فرهنگ كسب ‌و كار در كشور ايتاليا

* آمار كلي كشور ايتاليا
مساحت: 301338 كيلومتر مربع (رتبه 71 در ميان كشورهاي جهان)
جمعيت: 60 ميليون و 500 هزار نفر (رتبه 23 در ميان كشورهاي جهان)
تراكم جمعيت: 200 نفر در كيلومتر مربع (رتبه 54 در ميان كشورهاي جهان)
اميد به زندگي: مردان 77 سال – زنان 84 سال
درصد افراد باسواد: 98 درصد
ميزان طلاق در 1000 نفر: 8/0 نفر.

* آمار اقتصادي
واحد پول: يورو
توليد ناخالص ملي: 2118 ميليارد دلار – سرانه 35435 دلار
اشتغال: كشاورزي 5 درصد – صنعت 32 درصد – خدمات 63 درصد – بيكاري 9 درصد
صادرات عمده: پارچه و منسوجات – انواع كفپوش – ماشين‌آلات صنعتي – مواد شيميايي- خوراكي و آشاميدني و تنباكو
مقاصد صادرات: آلمان 14 درصد – فرانسه 13 درصد – آمريكا 8 درصد – انگلستان 7 درصد – اسپانيا 7 درصد – ساير كشورهاي اتحاديه اروپا 25 درصد
ميزان صادرات به جهان: 1/566 ميليارد دلار
واردات عمده: محصولات مهندسي – وسايل حمل و نقل –
حامل‌هاي انرژي – مواد غذايي و معدني
منابع واردات: آلمان 18 درصد – فرانسه 11 درصد – هلند 6 درصد – انگلستان 5 درصد – آمريكا 4 درصد – ساير كشورهاي اتحاديه اروپا 24 درصد.
ميزان واردات از جهان: 8/566 ميليارد دلار
كشور ايتاليا يكي از كشورهاي اروپايي است كه در بسياري موارد بي‌شباهت به ايران نيست. اين كشور همان‌قدر در هنر و ادبيات غرب تاثيرگذار بوده است كه ايرانيان در فرهنگ شرق. جز شباهت‌هاي فرهنگي، روانشناسي اجتماعي هر دو كشور ويژگي‌هايي مشابه هم را نشان مي‌دهد.
از نظر سنت ساختار بهره‌وري، ايتاليا به داشتن تعداد زيادي شركت كوچك معروف است. با توجه به طبيعت محصول، شركت‌هاي كوچك ايتاليايي روي بخش‌هاي قديمي ‌متمركز و سطح تكنولوژي آنها در حد متوسط است.
كشور ايتاليا يكي از نمونه‌هاي بارز شناخته شده جهاني در عرصه حفاظت از ميراث معنوي است. ايتاليا با وجود وفور ميراث معنوي ملموس و آثار فاخر هنري و معماري در يكي از سرزمين‌هاي تاريخي جهان، توجه به بازشناسي ميراث معنوي ناملموس را به عنوان پشتوانه و پس زمينه پاسداري از ميراث فرهنگي و هنري ملموس در دستور كار برنامه‌ريزي و مديريت فرهنگي كشور قرار داده است.
ايتاليا داراي يكي از گنجينه‌هاي بسيار عظيم فرهنگي است كه حفاظت از آن پايه برنامه فرهنگي در اين كشور است. ايتاليا برنامه مديريت فرهنگي را بر اساس حفاظت از منظومه گنجينه‌هاي فرهنگي و خوشه‌هاي ميراث ملموس و ناملموس فرهنگي قرار داده است و آن را مجموعه اقدامات منظم و برنامه‌ريزي شده‌اي مي‌داند كه گنجينه‌هاي موجود را در خوشه‌ها و صورت‌بندي‌هاي مرتبط با يكديگر، براي دستيابي به اهداف كشور قرار مي‌دهد.

