کارآفرينی سازمانی

تعريف کارآفرينی سازمانی :
کارآفرينی سازمانی پروسه ای است که از طريق آن سازمانها متوجه فرصتها می شوند و عوامل توليد را با طرز خلاقانه ای جهت ايجاد ارزش اضافه سروسامان می دهد .

سازمان کارآفرين :
سازمان کارآفرين سازمانی است که بدون در نظر گرفتن منابع موجود و تحت کنترل فرصتها را پيگيری می کند .

مشخصات عمومی سازمانهای کارآفرين :
1. اغلب روی شايستگيها و صلاحيتهای خود عمل می کنند .
2. بجای اينکه خود را کنترل و حفظ کنند بيشتر امکانات و توجه خود را متمرکز بر چيزهايي می کنند که تا بحال با آن آشنا نشده اند مانند تحقيق و توسعه .
3. خود را با استانداردهای قبلی نمی سنجد بلکه با دورنماهای آينده و اينکه چقدر تا آن فاصله دارند می سنجند .
4. گذشته را مانعی برای آينده در خدمت نمی گيرند و همواره آماده متمايل و قادر هستند که خود را با تغييرات محيط خارجی وفق دهند .
5. بيشتر به فرصتها توجه دارند تا تهديدات .

اهم ويژگيهای سازمان کارآفرين :

الف : فرهنگ سازمانی :
فرهنگ سازمانی به معنای مجموعه ای از ارزشها , باورها , درک و استنباط و شيوه های تفکر و انديشيدن است که اعضای سازمان در آنها وجوه مشترک دارند .
فرهنگ سازمانی با همه کارهايي که در سازمان می شود در تماس است و در آنها نفوذ دارد . و اولين مرحله پيشبرد فعاليتهای کارآفرينانه سازمان است . سازمانهای کارآفرين از فرهنگی برخوردار هستند که همه افراد آن با اينکه سليقه ها , نيازها , ويژگيها و ايدئولوژی متفاوتی دارند نسبت به سازمان برداشت واحدی دارند .

مشخصات فرهنگ سازمانهای کارآفرين :
1. ريسک , تغيير پذيری , نوآوری و ايده های جديد در همه ستوه زندگی حمايت می شود .
2. کليه کارکنان از اينکه کارشان به انجام رسالت اصلی سازمان کمک می کند احساس رضايت , ارزش و متخصص بودن می کند
3. اخلاق , درستی , صداقت , امانتداری و اعتماد بين کارکنان تقويت می شود .
4. کارکنان را بعنوان با ارزشترين منبع تلقی می کنند .
5. احترام زياد توام با قدردانی به جان فشانيها , شوق و هيجانات افراد مورد توجه است .
6. کار دارای فرح و نشاط بالايي است .
7. انتخاب رهبر از همه ستوه سازمانی امکان دارد .
8. همه کارهای سازمان برای کارکنان و مشتريان با معنا و دارای ارزش می باشد .
9. تلقی آنست که : اگر کارها خوب انجام می شود پس بهتر از آن هم می تواند انجام شود .
10. محيط دارای ويژگی با کنترل توام با آزادی عمل می باشد .( اثر بخشی و کارآئي ) .

تفاوتهای گروه کاری در سازمانهای منشی با کار گروهی در سازمان کارآفرين :
بطور کلی می توان گفت در سازمانهای منسی مورد توجه قرار می گيرد گروه های کاری است که به کارهای گروهی در سازمانهای کارآفرين بسيار متفاوت است .

