چشم انداز سياسي – جغرافيايي
كشور پهناور هند، در جنوب قاره آسيا واقع گرديده است. از اين كشور در زبان فارسي تحت عنوان، « هند يا هندوستان» در زبان انگليسي، «اينديا» (INDIA) و در زبان سانسكريت «بهارت ورشا» (bharatvarsha) ياد مي گردد. كشور هند به صورت شبه جزيره اي مثلثي شكل است كه قاعده آن به شمال كوه هاي هيماليا، ضلع شرقي آن به خليج بنگال و ضلع غربي آن به درياي عمان و رأس آن در جنوب، به اقيانوس هند منتهي مي گردد. اين كشور از شمال غربي به پاكستان، از شمال به چين، بوتان، نپال و تبت، از شرق به ميانمار (برمه سابق) و از جنوب و جنوب غربي به اقيانوس هند منتهي مي گردد. كشور بنگلادش، كه در منتهي اليه جنوب شرقي هند واقع گرديده از كليه جوانب توسط كشور هند احاطه شده و تنها در شرق، مرز بسيار كوچكي با ميانمار دارد. كشور هند در جنوب، از طريق تنگه پاكبا با كشور سريلانكا(سيلان سابق) همسايه است. وسعت اين كشور (به استثناي مناطقي از كشمير كه در اختيار پاكستان و چين است) بر 596،165،3 كيلومترمربع بالغ مي گردد. مطابق سرشماري سال 2001 جمعيت كشور يك ميليارد و بيست و هفت ميليون نفر بالغ مي گردد. زبان رسمي كشور هند «هندي» با خط ديوانگيري است كه 30% جمعيت هند با آن تكلم مي كنند. با اين حال مطابق قانون اساسي كشور، 16 زبان ديگر از قبيل آسامي، بنگالي، گجراتي، كانارايي، كشميري، كوكاني، مالايالم، ماني پوري، نپالي، اوريا، پنجابي، سانسكريت، سندي، تاميل، تيلگو و اردو نيز به رسميت شناخته است. زبان انگليسي از سال ها پيش از استقلال كشور زبان اداري و رسمي بوده و طبق توافقات به عمل آمده پس از استقلال (1947) نيز به عنوان زبان اداري باقي ماند. در حال حاضر، كل آموزش عالي و قسمت اعظم مكاتبات اداري اين كشور به زبان انگليسي صورت مي گيرد.
كشور هندوستان، طي سال 1947 ميلادي استقلال خود را به دست آورده و از آن زمان تاكنون، عضو كشورهاي مشترك المنافع و سازمان ملل متحد مي باشد. حكومت هند جمهوري پارلماني است و به صورت فدرال اداره مي گردد.
كشور هند، از 28 ايالت (states) و 7 منطقه متحد (فرمانداري كل) متشكل مي گردد. بالاترين مقام رسمي كشور، رئيس جمهور و بالاترين مقام ايالتي استانداران (governors) مي باشند كه توسط رئيس جمهور تعيين و با فرمان وي به محل مأموريت اعزام مي گردند. هر ايالت، از شوراي ايالتي و كابينه ايالتي مستقل برخوردار بوده و رياست كابينه ايالتي با سر وزير ايالتي (Chief Minister) است. رياست دولت مركزي هند، متشكل از كابينه وزيران، با نخست وزير هند مي باشد كه از طريق رأي مستقيم مردم انتخاب مي گردد. وزيران دولت مركزي، لزوما بايد نمايندگان مجلس هند بوده و يا ظرف شش ماه از انتصاب به سمت وزارت از يكي از حوزه هاي انتخابيه به نمايندگي مجلس برگزيده شوند.
قوه مقننه هند، متشكل از دو مجلس قانون گذاري تحت عناوين «لوك سابا» (Lok Sabha) و «راجيا سابا» (Rajya Sabha) مي باشد. نمايندگان مجلس اول (پارلمان هند) با رأي مستقيم مردم و نمايندگان مجلس اعلي (راجيا سابا) به طور غيرمستقيم توسط نمايندگان مجالس ايالتي براي مدت شش سال انتخاب مي گردند.
