ارتباط مدیریت ریسک با اصول اخلاقی

چکیده
در این مقاله به دنبال بررسی ارتباط میان مدیریت ریسک و اصول اخلاقی هستیم .به اعتقاد ما مدیریت ریسک مطلوب نیازمند اعتقاد و رعایت اصول اخلاقی نیک است و همچنین اصول اخلاقی نیک نیازمندمدیریت ریسک مطلوب است . عبارتی که شاید عجیب به نظر به رسد و به همان اندازه بی ربط ؟

تعریف مدیریت ریسک و اصول اخلاقی
در ابتدا اجازه بدهید هریک از دو موضوع را تعریف کنیم .
خوب مدیریت ریسک همانطور که در مطالب فوق تعریف شده است پروسه ای است برای تصمیم سازی و اجرای انها در جهت کاهش اثرات منفی زیانها و خطرهای کسب و کار .
اصول اخلاقی را نیز می توان سیستمی متشکل از رهنمودهای اخلاقی در نظر گرفت که به سازگاری افراد در شرایط مختلف با قوانین مشخص و یا درجهت دستیابی به نتایج مشخص یاری می رساند .
در تعریف اصول اخلاقی یک نکته را باید در نظر گرفت . گاهی نظام اخلاقی بر مینای قوانین (rule-based system) استوار است و رهنمودهایی چون “همیشه حقیقت را بگو” و ” هرگز دزدی نکن” همراه خود دارد و گاهی نیز نظام اخلاقی به نیل به نتایج
(results-based ethical system)مشخصی مانند “بهترین ها برای همه مردم دنیا ” تاکید دارد  .

بررسی بیشتر :
در ابتدابرای اینکه بدانیم چرا مباحث مدیریت ریسک و اصول اخلاقی به یکدیگر نیازمندند باید زمینه ای که این دو نظام در ان تاثیر گذارند را در نظر گرفت .
اصول اخلاقی رهنمودهایی را برای اقدامات مناسب بین افراد و گروههای مختلف در شرایط مشخص مطرح می کند . اقداماتی که به این دلیل مناسبند که به حقوق و حریم دیگران احترام می گذارند و دیگران را ازار و صدمه دور می کنند و ….مدیریت ریسک نیز بر مینای همین احترام به حقوق و حریم دیگران بنا شده است .به عنوان نمونه  ایجاد امنیت برای حقوق دیگران در مقابل خطرات و صدمات .
بنابراین هم اصول اخلاقی و هم مدیریت ریسک احترام برای دیگران چه همسایگان ، همکاران ، کارکنان ، مشتریان ، …..ساکنان زمین را فراهم می کنند . همگی دارای این حق هستند که ایمن باشند ، مستقل و ازاد ، خوشحال و پرامید و همچنین بهره ور .
رعایت احترام برای دیگران و حفظ حقوق دیگران هرکجا که باشند زمینه ای است که مدیریت ریسک و اصول اخلاقی را بهم پیوند می دهد .

نمونه ها ی ارتباط :
برای هریک از 4 گزاره ای که در بالا در توصیف این ارتباط بیان شد  در این قسمت مثالی ارائه می کنیم :
مورد یک : برای یک سازمان که به دنبال مدیریت ریسک مطلوب است تمام افراد باید مطابق اصول اخلاقی رفتار نمایند . به عنوان نمونه ، اگریکی از کارکنان سازمان تصویر نادرستی و مخالف حقیقت  از محصول یا خدمات سازمان ارائه کند موجب می شود سازمان از لحاظ شایستگی اسیب پذیر شود و در دراز مدت ممکن است موجب از دست رفتن اعتبار و شهرت سازمان شود . ویا ، اگر یکی از مدیران سازمان با کارمند زیر دست خود به طور نامناسب و مغایر اصول اخلاقی رفتار نماید ان فرد و تعدادی از همقطاران وی ممکن است شور و اشتیاق کاری خود را از دست دهند و فقط به دنبال کسب منافع شخصی از راههای مختلف بدون توجه به متافع سازمان باشند و یا اینکه به دنبال شغل دیگری باشند . و یا اگر کارمندی متوجه شود که کارمند دیگری از سازمان اختلاس می کند و در گزارش این رفتار غیر اخلاقی کوتاهی نماید در این صورت در وهله اول زیانهای مالی برای سازمان ، کارکنان و ذی نفعان بوجود می اورد و در وهله دوم فرهنگ نامناسبی را در سازمان رواج می دهد . همانطور که واضح است عمل غیر اخلاقی موجب ایجاد ریسک هایی برای سازمان می شود .
مورد دو : اگر یک سازمان به دنبال رعایت اصول اخلاقی است هر شخصی از سازمان باید ریسک را بخوبی مدیریت نماید . به عنوان نمونه ، کارگران نظافتی را در نظر بگیرید که باید هر روز زباله های سازمان را به طور مناسبی دور بریزند اگر انها در دفع زباله ها کوتاهی نمایند  و سازمان نیز این ریسک را نتواند کنترل نماید ، ممکن است در پی ایجاد مزاحمت برای همسایگان ، شکایات همسایگان موجب احکام حقوقی و جریمه هایی برای الودگی محیط زیست شود .
و یا کارکنان مدیریت ریسک سازمان نیز در فراهم اوردن اطلاعات برای شرکت های بیمه گذار باید امانت دارو صادق باشند که خود علاوه بر اوازه نیک میان بیمه گزاران ، بواسطه دوره های چند ساله برای تمدید بیمه ممکن است شرکت در مخاطره ریسک بیمه نامتناسب با دارایی و ناکافی قرار گیرد .
مورد سوم و چهارم  : مثال های فوق را نیز می توان در مورد گزاره های سوم و چهارم به کار برد . در ارتباط با گزاره سوم ، اگر خدمه نظافتی در قبال دورریختن نامناسب زباله ها بازخواست نشده و از این کار انها ممانعت نشود در واقع سازمان اجازه اقدامات مغایر اصول اخلاقی را داده است و نتیجه ان هم قرار گرفتن در معرض ریسک حقوقی بواسطه شکایات در زمینه الودگی محیط زیست است . به عبارتی در صورتی که سازمان مانع اعمال غیر اخلاقی نشود بخوبی ریسک را کنترل نکرده است .
برای گزاره چهارم نیز کارکنان مدیریت ریسک مثال خوبی هستند .

جمع بندی نهایی :
این مثالها نشان می دهند که مدیریت ریسک و اصول اخلاقی در قبال یکدیگرنقش حمایتی دارند و یکی پشتیبان دیگری می باشد و به عبارتی هر کدام از انها می تواند ضامن اجرایی دیگری باشد . به همین دلیل باید تلاش کرد تا مدیریت ریسک و اصول اخلاقی را در سازمان در کنار هم نهادینه نمود .