سياستهاي آموزشي
بنا بر مدارك مستدل سرمايه‌گذاري در حوزه آموزشي كشور عامل اصلي رشد سريع اقتصادي ايرلند است، چراكه سرمايه‌گذاري نيروي انساني به ميزان سرمايه‌گذاري در زير ساختهاي فيزيكي مهم است. اجراي سياستهايي من‌جمله آموزش علوم و تكنولوژي و سرمايه‌گذاري‌هاي لازم در تحقيقات كاربردي موجب اطمينان از اين مسأله مي‌گردد كه كشور ايرلند به حفظ ظرفيت‌هاي خود جهت باقي ماندن در عرصه تكنولوژي مبادرت مي‌نمايد.
نياز به نيروي كار نشان‌دهنده افزايش ميزان حضور زنان و كاهش افراد فاقد شغل در كشور مي‌باشد. مسأله مهم در خصوص افزايش مشاركت زنان در حوزه‌هاي مختلف اجتماعي، آموزشي و … در دسترس بودن امكانات ويژه جهت نگهداري كودكان مي‌باشد.
از اوايل دهه 90 شناسايي ظرفيت‌هاي آموزشي كشور رو به افزايش بوده است. علاوه بر اين پيشرفت قابل ملاحظه‌اي نيز در زمينه بر طرف ساختن نارسايي‌ها و افزايش مشاركت همگاني در حوزه آموزش صورت گرفته است. طرح توسعه آموزش بزرگسالان نيز در نوامبر سال 1998 به مورد اجرا گذارده شد. توسعه برنامه‌هاي آموزش ابتدايي كودكان و آموزش بزرگسالان نشانه تغيير سيستم سنتي آموزش كشور اهميت آموزش درازمدت مي‌باشد. طي دهه 90 دهه تغييرات عمده‌اي در جهت رشد اقتصادي، سرمايه‌گذاري در حوزه آموزش و اتخاذ سياست آموزشي فراگير اعمال گرديد.
يافته‌هاي مؤسسه بين‌المللي سوادآموزي بزرگسالان ايرلند نشان مي‌دهد كه پيشرفت فراواني در‌اين زمينه حاصل گرديده است. طي سال 1999 طرح توسعه ملي با صرف مبلغي بالغ بر 5.35 ميليارد پوند در حوزه آموزش و پرورش كشور به مورد اجرا گذارده شد. گفتني است كه مبلغ مذكور در جهت هر چه پيشرفته‌تر نمودن امكانات و ابزار آموزشي مراكز آموزشي كشور هزينه گرديد.
دولت ايرلند نيز از آموزش تحت عنوان كليد اصلي توسعه ملي ياد نموده و به طراحي برنامه‌هاي توسعه 7 ساله مبادرت نمود. از جمله مهمترين سياستهاي آتي دولت ايرلند در حوزه آموزش كشور مي‌توان به موارد ذيل اشاره نمود:
– بر طرف نمودن معايب سطوح مختلف آموزشي
– حمايت از فرهنگ آموزش درازمدت با تأكيد بر بهرهگيري از فرصت‌هاي آموزشي مناسب
– بهرهگيري از امكانات پيشرفته آموزشي و ارتقاء كيفيت تحصيلي كليه سطوح آموزشي
از جمله مهمترين سياستهايي كه طي طرح توسعه ملي به مورد اجرا در آمده است، مي‌توان به موارد ذيل اشاره نمود:
1- طرح سوادآموزي همگاني 74 ميليون پوند
2- طرح سوادآموزي بزرگسالان 73.8 ميليون پوند
3- طرح تكميل آموزش 75.5 ميليون پوند
4ـ طرح حمايت از آموزش پناهندگان 3.5 ميليون پوند
5- طرح آموزش درازمدت 108.5 ميليون پوند
6- طرح آموزش مهاجرين و جهانگردان 9.8 ميليون پوند
7- طرح خدمات مشاوره‌اي آموزشي 98 ميليون پوند
8- طرح افزايش ميزان دانش‌آموزان سطح سوم آموزش 95 ميليون پوند
لازم به ذكر است كه سياست طرح آموزش درازمدت در جهت نيل به اهداف ذيل صورت مي‌گيرد:
1ـ تأكيد بر گسترش آموزش ابتدايي
2ـ حمايت از آموزشهاي تكميلي
3ـ گسترش برنامه‌هاي آموزش زبان
4ـ توسعه كيفيت آموزشي
5ـ ارائه خدمات آموزشي و رفاهي به دانش‌آموزان مقاطع مختلف تحصيلي
6-گسترش تحقيق، تكنولوژي، توسعه و نوآوري در حوزه آموزشي
از جمله مهمترين سياستهاي اجرايي دولت كه طي سالهاي اخير توجه عمده اي بر آن معطوف گرديده است، مي توان به موارد ذيل اشاره نمود:
1ـ گسترش برنامه‌هاي مراقبتي كودكان
طي سالهاي اخير، دپارتمان آموزش و علوم يك سري برنامه‌ها و طرحهاي جديد در حوزه آموزش پيش‌دبستاني طراحي و راه‌اندازي نموده است كه از ميان آنها مي‌توان به مواردي نظير پروژه آزمايشي شروع پيش از موعد دوره پيش‌دبستاني، تهيه و تدارك آموزش پيش‌دبستاني ويژه خانواده‌هاي دائم‌السفر و كودكان استثنايي اشاره نمود. گفتني است كه ديگر دپارتمانهاي دولتي نيز در تهيه و تدارك آموزش پيش‌دبستاني به دپارتمان آموزش و علوم ياري مي‌رسانند.