*فرهنگ كسب و كار در ايتاليا
در اين هفته كه به بررسي مجزاي كشور ايتاليا اختصاص داده شده است، اطلاعات جامعي پيرامون فرهنگ تجاري و فضاي كسب و كار اين كشور ارائه مي‌شود كه مي‌تواند ياريگر شما در تعامل موثرتر با مشتريان و شركاي ايتاليايي باشد. هرچند هر كدام از زيررده‌ها بر يك زمينه خاص در فرهنگ كسب و كار در ايتاليا تمركز دارد، پيشنهاد مي‌شود اين بخش‌ها به ترتيب چاپ مورد بررسي قرار گيرند.
ممكن است پس از مطالعه اين بخش پيرامون فرهنگ كسب و كار ايتاليا، به مطالعه فرهنگ تجاري ساير كشورهايي كه با آنها سر و كار داريد، احساس نياز كنيد. در آينده نزديك اين كشورها نيز مورد بررسي قرار خواهند گرفت.
ايتاليايي‌ها به خانواده دوستي در جهان شهره‌اند و مي‌توان گفت‌اين رويكرد رابطه محور، به دنياي تجارت نيز كشيده شده است.
در واقع اگر بگوييم در هيچ كشور اروپايي (احتمالا‌ به جز اسپانيا) به‌اندازه‌ايتاليا كسب و كارهاي خانوادگي كوچك تا متوسط وجود ندارد، سخني به گزاف نگفته‌ايم. ‌اين بدان معنا نيست كه همه بنگاه‌ها با باندبازي خانوادگي و رابطه بازي‌هاي قديمي‌اداره مي‌شوند؛ اما هنوز قرائن حاكي از تفوق فرهنگ تجاري مبتني بر مجموعه‌اي از ارتباطات و احساسات محكم در‌ايتاليا است.
بنابراين، با وجودي كه شركت‌هاي‌ايتاليايي به سمت و سوي يك رويكرد سلسله مراتبي منظم سوق مي‌يابند؛ چارت سازماني لزوما‌ گوياي عملكرد واقعي و جزئيات انجام امور در سازمان نيست.
در واقعيت، ساختار سازمان از شبكه‌اي از روابط تشكيل مي‌شود كه در تمام اجزاي سازمان نفوذ مي‌كنند، چنان كه حتي گزارش‌هاي رسمي‌ سازماني نيز جايگاه ويژه‌اي را براي پيوندهاي ناملموس، اما مستحكم احترام و وفاداري شخصي در نظر مي‌گيرند.
عناوين شغلي هميشه بيانگر جايگاه، نفوذ و ميزان قدرت در اختيار شخص نيستند؛ بلكه‌اين پارامترها بيشتر براساس‌ اين كه «چه كسي را مي‌شناسيد» يا ‌اين كه «رابط شما در زنجيره چه كسي است» مي‌باشد.
علاوه بر پيچيدگي‌هاي ذكر شده، عواملي چون قرابت‌هاي ديرپاي سياسي و تعصبات ناحيه‌اي نيز بر تمام ساختارهاي تجاري‌ ايتاليا (كشوري با سطح قابل ملاحظه صنايع ملي، در قياس با ساير كشورهاي اتحاديه اروپا) سايه مي‌افكنند.
يك اثر جانبي ‌اين رويكرد خانواده گرايي و عشق زيست بوم، ‌اين است ‌ايتاليا كه يكي از ساكن‌ترين جمعيت‌هاي مديريتي را در بين تمام كشورهاي صنعتي دارد و ‌اين مي‌تواند منجر به بروز مشكلاتي براي شركت‌هاي سرمايه گذاري خارجي، در امر تعديل و بهينه سازي دفاترشان (فرضا‌ بين رم و ميلان) گردد.

