نویسنده: مجيد حبيبي
بررسي راهکارهاي توسعه بيمه هاي عمر انفرادي در کشور
انجمن مجازی مدیران بیمه و ریسک
چکيده:
به طور حتم افزايش سهم بيمه هاي زندگي از حق بيمه هاي توليد شده در صنعت بيمه و به تبع آن تعادل در ضريب خسارت اين رشته ها و در نتيجه سود دهي در صنعت بيمه و ايجاد آرامش خاطر و سلامت رواني در سطح جامعه و اثرات بسيار آن با ارايه راهکارهاي کوتاه مدت،آني وچند تغيير جزيي کارآمد نخواهد بود.
براي بدست آوردن نتايج مذکور صنعت بيمه نيازمند تغييرات بسيار درشيوه هاي اطلاع رساني ،تغيير در مواد قانوني ،نرخ و شرايط،آيين نامه ها و همگامي با بيمه گزاران مي باشد.
جهت توسعه بيمه هاي عمر انفرادي در کشورمیتوان به مواردی از جمله:آموزش پايه،سياستهاي تشويقي بر اساس سيستمهاي اعطاي پاداش (Reward System) ، ايجاد مباحث و نمايش اثرات بيمه هاي عمر انفرادي بر زندگي بيمه گزاران اين رشته ها، تاثير عملکرد روابط عمومي شرکتهاي بيمه ،مطبوعات و رسانه ملي، ارايه بسته هاي (Package policy)بيمه اي ،تاثير آزاد سازي واگذاري اتکايي ،نرخ و کارمزد فروش غير مستقيم بر بيمه هاي عمر، ايجاد شرکتهاي تخصصي در رشته هاي اشخاص و تاثير آن بر ترويج بيمه هاي عمر انفرادي و در نهايت فرهنگ سازي و اعتماد سازي براي تهيه اين پوشش ها جهت بيمه گزاران و بهره مندي جامعه از اثرات آن اشاره کرد که در این نوشتار ضمن مقايسه بيمه هاي عمر رايج و بررسي مطلوبيت هر يک از اين بيمه نامه هابرای بیمه گزاران،ارایه بسته های بیمه ای مورد بررسی قرار خواهد گرفت.
كلمات كليدي :
بسته بیمه ای ،بیمه های عمر انفرادی،طرح های بازاریابی
1-مقدمه:
بر اساس آمار و اطلاعات ارايه شده از سوي بيمه مرکزي ايران سهم بيمه هاي زندگي در سال 1384 معادل 6/6% از مجموع حق بيمه هاي توليد شده مي باشد.
همين آمار نشان دهنده رشد 33/48درصدي توليد حق بيمه نسبت به سال 1383 مي باشد،ولي علت آن اقبال رشته هاي زندگي در صنعت بيمه کشور نيست زيرا در همين سال رشد تعداد بيمه نامه هاي زندگي صادر شده نسبت به سال 1386 ،3/1- درصد مي باشد و علل رشد حق بيمه را نيز در مسايلي مانندعوامل واحد پولي،عدم تعادل در توليد حق بيمه ،افزايش سرمايه ها و روند فزاينده تورم در سطح اقتصاد کلان می توان جستجو کرد.
البته غالب حق بيمه هاي توليد شده در آمارهاي فوق الذکر نيز مربوط به بيمه هاي گروهي مي باشند که اکثر قريب به اتفاق نيز جهت سازمانها و ارگانهاي دولتي صادر شده است.
به علت پايين بودن سطح توليد حق بيمه ،رشته هاي زندگي در کشور ما، با ضريب خسارت 9/68 درصدي مواجه مي باشند.
به طور حتم افزايش سهم بيمه هاي زندگي از حق بيمه هاي توليد شده در صنعت بيمه و به تبع آن تعادل در ضريب خسارت اين رشته ها و در نتيجه سود دهي در صنعت بيمه و ايجاد آرامش خاطر و سلامت رواني در سطح جامعه و اثرات بسيار آن با ارايه راهکارهاي کوتاه مدت،آني وچند تغيير جزيي کارآمد نخواهد بود.
براي بدست آوردن نتايج مذکور صنعت بيمه نيازمند تغييرات بسيار درشيوه هاي اطلاع رساني ،تغيير در مواد قانوني ،نرخ و شرايط،آيين نامه ها و همگامي با بيمه گزاران مي باشد.
جهت توسعه بيمه هاي عمر انفرادي در کشورمیتوان به مواردی از جمله:آموزش پايه،سياستهاي تشويقي بر اساس سيستمهاي اعطاي پاداش (Reward System) ، ايجاد مباحث و نمايش اثرات بيمه هاي عمر انفرادي بر زندگي بيمه گزاران اين رشته ها، تاثير عملکرد روابط عمومي شرکتهاي بيمه ،مطبوعات و رسانه ملي، ارايه بسته هاي (package policy)بيمه اي،تاثير آزادسازي واگذاري اتکايي،نرخ و کارمزد فروش غير مستقيم بر بيمه هاي عمر، ايجاد شرکتهاي تخصصي در رشته هاي اشخاص و تاثير آن بر ترويج بيمه هاي عمر انفرادي و در نهايت فرهنگ سازي و اعتماد سازي براي تهيه اين پوشش ها جهت بيمه گزاران و بهره مندي جامعه از اثرات آن اشاره کرد که در این نوشتار ضمن مقايسه بيمه هاي عمر رايج و بررسي مطلوبيت هر يک از اين بيمه نامه هابرای بیمه گزاران،ارایه بسته های بیمه ای مورد بررسی قرار خواهد گرفت.