در حال حاضر عوامل زيادي دست به دست يكديگر داده و سبب گرديده‌اند تا موضوع مراقبت‌هاي دوران كودكي به موضوع روز دستور جلسات سياسي مقامات كشور ايرلند تبديل گردد. يكي از اين عوامل اهميت قابل توجه آموزش با كيفيت بالا و فوايد منتج از آن براي كودكان سراسر كشور مي‌باشد. دومين فاكتور نيز كه بر اهميت آموزش اوليه در بر طرف سازي نقاط ضعف اقتصادي و اجتماعي و توسعه اقتصادي كشور تأكيد دارد سبب گرديده است تا همگان يكصدا خواستار اجراي برنامه‌هاي آموزشي اصلاح شده در حد استانداردهاي بين‌المللي براي كودكان سراسر كشور گردند. عامل سوم يعني نياز شديد كارفرمايان به شمار روز افزون كارگران و به تبع آن مشاركت فزاينده نيروي كار در بازار اشتغال كشور مي‌باشد كه از يك سو به تقاضاي بيشتر جهت ايجاد تأسيسات ويژه مراقبتي از كودكان و از سوي ديگر به تأمين منابع مورد نياز براي ايجاد اين قبيل تأسيسات منتهي مي‌گردد. از اين روي دولت ايرلند متعهد به برطرف نمودن اين قبيل معضلات و تدارك بودجه لازم براي آموزش مقطع پيش‌دبستاني گرديده است. هدف اصلي سياستهاي دولت در اين زمينه حمايت همه جانبه از توسعه و گسترش امكانات آموزشي ويژه كودكان از طريق فراهم‌سازي آموزش پيش‌دبستاني با كيفيت بالا و توجه ويژه به گروههاي هدف نظير كودكان استثنايي و محروم مي‌باشد. در نتيجه تمركز روزافزون سياستهاي دولت بر موضوعات مذكور، موضوع مراقبت‌هاي اوليه از كودكان طي چندين كنفرانس و گردهم‌آيي به بحث و مناظره متخصصين گذارده شد. از جمله اين گرد‌هم‌آيي‌‌ها مي‌توان به سمينار ملي آموزش و مراقبت‌هاي اوليه از كودكان كه به مدت يك هفته برگزار گرديد، اشاره نمود.
2-دسترسي كليه شهروندان ايرلندي به آموزش همگاني و فراهم‌سازي فرصت تكميل آموزش مقطع ابتدايي براي كليه شهروندان ايرلندي طي سال 2000 ميلادي
از سال 1831 ميلادي، نظام دولتي و ملي آموزشي در كشور ايرلند پايه‌ريزي گرديد. مطابق اين نظام كليه شهروندان كشور محق فراگيري آموزش دوره ابتدايي گرديدند. با تصويب ماده قوانين آموزشي طي سال 1924 ميلادي، مسئوليت اداره و مديريت برنامه‌هاي آموزشي ويژه مقطع ابتدايي به دپارتمان آموزش محول گرديد كه در رأس آن وزير آموزش قرار دارد.