گروه کاری:
يک نفر مسئول و جواب گوی گروه است
کارها بر اساس افراد است
بعضی از افراد فکر می کنند و برخی عمل افراد مجبورند در گروه شرکت کنند
کارها تقسيم می شوند
افراد را رئيس ارزيابی می کند

کار گروهی:
کارگروهی مسئوليت جمعی است و همه جوابگو هستند
کارها متکی بر تعهدات است
همه اعضاء هم فکر می کنند و هم کار (عمل ) افراد می توانند
عضويت گروه را تائيد يا رد کنند
وظايف بين افراد قابل تعويض است
افراد به اين وسيله از همديگر چيزی ياد می گيرند
ارزيابی اعضاء را ساير اعضاء ( هم تايان ) انجاممی دهند

ب : هدف ها و استراتژيک ها :
1.       بازار گرائي .
2.       برون گرائي و سازگاری با محيط .
3.       فرصت گرائي .
4.       دارايي , بيانيه ای , ماموريت ( آرمان مشترک , مدون , واضح , منصف , آينده نگر , مشتری گرا , تعيين و نوآور می باشد . )

ج : ساختار :
سازمانهای کارآفرين دارای ساختار ارگانيک ( گويا ) می باشند و با سازمانهای دارای ساختار بروکراتيک (ايستاتيک يا ايستا ) کاملاً متفاوت می باشند .

مشخصات ساختار ارگانيک در مقابل ساختار بروکراتيک :
1.       غير متمرکز بودن .
2.       غير رسمی بودن .
3.       عمودی و افقی بودن ارتباط .
4.       در انحصار نبودن اطلاعات .
5.       گروهی بودن کارها .
6.       کنترل سهل گير و غير رسمی .
7.       داشتن قابليت انعطاف با تاکيد بر ايده های نو .
8.       دارای کارکنان توانمند .

د : نگرش مديريت :
·       قدر دانی از افراد ريسک پذير .
·       قدردانی از افراد دارای ايده .
·       تحمل انحراف از مقررات مربوط به کارکنان .
·       متولی شدن کارهای کارآفرينانه , کارهای جديد و نو که سازمان به آن برسد را قبول می کنند .
·       حمايتهای مالی متنوع از افراد کارآفرين .
·       حمايت از طرحهای کوچک آزمايشی .
·       به کارگيری ايده های جديد کارکنان .
·       تغذيه مالی در شروع حرکتهای نو .
·       قدرت بالای تصميم گيری .

هــ : سيستم ها :

1 : سيستم ارزيابی و تشويق :
·         هدفمند و دارای بازخورد .
·         مشارکت افراد در اجرا و نظارت سيستم پاداش .
·         تاکيد و تشويق بر تاسيس شرکتهای مستقل تحت پوشش و واحدهای خود گردان .
·         تشويق ارزشهای درون ذاتی نظير احساس لياقت , احترام , تعلق ,استقلال و … .
·         تشويقهای مناسب , کافی و عادلانه و به موقع در مسايلی نظير , ريسک پذيری , نوآوری , شکستهای باور و موفقيتها .
·         عملکرد افراد بطور منظم , مستمر و بلند مدت ارزيابی می شود .
·         دارای معيارهای روشن و شفاف .

2 : سيستم پيشنهادات
·         پاسخگويي سريع به پيشنهادات رسيده .
·         آگاهی افراد از معيارهای ارزيابی ايده های نو و خلاق .
·         پذيرش ايده های جديد ناقص , طراحی نشده و بدون نقشه قبلی همراه با تخصيص بودجه .

3 : سيستم آموزش :
تلاشهای آموزشی جهت بالا رفتن روحيه کارآفرينی در افراد و يادگيری گروهی از قبيل , آموزش شناخت خلاقيت و موانع آن , کارگاهای يورش فکری , ميدان مشق مديریت و نظاير آن همواره مورد نظر    می باشد .

4 : سيستم تحقيق و توسعه :
·         وجود تعادل بين انواع تحقيقات .
·         ارتباط نزديک و مستمر واحد تحقيقات و توسعه با مشتريان , تحقيقات بازار , کارآفرينان و ساير واحدها .
·         بالا بودن هزينه های تحقيق و توسعه , نسبت به رقبا .