2-تقسیمات مقاله:
مقاله ای که پیش رو دارید در7 بخش ارایه شده که به شرح ذیل فهرست می گردد:
1- تعریف بیمه عمرواشاره به رشته های عمر انفرادی رایج درکشور،مطلوبیت هریک و قابلیت درج در بسته های بیمه ای
2-انتخاب بیمه نامه متناسب جهت درج در یک بسته بیمه ای
3-تعریف بسته بیمه ای (package policy)
4-اشاره به یک بسته بیمه ای از سایر کشور ها در قبال بسته های بیمه ای ارایه شده در ایران
5-ماهیت بسته های بیمه ای قابل ارایه در وضعیت کنونی صنعت بیمه در جهت توسعه بیمه های عمر انفرادی
6-نگرانی های بیمه گران و بیمه گزاران
7-نتیجه گیری
8-مراجع
1- تعریف بیمه عمرواشاره به رشته های عمر انفرادی رایج درکشور،مطلوبیت هریک و قابلیت درج در بسته های بیمه ای
بيمه عمر يا بيمه زندگي قراردادي است كه به موجب آن بيمه گر در مقابل دريافت حق بيمه،متعهد مي شود كه در صورت فوت بيمه شده يا در صورت زنده ماندن بيمه شده در موعد تعيين شده در قرارداد ، سرمایه تعيين شده را به بيمه گزار،بيمه شده يااستفاده كننده ي معين شده از سوي وي بپردازد.
انواع بيمه هاي عمر انفرادی را مي توان به انواع ذيل تقسيم نمود:
A: بیمه عمر به شرط فوت
B: بیمه عمر به شرط حیات
C: بیمه های عمر مختلط
A: بيمه عمر به شرط فوت
در اين بيمه نامه بيمه گر متعهد مي شود در صورت فوت شخص بيمه شده در مدت اعتبار قرارداد، سرمايه بيمه در قرارداد را به استفاده كننده ي تعيين شده در بيمه نامه بپردازد. انواع آن عبارتند از :
بيمه تمام عمر
در قرارداد بيمه تمام عمر، فوت بيمه شده در هر زمان كه اتفاق افتد موجب ايفاء تعهد بيمه گر مي گردد. به عبارت ديگر ، بيمه تمام عمر، داراي تاريخ انقضاء نبوده و تاميني دائمي تلقي مي گردد.
در برابر تعهد بيمه گر ، بيمه گزار نيز متعهد پرداخت حق بيمه مي باشد كه اين پرداخت اشكال گوناگون دارد. پرداخت حق بيمه اين بيمه نامه، مي تواند به صورت يكجا يا به صورت اقساطي باشد . در زمان پرداخت اقساطي نيز به دو روش عمل مي شود ، يا بيمه گزار متعهد مي شود حق بيمه ها را در تمام طول مدت بيمه نامه( تا زمان فوت بيمه شده ) پرداخت نمايد و يا اين كه متعهد مي شود كه اقساط حق بيمه را تا پايان مدت تعيين شده در قرارداد بپردازد. براي مثال ، بيمه گذار براي مدت معين 15تا 20 سال حق بيمه مي پردازد و پس از آن مدت ، پرداخت حق بيمه قطع مي شود ولي بيمه شده مادام العمر بيمه بوده و در هر زمان كه فوت نمايد سرمايه بيمه عمر به استفاده كننده پرداخت خواهد شد. امتياز اين نوع بيمه اين است كه بيمه گزار حق بيمه هاي مربوطه را در زمان اشتغال به كار كه درآمد بيشتري دارد مي پردازد و هنگام بازنشستگي يا عدم توانايي كاركردن و كم شدن درآمد ، پرداخت حق بيمه قطع مي شود اما پوشش بيمه اي مادام العمر وجود دارد.
دراین بیمه نامه به علت مدت زمان بالا جذب بیمه گزار دشوار بوده و اثر آن براحتی برای بیمه گزار قابل درک نمی باشد و در صورت ارایه در بسته های بیمه با سایر رشته ها سازگاری ندارد.
