نحوه تولید حضرت مهدی (عج)
حکیمه خاتون، در خصوص تولید حضرت مهدی(عج) جنین می گوید:« امام حسن عسگری(ع) به سراغ من فرستاند و فرمودند عمه جان! امروز افطار خود را در خانه ی ما انجام بده زیرا امشب شب نیمه شعبان است و خداوند به زودی در همین شب حجت خویش را برای خلق روی زمین به وجود می آورد» گفتم:« مادر او کیست» فرمودند:«نرجس» گفتم: «فدایت، من اثر بارداری در او نمی بینیم!» فرمود: « مطلب همان است که گفتم ، امشب مهدی موعود(عج) به دنیا می آید» آنگاه نزد نرجس رفته، پس از سلام و احوالپرسی به وی گفتم:«تو سرور من و سالار خانواده ام هستی! امشب خداوند به تو فرزندی عطا خواهد کرد که سید دنیا و آخرت خواهد بود» خلاصه مهدی از نرجس به دنیا آمد. مولودی که سر به سجده گذاشته بود و پروردگارش را حمد می گفت و نرجس به آن کودک لبخند می زد.
شمایل و سیرت امام مهدی(عج):
شمایل و ویژگی آن حضرت با دقت تمام از زبان پیامبر(ص) و ائمه اطهار(ع) بیان شده است. شاید به این علت بوده که جلو هر کسی را که قصد داشته ادعای مهدویت بکند بگیرند.
خلاصه از خصوصیات حضرت مهدی(عج) که از مجموع روایات برداشت شده است عبارتست از:
• از نظر سن پیر و در قیافه و چهره جوان است به طوری که هر کس او را نگاه می کند مردی چهل ساله یا کمتر می داند.
• رنگش سفید و به سرخی مایل است.
• خالی در گونه ی راستش می باشد که کوچک و مشکی می باشد.
• صورتش نورانی و خوش چهره و زیباست.
• دندانهایش به سفیدی برف است.
• طاووس اهل بهشت است.
• رنگ چشمانش سیاه است.
• بوی او از مشک خوشتر است.
• ابروهایش باریک و به هم پیوسته است.
• پیشانی او بلند است.
• بدنی نیرومند دارد.
• قدش نه بلند و نه کوتاه است بلکه قامتی متوسط دارد.
• از اولاد پیامبر و فاطمه و نسبش به امام حسین(ع) می رسد.
• او از بنی هاشم بوده و ستاره درخشانی در میان اهل بیت.
• دانشمندترین، با تقواترین، پرتحمل ترین، شجاعترین و بخشنده ترین مردم است.
• مال بسیار به مردم می بخشد و در تقسیم اموال عدالت را رعایت می فرماید.
• از پدر و مادر بر مردم مهربان تر است.
• چشمش می خوابد ولی دلش نمی خوابد.
• شیطان در خواب و بیداری به او راه ندارد.
• بر قبایل مشرکین پیروز می شود.
• از ستمکاران انتقام می گیرد.
• خونخواه خون به ناحق ریخته ی اولیاء خدا از جمله امام حسین(ع) و مادرش حضرت فاطمه(س) است.
• او وارث هر علمی و مسلطی به هر دانشی است.
• تمام امور در اختیار اوست و برای هر شهری و هر جایی که صلاح بداند فرمانده ای از طرف خود تعیین می کند.
• او خاتم امامان و حجت باقی است و دیگر بعد از او حجتی نخواهد آمد.
• او یاری گر دین و قرآن است.
آیا وحی به ایشان می رسد؟
از امام محمد باقر(ع) سوال شد آیا به مهدی (عج) وحی می شود؟ فرمودند : همچنان که به مریم دختر عمران و به مادر موسی وحی شد، چگونه می شود که به ایشان از جانب خدا وحی برسد و به قائم (عج) نرسد.
یاران امام زمان (عج)
امام علی (ع) یاران امام (ع) همگی جوان هستند و پیر در میان آنها وجود ندارد، مگر فقط به مقدرا سرمه ای در چشم و نمک در غذا و کمترین چیز در میان غذا نمک است.
تعداد یاران امام (عج)
رسول گرامی اسلام (ص) می فرمایند یاران مهدی موعود سیصد و سیزده نفر مرد هستند که به تعداد اصحاب بدرند. امام محمد تقی(ع) امام نهم شیعیان می فرمایند: سیصد و سیزده نفر مرد از جاهای دور روی زمین به نزد او جمع می شوند . آن وقت به اذن خدا خروج می کنند و از دشمنان خدا آن قدر به قتل می رسانند که خدا راضی شود.
گنج های طالقان:
امام صادق(ع) می فرمایند: گنجینه ای در طالقان هست که نه طلا و نه نقره است بلکه مردانی هستند که دلهایشان مانند پاره های آهن در میان ایشان مردمانی هستند که شبها نمی خوابند از اول شب تا آخر آن به نماز می ایستند. ایشان پارسیان شب و شیران روزند. خلایق را به شهادت کلمه طیبه دعوت میکنند و خود آرزوی شهادت در راه خدا را دارند.
