اشتغال روستايی؛ مانعی در برابر مهاجرت

نویسنده: عارف ايرانی

روستا به عنوان بخش بزرگي از نظام اجتماعي و جمعيتي کشور که در آن تعداد کثيري از عوامل انساني مولد سکونت دارند محسوب مي شود. در روستاها عوامل و منابع ارزشمندي اعم از عوامل انساني و منابع طبيعي و اقتصادي به عنوان ذخاير استراتژيک کشور وجود دارند که در پيشرفت جامعه نقش مهمي ايفا مي کنند. نقش و اهميت فرآورده ها و توليدات روستايي در رفع نيازهاي رو به تزايد جامعه درخور توجه مي باشد نظير توليد محصولات کشاورزي، زراعي، دامي و صنايع تبديلي که نقش
بي بديل و منحصر به فرد است. براي جامعه اقتصادي ما بسياري از دستاوردهاي روستاييان نقش استراتژيک داشته و اهرم قابل اتکايي در پشتيباني از نظام اقتصادي کشور در عرصه جهاني از طريق صادرات و ورود کالاهاي ملي به بازارهاي پرظرفيت جهاني بوده، يعني درحقيقت شناسه قدرت اقتصادي کشور در نزد جهانيان تلقي گرديده مضافاً اينکه تکيه براقتصاد تک محصولي نفتي را تقليل مي دهد. فعال سازي ساکنان روستاها در ايران مي تواند کمک شايان توجهي به تامين امنيت اجتماعي نموده و باعث کاهش حجم زياد ناملايمات اجتماعي گشته و منجر به کاهش پديده “مهاجرت روستا -شهري” شود. ايجاد و راه اندازي کسب وکارها مانند کسب وکارهاي خانوادگي و گروهي در روستاها به دليل وجود پيوندهاي قوي اجتماعي و روحيه بالاي مشارکت و تعاون در روستاها بالاتر از شهرهاست .روحيه کار و تلاش و مسئوليت پذيري و التزام و تعهد به پيشرفت درميان جمعيت روستايي بيشتر از شهرنشينان وجود دارد.

تمامي جوامع روستايي با معضل بيکاري به نوعي دست به گريبان هستند و ابعاد اين معضل، بخش‌هاي اقتصادي، اجتماعي و حتي سياسي را نيز متاثر ساخته است. اين معضل به عنوان يکي از مهمترين مشکلات اقتصادي و اجتماعي روستاها مطرح مي‌باشد.
در حال حاضر، ايجاد فرصت هاي شغلي جديد در مناطق روستايي کشور از اهميت دو چنداني برخوردار است. زيرا علاوه بر آمار بالاي بيکاري در روستاها، کشور با معضل مهاجرت روستاييان به شهرها، بخصوص به شهرهاي بزرگ مواجه است که اين امر خود پيامدهاي منفي زيادي در
زمينه هاي مختلف اقتصادي، اجتماعي، زيست محيطي و امنيتي دارد. همچنين جوان‌گزين و نخبه‌گزين بودن مهاجرت‌هاي روستايي از جمله عواملي است که فرايند توسعه درون‌زا و روند بهبود شرايط زندگي در روستاها را مختل
مي سازد. جوانان روستايي با کار در بازارهاي هفتگي پر جنب و جوش روستاي خود ضمن پر کردن اوقات فراغت، مي توانند در زمينه کسب درآمد براي خانواده نيز قدمي بردارند.‏
در گذشته بعضي مديران و سياستگذاران امر توسعه، صرفاً بر “توسعه کشاورزي” متمرکز مي‌شدند که امروز نتايج نشان داده است که توسعه روستايي صرفاً از اين طريق محقق نمي‌شود. روستا جامعه‌اي است که داراي ابعاد اجتماعي مختلف است و نيازمند توسعه همه‌جانبه است نه صرفاً توسعه کسب‌وکار و نظامي به نام “کشاورزي”. هرچند بايد گفت که از طريق توسعه کشاورزي موفق نيز الزاماً توسعه روستايي محقق نمي‌شود. چون اولاً فوايد توسعه کشاورزي عايد همه روستاييان نمي‌شود (بيشتر عايد زمينداران، بخصوص مالکان بزرگ، مي‌شود)، ثانياً افزايش بهره‌وري کشاورزي باعث کاهش نياز به نيروي انساني مي‌شود (حداقل در درازمدت) و اين خود باعث کاهش اشتغال روستاييان و فقر روزافزون آنان و مهاجرت بيشتر به سمت شهرها مي‌شود.‏

رسالت

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *