نویسنده: طهماسب محمدزاده
چکیده : اين مقاله به بررسي يكي از عوامل مهم نگهداري كاركنان يعني ايمني و سلامت حرفه‌اي مي‌پردازد. در ابتدا تعريف و مفاهيم مربوط ارائه مي‌شود و سپس روش‌هاي متداول بررسي و اقدام در زمينه ايمني نام برده شده و به قوانين ايمني و سلامت حرفه‌اي در ايران اشاره مي‌گردد. همچنين فرهنگ، سخت افزار و سيستم‌ها كه عوامل كليدي در ايمني و سلامت حرفه‌اي هستند مورد بررسي قرار مي‌گيرند. انواع برنامه‌هاي ايمني بر مبناي مشوق و برمبناي رفتار تحليل مي‌شوند. سپس اطلاعات بدست آمده از پرسشنامه تهیه شده از پرسنل معادن بوکسیت جاجرم مورد تحلیل قرار مي‌گيرد. و سپس راهكارهايي در چارچوب عوامل موثر در رعایت مسائل ایمنی ارائه مي‌شود.
كليدواژه : سازمان بین المللی کار و کارگر؛ ایمنی؛ خطر بالقوه؛ برنامه هاي ايمني؛ ارگونومی؛ ایمنی بر مبنای رفتار؛ایمنی بر مبنای مشوق؛ عوامل كليدي بهبود ايمني و سلامت حرفه‌اي محيط كار
مقدمه:
يكي از رسالت‌هاي اساسي مديريت منابع انساني نگهداري كاركنان توانمند مي‌باشد. از آنجا كه اقدامات نگهداري، مكملي بر ساير اقدامات و فرايند‌هاي مديريت منابع انساني است، حتي اگر عمليات كارمنديابي، انتخاب، انتصاب و ساير اقدامات پرسنلي به نحو بايسته انجام شود بدون توجه كافي به امر نگهداري نتايج حاصل از اعمال مديريت چندان چشمگير نخواهد بود. نظام نگهداري منابع انساني ابعاد متعددي را شامل مي‌شود كه مي‌توان آنها را به دو دسته تقسيم نمود: دسته اول در رابطه با حفظ و تقويت جسم كاركنان است مانند برقراري بهداشت و ايمني در محيط كار، اجراي برانامه‌هاي ورزش و تندرستي و بعضي خدمات مشابه. دسته دوم شامل مواردي است كه تقويت‌كننده روحيه علاقمندي كاركنان به كار و محيط كار مي‌باشد مانند خدمات بيمه و بازنشستگي و خدمات پرسنلي. در صورت داشتن توجه و بكارگيري اين موارد امنيت شغلي در كاركنان ايجاد شده و به رضايت شغلي آنها منتهي مي‌شود كه اين امر خود از اهميت بسزايي برخوردار است. (وارن 1996؛ يوسف. 1998)
در مقاله حاضر تأكيد اصلي بر روي موارد دسته اول است به اين صورت كه در ابتدا در مورد اصطلاحات ايمني و جنبه‌هاي قانوني آن بحث مي‌شود و در ادامه برنامه‌ها و راهكار‌هاي مديريت ايمني بررسی می شوند. این مقاله برعوامل موثر در رعایت مسائل ایمنی در معادن بوکسیت جاجرم ، از طریق پرسشنامه پرداخته است .
1-سازمان بین المللی کار و کارگر:
هدف سازمان بین المللی کار و کارگر ارتقاء عدالت اجتماعی و حفظ حقوق انسانی کارگر است .سازمان بین المللی کار و کارگر در سال 1919 تاسیس شد و در سال 1946 به اولین آژانس تخصصی ملل متحد تبدیل گردید.یکی از مهمترین وظایف این سازمان تعیین سیاستها و برنامه های بین المللی برای کمک به بهبود شرایط کار و زندگی افراد می باشد.
1-1-آشنائی با سازمان بین المللی کار و کارگر (ILO) :
در سال 1919 سازمان بین المللی کار و کارگر در پایان جنگ جهانی اول بموجب ماده 13 قرارداد صلح ورسای برای حمایت از حقوق کارگران ، ایجاد شرایط مساعد کار و امکانات کافی برای اشتغال و سطح زندگی مناسب برای کارگران سراسر دنیا تاسیس شدو هدف از تاسیس آن استقرار عدالت اجتماعی ، آزادی ، امنیت اقتصادی و ایجاد فرصت های مساوی برای آحاد ملتها بوده است . در بدو تاسیس 45 کشور عضو این سازمان بودند و در حال حاضر 174کشور عضو این سازمان می باشند.کشور ما ایران از سال 1919 عضو این سازمان است .
کنفرانس بین المللی این سازمان سالیانه یکبار تشکیل می شود و از هر کشور چهار نماینده (دو نماینه دولت و دو نماینده از کارگران و کارفرمایان ) شرکت می نمایند استاندارد های بین المللی کار و اهداف کلی سازمان ، بودجه و برنامه کار سازمان در این کنفرانس تعیین می شود. دفتر بین المللی سازمان که دبیر خانه سازمان نیز محسوب می شود در ژنو است . و مرکزیت انتشارات و تحقیقات را بر عهده دارد. زیر نظر این دفتر بیش از 3 هزار نفر در نقاط مختلف جهان کار می کنند.
2-1-اساسنامه سازمان بین المللی کار و کارگر :
بیانیه صادر شده درکنفرانس سال 1944 (مقارن جنگ جهانی دوم ):
1-کار یک کالا نیست .
2-آزادی بیان انجمن ها و گروهها و اجتماعات جهت دستیابی به توسعه و حرکت پایدار
3-فقر در هر جامعه و به هر شکلی برای هر گونه شکوفائی و رونق جامعه مضر و خطر ناک است .
4-همه انسانها قطع نظر از نژاد ، عقیده و جمعیت حق مطالبه رفاه جسمی ، رفاه روانی ، آزادی ، امنیت اقتصادی و فرصت های برابر را دارند. (دکتر غلام نیا-1388)
3-ایمنی :
شرایطی که منابع انسانی را از عوامل مضری که می تواند سلامتی آنها را به خطر اندازد مصون دارد. مسولیت عمده ی ایمن سازی به عهده ی مدیران بالای سازمانی به خصوص مدیران پرسنلی است البته اهمیت همکاری مدیران را در ایجاد محیط امن نمی توان نادیده گرفت.
1-3-تعاريف و مفاهيم ايمني :
ايمني: ايمني ميزان دوري از خطر تعريف شده است. ايمني يك موضوع حفاظت نسبي از برخورد با خطرات است و كميتي نسبي مي‌باشد.
خطر بالقوه: شرايطي كه داراي پتانسيل صدمه به افراد، خسارت به تجهيزات و ساختمان‌ها، از بين بردن مواد و … باشد.
خطر بالفعل: واژه خطر بالفعل بيان كننده قرارگرفتن نسبي در معرض يك خطر بالقوه مي‌باشد ولي وقتي كه يك خطر بالقوه وجود داشته باشد الزاماً يك خطر بالفعل را به همراه نخواهد داشت.
حادثه ناشي از كار: حادثه يك رويداد يا واقعه برنامه ريزي نشده و بعضاً آسيب‌رسان و خسارت‌آور است كه انجام، پيشرفت، يا ادامه كار را به صورت طبيعي مختل ساخته و همواره در اثر يك عمل يا انجام يك كار غيرايمن يا در اثر شرايط غيرايمن يا در اثر تركيبي از اين دو به وقوع مي‌پيوندد.
ريسك: ريسك عبارت است از امكان وارد آمدن آسيب به انسان يا دارائي او (حقيقي 1379، 11.)
2-3-اجزاي برنامه ايمني:
توسعه فلسفه عمليات مديريت منابع انساني و اهداف استراتژيك
ايجاد اهداف ايمني و سلامت حرفه‌اي
ايجاد تعهد و حمايت مديريت عالي
تقويت پيوسته ايمني و سلامت كاركنان كه يكي از مسئوليت‌هاي مديريت است
تشويق فعاليت مشاركتي بوسيله همه كاركنان
ايجاد پيوسته نظارت‌ها و كنترل‌ها
ساختن پرونده‌هاي مناسب ايمني و سلامت حرفه‌اي
ارزيابي سيستمي برنامه (استون 2004، 653(.
3-3-عوامل حادثه زا در محیط کار:
1 -رفتار کارکنان
2 -شرایط فیزیکی نامطلوب محیط کاری
3- ابزار الات غیر استاندارد ویا فرسوده ویا تلفیقی از همه ی این عوامل مذکور
تحقیقات ایمن سازی محیط کاری :
این تحقیقات توسط سازمان های بزرگ وونیز مهندسین ایمنی به منظور یافتن عواملی که سلامت کارکنان را به خطر می اندازد انجام می شودوآنها نظراتی را در مورد ایمنی و طراحی مجدد ابزار آلات ومحیط های فیزیکی کار وظایف ومسولیت های شغلی به طریقی که با صفات وخصوصیات ویژگی ها ونیاز های انسانی سازگاری داشته باشد ارائه مینماید این عمل را ارگونومی ویا مهندسی فاکتور های انسانی میگویند.
4-3-ارگونومی :
بررسی روابط بیولوژیکی میان فعالیت های فیزیکی انسان با شرایط محیط کار در واقع علم مطالعه کارایی وفعالیت فیزیکی انسان .ایمن سازی محیط کار :سازمان ها باید برای ایمن سازی محیط کاری خود دارای استراتژی هاوسیاست هاوبرنامه هایی به منظور تقلیل حوادث وسوانح وخسارت جانی ومالی ناشی ازآن باشند.جلب حمایت مدیر رده ی بالای سازمانی ،به منظور پیشبرد برنامه های ایمن سازی، محیط کاری یکی از الزامات موفقیت در برنامهای مذ کور است.
5-3-تعیین مسئول ایمنی :
مسئولین ایمنی در سازمان ها باید بیشتر به ابعاد آموزشی مسئولیت خویش توجه داشته باشند وخود را به منزله ی یک مربی آموزشی برای تشویق وترغیب نکات ایمنی تلقی نمایند.
6-3-آموزش:
شاید به جرات بتوان گفت که قسمت اعظم برنامه های حفاظت وایمنی در محیط های کاری مربوط به آموزش کارکنان به منظور رعایت نکات ایمنی است.
ثبت وضبط اطلاعات مربوط به سوانح وحوادث:.
1- مرگ ومیر های ناشی از حوادث وسوانح
2- مواردی که منجر به از دست دادن روز های کاری شده است.
3- مواردی که مرگ ومیر واز دست دادن روز های کاری را در بر نداشته ولی اقداماتی بیشتر از کمک های اولیه را می طلبیده است.
7-3-تجزیه وتحلیل:
آنهایی که خسارت مستقیم داشته اند مثل حقوق ودستمزد پرداختنی به کارکنان مجروح واز کار افتاده ویا خانواده های مرحوم شدگان.
و خسارت های غیر مستقیم عبارت اند از هزینه های مالی مربوط به تحقیقات ریشه یابی ها وجایگزین مرحومین واز کار افتادگان وعقب افتادگی در کارها واگر منابع انسانی اموزش های لازم را دیده وریشه ها وعوامل حادثه زا در محیط کاری خود را شناخته باشد میزان حوادث وسوانح کاهش می یابد.
از مجموع تعداد حوادث 4 حادثه به دلایل انسانی و1 حادثه به دلیل تکنیکی ونواقص فنی به وقوع می پیوندد.
وبین حوادث وسوانح وعواملی از قبیل خستگی های رانندگی ،شیوه های مدیریت،سرپرستی غلط،استرس ومشکلات اقتصادی وغیره رابطه ی مستقیمی وجوددارد.
عوامل دیگری از قبیل شوخی ومزاح در محیط کار با استفاده از وسایل وابزار الات کاری ،بی پروایی،خودرا انگشت نماکردن، کم حوصلگی وچاقی مفرط را در ایجاد وافزایش سوانح در محیط کاری نمی توان نادیده گرفت.
بین سابقه ی کارکنان ومیزان حوادث در کار رابطه ی معکوس وجود دارد.
مسابقات ایمنی:در این روش اگر کارکنان یک قسمت سعی در تقلیل حوادث وسوانح بنمایند (درطول یک سال)از طرف مدیریت تشویق خواهند شد.( : وهابي، حسين. 1385)
8-3-انواع برنامه‌هاي ايمني:
1-8-3-برنامه‌هاي ايمني بر مبناي رفتار:
مفهوم آن استفاده از فيزيولوژي انساني براي كمك به ارتقاي ايمني محيط كار مي‌باشد. اين برنامه بوسيله كاهش رفتارهايي داراي خطر و ارتقاء ايمني آنها كار مي‌كند. برنامه‌هاي ايمني بر مبناي رفتار به طور كلي بوسيله مديريت پذيرفته شده اما كاركنان چندان از آن راضي نيستند و از آن اكراه دارند. كارگران احساس مي‌كنند كه وقتي مديريت از يك برنامه ايمني بر مبناي رفتار استفاده مي‌كند در اصل مسئوليت ايمني خود را به كاركنان منتقل مي‌كند. برنامه‌هاي ايمني برمبناي رفتار مي‌تواند به عنوان يك روش براي درگير كردن كاركنان استفاده شود. در اين برنامه‌ها تمركز بر روي اصلاح رفتار كاركنان است و يك برنامه ايمني بر مبناي رفتار فرايند ساختن يك سيستم است كه بوسيله آن هر سطح سازمان اعمال زير انجام مي‌شود:
1. تعريف دقيق از اينكه چه رفتار هايي مورد نياز است
2. ارزيابي اينكه آيا آن رفتار‌ها مؤثر هستند
3. تقويت منظم رفتارهايي كه مطلوب هستند
همه سطوح سازمان از توليد تا سطح ارشد شامل اين فرايند مي‌شود و برنامه‌هاي ايمني بر مبناي رفتار در صورتي موجب بهبود‌هاي آينده مي‌شود كه اعمال زير را انجام دهد:
1. تعريف رفتارهايي كه هر سطح سازمان از بالا تا پايين نياز دارد
2. اطمينان از اينكه هر فرد به طور واضح رفتار‌هاي مورد نياز را درك مي‌كند
3. ارزيابي اينكه آيا رفتار‌ها در حقيقت انجام مي‌شوند
4. پاداش‌ها براي رفتار‌ها در يك مبناي منظم (روزانه و يا ساعتي)
ميزان بيماري‌ها و حوادث بستگي به در معرض حادثه و خطر قرار گرفتن دارد. چگونگي اندازه گرفتن اين خطر در شكل 1 نشان داده شده است.
