ملاحظات تاريخي
كلوويس ازخاندان مرو ونژين(Merovingian’s) نخستين شاه سرزمين فرانكهاست. شاهان اين خاندان از481 تا 751 بر فرانسه حكومت كردند.كارولنژين(Carolingians) دومين خاندان سلطنتي در فرانسه است كه از751 تا 989 بر اين كشور حكومت نمود. از جمله مشهورترين شاهان اين خاندان شارلمان است كه طي سالهاي 768تا814 حكومت نموده و در سال751 عنوان شاه فرانسه را به خود اختصاص داد. كاپه سي ين(Captions) سومين خاندان سلطنتي است كه شاهان آن از 987 تا 1328 حكومت كردند. شارل چهارم آخرين اين خاندان فرزند ذكوري نداشت و حكومت به برادرزادهاش فليپ چهارم لو وا لووا (Le valois) رسيد. در زمان حكومت وي بود كه جنگهاي صد ساله با انگلستان آغاز گرديد. از مشهورترين شاهان اين خاندان از شارل هفتم ميتوان نام برد كه به كمك ژاندارك بر متجاوزين انگليسي غلبه نمود. انتهاي دوره سلطنت وي(1430سال)، پايان جنگهاي صد ساله است.
از خاندان والوا و اهل اورليان ميتوان از لويي دوازدهم نام برد كه به پدر ملت فرانسه شهرت داشت. فرانسواي اول، تخستين شاه از خاندان والوا اهل آنگولم (Angouleme Valois) بود كه همزمان با دوران رنسانس در فرانسه به حكومت رسيد.سپس نوبت به خاندان بوربونها(Bourbons) رسيده و هانري چهارم، لويي سيزدهم، لويي چهاردهم، لويي پانزدهم، و لويي شانزدهم، بين سالهاي 1598 تا 1789 بر فرانسه حكومت مي نمايند. لويي چهاردهم مشهور به لويي كبير71 سال حكومت نموده و در زمان لويي 16، انقلاب كبير فرانسه در 14 ژوئيه 1789 بوقوع پيوست. لويي 16 نيز به همراه ماريآنتوانت در21 ژانويه 1793 به دست انقلابيون كشته شد. طي سال 1789 مجلس شوراي ملي و مؤسسان تشكيل گرديد. در14 ژوئيه1789 زندان باستيل به دست انقلابيون گشوده و زندانيها آزاد شدند. در چهارم اوت همين سال رژيم فئودالي از ميان رفته و اصول دموكراسي جايگزين آن گرديد. در اين اثنا، بيانيه حقوق بشر انتشار يافته، قانون اساسي فرانسه(طي سالهاي1791-1789) تدوين و تأئيد گرديده و سلطنت استبدادي جايش را به سلطنت مشروطه داد. لويي شانزده به وارن گريخته و در20 ژوئن 1791 فرانسه به جنگ بر عليه اتريش مبادرت نموده و شكست ميخورد. موقعيت بسيار بد اقتصادي و اجتماعي سال 1792به سقوط حكومت سلطنتي و كشتار بيرحمانه ماه سپتامبر منجر ميگردد.