5 : سيستم حاکميت و مالکيت :
* تعداد مديران موظف در هيات مديره بيشتر از اعضاء غير موظف می باشد .
* مديران موظف و غير موظف در هيات مديره از مالکيت بالايي برخوردارند .
* وجود سهامداران قوی و اصلی در هيات مديره .

6 : سيستم مالی :
* امکان دسترسی به منابع به خصوص برای طرحهای جديد و واحد تحقيق و توسعه وجود دارد .
* پروسه تخصيص بودجه سريع و آسان است .
* از سرمايه گذاران سازمانی با اهداف بلند مدت استفاده می شود

تاثيرات اقتصادی و اجتماعی کارآفرينی :

1.کارآفرينی موجب اشتغال می شود .
·     ايجاد شغل جديد توسط کارآفرينان نياز به استخدام و بکارگيری کارمندان جديد را موجب می گردد هر جامعه خواستار اشتغال تمامی افراد شايسته و نيروهای کار خود می باشد اشتغال افراد در يک جامعه امکان تامين نيازهای خانواده آنها را از نظر تغذيه , مسکن , بهداشت , درمان و تحصيل فراهم می آورد .

2.کارآفرينی کيفيت زندگی را بهبود می بخشد .
·     کارآفرينان همواره در حال ابداع و توسعه کالاها و خدمات جديد می باشند . اين گونه تلاشهای بديع موجب توليد ماشين آلات بهتر و سيستمهای توليدی موثرتر و بهبود دائمی استانداردهای زندگی می شود .
بالا رفتن سطح محصولات جديد و انجام خدمات مورد نياز زندگی را راحتر و ساده تر می کند و در نهايت موجب افزايش و بهبود کيفيت زندگی می شود .

3.کارآفرينی موجب توزيع متناسب درآمد و کاهش اضطرابهای اجتماعی می شود .
·         کارآفرينان همواره در حال جستجو و ايجاد مواد اوليه لازم برای توليد خدمات و کالاها هستند .
کارآفرينی در مقياس وسيع جامعه از رشد بی رويه يک گروه مرفه و ثروتمند تر شدن آنها جلوگيری می کند و موجب تعادل شرايط توزيع در جامعه می شود . وقتی درآمد بطور متناسب توزيع شود کارآفرينی شکوفا می گردد توزيع متناسب درآمد به معنای کاهش و در نهايت ريشه کنی فقر و حل مشکلات اجتماعی می باشد .

4.كار آفريني موجبق بهره برداري از منابع و فعال شدن آنها براي بهره برداري عظيم ملي مي شود.
اگر از منابع بخوبي استفاده شود كشور از نظر اقتصادي سريعتر رشد مي يابد زيرا براي مثال ايجاد يك كارخانه ذوب آهن نه تنها موجب بهره برداري از مواد اوليه براي تغذيه صنايع محلي مي شود بلكه باعث ايجاد درآمد ارزي و صرفه جوئي در وقت براي كشور و عدم نياز به واردات مي گردد .

5 .كارآفريني موجب سود اجتماعي از طريق دولت مي شود .
با درآمدهايي كه دولت از طريق ماليات ، حقوق گمركي و واگذاري پروانه كار به كارآفرينان كسب مي كند در پروژه هاي مختلف مانند ساختن جاده ها ، پلها ، سرويسها و تسهيلات پزشكي و آموزشي ، حفظ صلح و آرامش و ديگر مواد مورد نياز جامعه سرمايه گذاري مي كند .

خلاقيت و نوآوري :
خلاقيت به معناي توانايي تركيب ، ايده ها در يك روش منحصر به فرد مي باشد .
بعبارت ديگر خلاقيت عبارتست از توليد ايده ها ، ره يافتها و مفاهيم اصلي و جديدي كه از رفتار انطباق پذير برخوردار باشد .

فرآيند خلاقيت :
ايجاد و پرورش خلاقيت داراي مراحلي بشرح زير است .