برنامه‌هاي ايمني برمبناي رفتاربه رفتار‌هاي خاصي مانندپوشيدن تجهيزات مناسب وحمايت كننده به عوض تمركز برروي حذف خطرپاداش مي‌دهد . (ميوزا و ويلد 2002(.
2-8-3-برنامه‌هاي ايمني بر مبناي مشوق:
براي كاركنان بدون جراحت و حادثه در يك دوره زماني طراحي شده است. كاركنان و اداره كنندگان ايمني و سلامت حرفه‌اي معمولا يك نظر مبهم در مورد برنامه‌هاي ايمني بر مبناي مشوق دارند. وقتي كارفرمايان و كارمندان نوعاً به طور مساعد به اين نوع برنامه‌ها نگاه مي‌كنند اداره كنندگان ايمني و سلامت حرفه‌اي به طور كلي اعتقاد دارند كه برنامه‌هاي ايمني بر مبناي مشوق منجر به عدم گزارش حوادث شده و كارگران اعتقاد دارند كه جو ترس در ميان نيروي كار ايجاد مي‌كند .
انواع برنامه‌هاي ايمني بر مبناي مشوق عبارتند از:
1. برنامه ايمني بر مبناي مشوق بر اساس عملكرد: اين برنامه‌ها به عملكرد براي رسيدن به نتايج مطلوب در يك دوره زماني معين پاداش مي‌دهند.
2. برنامه ايمني بر مبناي مشوق بر اساس رفتار: اين برنامه‌ها به رفتار‌هاي خاص پاداش مي‌دهد (مثل پوشيدن لباس‌هاي مناسب شخصي محافظت كننده).
برنامه ايمني بر مبناي مشوق غير سنتي: اين برنامه‌ها به كاركناني كه در فعاليت‌هاي خاص مشاركت مي‌كنند (مثل پيشنهادات) پاداش مي‌دهند . (ميوزا و ويلد2002 .)
9-3-قوانين ايمني و سلامت حرفه‌اي در ايران
در هر يك از كشور‌ها براي ايمني و سلامت محيط كار قوانيني وجود دارد كه البته شدت و ضعف آن با توجه به ميزان توسعه يافتگي كشور‌ها متفاوت است. در كشور ايران نيز قوانيني براي اين منظور پيش بيني شده است و بعد از انقلاب نيز توجه ويژه‌اي به اين امر شده است. براي صيانت از نيروي انساني و منابع مادي كشور رعايت دستورالعمل‌هايي از سوي شوراي عالي حفاظت فني جهت تأمين ايمني و وزارت بهداشت جهت سلامتي تدوين مي‌شود كه براي كليه كارگاه‌ها، كارفرمايان و كارآموزان الزامي است (ماده 85 قانون كار). شوراي عالي حفاضت فني مسئول تهيه آيين‌نامه‌هاي حفاظت فني مي‌باشد ( ماده 86 قانون كار.)
در ايران اشخاص حقيقي و حقوقي كه قصد تأسيس كارخانه داشته باشند بايد طرح‌هاي خود را از نظر ايمني به تأييد وزارت كار (شوراي عالي حفاظت فني) و از نظر سلامت به تأييد وزارت بهداشت برسانند. اين موارد در خصوص واردات ماشين آلات هم صادق است ( مواد 87 الي 90 قانون كار.)
در مورد كاركنان نيز كارفرمايان براي حفاظت از ايمني و سلامت كاركنان در محيط كار مكلف به تهيه تمامي وسايل ايمني و ارائه آموزش‌هاي لازم مي‌باشند. همچنين كاركناني كه در معرض بيماري‌هاي ناشي از كار هستند بايد پرونده پزشكي داشته باشند و هر سال يكبار توسط مراكز درماني مورد تأييد، معاينه شده و نتيجه در پرونده آنها ثبت شود. چنانچه بيماري ناشي از كار در فرد تشخيص داده شود كارفرما مكلف است اين فرد را بدون كاهش حق‌السعي در قسمت مناسب ديگري به كار گمارد. در صورت تعدد اين بيماران وزارت كار مكلف است تا از محيط كار براي كنترل موارد ايمني و سلامت بازديد به عمل آورد و با بررسي شرايط و در صورت لزوم براي پيشگيري از بيماري‌هاي محيط كار كميته حفاظت فني و بهداشت كار توسط وزارتخانه‌هاي كار و بهداشت تشكيل خواهد شد. وظيفه كميته مذكور برقراري ارتباط ميان وزارتخانه‌هاي مسئول و كارفرما مي‌باشد و اين كميته از افراد متخصص با تأييد وزارتخانه‌هاي مسئول تشكيل مي‌شود (ماده 91 الي 93 قانون كار.)
در صورتي كه كارفرما در مورد ايمني و سلامت حرفه‌اي قصور كند برطبق قانون ملزم به جبران خسارت و مجازات خواهد بود و در صورت قصور كارگر، كارفرما مسئوليتي نخواهد داشت (ماده 94 و 95 قانون كار). به منظور اجراي صحيح اين قوانين و ضوابط حفاظت فني و سلامت كاركنان اداره بازرسي وزارت كار تشكيل شده كه وظايفي از قبيل نظارت براجراي قوانين، آموزش مسائل ايمني و سلامت، بررسي اشكالات قوانين، رسيدگي به حوادث كاري و بازرسي‌هاي منظم بر طبق فانون دارد. نحوه بازرسي و شرايط بازرسان نيز در قانون پيش بيني شده است ( قانون كار مواد 96 الي 106.)
10-3-عوامل كليدي بهبود ايمني و سلامت حرفه‌اي محيط كار:
1-10-3- فرهنگ:
بدون يك فرهنگ مناسب با اين اعتقاد كه جراحت‌ها و بيماري‌ها مي‌توانند قابل اجتناب باشند افراد شروع به مريض شدن، زخمي شدن و مردن خواهند كرد. افراد شروع خوبي در محيط كار نخواهند داشت و امكان ترك خدمت افراد شايسته وجود دارد. پيروي از رويه‌هاي توسعه، ارتباطات درست آموزشي، توجه به جزئيات، هماهنگي، مسئوليت فردي، آموزش كلي و جزئي كاركنان و افزايش دقت افراد ارزش‌هاي اساسي يك فرهنگ مناسب مي‌باشد و تعهد به آنها بايد از مديريت عالي آغاز شود و به سمت مشاركت همه كاركنان در ايمني و سلامت حرفه‌اي برود.