مجلس قانونگذاري (1792-1791) جاي خود را به كنوانسيون داده و به تصويب قانون اساسي جديد مبادرت مينمايد. در21 سپتامبر1792، حكومت جمهوري اعلام گرديده و تا سال 1804 به طول مي انجامد. دوران وحشت و ترور بين سالهاي1793 تا 1795 با انقلابيوني همچون روبسير، دانتون، مرات، سن ژوست و مارسو سپري شده و در سال 1795 نوبت به ديركتوار ميرسد كه جايش را به كودتاي1799 داد. در سال هشتم انقلاب ، مجلس مؤسسان به تفويض قدرت به ناپلئون بناپارت بعنوان كنسول اول مبادرت نمود. در اين اثنا، وي در جنگهاي قارهاي شركت نموده و بالاخره در سال 1812 در لشگركشي به روسيه شكست خورده و در سال1814 سقوط نمود. پس از حكومت 100 روزه و شكست در واترلو، ناپلئون براي هميشه از صحنه سياسي فرانسه طرد گرديد. با بازگشت قدرت به خاندان بوربونها، ابتدا لويي هيچدهم به مدت10سال (طي سالهاي1827-1814)، شارل دهم بمدت6 سال (طي سالهاي1830-1824) و لويي فيليپ بمدت 18 سال (طي سالهاي1848-1830) بر فرانسويان حكومت نمودند. انقلاب سال 1848 به جمهوري دوم منتهي گرديده و لويي ناپو ليون بو ناپارت (ناپلئون سوم) درتاريخ10 دسامبر 1848 بعنوان رئيس جمهور انتخاب ميگردد. در سال 1860 ناپوليون سوم، امپراطوري دوم را بوجود ميآورد كه دوران شكوفايي اقتصادي و شروع دوران صنعتي كشور محسوب مي گردد. جنگ با آلمان به شكست فرانسه و از دست دادن استانهاي آلزاس و لورن و سقوط رژيم در سال1870منتهي ميگردد. در سال1871،جمهوري سوم اعلام و آدولف تير بعنوان رئيس جمهور انتخاب ميگردد. نهايتا طي جمهوري چهارم- دولت موقت جمهوري فرانسه (بيانيه الجزيره با پشتيباني متفقين در اكتبر 1944) تشكيلگرديد.
ملاحظات جغرافيايي
كشور فرانسه با 026/547 كيلومتر مربع وسعت (چهل و پنجمين كشور جهان) در نيمكره شمالي (نصفالنهار گرينيچ از قسمت غربي آن عبور ميكند)، غرب قاره اروپا، در كنار درياهاي مديترانه (در جنوب)، مانش (در شمال) و خليج بيسكاي و اقيانوس اطلس در غرب و در همسايگي كشورهاي آندورا و اسپانيا در جنوبغربي، ايتاليا، سوئيس و آلمان غربي در شرق و بلژيك و لوكزامبورگ در شمالشرقي واقع شده و در شمال (از طريق كانال مانش) فاصله كمي تا جزيره انگلستان دارد. فرانسه كشوري نيمه كوهستاني است و رشته كوههاي مهم آن (آلپ، گرانكوه مركزي(ماسيف سانترال)، پيرنه، ووژ و ژورا) عمدتا در نواحي جنوبي، مركزي و شرقي كشور واقع شدهاند. جلگههاي اين كشور از وسعت فراواني به ويژه در كنارهها و اطراف رودهاي بزرگ برخوردار مي باشند. جنگلها در فرانسه بخصوص در نواحي شرقي از وسعت فراواني برخوردار مي باشند.
آب و هواي نواحي شمالي و غربي كشور، معتدل و مرطوب، در نواحي شرقي معتدل كوهستاني و در نواحي جنوبي مديترانهاي و روي هم رفته نسبتا پرباران است. بلندترين نقطه كشور قله مونبلان با 810،4 متر ارتفاع و جزيره كرس (682،8 كيلومتر مربع) وسيعترين جزيره آن است.
از جمله رودهاي طويل كشور مي توان به لوار (110/1 كيلومتر)، رن (813)، سن (776)، گارون (575)، دوردون (490)، سون (480) و دو (430 كيلومتر) اشاره نمود.
ملاحظات سياسي
حكومت اين كشور جمهوري است.قوه مقننه از دو مجلس قانونگذاري (مجلس ملي با 491 نماينده) كه به واسطه انتخابات عمومي براي مدت 5 سال انتخاب شده و (مجلس سنا با 295 نماينده) كه براي مدت 9 سال انتخاب مي شوند،متشكل مي گردد.اعضاي مجالس فوق به صورت غيرمستقيم و توسط نمايندگان مجلس ملي، شوراي عمومي ايالات و شوراي شهرداريها انتخاب ميشوند. مجلس ملي ميتواند با مشورت نخست وزير توسط رئيس جمهور منحل گردد. قانون اساسي فعلي كشور در سال 1958 تهيه شده است.بر اساس آخرين تقسيمات كشور فرانسه از 96 ولايت (يا دپارتمان) تشكيل گرديده كه زير نظر دولت مركزي اداره شده و تحت نظارت شوراي انتخابي محلي فعاليت مي نمايند. هر ناحيه به كانتونها و بخشهايي تقسيم شده و هر بخش از شوراي شهر و شهردار خاص خود برخوردار مي باشد.فعاليت احزاب در فرانسه آزاد است. از جمله مهمترين احزاب كشور فرانسه مي توان به احزاب سوسياليست، مجمع جمهوريخواهان (گليستها)، كمونيست، اتحاد دموكراتيك فرانسه و حزب راديكال اشاره نمود.