بيمه عمر ساده زماني ( با مدت محدود )
نوعي از بيمه عمر است كه موضوع آن فوت به هرعلت بيمه شده،مي باشد وبيمه گر متعهد مي شود در صورت فوت بيمه شده در مدت اعتبار بيمه نامه سرمايه تعيين شده را به استفاده كننده بپردازد . هدف از ارائه آن ، تأمين و ايجاد پشتوانه مالي جهت اعضاء خانواده بيمه شده است كه در صورت از دست دادن وي سرمايه اي را از بيمه گر دريافت نمايند. بيمه عمر ساده زماني را مي توان بر حسب سرمايه مورد تعهد شركت بيمه به انواع ذيل تقسيم نمود :
بيمه عمر ساده زماني( با مدت محدود ) با سرمايه ثابت
معمولترين شكل بيمه عمر با مدت محدود بيمه نامه اي است با سرمايه ثابت، كه در طول مدت بيمه سرمايه بيمه تغيير نمي نمايد . در اين نوع بيمه ، بيمه گر تعهد مي كند كه در ازاءپرداخت حق بيمه توسط بيمه گزار ، براي مدت معين و در صورتي كه بيمه شده در خلال آن مدت فوت نمايد ، مبلغ ثابتي كه در شروع اعتبار بيمه نامه مورد توافق بيمه گزار و شركت بيمه قرار گرفته است به استفاده كننده (گان) بپردازد .
این بیمه نامه با توجه به قابلیت تغییر در زمان بیمه نامه (به عنوان مثال یکسال)برای درج در بسته های بیمه ای باعنایت به صدور یکساله سایر بیمه های مورد نظر جهت درج در یک بسته بیمه ای مناسب میباشد و به همین علت برای بیمه گزاران نیز مطلوب تر می باشد.
بيمه عمر ساده زماني با سرمايه نزولي ( مانده بدهكار )
بيمه اي است كه با هدف حمايت شخص بيمه شده در مقابل بدهي هاي وي طرح ريزي گرديده و مبلغ بيمه ( تعهد بيمه گر )سال به سال نسبت به مبلغ بيمه نامه كاهش مي يابد و سرانجام در تاريخ انقضاء بيمه نامه به صفر مي رسد .
به عبارت ديگر ، در اين نوع بيمه نامه تعهدات بيمه گر همانند بيمه به شرط فوت است با اين تفاوت كه سرمايه متناسب با زمان كاهش مي يابد. اين نوع بيمه بيشتر به نفع وام گيرندگاني است كه مايل هستند در صورت فوت آنان در طول مدت وام وراث آن ها متعهد به پرداخت اقساط باقي مانده نباشد .
تصور بر آن است که این نوع بیمه نامه مورد استقبال قرار گرفته است در صورتی که از طرف ارایه دهندگان تسهیلات یک ضرورت شناخته شده است وبرای دریافت کنندگان تسهیلات به امری اجباری تبدیل شده است ، هرچند این بیمه نامه موجب حمایت وراث بیمه گزار از جهت باز پرداخت بدهی های بیمه گزار می گردد ولی به هرحال ذینفع این بیمه نامه شخص حقیقی یا حقوقی وام دهنده می باشد وبرای بیمه گزار به طور عام جذابیت ندارد.
B: بيمه عمر به شرط حيات
نوعي ازانواع بيمه عمر است كه موضوع آن حيات بيمه شده مي باشد. در اين بيمه نامه تعهد مي شود در صورت حيات فرد بيمه شده در پايان مدت مقرر در بيمه نامه ، سرمايه بيمه نامه به استفاده كننده پرداخت شود و هدف از ارائه آن ، ايجاد سرمايه اي در پايان دوره خاص براي بيمه شده يا ذينفعي كه از جانب وي تعيين مي گردد ، مي باشد.این بیمه نامه به علت بلند مدت بودن ،قابلیت درج در بسته بیمه ای را ندارد.
بيمه عمر با استرداد حق بيمه ها
در اين حالت بيمه گر در صورت زنده ماندن بيمه شده در سررسيد معين سرمايه بيمه را به او مي پردازد . در صورت زنده نبودن بيمه شده در سررسيد تعيين شده بيمه گر متعهد پرداخت سرمايه بيمه نيست ولي بايد حق بيمه هاي دريافتي را بازپس بدهد.
این بیمه نامه بلند مدت بوده و به علت آن که در پایان {در صورت حیات}اصل حق بیمه بازگردانده می شود بدون آن که سودی به آن تعلق گیرد،از این رو در صورت پذیرش ریسک فوت از طرف بیمه گزار ،وی می تواند این حق بیمه ها را در محل دیگری مثل بانک سرمایه گذاری نموده و نتیجه بهتری کسب کند.
C: بیمه های عمر مختلط
بيمه عمرمختلط يكي از پرطرفدارترين بيمه هاي عمر در جهان است كه با اضافه نمودن يك برنامه سرمايه گذاري سيستماتيك به بيمه عمر بلند مدت ، روز به روز طرفداران بيشتري را در اكثر كشورهابه خود جلب مي نمايد.
اين بيمه ، تركيبي از بيمه هاي عمر به شرط حيات و فوت است كه در آن ، تعهد بيمه گر قطعي است و چه در حيات و چه در صورت فوت بيمه شده ، سرمايه بيمه به وي در پايان مدت بيمه نامه و يا به ذينفع وي در طول مدت بيمه نامه قابل پرداخت است .
به موجب اين بيمه نامه علاوه بر پوشش بيمه عمر (به شرط فوت ) موجبات تشكيل سرمايه براي آينده نيز فراهم مي آيد . كه سرمايه مذكور مي تواند براي تامين مواردي از قبيل : تهيه مسكن ،هزينه ازدواج ، هزينه هاي تحصيلي و …. استفاده گردد.