2-10-3-سيستم ها:
در سازمان‌ها سيستمهاي مرتبط با ايمني و سلامت حرفه‌اي بايد حاضر و فعال باشند. اين سيستم‌ها شامل القاء، آموزش، سياست‌ها، استانداردها، مميزي، فعاليت‌هاي ايمني، ارزيابي عملكرد و طرح‌هاي بهبود مي‌باشند. به علاوه اين سيستم‌ها بايد شامل مكانيزم‌هاي رسمي و بادوام براي شامل شدن همه كاركنان در برنامه‌هاي ايمني و سلامت حرفه‌اي باشند. اساس اين كار ايجاد يك فرهنگ حمايت كننده و حذف رويه‌هاي بوروكراتيك است تا اهداف فراموش نشده و كاركنان آسيب نبينند.
3-10-3- سخت افزار:
شامل طرح، وسيله و مواد است. نكته مهم در اينجا طراحي خريد، نصب و عمليات بر اساس نياز‌هاي ايمني است. در تهيه سخت افزار بايد دغدغه‌هاي ايمني و سلامت در نظر گرفته شود و از مناسب بودن و ايمني آن اطمينان حاصل شود (استون2004، ص653 )
4-یافته های تحقیق :
در این بخش، یافته های اولیه حاصل از پرسشنامه های توزیع شده به صورت توصیفی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است.در این قسمت ویژگی های جامعه آماری به شکل توصیفی مطرح گردیده و تجزیه و تحلیل سایر یافته ها انجام گردیده است. آمار توصیفی شامل نمودارهای ستونی و دایره ای ، سابقه خدمت، میزان تحصیلات، می باشد.
آمار توصیفی:
1-4- بررسی مشخصات اعضاي نمونه:
از کل جامعه آماری مورد بررسی این تحقیق که عبارت است از نیروهای ستادی متشکل از نیروهای اداری، کارشناسان، تکنسین ها و کارگران و پرسنل حفاری و رانندگان بلدوزرو ماشین آلات سنگین شرکت آلومینای ایران، تعداد 30 پرسشنامه معتبر جمع آوری گردید. در ادامه به توصیف مشخصات آماری جامعه مورد تحقیق می پردازیم.
1-1-4- وضعیت سنوات خدمتی پاسخ دهندگان:
در نمودار4.1.1 وضعیت سابقه خدمتی پاسخ دهندگان آورده شده است. همانطور که مشاهده می شود سابقه خدمتی به 3 گروه مختلف تقسیم بندی شده است که از این میان گروه سابقه خدمتی بین 0 تا 10 سال بیشترین تعداد پاسخ دهنده را با تعداد 18نفر (60 درصد) به خود اختصاص داده است و گروه سابقه خدمتی بین 10 تا 20 سال با تعداد پاسخ دهنده 9نفر (30 درصد) و گروه سابقه خدمتی بالای20 سال با تعداد پاسخ دهنده 3نفر (10 درصد) را به خود اختصاص داده اند.
2-1-4- وضعیت سطح تحصیلات پاسخ دهندگان:
در نمودار 4-3 وضعیت سطح تحصیلی پاسخ دهندگان آورده شده است. همانطور که مشاهده می شود از تعداد 30 نفر پاسخ دهنده، بیشترین تعداد پاسخ دهنده مربوط به وضعیت تحصیلی فوق دیپلم با 11 نفر (33 درصد) و کمترین تعداد مربوط به وضعیت تحصیلی فوق لیسانس با 3 نفر (10 درصد) پاسخ دهنده می باشد.
2-4-. آزمون نقش سنوات خدمت در ديدگاه پاسخ دهندگان:
الف:بر مبنای سوابق کاری:
در این تحقیق سنوات خدمت افراد را به سه دسته صفر تا 10سال، 10 تا 20 سال، و 20تا30 سال تقسیم کرده ایم. در این قسمت مؤلفه های ایمنی را در میان این گروه ها بررسی می کنیم. در واقع این موضوع را مورد سنجش قرار می دهیم که از نظر گروههای سوابق کاری ، سابقه کار چقدر در رعایت مسائل ایمنی تاثیر دارد.(خیلی زیاد 5، زیاد 4 ، متوسط 3 ، کم 2 و خیلی کم 1 )
همانطور که مشاهده می شود از دید این گروهها نقش سابقه کار در رعایت مسائل ایمنی بین دو بازه زیاد (4)و خیلی زیاد(5) قراردارد.بعبارت دیگر پرسنل معادن بوکسیت جاجرم تاثیر سابقه کار را در رعایت و انجام نکات ایمنی را زیاد می دانند.
ب:بر مبنای سطح تحصیلات:
در این تحقیق سطح تحصیلات افراد را به پنج دسته زیر دیپلم، دیپلم ، و فوق دیپلم ،لیسانس و فوق لیسانس تقسیم کرده ایم. در این قسمت مؤلفه های ایمنی را در میان این گروه ها بررسی می کنیم. در واقع این موضوع را مورد سنجش قرار می دهیم که آیا تفاوت معناداری بین سطح تحصیلات و پاسخ های داده شده در رابطه با نقش سوابق در رعایت مسائل ایمنی وجود دارد یا خیر . (خیلی زیاد5، زیاد 4 ، متوسط 3، کم2 و خیلی کم 1 )
همانطور که مشاهده می شود از دید این گروهها نقش سابقه کار در رعایت مسائل ایمنی بین دو بازه زیاد (4)و خیلی زیاد(5) قراردارد.و از دید گروه لیساتس و فوق لیسانس بیشترین نقش را سابقه کار در رعایت مسائل ایمنی دارد.
3-4- آزمون نقش اقدامات شرکت از قبیل برگزاری کلاس های آموزشی ، تشویق ها ، تنبیهات و الزامی کردن رعایت ایمنی در ديدگاه پاسخ دهندگان:
الف:بر مبنای سوابق کاری:
در این تحقیق سنوات خدمت افراد را به سه دسته صفر تا 10سال، 10 تا 20 سال، و 20تا30 سال تقسیم کرده ایم. در این قسمت مؤلفه های ایمنی را در میان این گروه ها بررسی می کنیم.تحلیل این موضوع را از گزاره های (4،10،15،18،19)پرسشنامه انجام داده ایم ، در واقع این موضوع را مورد سنجش قرار می دهیم که آیا اقداماتی که شرکت در داخل مجموعه انجام می دهد از قبیل برگزاری دوره های آموزشی ، اقدامات تشویقی و تنبیهی و اجباری و الزامی کردن ایمنی در محل کار تاثیری در رعایت مسائل ایمنی دارد یا خیر . (خیلی زیاد5، زیاد 4 ، متوسط 3، کم2 و خیلی کم 1 )
همانطور که مشاهده می شود از دید این گروهها نقش اقدامات شرکت در رعایت مسائل ایمنی را تقریباً با گزینه متوسط معرفی کرده اند ، یعنی از دیدگاه این گروه مجموعه اثدانات شرکت تاثیر نسبتاً متوسطی دارد.و از دید گروه 0تا10سال بیشترین نقش اقدامات شرکت را در رعایت مسائل ایمنی دارد.