1.    حقيقت يابي :
حقيقت يابي از دوقسمت تشكيل شده است .
الف : تعريف مساله نه فرمولي كردن يك مساله بسيار اساسي تر از حل آن است . در ابتداء بايد يك مساله را بصورت يك سوال كاملاً روشن در آوريم .
جان ديوئي معتقد است مساله اي كه خوب تعريف شده باشد 50 درصد آن حل شده است .

ب : آماده سازي اين مرحله مستلزم جمع آوري ، طبقه بندي ، تجزيه و تحليل داده هاي مربوط به مساله است و نياز به دو دانش دارد يك دانشي كه قبلاً وجود داشته و ما جمع آوري و ذخيره كرده ايم و ديگر دانشي كه جديداً جمع آوري مي كنيم و با مساله خلاق ما ارتباط دارد .

2. ايده يابي :
ايده يابي از دوقسمت تشكيل شده است .
الف : ايده سازي كه عبارتست از تدبير ايده هاي موقت بعنوان سر نخهاي ممكن .
ب : ايده پروري كه عبارتست از انتخاب بين ايده هاي حاصله ، افزودن ايده هاي ديگر و به جريان انداختن از طريق تركيب ، تغيير و … .

3. راه حل يابي :
راه حل يابي از دوقسمت تشكيل شده است .
الف : ارزيابي :
ارزيابي به مفهوم وارسي ايده هاي موقت بوسيله آزمايش و … مي باشد .

ب : گزينش :
گزينش كه به معناي تصميم گيري درباره راه حل نهايي و پياده سازي آن مي باشد .

ايده هاي مختلف تحت شرايطي ارزيابي مي شوند و سپس راه حلهاي پيشنهاد شده طبقه بندي شده و در نهايت بهترين راه انتخاب خواهد شد .
دستوراتي كه براي تقويت خلاقيت در سازمان توصيه مي شود :
ü          در سازمان شرايطي را بوجود آوريد كه افراد پديده را تغيير بپذيرند .
ü          نظرات و عقايد جديد را تقويت كنيم .
ü     اجازه دهيد اعضاء رابطه متقابل با همديگر داشته باشند اين روابط باعث تبادل اطلاعات مفيد بين اعضاء مي شود و نظرات و ديدگاهي جديد سازماني آزادانه به ساير اعضاء مي رسد .
در برابر شكستها شكيبا باشيم .
هدفها را بصورت مشخص تعيين كنيم و براي تامين آنها به اعضاء آزادي عمل بدهيم .
براي افراد خلاق و سختكوش ارزش قايل شويد .

نوآوري :
نوآوري فرآيند اخذ ايده هاي خلاق و تبديل آن به محصول ، خدمات و روشهاي جديد عمليات  است .

بعبارت ديگر :
نوآوري عبارتست از ايجاد ، قبول و اجراي ايده ها و فرآيندها و محصولات جديد و يا خدمات مي باشد .

تفاوت خلاقيت و نوآوري :
خلاقيت و نوآوري چنان به يكديگر عجين مي باشند كه شايد ارائه تعريف مستقلي از هر كدام بدون توجه به ديگري دشوار باشد اما مي توان براي روشن شدن ذهن موارد زير را تحت عنوان تفاوت خلاقيت و نوآوري يادآور گرديد .

خلاقيت
خلاقيت پيدايي و توليد يك انديشه و فكر نو است .
خلاقيت اشاره به قدرت ايجاد انديشه هاي نو دارد .
خلاقيت توانايي و قدرت ايجاد فكر و ايده هاي جديد مي باشد .
خلاقيت يك فعاليت ذهني و عقلاني براي بوجود آوردن ايده جديد و بديع است .
خلاقيت لازمه نوآوري است .

نوآوري
نوآوري عملي ساختن آن انديشه و فكر مي باشد .
نوآوري به معناي كاربردي ساختن آن افعال نو و تازه مي باشد .
نوآوري مي تواند محصولي جديد ، خدمتي جديد يا راهي جديد براي انجام كاري باشد .
نوآوري تبديل خلاقيت به عمل و يا نتيجه مي باشد