زنان یاری کننده ی آن حضرت (ع):
در آن هنگام که جهان مادی برای زن هیچ ارزش و حق و حقوقی قائل نیست مسلمانان با ارج نهادن برای برگ زرین آفرینش و به خدمات ارزشمند او سعی به آن دارند تا زن را به جایگاه اصلیش که همان برابری حقوق او با مردان است بر می گردانند . امام صادق(ع) در خصوص حضور زنان در عصر ظهور حضرت مهدی(عج) چنین می فرمایند: همراه با مهدی موعود(عج) سیزده نفر زن هستند آنها مجروحان را مداوا و از بیماران نگهداری و پرستاری می کنند. همچنان که در زمان پیامبر(ص) چنین بودند»
یاران مهدی اهل کجا هستند:
صاحب کتاب منتخب التواریخ ذیل نام قبیله و شهدای اصحاب حضرت مهدی(عج) را ذکر است از این روایت اینگونه استفاده می شود . بسیاری از یاران و سربازان آن حضرت (عج) ایرانی هستند 24 نفر از طالقان، 18 نفر از قم، 12 نفر از جرجان، 8 نفر از نیشابور، 7 نفر از ری، 5 نفر از طوس، 4 نفر از همدان، 2 نفر از سبزوار، و تعداید نیز از شهرهای اصفهان، کرمان، قزوین و اطراف قم از یاران آن حضرت هستند.
امام محمد باقر(ع) فرمودند: اصحاب قائم(عج) سیصد وس یزده نفرند که از عجم هستند . رسول اکرم(ص) فرمودند: و وزارای مهدی (عج) از عجم ها هستند و هیچ فرد عربی در بین آنان نیست وزرای آن حضرت گرچه عجمند ولی عربی تکلم می کنند و بهترین و مخلصین وزرا هستند.
شهر قم:
امام علی(ع) فرمودند: در آن هنگام شهر قم است که سالمترین شهرهاست آن شهر را زهرا نیز می گویند و آن شهری که از آن یاران کسی که بهترین مردم است بیرون می آیند. امام حسن عسگری(ع) می فرماید: پیامبر اکرم0ص) در شب معراج از جبرئیل درباره ی شهر قم سوال کرد. جبرئیل گفت: اینجا شهری بنا خواهد شد و بندگان مؤمن خدا در آنجا جمع می شوند و امیدوار به محمد(ص) و شفاعت او در قیامت برایشان هم و غم و مکاره وارد شوند سوال شد پس چه وقت انتظار فرج خواهند داشت. فرمود: هرگاه آب بر روی زمین ظاهر شود امام صادق(ع) قم را قم گفتند چون اهل قم یا قائم آل محمد(ص) قیام می کند و به یاری پشتیبانی آن حضرت می روند . شهر قم شهر ما و شهر شیعیان ماست . شهری است پاکیزه و مقدس و مطهر که ولایت و دوستی ما و اهل بیت ما را قبول کرده است. هیچ جباری ظالمی به آنجا قصد بد نخواهد کرد. اهل قم انصار و یاران قائم ما و رعایت کنندگان حقوق ما هستند. آنگاه سر مبارک خود را به سوی آسمان کرد و فرمود: خداوندا! اهل قم را از هر فتنه و بلاء نگهداری و آنها را از هلاکت نجات ده.
ساخت مسجد جمکران به سفارش امام زمان(عج):
در حدود پنج کیلومتری جنوب شرقی شهر قم مسجدی به نام حضرت صاحب الامر(عج) مشهور است و آن را شیخ حسن مثله جمکرانی به امر حضرت حجت – اواحنا فداه- بنا نموده. این مسجد به سفارش امام زمان (عج) ساخته شده و از آن زمان محل عبادت و راز و نیاز مشتاقان آن حضرت بوده و بارها وجود مقدس امام زمان (عج) مشاهده شده است.
در روایت آمده است که حضرت (عج) می فرماید: هرکس دو رکعت با اعمال آن در مسجد جمکران، بجا آورد مثل آن است که در خانه کعبه خوانده است. و طریقه خواندن نماز زمان (عج) ذیل وظیفه 75 از وظایف منتظران آمده است.
نعمت فراوان در عصر امام زمان(عج)
رسول اکرم (ص) می فرمایند امت من در زمان مهدی(عج) از نعمت های فراوانی که پیش از آن مثل آن را ندیده اند بهره مند می شوند. آسمان برایشان می بارد و زمین نباتات خود را می رویاند ، چشمه ها جاری می گردند و محصولات دو برابر خواهد بود در آن وقت مرغان در آشیانه ها و ماهیان در دریاها بچه می آورند و از این نعمت ها همه امت (چه بدکار و چه نیکوکار) استفاده می کند.
امام حسین(ع) در سخنی شبیه به سخن پیامبر اکرم(ص) چنین می فرمایند:«برکت از آسمان به زمین
فرو می بارد بطوریکه به اراده خداوند درختان همیشه میوه خواهند داشت و میوه زمستان در تابستان و میوه تابستان در زمستان خورده می شود.