ب:بر مبنای سطح تحصیلات:
در این تحقیق سطح تحصیلات افراد را به پنج دسته زیر دیپلم، دیپلم ، و فوق دیپلم ،لیسانس و فوق لیسانس تقسیم کرده ایم. در این قسمت مؤلفه های ایمنی را در میان این گروه ها بررسی می کنیم. در واقع این موضوع را مورد سنجش قرار می دهیم که آیا اقداماتی که شرکت در داخل مجموعه انجام می دهد از قبیل برگزاری دوره های آموزشی ، اقدامات تشویقی و تنبیهی و اجباری و الزامی کردن ایمنی در محل کار تاثیری در رعایت مسائل ایمنی وجود دارد یا خیر . تحلیل این موضوع را از گزاره های (4،10،15،18،19)پرسشنامه انجام داده ایم. (خیلی زیاد5، زیاد 4 ، متوسط 3، کم2 و خیلی کم 1 )
همانطور که مشاهده می شود از دید این گروهها نقش اقدامات شرکت در رعایت مسائل ایمنی را با گزینه زیاد مشخص نموده اند.و از دید گروه لیسانس بیشترین نقش اقدامات شرکت را در رعایت مسائل ایمنی دارد.
4-4- آزمون فرهنگ سازمانی و شخصی از قبیل اطلاعات ، فرهنگ خانوادگی ،توانایی ها، ارزشها ، بایدها و نبایدها، میزان مشارکت در کلاسهای آموزشی و… در ديدگاه پاسخ دهندگان:
الف:بر مبنای سوابق کاری:
در این تحقیق سنوات خدمت افراد را به سه دسته صفر تا 10سال، 10 تا 20 سال، و 20تا30 سال تقسیم کرده ایم. در این قسمت مؤلفه های ایمنی را در میان این گروه ها بررسی می کنیم.تحلیل این موضوع را از گزاره های (5،1،2،9،11،12،13،14،16،20)پرسشنامه انجام داده ایم ، در واقع این موضوع را مورد سنجش قرار می دهیم که آیا سطح فردی (فرهنگ سازمانی فرد ، توانایی ها ، اطلاعات، میزان مشارکت و سایر عوامل فردی تاثیری در رعایت مسائل ایمنی دارد یا خیر . (خیلی زیاد5، زیاد 4 ، متوسط 3، کم2 و خیلی کم 1)
همانطور که مشاهده می شود از دید این گروهها نقش عوامل فردی و فرهنگ فردی و سازمانی در رعایت مسائل ایمنی بین دو بازه متوسط (3)و زیاد(4) قراردارد.و از دید گروه 20تا30سال بیشترین نقش فرهنگ فردی و سازمانی را در رعایت مسائل ایمنی دارد.
ب:بر مبنای سطح تحصیلات:
در این تحقیق سطح تحصیلات افراد را به پنج دسته زیر دیپلم، دیپلم ، و فوق دیپلم ،لیسانس و فوق لیسانس تقسیم کرده ایم. در این قسمت مؤلفه های ایمنی را در میان این گروه ها بررسی می کنیم. تحلیل این موضوع را از گزاره های (5،1،2،9،11،12،13،14،16،20)پرسشنامه انجام داده ایم ، در واقع این موضوع را مورد سنجش قرار می دهیم که آیا سطح فردی (فرهنگ سازمانی فرد ، توانایی ها ، اطلاعات، میزان مشارکت و سایر عوامل فردی تاثیری در رعایت مسائل ایمنی دارد یا خیر . (خیلی زیاد5، زیاد 4 ، متوسط 3، کم2 و خیلی کم 1)
همانطور که مشاهده می شود از دید این گروهها نقش عوامل فردی و فرهنگ فردی و سازمانی در رعایت مسائل ایمنی بین دو بازه کم (2)و زیاد(4) قراردارد.و از دید گروه فوق لیسانس بیشترین نقش فرهنگ فردی و سازمانی را در رعایت مسائل ایمنی دارد.
4-4- آزمون شایع ترین خطر ی که پرسنل را در محل کار تهدید می کند:
از دیدگاه گروههای الف و ب اشاره شده در موارد بالا شایع ترین خطری که احتمال وقوع آن بیشتر پرسنل را در محل کار تهدید می کند ،خطر سقوط و یا سرخوردن و برخورد با ماشین آلات معدنی می باشد.
5-پيشنهادات:
1- براي كاهش وقوع حوادث در معادن، در ابتداي طراحي معدن ، ابتدا بايستي به فكر ايجاد سيستم ايمني مناسب باشيم.
2- نظم كاري در معادن در اولويت برنامه ريزي توليد قرار گيرد.
3- كار نظارت و بازرسي ايمني و حفاظت در معادن توسط سيستمهاي مستقل از معدن صورت بگيرد.
4- در تصميم گيريهاي مديريت معدن براي تعريف سطح ايمني در معادن يا مسائل انساني، احساسي و عواطف يك موجود كه داراي روح است و سرنوشتش مي تواند با يك عده ديگر گره بخورد توجه شود.
4- آموزش صحيح نيروي انساني در معادن از طرف شرکت بطور منظم و مستمر صورت بگيرد و سعي شود بصورت كلاسهاي هفتگي پرسنل معادن را با خطرات دروني و بيروني كارهاي معدني آشنا كرد.
5- همواره پرسنل دارای سابقه کار کم یا بدون سابقه را در گروههای کاری با تجربه به کار گرفته شوند.
6-نمونه هایی از حوادث رخ داده در ایران
6-1-بی احتیاطی و رعایت نکردن اصول ایمنی هنگام کار حادثه آفرین شد
بی احتیاطی و رعایت نکردن اصول ایمنی هنگام کار حادثه آفرین شد و منجر به آسیب دیدگی انگشتان دست یک کارگر شد. این حادثه شب گذشته هنگامی رخ داد که کارگر جوان مشغول کار با دستگاه بالابر برای جابجایی بار بود و گیر کردن دستش در زنجیر دستگاه منجر به قطع دو انگشت دست وی شد و او را راهی بیمارستان کرد. با اعلام رخداد این حادثه که باعث قطع شدن انگشت انگشتری و بند اول انگشت کوچک این کارگر شده بود به سامانه 125، بلافاصله گروه نجات 14 مستقر در ایستگاه 18 آتش نشانی ساعت 21:38 دقیقه راهی اورژانس بیمارستان 15 خرداد در خیابان کریمخان شد. نجاتگران در حضور پزشکان بیمارستان حلقه انگشتری فلزی را که در یکی از انگشتان دست این کارگر بود با تجهیزات ویژه بریدند و از انگشت او بیرون آوردند و او را برای ادامه درمان به پزشکان سپردند.