بيمه عمر وپس انداز نيز براي مدت معين صادر مي گردد . تعهد بيمه گر در اين بيمه نامه به اين صورت است كه در صورتي كه بيمه شده در طول مدت قرارداد فوت نمايد مبلغ بيمه به استفاده كننده (گان )پرداخت و يا هم چنين در صورتي كه بيمه شده در پايان مدت بيمه نيز در قيد حيات باشد مبلغ بيمه به خود بيمه شده و يا استفاده كننده (گان) پرداخت مي گردد.
بيمه نامه مختلط عمر و پس انداز با توجه به نوع تعهدات با نام هاي مختلفي از طرف شركت هاي بيمه عرضه مي گردد ، نظير بيمه عمر و تشكيل سرمايه ، بيمه نامه عمر و سرمايه گذاري ، بيمه نامه عمر و پس انداز و…..
پوشش هاي تكميلي
پوشش تكميلي فوت بيمه شده براثرحادثه
در اين حالت در صورت فوت بيمه شده در اثرحادثه ، سرمايه فوت بيمه عمر و پس انداز مي تواند به 2يا 3يا 4 برابر افزايش يابد.
پوشش تكميلي معافيت از پرداخت حق بيمه در اثر از كارافتادگي
پوشش از كارافتادگي دائم و كامل در اثرحادثه ، نيز به عنوان خطر تبعي ارائه مي گردد. در اين صورت هر گاه بيمه شده بطور كامل در اثر حادثه (يا در برخي مواردبيماري) از كار افتاده شود ، بيمه گر ، بيمه گزار را از ادامه پرداخت حق بيمه تا زماني كه ازكارافتادگي ادامه دارد ، معاف خواهد نمود.
پوشش بيمه بيماري هاي صعب العلاج
در اين حالت بيمه شده در برابر پنج بيماري( سكته قلبي ، سكته مغزي ، سرطان ، پيونداعضاءو عمل جراحي كرونر وقلب باز) بيمه مي شود كه در صورت ابتلا به هركدام از اين بيماري ها سرمايه مورد توافق در بيمه نامه (به نام سرمايه امراض )را ، به صورت يكجا دريافت خواهد نمود . بنابراين اگر بيمه شده در اثر اين پنج بيماري مشخص فوت نمايد ذينفع بيمه نامه سرمايه بيمه عمر و پس اندازي را بعلاوه سرمايه امراض دريافت خواهد نمود.
ازانواع بيمه هاي مختلط كه به منظور جلب نظر مشتريان موارد استفاده از بيمه نامه يا استفاده كنندگان آن در عنوان اصلي قيد شده است ، مي توان به موارد ذيل اشاره نمود:
ü بيمه عمر تامين آتيه فرزندان
ü بيمه چتر سفيد ( بيمه تامين مخارج فوت )
ü بيمه تامين جهيزيه
ü بيمه مهريه
هرچند این بیمه نامه ها جذابیتهای بسیاری دارند ولی متقاعد کردن بیمه گزار برای پرداخت حق بیمه در طول دوره های بلند مدت برای بیمه گر وشبکه فروش آن بسیار زمان گیر است(در شرایط فرهنگی حال)زیرا علاوه بر ایجاد انگیزه برای بیمه گزار و پی گیری در پرداخت حق بیمه ها تفاوت نوع سرمایه گذاری در ابتدا باید برای بیمه گزار شفاف نبوده و نرخ فزاینده تورم ارزش سرمایه گذاری این بیمه نامه ها را بلااثر می کندوبه علت صرف مدت زمان زیاد تا حصول نتیجه نهایی برای بیمه گزار امکان درج در بسته های بیمه ای وجود ندارد.
2-انتخاب بیمه نامه مناسب جهت درج در یک بسته بیمه ای:
با عنایت به توضیحات فوق الذکر و تفاوت میان رشته ها،تنها رشته ای که قابلیت درج در یک بسته بیمه ای را داردو امکان ارایه در طرح های مختلف یک بسته را دارد بیمه عمر زمانی (با مدت محدود)با سرمایه ثابت می باشد که به علت قابلیت صدور به صورت یکساله در هرنوع بسته بیمه ای ودر کنار هر رشته ای قابل ارایه می باشد،و از طرفی به علت عدم آگاهی عموم مردم با بیمه های عمر انفرادی {بیمه های گروهی توسط سازمانها و ارگانها جهت پرسنل ایشان صادر می گردد}این بیمه نامه می تواند سهم بسزایی در آشنایی مردم با بیمه های عمر داشته باشد.
به آن علت که به استثنای چند رشته خاص در کشور ایران سایر رشته ها با اقبال روبرو نیستند ابتدا باید شناخت عمومی از بیمه های زندگی ایجاد گردد که پس از شناخت عمومی و ارایه خدمات بیمه گران و نمایان شدن اثرات بیمه های زندگی و درک اثرات آن بر بیمه گزاران وابستگی صنعت به چند رشته از بین رفته و با شناخت بیمه گزاران از رشته ها ی زندگی تمایل به اخذ سایر پوششها نیز حاصل می شود و میتوان به رشد بیمه های زندگی امیدوار بود.