* ساختار‌هاي فضاي كسب و كار در ‌ايتاليا
همان‌گونه كه پيش‌تر اشاره شد،‌ايتاليا به داشتن تعداد قابل توجهي شركت‌هاي كوچك تا متوسط كه به صورت خانوادگي اداره مي‌شوند به خود مي‌بالد، اما هنوز بسياري شركت‌هاي بزرگ (نظير فيات، بنتون و…) نيز هر يك عمدتا‌ متعلق به خاندان خاصي هستند.
در واقع به دليل فقدان تاريخي سرمايه‌گذاري‌هاي توام با ريسك در ‌ايتاليا، بسياري از سازمان‌ها با اتكاي صرف به سرمايه‌هاي خانوادگي آغاز به كار كرده و از سود حاصله نيز فقط به عنوان سرمايه ورودي براي سازمان خود بهره‌برداري كرده‌اند.
در چنين فضاي متكي بر ثروت‌هاي خانداني، اصلا‌ جاي شگفتي نيست كه خانواده‌ها خواستار حفظ تدابير كنترلي در اعتلاي درجه خود باشند.
در راستاي همين فضاي آكنده از رسوم خانوادگي، سيستم مديريت در‌ ايتاليا به گونه‌اي شديدا‌ سلسله مراتبي تكامل يافته است كه در آن اگر هم تصميمات مهم از بالا اتخاذ نشده باشند، در بسياري موارد از رده‌هاي مياني مديريت به رده‌هاي عالي تحميل مي‌شوند.
ممكن است وقت زيادي صرف به توافق رسيدن با يك مدير ‌ايتاليايي عالي‌رتبه شود؛ تا ‌اينكه در مرحله بعد مشخص شود كه تصميمات را اشخاصي اتخاذ مي‌كنند كه تاكنون نامي‌ هم از ‌ايشان برده نشده بود.
بنابراين در ‌ايتاليا، زمان مفيدي كه در مراحل اوليه كار با يك شركت، صرف يافتن تصميم گيرنده واقعي (و نه شخصي كه روي كاغذ در مقام تصميم‌گيري قرار دارد) مي‌شود، نسبت به ساير كشورهاي اروپايي بيشتر است.

*سبك‌هاي ارتباطي‌ايتاليايي‌ها
ايتاليايي‌ها زياد صحبت مي‌كنند. در ارتباطات موثر، آكنده از پرگويي و چرب زباني هستند. براي انتقال نكاتي كه شما را تحت تاثير قرار داده‌اند، لازم است از تمام نيروي شيوه‌هاي بلاغي-كلامي‌براي اثرگذاري بر مخاطب استفاده كنيد.
مناظره فضايي احساسي دارد و براي تاكيد بر نكات كليدي مي‌بايست به گرايش‌هاي احساسي متوسل شد. موجزگويي، كم حرفي يا گوشه‌گيري در محيط كسب و كار، نه به عنوان نشانه‌اي از حرفه‌اي گري كه به عنوان نمادي از بي‌علاقگي تعبير مي‌شوند. اگر موضوعي نظر شما را جلب كرده يا نظراتي پيرامون مسائل داريد، بي‌محابا احساس خود را بروز دهيد و بيان كنيد.
تلفيق پرگويي و احساسات بي‌پرده‌، معمولا‌ از جانب فرهنگ‌هاي ديگر، با ناشي گري و حتي پرخاشگري اشتباه گرفته مي‌شوند. در حالي كه توانايي استفاده ‌اين چنيني از زبان، يك ابزار كليدي مديريتي است و در فقدان ‌اين قبيل قابليت‌هاي هنرپيشه گونه، ممكن است گارد مدير ضعيف به نظر برسد.
جلسات رسمي ‌در عمر تجاري‌ ايتاليا، نسبت به ‌ايالات متحده يا انگلستان، بسامد كمتري دارند؛ و هنگامي‌هم كه برگزار مي‌شوند، خشك و بيش از حد آكادميك به نظر مي‌رسند. معمولا‌ اطلاعات به شيوه‌هاي غيررسمي‌تر و در جلسات كوچك‌تر در اختيار ديگران قرار مي‌گيرند.
‌ايتاليايي‌ها به اطلاعات شفاهي كه از دوستان و اشخاص معتمد و نزديك دريافت مي‌كنند، بيش از اطلاعات مكتوب ارسالي از نقاط دوردست بها مي‌دهند. در آلمان به محض گفت‌وگو در مورد موضوعي، از شما گزارش مكتوب آن را طلب مي‌كنند؛ اما در ‌ايتاليا بالعكس، به محض دريافت گزارشي مكتوب، خواهان گفت‌وگوي حضوري با شما خواهند شد.