6-2-برق جان جواني را گرفت
جواني در يكي از روستاهاي شهرستان لنجان بر اثر بي احتياطي در نصب پرچم عزاداري امام حسين(ع) دچار برق گرفتگي شد و جان خود را از دست داد. مصطفي صادقيان سرپرست مركز اطلاع رساني فرماندهي انتظامي استان اصفهان با بيان اين كه حادثه مذكور در روستاي چم طاق بخش باغبهادران از توابع شهرستان لنجان رخ داده است، افزود: جوان مذكور «حسن- الف» نام دارد كه براي نصب پرچم عزاداري امام حسين(ع) به روي پشت بام رفته بود كه به علت استفاده از ميلگرد آهني و اتصال آن با سيم هاي پايه برق دچار برق گرفتگي شد و در دم فوت كرد.
6-3-حادثه برق گرفتگی در کارخانه فر آوری
به گزارش خبرنگار پایگاه خبری سنگ آهن، در حادثه ای که روز گذشته(18 مهر) در پست برق خط تولید کنسانتره کارخانه فرآوری روی داد، یکی از پرسنل زحمتکش شرکت رئوف به نام” محمد دهقان شادکامی” که در بخش خدمات این واحد مشغول بکار بود در حین انجام نظافت محیط کار ،بر اثر برق گرفتگی دچار سوختگی شدید گردیده و متاسفانه صبح امروز(19مهر)جان خود را از دست داد .
پایگاه خبری سنگ آهن،ضمن تسلیت این ضایعه اسفناک به خانواده آن مرحوم،امیدوار است که پرسنل و مسئولین بخشهای مختلف شرکت با نظارت و رعایت بیشتر اصول ایمنی و احتیاط مضاعف از حوادث آینده پیشگیری نموده تا شاهد از دست دادن عزیزی دیگر نباشیم
6-4- دست خواننده يزدي در حادثه آسانسور قطع شد
دست چپ يك خواننده يزدي كه در استخدام اداره كل فرهنگ و ارشاد اسلامي يزد است، به دليل حادثه آسانسور از كتف قطع شد. به گزارش ايرنا، اين خواننده به دليل خرابي آسانسور و محبوس شدن همسرش در اتاقك آن به قسمت موتور آسانسور رفته و آن را دستكاري كرده بود. سيدمحمد ميرجليلي، مديرعامل سازمان آتش‌نشاني يزد درباره اين حادثه گفت: متاسفانه صاحبخانه بدون رعايت موارد ايمني اقدام به ساخت آسانسور در منزل 4 طبقه خود كرده و زماني كه همسر وي در داخل بالابر بين طبقات محبوس شده، خود را به اتاقك موتور رسانده و بدون قطع جريان برق، خواسته آسانسور را به سمت پايين هدايت كند كه ناگهان موتور شروع به حركت كرده و باعث وقوع چنين حادثه دلخراشي شده است. با پيگيري از بستگان اين خواننده يزدي، مشخص شد اقدامات پزشكي براي وي در تهران نتيجه‌اي نداشته و دست چپ وي از كتف قطع شده است.
6-5-راننده بیل مکانیکی حین عملیات عمرانی جان باخت
راننده یک دستگاه بیل مکانیکی حین عملیات عمرانی در محدوده شهرستان پاوه بر اثر ریزش کوه جان خود را از دست داد.فرماندار پاوه در گفت‌وگو با خبرنگار فارس در پاوه اظهار کرد: ساعتی قبل راننده یک دستگاه بیل مکانیکی که در پروژه عمرانی احداث جاده دسترسی به روستای هجیج از توابع شهرستان پاوه مشغول به کار بود بر اثر ریزش کوه جان خود را از دست داد. حسین خدرویسی بارندگی‌های شدید 48 ساعت اخیر را عامل ریزش کوه عنوان کرد و افزود: راننده مذکور حمید اسماعیلی نام دارد و از شهروندان اهل نودشه است. فرماندار پاوه ضمن تسلیت به خانواده و همکاران وی، برای بازماندگان صبر جزیل از درگاه خداوند منان مسئلت کرد.
6-6-گودبرداري غيراصولي باز هم حادثه‌ساز شد
گوبرداري غيراصولي موجب مدفون شدن دو کارگر ساختماني و مرگ يكي از آنان شد.به گزارش سرويس «حوادث» خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، ستاد فرماندهي آتش نشاني تهران در ساعت 14:55 روز پنجشنبه با دريافت خبر رخداد حادثه‌اي از طريق سامانه 125، آتش نشانان ايستگاه 17و گروه نجات 10را به محل حادثه در خيابان دلاوران اعزام كرد. به گفته داود عليپوري، رييس ايستگاه 17 آتش‌نشاني، گودبرداري غيراصولي در زميني به مساحت 500 مترمربع موجب ريزش ديواره محل گودبرداري و گرفتار شدن دو کارگر افغاني 30و 18 ساله شد. وي با بيان اينكه آتش نشانان با ايمن سازي محل عمليات خاکبرداري را آغاز کردند؛ گفت: آتش نشانان سرانجام دو کارگر جوان را که در زير خرواري از خاک مدفون شده بودند با رعايت اصول ايمني از درون آوار خاک بيرون آورند و براي معاينه و مداوا در اختيار امدادگران اورژانس قرار دهند. وي افزود: به گفته عوامل اورژانس يکي از کارگرها که 30 سال سن داشت درهمان لحظات اوليه وقوع حادثه به علت خفگي جان خود را از دست داده بود و نفر دوم براي مداواي بيشتر راهي مرکز درماني شد.