روز ملي فرانسه، چهاردهم جولاي است. اين كشور در سال 1945 به عضويت سازمان ملل درآمده و علاوه بر آن در سازمانهاي پيمان آتلانتيك شمالي (ناتو)،اتحاديه اروپاي غربي (وئو)- شوراي اروپا- جامعه اروپا- شوراي همكاريهاي گمركي(سيسيدي)، كميسيون اقتصادي سازمان ملل متحد در آفريقا( اكا)،كميسيون اقتصادي سازمان ملل متحد در اروپا( اسه)، سيستم پولي اروپا( امس)، فائو،موافقتنامه عمومي تعرفه و تجارت( گات)،آژانس بين المللي انرژي اتمي(يااآ)، بانك جهاني، سازمان بين المللي هواپيمايي كشوري( ايكائو)، بنگاه مالي بين المللي (ايفك)، سازمان بين المللي كار(ايلو)،سازمان مشورتي دريايي بين دول (ايمكو)،صندوق بين المللي پول( ايمف)، اتحاديه بين المللي مخابرت از راه دور( ايتو)،سازمان همكاريهاي اقتصادي و توسعه( اواسيدي)،سازمان علمي، فرهنگي و تربيتي ملل متحد(يونسكو)، اتحاديه جهاني پست(يوپو)و سازمان جهاني بهداشت( هو) نيز عضويت دارد.
ملاحظات اقتصادي
از جمله مهمترين صنايع كشور مي توان به صنايع فلزكاري، ماشينآلات، شيميايي، وسائط نقليه، مواد غذايي و مشروبات، منسوجات و البسه، هواپيماسازي، كشتيسازي، پتروشيمي، الكتريكي، اتمي و جنگافزار اشاره نمود.گندم، جو، سيبزميني، چغندرقند، سيب، ذرت، برنج، انگور، ماهي، گاو و خوك نيز مهمترين محصولات كشاورزي و دامپروري كشور را تشكيل مي دهند.
سرانه زمين مزروعي براي هر نفر بالغ بر32/0هكتار ميباشد. توليد ساليانه گوشت گاو 400/1 هزار تن، گوشت خوك 500/1 هزار تن، گوشت گوسفند900/154 تن و 806 هزار تن صيد ماهي ميباشد. توليد ساليانه نيروي الكتريسيته نيز معادل 1/241 ميليارد كيلووات ساعت است.
مهمترين معادن كشور نيز آهن، بوكسيت، پتاس، زغال سنگ، نيكل، نمك، نفت، گازطبيعي، سولفور، موادخام ساختماني، روي و سرب، فسفات، پيريت و اورانيوم مي باشد.ذخاير زيرزميني نفت فرانسه نيز بر50ميليون بشكه بالغ مي گردد.
نيروي كار كشور بالغ بر500/20 هزارنفر است كه 36% آن در صنايع و ساختمان، 10% در بخش كشاورزي، ماهيگيري و جنگلداري و 54% در بازرگاني و تجارت مشغول به فعاليت مي باشند. واحد پول فرانسه، فرانك (FF) معادل100 سانتيم و 95/4 واحد آن معادل يك دلار است.
نرخ توليد ناخالص ملي طي سال 1979 بر461ميليارد دلار بالغ گرديد (درآمد سرانه 619،8 دلار) كه 38% آن از صنايع و ساختمان، 5% از كشاورزي و ماهيگيري و 57% از محل تجارت و خدمات حاصل مي گردد. هزينههاي ساليانه نظامي كشور نيز بر9/3% و هزينههاي آموزشي و پرورشي بر8/5% توليد ناخالص ملي كشور بالغ مي گردد.. نرخ سالانه رشد توليد ناخالص ملي نيز1/3% است. عمده واردات فرانسه بر محصولاتي نظير ماشينآلات، موادغذايي، نفت، مواد شيميايي، پولاد، مواد غيرفلزي و وسائط حمل و نقل مشتمل مي گردد كه عمدتا از كشورهاي آلمان غربي (8/18%)، بلژيك (4/9%)، ايتاليا (7/8%) و امريكا (5/7%) وارد مي گردد. ميزان صادرات اين كشور نيز بر2/79 ميليارد دلار بالغ مي گردد كه بيشتر بر ماشينآلات، مواد شيميايي، فولاد، اتومبيل، فلزات، پارچه، دارو، حبوبات، هواپيما و اسلحه مشتمل گرديده و اكثرا به كشورهاي آلمانغربي (3/16%)، بلژيك (10%)، ايتاليا (5/9%) و انگلستان (4/6%) صادر ميگردد.