مطابق قانون اساسي كشور، كه در سال 1949 ميلادي تصويب و از سال 1950 به اجرا درآمده است، كشور هند كشوري سكولار (secular) بوده و هيچ مذهبي به عنوان مذهب رسمي در قانون اساسي اين كشور به رسميت شناخته نشده است. بدين ترتيب اين كشور از تنوع مذهبي چشمگيري برخوردار مي باشد. قريب به 80% مردم هند، پيرو آيين هندو و 12% تا 15% تابع دين اسلام مي باشند. از اين حيث مسلمانان بزرگترين اقليت مذهبي هند را تشكيل مي دهند. از جمله اديان و مذاهب عمده ديگر كشور مي توان به مسيحيت، بودايي، سيك، جين و زرتشتي اشاره نمود.
كشور هند، از آب و هواي متنوع و متغيري برخوردار است. شمال اين كشور به علت مجاورت با سلسله جبال هيماليا داراي آب و هواي سرد و كوهستاني است. آب و هواي مركز هند و حوزه سند و گنگ معتدل بوده و فلات جنوب هند نيز از آب و هواي گرم و حاره اي برخوردار مي باشد. در مجموع، اين كشور از لحاظ آب و هوايي از چهار فصل (فصل سرد از اوايل دسامبر تا اواخر مارس، فصل گرم از آوريل تا مه، فصل معتدل همراه با ريزش باران هاي موسمي از ژوئن تا سپتامبر و فصل معتدل و خشك از سپتامبر تا آخر نوامبر) برخوردار مي باشد. پول رايج كشور روپيه (Rupee) است. هر روپيه معادل 100 پيسه (Paise) (47 روپيه معادل يك دلار آمريكا) مي باشد
چشم انداز علمي
طي نيم قرن اخير كشور هند، به پيشرفت هاي چشمگيري در زمينه هاي مختلف علمي و فني نايل آمده است. اين كشور در حال حاضر با برخورداري بيش از 273 دانشگاه معتبر[1]، 11831 كالج و مركز آموزش عالي و 700 مركز تحقيقات علمي از مقام نخست در ميان كشورهاي در حال توسعه و مقام پنجم در سطح جهان برخوردار مي باشد. به رغم اختلاف فاحش ميان توان اقتصادي آمريكا و هند، اين كشور طي 50 سال اخير از لحاظ توسعه مراكز آموزش عالي و حجم تحقيقات علمي، رشدي معادل ايالات متحده آمريكا داشته است به گونه اي كه در حال حاضر سومين قدرت تحقيقاتي جهان به شمار مي آيد[2].
نظام آموزش عالي كشور از ارزش و اعتبار بين المللي برخوردار مي باشد. مدارك دانشگاه هاي معتبر هند مورد قبول دانشگاه ها و مراكز معتبر علمي جهان است. در حال حاضر، جمع كثيري از دانش آموختگان دانشگاه هاي هند در سرتاسر جهان در مؤسسات معتبر علمي و تحقيقاتي مشغول به فعاليت مي باشند. همه ساله نيز تعداد زيادي از اساتيد دانشگاه هاي هند به عنوان استاد ميهمان جهت تدريس به دانشگا ه هاي كشورهاي مختلف جهان اعزام مي گردند. در حال حاضر اينكشور از جمله مهم ترين توليدكنندگان نرم افزارهاي كامپيوتري در جهان به شمار مي رود. كشور هند، مجهز به سيستم هاي ماهواره اي در زمينه تحقيقات كشاورزي، هواشناسي، مخابراتي و نظامي مي باشد. همچنين در استفاده از شبكه اطلاع رساني بين المللي (Inernet) موفقيت چشمگيري داشته و در حال حاضر كليه مراكز آموزش عالي اين كشور مجهز به سيستم كامپيوتري مي باشند. طي سال 1985 ميلادي، به منظور متمركز نمودن فعاليت هاي آموزشي، پرورشي و فرهنگي كشور، وزارتخانه ها، سازمان ها و مؤسسات موازي كه به امر آموزش و فرهنگ اشتغال داشتند در يكديگر ادغام شده و وزارتي تحت عنوان «وزارت توسعه منابع انساني» با نام اختصاري ”MHRD” تأسيس گرديد. هدف غايي اين وزارتخانه، توسعه استعدادهاي انساني در كليه سطوح علمي، آموزشي و فرهنگي در چهارچوب برنامه هاي پنج ساله توسعه كشور مي باشد. لازم به ذكر است كه در حال حاضر بالاترين مرجع اداري نظام آموزشي كشور «وزارت توسعه منابع انساني» مي باشد.
منبع: پايگاه اينترنتي دبيرخانه شوراي عالي انقلاب فرهنگ