6-7-ریزش ساختمان به دلیل گودبرداری غیراصولی
آتش نشانان 5 شهروند را که به دلیل ریزش بخشی از ساختمان مسکونی کنار قطعه زمین گودبرداری شده، گرفتار شده بودند ، نجات دادند. ساکنان این ساختمان مسکونی روز گذشته با شنیدن صدای مهیب فرو ریختن بخشی ازساختمان که در خیابان 184 غربی تهرانپارس قرار دارد وحشت زده با سامانه 125 تماس گرفتند و تقاضای کمک کردند . ‘ عابدین شجاعی پور’ افسر آماده منطقه 3 عملیات آتش نشانی که در محل حضور داشت، گفت: در جریان این حادثه راه پله ساختمان منزل مسکونی دو طبقه که در مجاورت زمین گودبرداری شده قرار دارد دچار ریزش شده بود و 5 نفر از ساکنان آن گرفتار شده بودند و امکان خارج شدن از ساختمان را نداشتند. وی افزود: با توجه به خطر ریزش کامل ساختمان آتش نشانان بی درنگ از طریق پشت بام مجاور بوسیله نردبان دستی ساکنان گرفتار شده را که دو نفر آنان شهروندان سالخورده 75 و 70 ساله بودند از ساختمان بیرون آوردند و پس از ایمن سازی محل و ارائه تذکرات ایمنی به ماموریت خود پایان دادند
6-8-حبس کارگران در زیر آوار
دو کارگر ساختمانی به علت رعایت نکردن اصول ایمنی و استفاده نکردن از تجهیزات ایمنی هنگام کار در کارگاه ساختمانی با ریزش دیواری که خود بالابرده بودند گرفتار شدند. به گزارش پایگاه خبری 125، این کارگران روز گذشته در محل اجرای پروژه ساختمانی که 30 متر گودبرداری شده بود پس از بنا کردن دیوار سه متری با فرو ریختن آن زیر آوار دیوار گرفتار شدند. رخداد این حادثه به سامانه 125 اطلاع داده شد و ستاد فرماندهی آتش نشانی تهران بلافاصله آتش نشانان ایستگاه 18 و گروه نجات 14 آتش نشانی را همزمان به محل حادثه در خیابان طالقانی، بعد از خیابان ولیعصراعزام کرد. به گفته اکبر اکبری رییس ایستگاه 18 که در محل حادثه بود، نجاتگران آتش نشانی همزمان با ایمن سازی هر دو کارگر جوان را که کمر و پاهایشان آسیب دیده بود با رعایت اصول ایمنی از زیر دیوار فرو ریخته بیرون آوردند و به محل ایمن در سطح خیابان منتقل کردند که با همکاری امدادگران اورژانس به مراکز درمانی اعزام شدند.
6-9-کارگر محبوس شده آملی از بین جرثقیل سقفی جان سالم به در برد
مدیرعامل سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی شهرداری آمل از نجات معجزه آسای کارگر محبوس شده و مصدوم از لای جرثقیل سقفی در یک کارگاه صنعتی با تلاش گروه امداد و نجات این سازمان خبر داد. شیرزاد محمد زاده در گفتگو با خبرنگار مهر، درتشریح جزییات این کارگر نگون بخت اشاره کرد و گفت: این کارگر در ارتفاع بالای زیر سقف سوله کارگاه صنعتی مشغول به کار بوده که با به حرکت در آمدن ناگهانی جرثقیل سقفی به سمت وی، دچار آسیب در ناحیه قفسه سینه و پا شد. وی افزود: این کارگر میان سال میان ستون سوله و جرثقیل حبس شد، که با رسیدن به موقع گروه امداد و نجات سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی، با استفاده از نردبان و لوازم نجات از ارتفاع به پایین منتقل و توسط اورژانس مستقر در محل حادثه به یکی ازبیمارستانهای آمل اعزام شد. مدیرعامل سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی شهرداری آمل ادامه داد: پزشک اورژانس 115 مستقر در محل حادثه حال عمومی این کارگر زحمتکش در زمان انتقال به مرکز درمانی را رضایت بخش اعلام کرده بود. محمدزاده یادآور شد: در این عملیات که 53 دقیقه به طول انجامید، چهار نفر از نیرو های امداد و نجات سازمان آتش نشانی حضور داشتند. وی، پیشگیری را بهترین راه حل برای جلوگیری از خسارتهای احتمالی دانست و یادآور شد: آتش نشانان و امدادگران در زمان بروز حادثه تنها می توانند آتش را مهار کرده و از خسارتهای بیشتر جلوگیری کنند اما پیشگیری و رعایت نکات ایمنی از بروز خسارتهای احتمالی ناشی از بی احتیاطی و سهل انگاری جلوگیری خواهد کرد.
6-10-عملیات نجات دو کارگر چاه کن
تلاش های آتش نشانان که 5/3 ساعت طول کشید دو کارگر چاهکن جوان را که درون چاه و زیر خرواری خاک گرفتار شده بودند به زندگی بازگرداند. به گزارش خبرنگار پایگاه خبری 125، ستاد فرماندهی آتش نشانی تهران ساعت 13:30 دقیقه دیروز با دریافت خبر رخداد این حادثه از طریق سامانه 125 بلافاصله آتش نشانان ایستگاه 8 و گروه نجات 3 را به محل حادثه در خیابان طرشت، خیابان مختار اعزام كرد. به گفته داوود درویش زاده مدیر منطقه 4 عملیات آتش نشانی تهران، سست بودن خاک در محلی که یک حلقه چاه به عمق 10 متر برای جمع آوری آب باران در حال حفر بود موجب ریزش خاک به درون چاه و گرفتار شدن دو کارگر چاهکن شد که درون چاه مشغول حفاری بودند. وی افزود: آتش نشانان و نجاتگران آتش نشانی بی درنگ و همزمان با ایمن سازی محل عملیات خاکبرداری را آغاز و با بکارگیری پمپ های هوا رسان اکسیژن لازم را در عمق چاه برای تنفس کارگران گرفتار شده تامین کردند. مدیر منطقه 4 عملیات آتش نشانی تهران گفت: آتش نشانان و نجاتگران سرانجام در تلاشی همه جانبه که 5/3 ساعت طول کشید موفق شدند دو کارگر جوان را که در قسمت انباری چاه گرفتار شده بودند با رعایت اصول ایمنی از درون چاه بیرون آورند و برای معاینه و مداوا در اختیار امدادگران اورژانس قرار دهند.
6-11-3كشته در انفجار مخزن سوخت كارخانه در پاكدشت
3كارگر كه در حال جوشكاري مخزن حاوي مازوت سوخت كارخانه آسفالت در پاكدشت بودند به دليل انفجار مخزن جان باختند. به گزارش واحد مركزي خبر، اين كارخانه 5 مخزن سوخت اشتعال‌آور مازوت با ظرفيت هركدام 20 هزار ليتر دارد. مسوول عمليات آتش‌نشاني پاكدشت گفت: صبح ديروز در پي نشت سوخت در يكي از مخازن، كارگران و كارفرما بدون توجه به قابليت اشتعال آن مشغول جوشكاري شدند. تاجيك افزود: در پي آن يكي از مخازن منفجر مي‌شود و 3 جوشكار روي آن كشته مي‌شوند. سرهنگ نيك‌جو، فرمانده انتظامي پاكدشت با حضور در محل و با حكم دادستان، رئيس كارخانه و كارفرما را به سبب رعايت نكردن مسائل ايمني روانه بازداشتگاه كرد.