به نظر نویسنده یکی از عوامل تاثیر گذار در ترویج فرهنگ استفاده از بیمه های عمر،ترویج و ارایه بیمه های عمر انفرادی درکنار سایر رشته های بیمه ای که برای بیمه گزاران یا حالت اجباری داشته باشد(شخص ثالث)یا جذابیتی که بیمه گزار برای بدست آوردن آن تلاش می کند ولی به نتیجه نمیرسد(درمان تکمیلی)می باشد.
3-تعریف بسته بیمه ای (package policy)]1[:
بسته بیمه ای به بیمه نامه ای اطلاق می شودکه در قالب یک قرارداد دو یا چند رشته را تحت پوشش قرار می دهد.
علت اصلی ایجاد این بیمه نامه ها را در دو عامل می توان بررسی کرد:
1-ماهیت بیمه نامه و خطرات تحت پوشش.
2-طرح های بازاریابی جهت ارایه بهتر محصولات.
در این نوشتار حالت دوم یعنی علل بازاریابی و فروش محصولات مورد بررسی قرار خواهد گرفت.
به طور عام هنگامی که تولید کننده ویا فروشنده هر کالا قصد فروش ویا ارایه خدمات خود را دارد که یا شناخت کافی از آن وجود ندارد یا مورد توجه خریدار نمی باشد سعی بر آن دارد کالای مذکور را درکنار کالای دیگر که یا مورد توجه خریدار است یا خریدار از آن کالا شناخت مثبتی دارد عرضه کند و به نحوی خریدار را تشویق به خرید کالا یا خدمات نماید.
صنعت بیمه نیز از این قاعده مستثنی نیست زیرا بعضی از محصولات برای بیمه گزاران جذاب بوده ویا بیمه گزار به علت اجباری بودن تمایل به خرید ان دارد.
در صنعت بیمه ایران بیمه نامه شخص ثالث نمونه مثال بالا می باشد و همانطور که می دانید شبکه فروش غیر مستقیم صنعت بیمه نیز از این تاکتیک البته به صورت غیر حرفه ای جهت فروش سایر بیمه نامه های خود استفاده می کنند.
به عنوان مثال اگر فردی جهت خرید بیمه نامه شخص ثالث به یکی از واحد های فروش غیر مستقیم شرکتهای بیمه مراجعه کند بیمه گزار اجبار به خرید بیمه نامه های دیگری مانند حوادث انفرادی ویا آتش سوزی منازل مسکونی می شود.
این عمل کاملاً غیر حرفه ای بوده تا جایی که اگر بیمه گزار تمایل به خرید بیمه نامه های جانبی نداشته باشد از ارایه سرویس به وی خودداری می گردد،این عمل تنها باعث عدم جذب بیمه گزاران می گردد،البته این گونه تخلفات را نباید به تنهایی به رفتار غیر حرفه ای شبکه فروش غیر مستقیم شرکتها نسبت داد زیرا از طرفی شرکت به نمایندگان خود تکلیف می کند که مقدار تولید حق بیمه خود را در رشته شخص ثالث کنترل کند و از طرفی واحد فروش، بازار سهل الورودی جز بیمه های خودرو نمی یابد واین گونه بیمه گزار را تحت فشار قرار می دهد، در صورتی که با ایجاد جذابیت برای بیمه گزاران از طریق بسته های بیمه ای امکان فروش سایر رشته ها بدون بروز رفتار غیر حرفه ای امکان پذیر است.
با در نظر داشتن توضیحات فوق این سوال در ذهن ایجاد می شودکه اگر رشته شخص ثالث در کنار سایر رشته ها در یک بسته بیمه ای ارزانتر و با تسهیلات ارایه شود و برای شبکه فروش غیر مستقیم کارمزد بیشتری در نظر گرفته شود آیا برای فروش سایر رشته هادر آن بسته بیمه ای بی تاثیر است؟
4-اشاره به یک بسته بیمه ای از سایر کشور ها در قبال بسته های بیمه ای ارایه شده در ایران:
در صنعت بیمه ایران نیز بسته های بیمه ای جایگاه خاص خود را دارد ولی تا کنون بسته بیمه ای با جذابیت بالا برای بیمه های زندگی ایجاد نشده است در ادامه یکی از بسته های بیمه ای ارایه شده در رشته های غیر زندگی توسط یکی از شرکتهای بیمه ایرانی و اشاره به یکی از بسته های بیمه ای جهت بیمه های زندگی از کشور هندوستان آورده شده است.
الف :بسته بیمه ای غیر زندگی {ایران}:
در ادامه طرح جامع خانوار که توسط یکی از شرکتهای بیمه ایرانی با هدف فروش هرچه بیشتر در رشته های آتش سوزی ایجاد گردیده به عنوان مثال آورده شده است:
خطرات تحت پوشش این بسته بیمه ای عبارتند از :آتش سوزی،انفجار،صاعقه،زلزله،سرقت،مسوولیت مدنی در قبال اشخاص ثالث و حوادث و از طرفی درصورت قابل سکونت نبودن محل مورد بیمه ناشی از آتش سوزی ،انفجار و یا زلزله مبلغی به بیمه گزار پرداخت خواهد شد.