بر اساس آمارهاي موجود، طي سال 98-1997 ميلادي، بالغ بر 3187 مدرسه ابتدايي در سراسر كشور ايرلند مشغول فعاليت آموزشي بوده‌اند كه از اين تعداد برخي از آنها منحصراً به زبان بومي ايرلندي – يعني گاليك – به ارائه آموزشهاي ويژه به دانش‌آموزان اين مقطع مبادرت مي‌نمودند و ساير مدارس در قالب مدارس مختلط وابسته به گروههاي مختلف اجتماع فعال بوده‌اند. لازم به يادآوري است كه در اين دوره زماني تعداد 845 و 460 هزار دانش‌آموز در مدارس اين مقطع ثبت‌نام نمودند. همچنين بالغ بر 119 مدرسه ويژه نيز فعاليت داشته‌اند كه تقريباً به صورت خصوصي اداره مي‌گردند. وزير آموزش و علوم كشور ايرلند اخيراً به ارائه لايحه جديد رفاهي – آموزشي به پارلمان كشور ( Oireachtas ) مبادرت نموده كه قرار است در آينده نزديك به تصويب نمايندگان برسد. تصويب لايحه جديد كه جايگزين لايحه قبلي مربوط به سال 1926 ميلادي مي‌گردد به اعمال تغييراتي به شرخ ذيل منتهي مي‌گردد:
1- افزايش سن خاتمه تحصيلات پايه تا شانزده سالگي
2- پايه‌ريزي نظام جامع مديريتي جهت رسيدگي به مسائل و مشكلات آموزشي و رفاهي دانش‌آموزان
3- اصلاح قانون حضور دانش‌آموزان در مدارس
علاوه بر اين بر اساس لايحه مذكور هيئت ملي آموزشي و رفاه نيز داير خواهد گرديد.
گفتني است كه اعضاي هيئت مذكور از ميان نمايندگان اوليا، مربيان، ادارات و نهادهاي دولتي مرتبط با مراكز آموزشي، رفاهي و مراقبتي كودكان انتخاب مي‌گردند. هيئت مذكور بيشتر بر همكاري با مدارس، خانواده‌ها و دانش‌آموزان تأكيد دارد. هيئت مذكور همچنين به ارائه خدمات دولتي ويژه به دانش‌آموزان مواجه با مشكلات آموزشي مبادرت مي‌نمايد. انجام تحقيق و تفحص در خصوص مسائل و مشكلات آموزشي از جمله ديگر فعاليتهاي هيئت مذكور به شمار مي‌آيد. هدف از تصويب اين لايحه در پارلمان كشور حصول اطمينان از حضور دانش‌آموزان در مدارس تا اتمام دوره تحصيلات پايه مي‌باشد.
4- بهبود وضعيت آموزشي دانش‌آموزان ايرلندي
بر اساس تحقيقاتي كه اخيراً توسط مركز تحقيقات آموزشي كشور به سفارش دولت ايرلند در خصوص ميزان يادگيري دانش‌آموزان سراسر كشور نسبت به هزينه سرانه دانش‌آموزي صورت پذيرفته است، مشخص گرديد كه عملكرد دانش‌آموزان ايرلندي در درك مطلب، رياضيات و علوم نزديك به شاخص متوسط كشورهاي عضو اتحاديه اروپا و سازمان ( OECD ) مي‌باشد. محققين اين مركز به دولت پيشنهاد نمودند تا جهت بهبود نظام آموزشي كشور به پرداخت هزينه سرانه دانش‌آموزي بيشتري مبادرت نمايند.
5- كاهش نرخ بيسوادي در ميان بزرگسالان
نياز به بهبود استانداردهاي سوادآموزي در ميان بزرگسالان از جمله دغدغه‌هاي هميشگي دولت ايرلند بوده است. از اين روي از سال 1998 ميلادي، بودجه ويژه برنامه‌هاي سوادآموزي بزرگسالان به دو برابر افزايش يافته و طي سالهاي 1999 و 2000 ميلادي نيز مبلغ مازاد به ميزان 2/3 ميليون پوند به اين امر اختصاص يافته است. طي سال 1998 ميلادي، دولت ايرلند به انتشار پيش‌نويس لايحه ويژه آموزش بزرگسالان مبادرت نمود گفتني است كه در پيش‌نويس مذكور بر هماهنگي با استانداردهاي اعلام شده در تحقيقات بين‌المللي سوادآموزي بزرگسالان ويژه سازمان (OECD ) و اجراي طرح ملي سوادآموزي بزرگسالان با هدف برطرف نمودن مشكل سوادآموزي اين قشر از جامعه تأكيد فراوان شده بود.
6-توسعه و گسترش آموزش پايه و ديگر مهارتهاي اساسي موردنياز جوانان و بزرگسالان
الف ) برطرف نمودن معضل بيكاري دراز مدت
از آنجايي كه نظام آموزشي كشور ايرلند در هر دو صحنه ملي و بين‌امللي به فراهم‌سازي خدمات آموزشي با كيفيت بالا براي اكثريت قريب به اتفاق دانش‌آموزان كشور مبادرت نموده است، از اين روي طي سالهاي اخير عمده توجه مقامات آموزشي كشور به نيازهاي گروه اقليت محروم از آموزش جامعه معطوف گرديده است. از جمله ويژگيهاي اين گروه مي‌توان به عدم موفقيت آموزشي و يا محدوديت آنان در دستيابي به دستاوردهاي آموزشي اشاره نمود. اين در حالي است كه عملكرد نسبتاً قوي اقتصاد كشور طي سالهاي اخير نيز نتوانسته است اين گروه از جامعه را به فعاليت مشغول سازد. در نتيجه اين گروه از اقشار جامعه همواره در حاشيه بازار اشتغال كشور باقي مانده‌اند.