دركشور فرانسه بالغ بر840 هزاركيلومتر راه آسفالته و بزرگراه وجود دارد. طول راهآهن مورد استفاده نيز بالغ بر 555،42 كيلومتر بوده و ارتباطات هوايي بينالمللي اين كشور توسط شركتهاي هواپيمايي ايرفرانس، (UTA) و پروازهاي داخلي توسط اير- اينتر صورت مي پذيرد. سالانه بالغ بر 840/26 هزار توريست از اين كشور ديدن ميكنند.
جمعيت
طبق آمار بدست آمده طي سال1999، جمعيت كشور بر8/58 ميليون نفر بالغ مي گردد كه از اين جهت شانزدهمين كشور جهان مي باشد. تراكم جمعيتي كشور نيز 7/101 نفر در كيلومتر مربع ميباشد. 75% مردم كشور ساكن شهرها بوده و پرجمعيتترين شهر كشور(شهرپاريس)، حدود3/4% جمعيت كشور را در خود جاي داده است. از لحاظ توزيع سني، 7/23% جمعيت به افراد كمتر از14 سال، 6/57% به افراد 15 تا 59 سال و 7/18% جمعيت نيز به افراد بالاتر از 60 سال تعلق دارد. متوسط عمر مردان 2/69 و زنان 2/77 سال است. نرخ تولد 14در هزار، ميزان مرگ و مير 10 در هزار و رشد جمعيت33/0% است. ميزان مرگ و مير كودكان نيز 4/11 نفر درهر هزار نوزاد ميباشد. بالغ بر10 درصد جمعيت كاري كشور(3/3 ميليون نفر) بيكار مي باشند.نژاد مردم كشور فرانسه عمدتا سفيد و از تيرههاي آلپي، مديترانهاي و نورديك مي باشد. بالغ بر90% مردم اين كشور،كاتوليك، 2% پروتستان، 1% مسلمان و 1% نيزيهودي مي باشند. زبان رايج و رسمي كشور، فرانسوي است كه به خط لاتين به نگارش در مي آيد.پايتخت كشور شهر پاريس و پرجمعيتترين شهرهاي كشور نيز مارسي، ليون،تولوز، نيس، نانت، استراسبورگ، بردو، سنتاتين، لوهاور، روآن، تولون، ريمس، ليل، گرنوبل، و برست مي باشد.
جمعيت خارجي
جمعيت خارجي كشور فرانسه بر3/6 ميليون نفر(8% كل جمعيت) بالغ مي گردد كه از اين تعداد 6 مليت پرتغالي، الجزايري، مراكشي، ايتاليائي، اسپانيولي و تونسي بالغ بر70% جمعيت خارجي را تشكيل مي دهند. 2ميليون نفر از جمعيت فوق، 9% از جمعيت فعال كشور را تشكيل ميدهند، در زمره كارگران مهاجر محسوب مي گردند.
ملاحظات علمي
تعداد 15 ميليون دانش آموز( بالغ بر يك چهارم جمعيت كشور) در نظام آموزشي و تنها بالغ بر 2 ميليون دانشجو در مراكز آموزش عالي كشور به تحصيل مبادرت مينمايند.
درحال حاضر كشور فرانسه از تعداد 26 ميليون نيروي كار برخوردار ميباشد كه بالغ بر2 ميليون نفر از آنان بي كار ميباشند و اين درحالي است كه نرخ بيكاري اخيراً تا 9% كاهش يافته است.6% از نيروي كار كشور( بالغ بر5/1ميليون شاغل) من جمله1 ميليون كادر و مدير داخلي تحت تعليم و آموزش قرار دارند.