این بسته دارای هفت عنصر بوده که در طرح های مختلف(در چهار طرح ارایه شده است) مبالغ سرمایه متفاوت می باشد.
عنصر اول :پوشش ساختمان و تاسیسات در قبال خطرات آتش سوزی،صاعقه،انفجار و زلزله تا سرمایه مشخص.
عنصر دوم :پوشش اثاث و لوازم منزل در قبال خطرات آتش سوزی،صاعقه،انفجار و زلزله تا سرمایه مشخص.
عنصر سوم: پوشش اثاث و لوازم منزل در قبال خطر سرقت با شکست حرز تا سرمایه مشخص .
عنصر چهارم:پوشش مسوولیت مدنی در قبال اشخاص ثالث ناشی از آتش سوزی یا انفجار در محل مورد بیمه تا سرمایه مشخص.
عنصر پنجم:پوشش فوت و نقص عضو ناشی از آتش سوزی یا انفجار در محل مورد بیمه تا سرمایه مشخص.
عنصر ششم:جبران هزینه های پزشکی ناشی از آتش سوزی یا انفجار در محل مورد بیمه تا مبلغ مشخص.
عنصر هفتم:پرداخت مبلغ اجاره محل اقامت موقت خانواده بیمه گزار در صورت قابل سکونت نبودن محل مورد بیمه ناشی از آتش سوزی ، انفجار و زلزله تا مبلغ مشخص.
همانطور که ملاحظه می شود به غیر از عناصر سوم و هفتم الباقی عناصر این بسته در دسترس بیمه گزار می باشد که جذابیت خاصی برای وی ندارد و جذابیت برای این بسته در دو عنصر سوم و هفتم می باشد.
پوشش سرقت برای بیمه گزاران به تنهایی در دسترس نمی باشد و بیمه گر نیز بر اساس تجارب گذشته به راحتی این پوشش را به بیمه گزار ارایه نمی کند و بیمه گزار با خرید این بسته (بدون بازدید اولیه)،پوشش تبعی سرقت را از بیمه گر خریداری می نماید وعنصر هفتم نیز به عنوان یک جاذبه دیگر برای بیمه گزار است که خریدآن به تنهایی برای بیمه گزار امکان پذیر نمی باشد.از طرفی دیگر کارمزد پرداختی بابت فروش این بسته بیمه ای برای شبکه فروش غیر مستقیم بسیار مناسب می باشد و شبکه فروش غیر مستقیم نیز تمایل بسیاری به فروش این محصول دارد،تمامی این موارد باعث فروش خوب و رشد در بیمه های آتش سوزی می گردد و بیمه گزاران نیز به بیمه گر به عنوان یک واحد مبتکر و حامی خواسته های آنان نظاره می کند زیرا پوششهای مطلوب آنان را به راحتی ارایه میکند.
با تمامی نکات مثبت پیش گفته این بیمه نامه ها به علت محدودیت در انتخاب سرمایه منجر به اعمال ماده 10 قانون بیمه هنگام پرداخت خسارت خواهد شد زیرا بیمه گزار بدون آگاهی ومطابقت با اموال خود اقدام به خرید ارزانترین طرح این بسته می نماید{گاهی اوقات فقط جهت فرار از فشار شبکه فروش غیر مستقیم هنگام خرید بیمه نامه شخص ثالث}و در صورت تحقق خطر آنچنان که باید تحت حمایت قرار نخواهد گرفت و علل آن عدم آگاهی اولیه و خرید بدون تحقیق و محدود بودن سرمایه های این بسته می باشد.
خطرات تحت پوشش
موضوع بیمه
ردیف
آتش سوزی،صاعقه،انفجار،زلزله
ساختمان و تاسیسات
1آتش سوزی،صاعقه،انفجار،زلزله
اثاث و لوازم منزل
2سرقت
اثاث و لوازم منزل
3ناشی از آتش سوزی یا انفجار در محل مورد بیمه
مسوولیت مدنی درقبال اشخاص ثالث
4فوت یا نقص عضو ناشی از آتش سوزی یا انفجار در محل مورد بیمه(برای هر نفر)
بیمه گزار و اعضا خانواده مقیم در محل مورد بیمه
5هزینه پزشکی ناشی از آتش سوزی یا انفجار در محل مورد بیمه(برای هر نفر)
بیمه گزار و اعضا خانواده مقیم در محل مورد بیمه
6قابل سکونت نبودن محل مورد بیمه ناشی از آتش سوزی یا انفجار در آن و زلزله
اجاره محل اقامت موقت خانواده بیمه گزار
7جدول 1: طرح جامع خانوار
ب: بسته بیمه ای زندگی {هندوستان}:
در ادامه نمونه دیگری از بسته بیمه ای که با هدف فروش بیمه های عمر در کشور هندوستان ارایه می گردد آورده شده است :
شرکت ICICIکه بزرگترین عرضه کننده بیمه های عمر کشور هندوستان است بیمه گزاران(بیمه شدگان)خود را تحت پوشش بیمه درمان قرار می دهد،در این نوع بسته بیمه ای سرمایه و حداکثر تعهدات بیمه گر محدود نیست و بیمه نامه درمان به عنوان پوشش تکمیلی در کنار بیمه های عمر ارایه می شود که در طول مدت بیمه نامه هزینه های درمانی بیمه شده (تا سقف مشخص،نسبت به سرمایه بیمه عمر وی)تحت پوشش می باشد و در پایان هر سال این پوشش به حالت اولیه باز می گردد.