گفتني است كه مشكلات اين گروه از افراد جامعه در آينده حادتر نيز خواهد شد چرا كه بازار كار نيازمند افراد متخصص و ورزيده است. در نتيجه نياز بازاركار به افراد تحصيل كرده و برخوردار از مدرك دانشگاهي، اين قبيل افراد به طرز قابل توجهي شانس خود را جهت يافتن شغل مورد نظر از دست داده و از اين روي شكاف شغلي در ميان اين گروه گسترده‌تر مي‌گردد. در اين راستا دپارتمان آموزش و علوم كشور با آگاهي كامل از اين موضوع اقدام به مداخله نموده و به جلوگيري از گسترش مشكلات افراد فاقد شغل كشور مبادرت نموده است.
ب ) روزآمد نمودن مهارتهاي شغلي كارگران
در جهت مواجهه معقول با شرايط مطلوب اقتصادي – كه به سرعت در حال تغيير و تحول است – كارگران شاغل و كارگران آماده به كار نيازمند افزايش مهارتهاي كاري خود مطابق با نيازهاي بازار كار مي‌باشند. لازم به يادآوري است كه اين امر از ديدگاه كارفرمايان جهت اشتغال به كار اين قبيل افراد به عنوان يك امتياز مثبت به شمار مي‌رود.
پ ) آموزش فردي ، اجتماعي و بهداشتي
طي سال 1990 ميلادي، دپارتمان آموزش و علوم ايرلند با همكاري دپارتمان بهداشت و كودكان اقدام به اجراي يك سري از برنامه‌هاي آموزشي ويژه من‌جمله آموزشهاي فردي، اجتماعي و بهداشتي موسوم به ( SPHE ) نمود. قرار است در آينده نزديك طرح ( SPHE ) به صورت گسترده و اجباري در مقاطع تحصيلي ابتدايي و متوسطه اجرا گردد. در حال حاضر دو برنامه آموزشي با عناوين آموزش روابط جنسي و آموزش عدم استفاده از مواد مخدر ( S MPP ) به صورت گسترده و اجباري در اين دو مقطع تحصيلي در حال اجرا مي‌باشد.
مهمترين هدف طرح مذكور تشويق و ترغيب جوانان جهت عدم ارتكاب به هرگونه خشونت عليه خود و ديگران مي‌باشد. لازم به يادآوري است كه در طرح آموزش روابط جنسي موسوم به ( R SE ) موضوعاتي به شرح ذيل به دانش‌آموزان تعليم مي‌گردد:
نحوه برقراري ارتباط با ديگران
برخورداري از مناعت طبع
ابزار صحيح احساسات و عواطف
نحوه اتخاذ تصميم‌گيري بجا و درست
جايگاه و نقش مردان و زنان در جامعه
برخورداري از سلامتي جنسي
مفاد حقوقي و كيفري تجاوز جنسي و زناي به عنف كه در مقطع آموزش متوسطه به طور تفصيلي به دانش‌آموزان تعليم مي‌گردد.
ت ) آموزش علوم‌اجتماعي و سياسي
آموزش علوم‌اجتماعي و سياسي در كليه مدارس مقطع متوسطه كشور ايرلند اجباري مي‌باشد. در اين طرح كه به ( C SPE ) نيز موسوم است عمدتا موضوعاتي نظير حقوق بشر و مسئوليتهاي اجتماعي افراد مورد توجه قرار مي‌گيرند.
ث ) آموزش براي زندگي بهتر
طي سال 1987 ميلادي، شوراي ملي ارزشيابي و برنامه‌ريزي تحصيلي جهت ارائه خدمات مشاوره و همياري به وزير آموزش و علوم در دو مقطع تحصيلي ابتدايي و متوسطه پايه‌ريزي گرديد. طي سال 1991 ميلادي، شوراي مذكور مأموريت يافت تا به تحقيقاتي در خصوص مقطع آموزش ابتدايي مبادرت نموده و در صورت لزوم تجديدنظرهاي لازم را اعمال نمايد. لازم به ذكر است كه اين تجديدنظر به ايجاد تغييرات سريع علمي، اجتماعي و فني در مقطع ابتدايي منجر شده و به تبع آن جايگاه بخش آموزش مقطع ابتدايي كشور در ميان كشورهاي عضو اتحاديه اروپا و ساير كشورهاي دنيا ارتقا يافت. لازم به ذكر است كه سياست تحصيلي بازبيني شده اين مقطع به كليه مدارس كشور ابلاغ شده و از سال 2000- 1999 ميلادي به اين سو لازم‌الاجرا گرديده است.