6-12-مرگ 2 كارگر بر اثر فرو ريختن ديوار يك انبار
با فرو ريختن ديوار و چوب‌آلات انبار شده در انبار (ام.دي.اف) گرگان در بلوار جرجان اين شهر دو نفر كشته و يك نفر مجروح شد. شاهدان عيني به خبرنگار ايرنا گفتند: به علت حجم زياد بار در اين انبار كه موجب ريزش ديوار و چوب‌آلات تلنبار شده بود، سه نفر كشته و زخمي شدند. عمليات امداد و نجات بعد از ظهر ديروز بلافاصله پس از وقوع حادثه توسط مأموران هلال‌احمر و آتش‌نشاني انجام شد. سه دستگاه خودرو نيز بر اثر اين ريزش به طور صددرصد خسارت ديد.
6-13-كودك 2 ساله قرباني بي‌احتياطي پدربزرگش شد
بي‌احتياطي راننده هنگام خروج از پاركينگ سبب مرگ نوه دوساله‌اش شد. سرهنگ عين‌الله ميرزايي معاون اجتماعي فرماندهي انتظامي استان مركزي با بيان مطلب بالا افزود: فردي كه در حال خارج كردن اتومبيل خود از پاركينگ منزل بود، هنگام دنده عقب، متوجه نوه‌اش كه دختر بچه‌اي دوساله بود نشد و او را زير گرفت و باعث مرگش شد. وي گفت: اين حادثه در شهر جاورسيان اتفاق افتاد.
6-14-مرگ پسر 14 ساله به هنگام نصب پرده
پسر 14 ساله در نيويورک هنگام نصب پرده از طبقه پنجم سقوط کرد و کشته شد. «يوهان» 14 ساله که در حال نصب پرده بود، تعادلش را از دست داد. به گفته پليس، «يوهان» که روي صندلي ايستاده بود، ليز خورد و از پنجره به بيرون پرت شده است. به گفته مادر يوهان، او پس از اين که از پنجره به بيرون پرت شد با درختي برخورد کرد و روي چمن بيرون از خانه افتاد. مجهزنبودن پنجره به حفاظ باعث مرگ يوهان 14 ساله شد.
6-15-كارگر جوان زير آوار ساختمان ماند
گروه حوادث ريزش آوار ساختمان در حال احداث كارگر جوان را به كام مرگ كشاند. به گزارش خبرنگار ما، حدود ساعت 2 بعدازظهر شنبه آتشنشانان تهران از ريزش آوار در محل گودبرداري يك ساختمان واقع در شهرك راهآهن باخبر شده و بلافاصله راهي محل حادثه شدند. نخستين بررسيها نشان داد كارگر جواني كه در عمق 6 متري محل گودبرداري مشغول كار بوده بر اثر ريزش ديواره خاكي زير خروارها خاك مدفون شده است. بدين ترتيب بلافاصله عمليات امداد و نجات آغاز شد اما دقايقي بعد جسد وي بيرون كشيده شد. در حال حاضر تحقيق درباره علت حادثه و شناسايي مقصران ادامه دارد.
7-نتيجه گيري:
همانطور كه گفته شده يكي از مهمترين مسئوليت‌هاي مديريت منابع انساني حفظ كاركنان توانمند به منظور ايجاد و حفظ مزيت رقابتي در سازمان مي‌باشد زيرا امروزه يكي از عوامل كليدي موفقيت سازمان‌ها منابع انساني توانمند و استفاده بهينه و دانش محور از آنها مي‌باشد. براي رسيدن به اين هدف لازم است كاركنان از سطح رضايتمندي بالايي برخوردار باشند تا براي سازمان ايجاد ارزش نمايند. يكي از عوامل اصلي ايجاد رضايتمندي اقداماتی که شرکت می تواند در این زمینه انجام دهد ، مي‌باشد و يكي از اركان بوجود آورنده امنيت شغلي وجود ايمني و سلامت در محيط كار مي‌باشد.
با توجه به مطالبي كه در اين مقاله بيان شده است ، ايمني و سلامت در محيط كار بايد از دو جنبه مورد بررسي قرار گيرد:
1. از جنبه فيزيكي: در اين منظر محيط كار بايد از نظر فيزيكي مورد بررسي قرار گرفته و با توجه به نوع كار، نوع كاركنان، اهداف و محدويت‌هاي سازمان با استفاده از دستورالعمل‌ها و تكنيك‌هاي گفته شده ايمن‌ترين محيط را براي كاركنان بوجود آورد.
2. از جنبه رواني: در اين منظر خود كاركنان مورد توجه قرار مي‌گيرند و اقدامات انجام گرفته از طرف شرکت در جهت بالا بردن حس رعایت ایمنی در بین كاركنان است و در اين زمينه،دستورالعمل‌ها و رويه هايي ارائه شد تا بوسيله آنها بتوان كاركنان را از نظر روحي و رواني براي كاردر شرایط ایمن آماده كرده و موجبات رضايت شغلي آنها را فراهم كرد.
8-منابع :
1. مدیریت منابع انسانی/سيدحسين ابطحي گردآوری: گروه جامعه سایت تبیان زنجان
1-رندال، آر راس و اليزابت ام آلتماير.1377. استرس شغلي. ترجمه غلامرضا خواجه پور. تهران: سازمان مديريت صنعتي.
2. حقيقي، محمد علي. 1379. نظام روابط كار در سازمان. تهران: ترمه.
3. ميرسپاسي. ناصر. 1375. مديريت منابع انساني و روابط كار نگرشي راهبردي. تهران: شروين.
4. مجموعه مقالات راجع به سلامت ، ایمنی ، محیط زیست در دفتر اسناد شرکت آلومینای ایران
5. دوره آموزشی کارشناسان ایمنی ، بهداشت و محیط زیست -1389-انتشارات شرکت فولاد مبارکه اصفهان
6. جزوه ایمنی –بهداشت و محیط زیست کارکنان -1388-دکتر غلام نیا ، مرکز تحقیقات و تعلیمات حفاظت و بهداشت کار
7.دوره آموزشی آشنایی با قوانین و مقررات ایمنی و بهداشت و محیط کارکنان –مرکز تحقیقات و توسعه مدیریت.
8.امنيت شغلي با رويكرد ايمني و سلامت و نقش آن در نگهداري كاركنان سازمان( وهابي، حسين
سال انتشار : 1385)
9.Yousef, Darvish A. 1998. Satisfaction with job security as a predictor of organizational commitment and job performance in a multicultural environment. International Journal of Manpower 19(3) 184-194.
10. Warren, Richard C. 1996. The empty company: morality and job security. Personal Review 25(6) 41-53.
11. Stone. 2004. Human Resource Management
12. Miozza, Michael L. and David C. Wyld. 2002. The Carrot or the Soft Stick?: The Perspective of American afety Professionals on Behavior and Incentive-Based Protection Programmers. Management Research News 25(11).
9-پیوست ها:
1- پرسش نامه
2- نمونه گزارش ثبت حادثه ناشی از کار در شرکت آلومینای ایران
3- نمودار واكنش در شرايط اضطراري حوادث انساني در شرکت آلومینای ایران
طهماسب محمدزاده –دانشجوی کارشناسی ارشد مدیریت منابع انسانی
دانشگاه آزاد اسلامی واحد شاهرود