در کشور هندوستان فروش بیمه نامه های عمر به دشواری فروش بیمه نامه های عمر در ایران نیست و این عمل شرکت ICICIبه جهت رقابت موجود در صنعت بیمه ان کشور است.
با توجه به توضیحات فوق و مشاهده عملکرد و نتایج فروش بسته های بیمه ای این نتیجه قابل تصور است در صورت فروش بیمه نامه های عمر در کنار سایر رشته هایی که دارای جذابیت می باشند به طور حتم ،با رشد بیمه های عمر انفرادی روبرو خواهیم بود.
5-ماهیت بسته های بیمه ای قابل ارایه در وضعیت کنونی صنعت بیمه در جهت توسعه بیمه های عمر انفرادی:
در صنعت بیمه ایران دورشته که البته بالاترین ضریب خسارت را نیز به خود اختصاص داده اند بیشترین توجه را به خود جلب می نمایند.
اول ، رشته شخص ثالث که شرکتهای بیمه با توجه به ماده 8 قانون بیمه اجباری مسوولیت مدنی دارندگان وسایل نقلیه موتوری در مقابل اشخاص ثالث،مکلف به فروش آن می باشندومالکان خودرو نیز ناجار به خرید آن.
دوم،بیمه درمان تکمیلی که با توجه به اختیاری بودن آن صرفاًبه صورت گروهی ودر صورت جذب پرتفوی مناسب از بیمه گزار اقدام به ارایه آن توسط بیمه گران خواهد شد.
در صورتی که بسته بیمه ایی که هر دورشته فوق را به همراه داشته باشد و نیز بیمه درمان تکمیلی برای گروه های کوچک(خانواده)در کنار بیمه های عمر انفرادی (بیمه عمر زمانی (با مدت محدود)با سرمایه ثابت)ارایه گردد دو فاکتور اجبار و جذابیت در کنار یکدیگر قرار گرفته و موجب فروش بیمه های عمر انفرادی و در نهایت آشنایی جامعه با این رشته بیمه ای خواهد شد،که البته بسته مفروض می بایست دارای شرایط ذیل باشد:
1-عدم حذف تخفیف عدم خسارت در رشته شخص ثالث.
2-محدود کردن سقف تعهدات بیمه درمانی با توجه به سرمایه بیمه عمر تاحدی که نسبت به سرمایه عمر ناچیز نگردد.
3-ارایه بیمه عمر برای سرپرست خانواده به صورت اجباری و برای سایر اعضای خانواده اختیاری
4-سرمایه و تعهدات بیمه نامه ها قابل تغییر بوده و دارای حداقل و حداکثر باشد.
5-ارایه بیمه حوادث در کنار بیمه عمر برای ایجاد جذابیت و احساس تامین بیشتر برای بیمه گزار.
6-کارمزد جذاب جهت تشویق شبکه فروش غیر مستقیم جهت فعالیت مستمر در فروش بسته های بیمه ای .
7-بیمه نامه به صورت یکساله صادر گردد تا نسبت به اضافه نرخ و تخفیف سالیانه قدرت تصمیم گیری بالاتری وجود داشته باشد.
8-پرداخت همزمان سرمایه عمر ،سرنشین و حوادث در صورت فوت راننده مقصر.
9-حق بیمه بسته های بیمه ای می بایست به نحوی استخراج گردد(در نظر گرفتن تخفیف یا نرخ متفاوت) تا درصورتی که بیمه گزاران تمایل به خرید هریک از بیمه نامه هابه صورت مجزا داشته باشند خرید یک بسته بیمه ای مقرون به صرفه باشد.
10-عدم محدودیت به وسیله طرح های مختلف بسته بیمه ای و امکان انتخاب پوشش با در نظر داشتن حداقل و حداکثر سرمایه وتعهدات توسط بیمه گزار.
11-امکان تقسیط در پرداخت حق بیمه .
6-نگرانی های بیمه گران و بیمه گزاران:
الف-بیمه گران:
اولین تصویری که در ذهن بیمه گران ایجاد می شود و گمان شکست چنین طرحهای را برای آنان ایجاد خواهد کرد،بالا بودن ضریب خسارت دو رشته درمان و شخص ثالث می باشد.
علت اصلی بالا بودن ضرایب خسارت در رشته های فوق الذکر فاصله بسیار زیاد با قانون اعداد بزرگ است.