*سبك‌هاي پوششي در‌ايتاليا
‌ايتاليايي‌ها به مد اهميت مي‌دهند؛ و‌اين در شيوه پوشش كاري آنها هويدا است. سبك‌هاي پوششي متنوع هستند: صاحب‌منصبان محافظه‌كار در بخش‌هاي مالي و حقوقي، كت و شلوار بر تن مي‌كنند و كراوات مي‌بندند و افرادي كه در بخش‌هاي صنعتي كار مي‌كنند قدري غيررسمي‌تر مي‌پوشند.
اهميت ظاهر در ‌ايتاليا را هرگز دست‌كم نگيريد. اگر مي‌خواهيد مورد احترام باشيد، لباس مناسب موقعيت را بر تن كنيد. شيك پوشي براي مردان و زنان حائز اهميت است مخصوصا‌ زناني كه به‌ ايتاليا سفر مي‌كنند، از كثرت تعريف و تمجيد‌هايي كه نسبت به ظاهر و پوشش آنان مي‌شود، شگفت‌زده خواهند شد (چنين اظهارنظر‌هايي در‌ ايتاليا خارج از عرف محسوب نمي‌شود.)

* گذران مفيد اوقات فراغت از تجارت در‌ايتاليا
ايتاليايي‌ها پيش از آغاز هر پروژه مهم تجاري، به شناخت كامل و شخصي طرف تجاري احساس نياز مي‌كنند. آشكار است كه اهميت يافتن روابط بين فردي، منجر به وزين‌تر شدن پارامتر تفريحات بين كاري مي‌شود.
معمولا‌ دعوت كننده صورتحساب را مي‌پردازد. مديران تجاري كه به ‌ايتاليا سفر مي‌كنند، در صورت اصرار بر پرداخت صورتحساب، شاهد جر و بحث داغي بين ‌ايتاليايي‌هاي حاضر خواهند بود.
در وعده‌هاي صرف غذا چندان به طرح موضوعات مربوط به داد و ستد تجاري رغبت نشان ندهيد. ممكن است صحبت از مسائل تجاري هم به ميان بيايد، اما غالبا‌‌ اين گفت‌وگو‌ها حول محور‌هاي غيرمالي هستند. موضوعات محبوب براي گپ زدن در حين صرف غذا عبارتند از: غذا، نواحي مختلف‌ايتاليا و خصلت‌هاي مردمانشان و فوتبال.
نهار اصلي‌ترين وعده غذايي به شمار مي‌رود و محتمل‌تر است كه شما براي صرف نهار دعوت شويد. (شام در‌ايتاليا نسبت به بسياري فرهنگ‌ها خيلي دير موقع – حدود ساعت 10 الي 11 شب – صرف مي‌شود.) صرف نهار معمولا‌ طول مي‌كشد و پر زرق و برق و شامل چندين مرحله است: پيش‌غذا سپس سوپ، يك بشقاب ماكاروني يا برنج، يك بشقاب ماهي يا گوشت (كه غذاي اصلي محسوب مي‌شود) و سپس دسر يا پنير. هرچند معمولا‌حدود 15 درصد حق سرويس به صورتحساب افزوده مي‌شود، افزودن انعامي ‌در حدود 10درصد مرسوم است.