انواع غیبت: غیبت صغری «کوتاه» و کبری«طولانی»
در حدیثی از امام صادق(ع) آمده است:«لّلقائِمِ غَیبتانِ اِحداهُما طویله و الاُخری قَصیرهُ» : یعنی : قائم دو غیبت دارد یکی طولانی و دیگری کوتاه ، امام صادق(ع) در ادامه این حدیث می فرمایند:« در غیبت کوتاه جایگاه آن حضرت را شیعیان خاص او می دانند و در غیبت دوم که طولانی است از جایگاه او کسی خبر ندارد و به جز خواص از یاران دینی او»
و همچنین در حدیث دیگری از امام صادق(ع) چنین آمده است:«یکی از غیبتها آنقدر طولانی می شود که بعضی می گویند او مرده است».
غیبت صغری
امام مهدی(عج) هنگام وفات پدرش امام حسن عسگری(ع) یعنی سال 260 هجری قمری 5 ساله بود که از دیده ها پنهان شد و این غیبت تا سال 329 هجری قمری ادامه پیدا کرد که به آن غیبت صغری می گویند. در این زمان اکثر مردم از ملاقات امامشان محروم بودند و عده معدودی که نایب او نامیده می شوند با او در تماس بودند و مشکلات مردم را از طریق امام حل می کردند. تقاضای کتبی مردم توسط خود امام پاسخ داده می شد که اصطلاحاً به آن توقیع می گویند. طبق تاریخ یکه نقل شد غیبت صغری 69 سال به طول انجامید و نایبان خاص امام در این زمان چهار نفر بودند که آنها را نواب اربعه می گفتند و به عنوان رابط امام با مردم انجام وظیفه می کردند.
عثمان بن سعید عمری: وی اولین نایب خاص امام زمان بوده است در روایت است که او در سن یازده سالگی در خدمت امام هادی(ع) بوده و از افراد مورد اطمینان و امین بوده است بعد از شهادت امام هادی(ع) و انتقال امامت به امام حسن عسگری(ع) عثمان بن سعید هم در جرگه اصحاب وفادار آن حضرت در می آید. بعد از شهادت امام حسن عسگری(ع) و آغاز امامت حضرت مهدی(عج) و شروع دوران غیبت صغری این افتخار را پیدا کرد که به عنوان اولین نایب امام (عج) برگزیده شد مدت نیابت عثمان بن سعید به طور دقیق مشخص نمی باشد ولی آنچه مسلم است همانطور که ذکر گردید حیات سه امام عزیز شیعیان را درک کرده است.
نواب اربعه و مشخصات آنان: همانطور که گفتیم نواب اربعه امام زمان (عج) چهار نفر بودند که به اختصار هر یک را معرفی می کنیم:
محمد بن عثمان: او دومین نایب خاص امام زمان (عج) بوده است محمد به عثمان بن سعید «نایب اول» می باشد بعد از وفات عثمان بن سعید نامه ای از طرف امام زمان به محمد بن عثمان رسید که مضمون آن چنین است:«بدرستیکه ما از خداییم و بازگشت ما به سوی اوست. پدر تو سعادتمند زندگی کرد و در حالیکه پسندیده بود وفات یافت . خداوند او را رحمت کند و با اولیائ و سادات علیهم السلام محشور گرداند. پدر تو کسی بود که همیشه در امر ائمه اطهار و امور دین و آنچه که مورد تقرب او بسوی خدای بزرگ بود تلاش می کرد. اکنون تو و ما مصیبت زده ایم. خداوند اجر تو را زیاد کرده و صبر نیکو در مصیبت او به عطا نماید از کمال سعادت پدر این بود که مثل تو فرزندی را خداوند به او عطا فرمود تا قائم مقام او باشی و برای او طلب آمرزش کنی. از خداوند می خواهم که تو را یاری فرماید و توفیق به تو عطا نموده و تو را حافظ و نگهبان باشد و در نامه ی دیگری که از طرف امام زمان انشاء شده است آمده است خداوند پسر«عثمان بن سعید» را حفظ کند او در زمان پدرش نیز مورد اعتماد ما بود پسرش نزد ما مانند خود اوست و در جای وی نشسته است آنچه از ما بگوید گفته ماست و به فرمان ما عمل می کند» . به این ترتیب محمد بن عثمان به عنوان دومین نایب خاص امام زمان(عج) انتخاب گردید و از سال 266 تا سال 305 هجری قمری تقریباً مدت 40 سال نیابتش به طول کشید.
حسین بن روح نوبختی: وقتی محمد بن عثمان عروج خود به ملکوت را احساس کرد با اجازه و اشاره امام زمان (عج) حسین بن روح نوبختی را پس از خود به عنوان سومین نایب خاص حضرت مهدی(عج) معرفی کرد. ام کلثوم دختر محمد بن عثمان نقل می کند:« حسین بن روح نوبختی چند سال قبل از فوت پدرش وکیل او بوده است و در امور او نظارت داشت و اسرار دین را از محمد بن عثمان به شیعه می رساند و از افراد مورداطیمنان به شمار می رفته است.