ازآنجا که تمامی مالکان ، خودروهای خودرا تحت پوشش بیمه نامه شخص ثالث قرار نمی دهندو شرکتهای بیمه نیز تمامی افراد جامعه را تحت پوشش قرار نمی دهندبه طور قطع نمی توان گفت که این رشته ها کاملاً زیان ده هستند در صورت ایجاد جاذبه فروش بسته های فروش با شرایط پیش گفته احتمال کاهش ضریب خسارت این دو رشته نیز دور از ذهن نیست و از طرفی محاسبه ضریب خسارت در بسته های بیمه ای می بایست برای مجموعه بیمه نامه های ارایه شده صورت پذیرد.
در بسته بیمه ای پیش گفته دو رشته شخص ثالث و درمان به تنهایی دارای ضریب خسارت بالایی می باشند و رشته های عمر و حوادث انفرادی از ضرایب خسارت قابل قبولی برخوردارند که موجب تعدیل در ضریب خسارت بسته بیمه ای می شود.
ب-بیمه گزاران:
در حال حاضر بیمه گزارانی که بازار هدف این بسته های بیمه ای جهت فروش بیمه های عمر انفرادی را تشکیل می دهند از تمامی اقشار جامعه می باشند و توان خرید این بسته با توجه به ارایه چندین بیمه نامه ،برای همگان مقدور نمی باشد که بافروش اقساطی این بیمه نامه امکان تهیه این بیمه نامه برای آنان نیز میسر می گردد.
7-نتیجه گیری:
فروش بیمه های زندگی یکی از اهداف مهم صنعت بیمه کشور در شرایط کنونی است ،سهم این بیمه ها از فروش بازار بیمه کشور بسیار پایین بوده و قابل قیاس با کشورهای پیشرفته در صنعت بیمه نمی باشد امید است با ارایه راهکارهای جدید ، بیمه های زندگی جایگاه خاص خودرا پیدا کند.
به نظر نویسنده فروش بسته های بیمه ای علاوه بر توسعه بیمه های عمر انفرادی در کشور سهم بسزایی در رشد فرهنگ بیمه نزد مردم خواهد داشت و علت آن آشنایی بیمه گزاران با چند رشته بیمه ای بوده و علاوه برآن بیمه گران با حمایت از خریداران بسته های بیمه ای با بیمه گزارانی روبرو هستند که چندین پوشش را باهم خریداری نموده اند و علاوه بر آن که بیمه گزار بیمه نامه مورد نظر را خریداری کرده و از تامین آن برخوردار می شود اثرات بسته های بیمه ای را در کلیه جهات شاهد خواهد بود که در بسته بیمه ای مفروض بیمه گزار علاوه بر داشتن بیمه عمر ،مسوولیت رانندگی خود را در قبال اشخاص ثالث بیمه نموده و هم از مزایای بیمه درمان برخوردار می شود و از طرفی دیگر در قبال حوادث تحت پوشش می باشد ،در صورتی که بیمه گران شرایط مناسب را برای بیمه گزاران فراهم نمایند تا نسبت به تهیه این بسته های بیمه ای اقدام نمایند و پس از خرید بیمه نامه نیز از وی به بهترین نحوحمایت کنند،بیمه گزاران نیز به بیمه گران اعتماد لازم را پیدا خواهند کرد.
از لحاظ روانی نیز در صورت بروز حوادث منجر به فوت و نقص عضو این دسته بیمه گزاران چون به نیت بیمه شخص ثالث به سمت بسته جذب شده اند پس از دریافت خسارت یا پرداخت به وراث به شرکت بیمه به عنوان حامی نظاره میکنند و سعی در تهیه پوشش های بیمه ای و خرید بیمه ها ی عمر دیگری از آن شرکت می نمایند و با ترویج بیمه های عمر اقشار جامعه از تامین و آسایش خاطر بیشتری برخوردار بوده صنعت بیمه کشور نیز از حالت یک یا چند محصولی خارج می شود.
بسته های بیمه ای با شرایط مختلف قابل پیاده سازی هستند و الزام به رشته های خاصی نیست و رشته های مندرج در بسته ها بستگی به شرکت بیمه و نیاز بازار دارد و مهمترین وِیژگی بسته های بیمه نیز همین ویژگی است به عنوان مثال بسته مفروض در این مقاله هم میتواند با رشته اجباری ثالث ارایه شود هم به همراه درمان و یا هردو باهم ،مساله مهم در بسته های بیمه ای هدف از ارایه محصول است که بسته به نیاز می توان رشته های موجود در آن را تغییر یا میزان تعهدات و سرمایه را تعدیل کرد و بعلاوه می توان بعد از گذشت مدت زمانی مطلوبیت های بازار را شناسایی کرد و بسته های گوناگونی را ارایه کرد تا علاوه بر فروش یک محصول خاص به عنوان مثال بیمه های عمر رضایت بیمه گزاران را بیش از پیش جلب نمود.
در پایان اشاره به این مطلب خالی از لطف نیست که برای بدست آوردن اهداف بزرگی چون:حجم بالای فروش بیمه،اعتلای فرهنگ بیمه،پایین آوردن ضرایب خسارت،بالابردن ضریب نفوذ بیمه کشور ،بالا بردن سهم بیمه های زندگی و در نهایت آرامش خاطر بیش از پیش بیمه گزاران ، در ابتدای راه می بایست از منافعی چشم پوشی کرد.
8-مراجع: [1]:www.insurance.cch.com
