نیروی کار، و غیره اطلاق می شود که از مرزهای هر کشور نیز می گزرد . هدف سازمان تجارت جهانی ایجاد وضعیتی است که هر مصرف کننده در کشورهای عضو کالاهای مورد نیاز خود را از ارزانترین تولید کننده در دنیا خریداری نماید.
2- حرکت از جامعه صنعتی به جامعه اطلاعاتی : جامعه اطلاعاتی بر پایه صنایعی شکل می گیرد که اساس آن را کامپیوتر ، گرافیک، اطلاعات و مهندسی ژنتیک تشکیل می دهد و تولید کنند گان با استفاده از این دستاورد های فناوری اطلاعات زمان و فضا را منقبض کرده و فاصله بین تقاضا های مشتریان و اقدامات سازمان را کاهش می دهد .
3- عدم تمرکز: نماد قرن بیست و یکم شبکه است مادامی که نتوانیم منطق خاص و ممتاز شبکه را درک کنیم قطعا نخواهیم توانست از دگرگونی اقتصادی که در شرف وقوع است بهره مند شویم.
4- فضای رقابتی : در قرن بیست رقابت شرکت های بزرگ تعیین کننده بود اما امروزه رقابت ها مبتنی بر ائتلاف است . در واقع این مطلب بازتاب مدیریت شبکه ای در فضای جدید کسب و کار است بر همین اسا ما شاهد همگرایی ها و پیمان منطقه ای و نیز ادغام شرکت های بزرگ هستیم.
5- نقش آفرینی توسعه دبنگاههها و شرکت ها : متاثر از جهانی شدن, شرکت های همه کشورها از دیر باز در پاسخ به ضرورت دو گانه گسترش رقابت در هر جایی که توانسته اند سود و بهره وری بیشتر یکسب کنند پرچم خود را بر افراشته اند.
6- نخبگان: بزرگی و توانایی هر جامعه ای جدا از منابع طبیعی و ثروت مادی آن به اندازه نخبگان و اندیشمندان هر کشور و جامعه در واقع نماد توانایی های آن جامعه تلقی می شوند زیرا این نخبگان و اندشمندان هستند که می توانند ملت و دولت را از بحرانها رهایی بخشند و در برابر نا ملایمات بیرونی و درونی محافظت کنند بنابر این سازمانها نیازمند دقت و توجه به خط مشی های جدید منابع انسانی هستند . سازمانها باید به کارکنان کمک کنند تا برای تسلط بر محیط کاری جدید مهارت های جدید پیدا کنند و متکی بر خود باشند همچنین سازمانها باید بدانند که بهترین را ایجاد کارگاه و نیروی کار , از آن نوع که قادر به مقابله با چالش های اقتصادی جهانی باشند بزشناسی اندازه سرمایه ها ی انسانی و کار گروهی است.
7- کوچک سازی : کوچک سازی یعنی حرس کردن شاخه های اضافی و بی ثمر یک سازمان ، واحد، حذف فرآیند ها و فعالیت هایی که ارزش افزوده تولید نمی کنند و واگذاری فعالیت های کلیدی و دست و پا گیر سازمان به پیمانکاران فرعی.
8- ویژگی های سازمان در قرن 21:
1- بین المللی بودن : با توجه به گسترش تجارت جهانی و آنچه که سازمانهای بین المللی در جهت یک پارچه شدن تجارت دنیا انجام می دهند شرکت ها جنبه محلی بودن خود را از دست می دهند و تدریجا پایه ورودی آنها خود از نقاط مختلف دنیا وارد می کنند و خروجی های خود را به بازارهای جهانی می فرستند که این یکی از شروط بقای آنها است.
2- رقابت جدید: رقابت میان سازمان چنان شدید است که بی توجهی به آن موجب فنا و نیستی یک موسسه اقتصادی می گردد رقابت تنها به کسب سهم بیشتری از بازار محدود نمی شود بلکه برای در اختیار گرفتن منابع مختلف مشریان و سود آوری و … با هم رقابت می کنند .
3- تجارت الکترونیک: استفاده از تجارت الکترونیکی و وسایل ارتباطی الکترونیکی مثال اینترنت برای سازمانهای امروزه الزامی است تا به رشد و نمو در جهان کسب و کار دست یابند .
4- سازمان مجازی : سازمان مجازی سازمانی فرا مدرن و متحول است که ویژگی اصلی آن رمز موفقیت سازمانهای مجاز دسترسی خود کار به بهترین منابع و امکانات در هر زمان و مکان است توانایی اصلی سازمان مجازی این است که اجزای متشکله آن پس از بهره وری از یک فرصت از هم جدا می شوند .
5- اطلاعات: مسائل اطلاعات قدرت ایجاد می کند و به عنوان یک اصل پذیرفته شده در سازمانها مطرح شده و اطلاعات مهمترین منبع تلقی می شود . حد اقل 2 درصد از ؟؟؟؟؟؟؟؟ هر شرکت صرف ایجاد و نکته داری نظام های اطلاعاتی می شود .
6- مشتر مداری : عبارت است از نشر اطلاعات مربوط به مشتریان در کل سازمان تدوین راهبردها و تاکتیک هایی به منظور رفع نیازهای بازار به شکل عملی و از طرف تمام بخش های سازمان و رسیدن به احساس تعهد همگانی نسبت به اجرای برنامه های اتخاذ شده.
از عوامل مهم برای مدیریت سازمانهای آینده خلاقیت و نو آوری است.
9- خلاقیت چیست؟
خلاقیت به عنوان یک نیاز عالیه بشری در تمام ابعاد زندگی عبارت است از تحولات دامنه دار و جهش در فکر و اندیشه انسان بطوری که دارای توانایی ترکیب عوامل قبلی باروش های جدید می باشد.
10- فرآیند خلاقیت: ایجاد و پرورش و اداع و خلاقیت معمولا دارای مراحلی است به شرح زیر :
1- آمادگی: شامل توجه دقیق و متکمرکز بر روی مساله تحت بررسی و شاخص های مختلف به منظور حل مسئله است.
2- نهفتگی: عبارت است از زمان تفکر و دانش و بطور کلی یک دوره ای است که ضمیر ناخود آگاه از تمرکز بر روی مساله مورد نظر دور می شود . بعضی مواقع ایده های اساسی نتیجه تفکر ضمیر ناخود آگاه است و وقتی فرد به مساله فکر می کند در ذهن ایجاد می شود.
3- اصرار و پا فشاری: دوره نهفتگی الزاما منجر به خلاقیت نمی شود بعضی اوقات تلاشهای مصرانه مورد نیاز است که در این مرحله تلاشهای بیشتر شده اطلاعات جدید افزوده می گردد و یا مسئله دوباره تعریف می شود تا نتایج جدید بوجود آید.
4- بینش و بصیرت: بصیرت به عنوان نقطه واقعی مساله نتیجه مرحله آمادگی و نهفتگی است و همجنین حاصل تلاش بی وقفه در جهت یافتن راه حل منحصر به فرد برای مسئله است .
5- رسیدگی و تحقق: اکنون ایده یا بینش جدید برای اطمینان از این که معتبر و مناسب است مورد آزمون قرار می گیرند.
11 – انواع خلاقیت:
1- خلاقیت ذهنی : امروزه نیازمند افرادی هستیم که به جای دانش فنی صرف دارای فکر و ایده های خلاق باشند چنین تفکری روشی است که در آن چه در عمل وجود دارد و به کار می رود شک کرده و به فکر جایگزین بهتر برای آن است.
2- خلاقیت ذهنی:امروزه نیاز به ذهنی است که فرد را به ایده های جدید رهنمود کند.
3- خلاقیت هنری: این نوع خلاقیت تنهایست به نقاشی و بسته بندی نیست بلکه در طراحی صنعتی و فنی نیز به کار می رود .
4- خلاقیت غیر کلامی و تخیلی: امروزه زمانها به خیال پردازی های علمی و خلاق نیاز دارند تا بتوانند در عرصه رقابت پیشتاز باشند در این نوع ذهن انسان فرضیه های جدیدی را مطرح می کند و الگوهای بدیعی را ارائه می نماید.
12-نو آوری چیست؟
نو آوری فرآیند به کار بردن یک ایده خلاق و تبدیل آن به یک محصول خدمت یا شیوه مفید می باشد و در بیان دیگر نو آوری خلقتی است که دارای ارزش قابل توجه است.
13-فرآیند نو آوری:
1- مشخص کردن ماموریت و رسالت سازمان: جهت و اهداف کلی متناسب با آن را مشخص می سازد و به نقش حیاتی مدیریت عالی در فرآیند نو آوری سازمان تاکید دارد .
2- روشن نمودن اهداف هر مرحله: اهداف بصورت روشن نمودن توسط مدیران عالی مشخص می شوند.
3- ارائه پروژه توسط فرد یا گروه: پس از روشن شدن اهداف هر مرحله پروژه مناسب با آن تعریف می شود .
4- آزمون و اجرای ایده: نمونه ای از ایده نو ساخته و مورد آزمایش قرار می گیرد .
13-ارزیابی نتیجه:پس از اجرای مراحل پیشرفت ارزیابی می شوند و اگر محصول یا فرآیند جدید بطور موفقیت آمیز تولید گردید و یا رویه های اداری مورد قبول واقع شد فرآیند نو آوری تمام می شو.د.
14-انواع نو آوری:
1- نو آوری اداری: یعنی تغییر در ساختار سازمان و فرآیند های اداری مثل ارائه ایده های جدید برای سیاست تازه، تخصیص منابع و ساختار وضایف و …
2- نوآوری تولید : جایگزین نمودن محصو لات در حال تولید ، توسعه نوع محصول و…
3- نو آوری فرآیند : بهبود انعطاف پذیری تولید ، هزینه های پاینتر تولید و…
4- نو آوری فنا ورانه: تلفیقی از نوآوری تولید و فرآیندی است به عبارتی
نوآوری فرآیند+ نوآوری تولید= نوآوری فناورانه
